AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ VERGİ MƏCƏLLƏSİ[1]
Ümumi
hissə
I fəsil.
Ümumi müddəalar[2]
Maddə 1. Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsi ilə
tənzimlənən münasibətlər
1.1. Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsi Azərbaycan Respublikasında
vergi sistemini, vergitutmanın ümumi əsaslarını,
vergilərin müəyyən edilməsi, ödənilməsi
və yığılması qaydalarını, vergi ödəyicilərinin
və dövlət vergi orqanlarının, habelə vergi
münasibətlərinin digər
iştirakçılarının vergitutma
məsələləri ilə bağlı hüquq və
vəzifələrini, vergi nəzarətinin forma və
metodlarını, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyəti, dövlət vergi orqanlarının və
onların vəzifəli şəxslərinin
hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət edilməsi
qaydalarını müəyyən edir.
1.2.
Bu Məcəllə ilə Naxçıvan Muxtar
Respublikasında və bələdiyyələrdə
vergitutmanın ümumi əsasları və vergilər
müəyyən edilir.
1.3.
Bu Məcəllə ilə müəyyən olunan
anlayışlar və qaydalar vergitutma məqsədi ilə
müəyyən edilir və müstəsna olaraq bu
Məcəllə və onun əsasında qəbul edilmiş
digər normativ hüquqi aktlar ilə tənzimlənən
vergitutma və vergi nəzarəti ilə bağlı
münasibətlər hüdudlarında tətbiq olunur.
1.4. Bu Məcəllənin
vergitutmanın ümumi əsasları, vergilərin
ödənilməsi qaydaları (ödənilməsi
mənbələri istisna olmaqla), vergi ödəyicilərinin
və dövlət vergi orqanlarının, habelə vergi
münasibətlərinin digər
iştirakçılarının vergitutma
məsələləri ilə bağlı hüquq və
vəzifələri, vergi nəzarətinin forma və
metodları, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyət, dövlət vergi orqanlarının və
onların vəzifəli şəxslərinin
hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət edilməsi
qaydaları ilə bağlı müddəaları məcburi
dövlət sosial sığorta haqqı, icbari tibbi
sığorta haqqı və işsizlikdən sığorta
haqqına münasibətdə də tətbiq olunur.[3]
Maddə 2. Azərbaycan
Respublikasının vergi qanunvericiliyi
2.1. Azərbaycan
Respublikasının vergi qanunvericiliyi Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyasından, bu
Məcəllədən və onlara uyğun olaraq qəbul
edilmiş Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik
aktlarından ibarətdir.
2.2.
Bu Məcəllənin əsasında və ya onun icrası
məqsədi ilə qəbul edilmiş normativ hüquqi aktlar
bu Məcəllənin müddəalarına zidd
olmamalıdır.
2.3.
Vergi qanunvericiliyi aktları ilə digər sahə qanunvericilik
aktları arasında bu Məcəllənin 2.7-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla,
vergitutma və vergi nəzarəti məsələləri
üzrə ziddiyyət yarandıqda, vergi qanunvericiliyinin
aktları tətbiq edilir.
2.4.
Aşağıdakılar istisna olunmaqla, vergi
qanunvericiliyindən başqa digər qanunvericilik aktlarına
vergitutma və vergi nəzarəti məsələləri
daxil edilə bilməz:
2.4.1.
Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
Məcəlləsində nəzərdə tutulan vergi
münasibətlərinə aid inzibati xətalar haqqında
müddəalar;[4]
2.4.2.
Azərbaycan Respublikasının Cinayət
Məcəlləsində nəzərdə tutulan vergi
cinayətləri haqqında müddəalar;
2.4.3.
vergi öhdəliklərinin üstünlüyü haqqında
müflisləşmə və iflas haqqında
qanunvericilikdə nəzərdə tutulan müddəalar;
2.4.4.
büdcə qanunvericiliyində vergilərlə bağlı
müddəalar;
2.4.5.
vergilər üzrə dövlət təminatlarının
verilməsi ilə bağlı müddəalar; [5]
2.4.6.
hasilatın pay bölgüsü haqqında, əsas boru
kəməri haqqında və digər bu qəbildən olan
sazişlərdə və ya qanunlarda nəzərdə tutulan
müddəalar.
2.4.7.
İxrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti və xüsusi
iqtisadi zonalar haqqında qanunlarda nəzərdə tutulan
müddəalar.[6]
2.4.8. “Sahibkarlıq
sahəsində aparılan yoxlamaların
tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının
müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununda vergi yoxlamaları (kameral vergi yoxlamaları istisna
olmaqla) haqqında nəzərdə tutulan müddəalar;[7]
2.4.9. “Ələt azad iqtisadi zonası
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda
nəzərdə tutulmuş müddəalar.[8]
2.4-1. Vergi azadolmalarının və
güzəştlərinin verilməsi ilə bağlı
müddəalar yalnız bu Məcəllə ilə
müəyyənləşdirilir. Bu Məcəllədən
başqa digər normativ hüquqi aktlarda, o cümlədən
bu Məcəllənin 2.4-cü maddəsində (bu Məcəllənin 2.4.9-cu
maddəsi istisna olmaqla) göstərilən normativ hüquqi aktlarda vergi
azadolmaları və güzəştləri ilə
bağlı müddəalar nəzərdə tutula bilməz. Sahibkarlıq və investisiya
fəaliyyətini təşviq edən vergi azadolmaları
və güzəştləri fərdi xarakter
daşımamalıdır.[9]
2.5.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrdə vergilər haqqında bu
Məcəllə ilə və ona müvafiq olaraq qəbul
edilmiş normativ hüquqi aktlarla nəzərdə tutulmuş
müddəalardan fərqli müddəalar müəyyən
edildikdə, həmin beynəlxalq müqavilələrin
müddəaları tətbiq edilir.
2.6.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı ikiqat vergitutmanın aradan
qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilə
ilə bu müqavilə bağlanan dövlətin
rezidentinə verilən vergi güzəştlərinə
və üstünlüklərinə münasibətdə
vergidən yayınma
məqsədilə istifadə edilirsə, o cümlədən həmin müqavilə onu
bağlamış dövlətin rezidenti olmayan şəxs
tərəfindən qeyd edilən güzəştlərin
və üstünlüklərin alınması üçün
istifadə edilirsə, bu Məcəllənin 2.5-ci
maddəsinin müddəaları tətbiq olunmur. [10]
2.7.
Bu Məcəllə qüvvəyə minənədək
və ya o, qüvvəyə mindikdən sonra qanunla təsdiq
olunmuş hasilatın pay bölgüsü haqqında, əsas
boru kəməri haqqında və digər bu qəbildən
olan sazişlərdə və ya qanunlarda, o cümlədən
neft və qaz haqqında, ixrac məqsədli neft-qaz
fəaliyyəti və xüsusi iqtisadi zonalar haqqında
qanunlarda bu Məcəllədə və vergilər haqqında
digər normativ hüquqi aktlarda nəzərdə tutulmuş
müddəalardan fərqli müddəalar müəyyən
edildikdə, həmin sazişlərin və ya qanunların
müddəaları tətbiq edilir.[11]
2.7-1. Ələt azad iqtisadi zonasında
vergitutma və vergi nəzarəti, vergi azadolmaları və
güzəştləri ilə bağlı
məsələlər “Ələt azad iqtisadi zonası
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun
tələblərinə uyğun olaraq tənzimlənir.[12]
2.8. Növbəti ilin dövlət
büdcəsi layihəsi çərçivəsində vergi
siyasəti, vergi inzibatçılığı və vergi
dərəcələrinin müəyyən edilməsi ilə
bağlı Azərbaycan Respublikasının Vergi
Məcəlləsinə dəyişikliklər edilməsi
zərurəti yarandıqda həmin qanun layihələri və layihələrdə
nəzərdə tutulan vergi azadolmalarının və
güzəştlərinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilmiş
qaydada aparılan
qiymətləndirilməsinin nəticələrinə dair arayış müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına cari ilin may ayının 1-dək, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən isə Azərbaycan
Respublikasının Milli Məclisinə cari ilin may
ayının 15-dən gec olmayaraq təqdim edilir.[13]
Maddə 3. Vergilərin
müəyyən edilməsinin və tutulmasının
əsasları
3.1. Vergilər haqqında
qanunvericilik vergitutmanın ümumi, bərabər və
ədalətli olmasına əsaslanmalıdır.
3.2.
Vergilər iqtisadi cəhətdən
əsaslandırılmalıdır.
3.3.
Hər kəsin konstitusiya hüquqlarının və
azadlıqlarının həyata keçirilməsinə
maneçilik törədən vergilərin müəyyən
edilməsinə yol verilmir.
3.4.
Azərbaycan Respublikasının vahid iqtisadi
məkanını pozan (xüsusilə, Azərbaycan
Respublikasının ərazisində malların
(işlərin, xidmətlərin) və pul vəsaitlərinin
azad yerdəyişməsini bilavasitə və ya
dolayısı ilə məhdudlaşdıran və ya digər
yolla vergi ödəyicilərinin qanuni fəaliyyətini
məhdudlaşdıran, yaxud maneçilik törədən)
vergilərin müəyyən edilməsinə yol verilmir.
3.5.
Heç bir şəxs əldə etdiyi
mənfəətdən (gəlirdən) eyni növ vergini bir
dəfədən artıq ödəməyə məcbur
edilə bilməz.
3.6.
Vergilər siyasi, ideoloji, etnik, konfessional və vergi
ödəyiciləri arasında mövcud olan digər
xüsusiyyətlər əsas götürülməklə
müəyyən edilə bilməz və diskriminasiya xarakteri
daşıya bilməz.
Mülkiyyət
formasından və ya fiziki şəxslərin
vətəndaşlığından və ya kapitalın
yerindən asılı olaraq vergilərin müxtəlif
dərəcələrinin müəyyən edilməsi
qadağandır.
Azərbaycan
Respublikasına gətirilən mallar üçün həmin
malların hansı ölkədən gətirilməsindən
asılı olaraq bu Məcəlləyə və gömrük
qanunvericiliyinə uyğun olaraq müxtəlif gömrük
rüsumu dərəcələrinin müəyyən
edilməsi mümkündür. [14]
3.7.
Azərbaycan Respublikasının vergiləri yalnız bu
Məcəllə ilə müəyyən edilir, onların
dəyişdirilməsi və ya ləğv edilməsi bu
Məcəlləyə dəyişiklik edilməsi ilə
həyata keçirilir.
3.8.
Heç bir şəxsin üzərinə bu
Məcəllə ilə müəyyən edilən
vergilərin xüsusiyyətlərinə malik olan və bu
Məcəllə ilə müəyyən edilməyən,
yaxud bu Məcəllə ilə müəyyən edilən
qaydalardan fərqli olaraq müəyyən edilən vergilər
ödəmək vəzifəsi qoyula bilməz.
3.9.
Vergilər haqqında qanunvericilik elə tərzdə
formalaşdırılmalıdır ki, hər kəs hansı
vergiləri, hansı qaydada, nə vaxt və hansı
məbləğdə ödəməli olduğunu dəqiq
bilsin.
3.10.
Vergi sistemi sahibkarlıq və investisiya fəaliyyətini
təşviq etməlidir.
3.11.
Vergilər haqqında qanunvericiliyin bütün
ziddiyyətləri və aydın olmayan məqamları, vergi
ödəyicisinin xeyrinə şərh edilməlidir.[15]
3.12. Fiziki və hüquqi
şəxslərin vergilərə aid normativ hüquqi aktlarla
azad tanış olmaq imkanı təmin edilməlidir.
Maddə 4. Azərbaycan Respublikasında
vergi sistemi
4.1. Azərbaycan Respublikasında
aşağıdakı vergilər müəyyən edilir
və ödənilir:
4.1.1.
dövlət vergiləri;
4.1.2.
muxtar respublika vergiləri;
4.1.3.
yerli vergilər (bələdiyyə vergiləri).
4.2.
Dövlət vergiləri dedikdə, bu Məcəllə
ilə müəyyən edilən və Azərbaycan
Respublikasının bütün ərazisində
ödənilməli olan vergilər nəzərdə tutulur.
4.3.
Muxtar respublika vergiləri dedikdə, Naxçıvan Muxtar
Respublikasında bu Məcəlləyə müvafiq olaraq
Naxçıvan Muxtar Respublikasının qanunları ilə
müəyyən edilən və Naxçıvan Muxtar
Respublikasında ödənilən vergilər
nəzərdə tutulur.
4.4.
Yerli vergilər (bələdiyyə vergiləri) dedikdə, bu
Məcəllədə və müvafiq qanunla
müəyyən edilən, bələdiyyələrin
qərarlarına əsasən tətbiq edilən və
bələdiyyələrin ərazilərində
ödənilən vergilər nəzərdə tutulur.
Bələdiyyələr tərəfindən tətbiq
edilən digər məcburi ödənişlər müvafiq
qanunla müəyyən edilir.
Yerli
vergilərin (bələdiyyə vergilərinin)
dərəcələri vergi qanunvericiliyində təsbit
edilmiş hədlər daxilində müəyyən edilir.
Vergi qanunvericiliyinə uyğun olaraq bələdiyyələr
öz ərazilərində vergi ödəyicilərinin
ayrı-ayrı kateqoriyalarını yerli vergilərdən tam
və ya qismən azad etmək, vergi dərəcəsini
azaltmaq barədə qərar qəbul edə bilərlər.[16]
4.5.
Azərbaycan Respublikasında bu Məcəlləyə
uyğun olaraq xüsusi və müvəqqəti vergi
rejimləri tətbiq edilə
bilər. [17]
Xüsusi
vergi rejimi dedikdə, müəyyən dövr ərzində
vergilərin hesablanması və ödənilməsinin
xüsusi qaydası nəzərdə tutulur.
Müvəqqəti vergi rejimi dedikdə,
təbii fəlakətlərin, epidemiyaların,
epizootiyaların, böyük ekoloji və başqa
qəzaların, habelə qlobal iqtisadi mühitdə baş verən
hadisələrin təsiri nəticəsində iqtisadi
şəraitin əhəmiyyətli şəkildə
dəyişməsi ilə əlaqədar bütün və ya
bir qism sahibkarlıq subyektlərinə münasibətdə
müəyyən dövr ərzində vergilərin
hesablanması və ödənilməsinin müvəqqəti
qaydası nəzərdə tutulur.
4.6. Bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmayan vergilərin müəyyən
edilməsinə yol verilmir.
Maddə 5. Vergitutmanın formaları
5.0. Vergi məbləğləri
aşağıdakı formalarda tutulur:
5.0.1.
bilavasitə mənbədən (verginin gəlir və ya
mənfəət əldə edilməsinədək
tutulması);
5.0.2.
bəyannamə üzrə (verginin gəlir və ya
mənfəət əldə edilməsindən sonra
tutulması);
5.0.3. Bildiriş üzrə
(vergitutma obyektinin dəyəri və sahəsi əsasında
vergi orqanının və ya bələdiyyənin
hesabladığı məbləğ üçün təqdim
etdiyi tədiyə bildirişi əsasında vergi
ödəyicisi tərəfindən verginin ödənilməsi).[18]
Maddə 6. Dövlət vergiləri
6.1. Dövlət vergilərinə
aşağıdakılar aiddir:
6.1.1.
fiziki şəxslərin gəlir vergisi;
6.1.2.
hüquqi şəxslərin mənfəət vergisi
(bələdiyyə mülkiyyətində olan
müəssisə və təşkilatlardan başqa);
6.1.3.
əlavə dəyər vergisi;
6.1.4.
aksizlər;
6.1.5.
hüquqi şəxslərin və
bu Məcəllənin 198.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla, fiziki şəxslərin əmlak vergisi; [19]
6.1.6. hüquqi şəxslərin və bu
Məcəllənin 206.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş halda fiziki şəxslərin torpaq vergisi;[20]
6.1.7.
yol vergisi;
6.1.8.
mədən vergisi;
6.1.9.
sadələşdirilmiş vergi;[21]
6.2.
Bu Məcəllə ilə bütün dövlət
vergilərinin dərəcələrinin ən yüksək
hədləri müəyyən edilir.
6.3. Dövlət vergilərinin
hər il üçün tətbiq olunan
dərəcələri bu Məcəllədə
müəyyən edilən dərəcələrdən
yüksək ola bilməz və hər il Azərbaycan
Respublikasının dövlət büdcəsi haqqında
qanunu qəbul edilən zaman həmin
dərəcələrə yenidən baxıla bilər.
Maddə 7. Muxtar respublika vergiləri
Muxtar respublika vergilərinə
Naxçıvan Muxtar Respublikasında tutulan bu
Məcəllənin 6.1-ci maddəsində (yol vergisi istisna
olmaqla) sadalanan dövlət vergiləri aiddir.[22]
Maddə 8. Yerli vergilər
(bələdiyyə vergiləri)
8.1. Yerli vergilər
(bələdiyyə vergiləri)
aşağıdakılardır:[23]
8.1.1. bu Məcəllənin 206.1-1-ci və 206.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda
fiziki şəxslərin torpaq vergisi;[24]
8.1.2.
bu Məcəllənin
198.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş
halda fiziki
şəxslərin əmlak vergisi; [25]
8.1.3.
yerli əhəmiyyətli tikinti materialları üzrə
mədən vergisi; [26]
8.1.4.
bələdiyyə mülkiyyətində olan
müəssisə və təşkilatların
mənfəət vergisi.
8.2. Yerli vergilərin hesablanması
və ödənilməsi qaydaları, vergi
ödəyicilərinin və bələdiyyələrin vergi
xidməti orqanlarının hüquq və
vəzifələri, vergi nəzarətinin forma və
metodları, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyət, bələdiyyələrin vergi xidməti
orqanlarının və onların vəzifəli şəxslərinin
hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət edilməsi
qaydaları müvafiq qanunvericiliklə müəyyən
edilir.[27]
Maddə 9. Vergilərin
hesablanmasının və ödənilməsinin pul vahidi
Bu Məcəllənin 169.8-ci və 211.1.1-ci
maddələri üzrə vergilərin ödənilməsi
istisna olmaqla, Azərbaycan
Respublikasının ərazisində vergilər Azərbaycan
Respublikasının pul vahidi - manatla hesablanır və
ödənilir. [28]
Maddə 10. Vergi qanunvericiliyi ilə
tənzimlənən münasibətlərin
iştirakçıları
10.0. Vergi qanunvericiliyi ilə
tənzimlənən münasibətlərin
iştirakçıları aşağıdakılardır:
10.0.1.
bu Məcəlləyə uyğun olaraq vergi ödəyicisi
hesab edilən hüquqi və fiziki şəxslər;
10.0.2.
bu Məcəlləyə uyğun olaraq vergi agenti hesab
edilən hüquqi və fiziki şəxslər;
10.0.3.
Azərbaycan Respublikasının dövlət vergi
orqanları;
10.0.4.
Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanları;
10.0.5.
bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulan
məsələlərin həlli ilə bağlı
Azərbaycan Respublikasının maliyyə orqanları;
10.0.6. bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulan hallarda vergi
ödəyicilərindən vergilərin ödənilməsi
üçün vəsaitlərin alınmasını və
onların büdcəyə köçürülməsini,
vergi və gömrük orqanlarından başqa,
müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirən
dövlət hakimiyyəti orqanları, yerli
özünüidarəetmə orqanları, digər
səlahiyyətli orqanlar və vəzifəli
şəxslər.
Maddə 11. Vergi anlayışı
Vergi - dövlətin və
bələdiyyələrin fəaliyyətinin maliyyə
təminatı məqsədi ilə vergi
ödəyicilərinin mülkiyyətində olan pul
vəsaitlərinin özgəninkiləşdirilməsi
şəklində, bu Məcəllədə başqa hal
nəzərdə tutulmamışdırsa, dövlət büdcəsinə
və yerli büdcələrə, habelə məqsədli
dövlət fondlarına köçürülən
məcburi, fərdi, əvəzsiz ödənişdir.[29]
Maddə 12. Vergilərin
müəyyən edilməsinin əsas şərtləri
12.1. Vergi o halda müəyyən
edilmiş hesab olunur ki, bu zaman vergi ödəyicisi və
aşağıdakı vergitutma elementləri
müəyyən edilmiş olsun:
12.1.1.
vergitutma obyekti;
12.1.2.
vergitutma bazası;
12.1.3.
vergi dövrü;
12.1.4.
vergi dərəcəsi;
12.1.5.
verginin hesablanması qaydası;
12.1.6.
verginin ödənilməsi qaydası və müddəti.
12.2.
Vergi müəyyən edildikdə, bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulan əsaslarla vergi
güzəştləri müəyyənləşdirilə
bilər.
12.3.
Vergitutma obyekti gəlir, mənfəət, əmlak, torpaq,
faydalı qazıntılar, təqdim edilmiş malların
(işin, xidmətin) əlavə edilmiş dəyəri, ticarət əlavəsi və ya bu Məcəllə
ilə müəyyənləşdirilən digər vergitutma
obyektləridir.[30]
12.4. Vergitutma bazası - vergitutma
obyektinin vergi tutulan hissəsinin kəmiyyətcə
ifadəsidir.
Maddə 13. Bu Məcəllədə
istifadə edilən əsas anlayışlar
13.1. Bu Məcəllədə
istifadə olunan mülki, ailə və Azərbaycan
Respublikasının digər qanunvericilik sahələrinin
anlayışları, əgər bu Məcəllədə
digər məna nəzərdə tutulmamışdırsa,
həmin qanunvericilik sahələrində qəbul edilmiş
mənada tətbiq edilir.
13.2.
Bu Məcəllənin məqsədləri üçün
aşağıdakı anlayışlar istifadə olunur:
13.2.1.
Şəxs - istənilən fiziki və ya hüquqi
şəxs, qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi,
filialı və digər bölməsi.[31]
13.2.2.
Hüquqi şəxs - Azərbaycan Respublikasının və
ya xarici dövlətin qanunvericiliyinə uyğun olaraq huquqi
şəxs statusunda yaradılmış müəssisə
və təşkilatlar.
13.2.3.
Fiziki şəxs - Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı, habelə əcnəbi və
vətəndaşlığı olmayan şəxs.[32]
13.2.4.
Vergi ödəyicisi - bu Məcəlləyə uyğun olaraq
müəyyən edilmiş vergitutma obyektlərindən vergini
ödəməli olan istənilən şəxs.[33]
13.2.5.
Rezident:
13.2.5.1.
aşağıda göstərilən tələblərin
birinə cavab verən istənilən fiziki şəxs:
13.2.5.2.
Fiziki şəxs vergi ilində Azərbaycan
Respublikasının ərazisində qaldığı son
gündən etibarən bu vergi ilinin sonunadək olan dövr
ərzində Azərbaycan Respublikasının qeyri-rezidenti
sayılır, bu şərtlə ki, həmin şəxs
bilavasitə növbəti vergi ilində Azərbaycan
Respublikasının qeyri-rezidenti olsun;
13.2.5.3.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq
olaraq təsis edilən və sahibkarlıq fəaliyyətini
həyata keçirən və ya Azərbaycan Respublikasında
idarəetmə yeri olan istənilən hüquqi şəxs.
Bu maddədə hüquqi şəxsin idarəetmə yeri
dedikdə, əsas nəzarət orqanlarının
yerləşdiyi yerdən asılı olmayaraq,
idarəetmənin həyata keçirilməsi
üçün zəruri olan kommersiya qərarlarının
qəbul olunduğu və gündəlik praktiki
idarəetmənin həyata keçirildiyi əsas
fəaliyyət yeri nəzərdə tutulur.[35]
13.2.6.
Qeyri-rezident:
13.2.6.1.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində diplomatik
və ya konsulluq statusu olan şəxs və onun ailə
üzvləri;
13.2.6.2.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində
müəyyən edilmiş qaydada dövlət
qeydiyyatından keçmiş beynəlxalq
təşkilatın əməkdaşı və ya
Azərbaycan Respublikasında xarici ölkənin dövlət
xidmətini həyata keçirən şəxs və
onların ailə üzvləri;
13.2.6.3.
məqsədi yalnız Azərbaycan Respublikasının
ərazisindən bir xarici dövlətdən digər xarici
dövlətə keçmək olan şəxs;
13.2.6.4.
Bu Məcəllənin 13.2.6.1-ci və 13.2.6.2-ci
maddələri Azərbaycan Respublikasının
ərazisində sahibkarlıq fəaliyyəti
göstərən şəxslərə aid edilmir;
13.2.6.5.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində
yerləşən diplomatik imtiyazları və immunitetləri
olan diplomatik nümayəndəliklər, konsulluq
idarələri və xarici ölkələrin digər
rəsmi nümayəndəlikləri, beynəlxalq
təşkilatlar və onların
nümayəndəlikləri, habelə sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə məşğul olmayan xarici
təşkilatların və firmaların
nümayəndəlikləri;
13.2.6.6.
rezident anlayışı ilə əhatə edilməyən
digər şəxslər.
13.2.7.
Vergi ödəyicisinin ailə üzvləri:
13.2.7.1.
ər-arvadlar;
13.2.7.2.
valideynlər, övladlar, övladlığa götürmüş və
övladlığa götürülmüş
şəxslər, babalar, nənələr və
nəvələr; [36]
13.2.7.3.
vərəsələr;
13.2.7.4.
doğma (ögey) bacılar (qardaşlar);
13.2.7.5.
bacı və qardaş övladları;
13.2.7.6.
ər-arvadların bacıları, qardaşları və
valideynləri;
13.2.7.7.
bacıların ərləri və qardaşların
arvadları;
13.2.7.8.
valideynlərin bacıları (qardaşları);
13.2.7.9.
qəyyumlar və qəyyumluğa
götürülənlər, onların arasındakı ev
təsərrüfatı birliyi nəticəsində biri o biri
ilə valideyn və övlad kimi bağlı olduqda.
13.2.8.
Mal - hər hansı maddi və ya qeyri-maddi əmlak (aktiv), o
cümlədən elektrik və istilik enerjisi, qaz və su.
Əlavə
dəyər vergisinin (ƏDV) məqsədləri
üçün qeyri-maddi aktivlər, pul vəsaiti və
torpaq mal sayılmır.
13.2.9.
Qeyri-maddi aktivlər - intellektual, o cümlədən
ticarət nişanları, digər sənaye mülkiyyəti
obyektləri, habelə müvafiq qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada vergi ödəyicisinin
mülkiyyət hüququnun obyekti kimi tanınan digər analoji
hüquqlar.
13.2.10. Malların təqdim edilməsi – mallar
üzərində mülkiyyət hüququnun başqasına
verilməsi, habelə bunlarla məhdudlaşdırılmayan,
malların satışı, mübadiləsi, hədiyyə
verilməsi, natura şəklində əməkhaqqı
ödənilməsi və natura şəklində digər
ödəmələr, həmçinin girov qoyulmuş mallar
üzrə mülkiyyət hüququnun girov saxlayana və ya
digər şəxsə keçməsi, bina tikintisi
fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər
tərəfindən yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin notarial qaydada təsdiq
edilməklə, habelə notarial qaydada təsdiq
edilmədən bağlanmış müqavilələr
üzrə, həmçinin mənzil-tikinti kooperativi
üzvlərinin ümumi yığıncağının
qərarı ilə özgəninkiləşdirilməsi. Bina
tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər tərəfindən yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilməsi
üzrə alqı-satqı müqavilələrinin sonradan
eyni şəxslə notarial qaydada təsdiq edilməsi bu
maddənin məqsədləri üçün vergi tutulan
təqdimetmə hesab edilmir.[37]
13.2.11.
Xidmət (iş) - malların təqdim edilməsi
sayılmayan, nəticələri maddi ifadə kəsb edən
fəaliyyət.
ƏDV-nin
məqsədləri üçün pul vəsaitinə və
torpağa mülkiyyət hüququnun başqasına
verilməsi, həmçinin işəgötürənə
muzdlu işçi kimi xidmət göstərilməsi istisna
olunur.
Xidmətlərin
göstərilməsi (işlərin görülməsi)
zamanı istifadə olunan mallar ayrıca təqdim edilmirsə
və ya xidmətin (işin) dəyərinə daxil edilməyən
kompensasiyalı xərclər müqavilədə və ya
ödəniş sənədlərində ayrıca
göstərilmirsə, həmin mallar və ya xərclər
xidmətin (işin) ayrılmaz tərkib hissəsi hesab edilir.[38]
13.2.12. Gəlir – malların
(işlərin və xidmətlərin) təqdim edilməsi
ilə bağlı əməliyyatların ümumi
dəyəri, habelə satışdankənar gəlir.
Vergitutma məqsədləri üçün gəlirin
əldə edilmə vaxtı bu Məcəllənin 132-ci
və 135-ci maddələri ilə müəyyən olunur. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər tərəfindən
tikilən binalardan dövlətə yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələri ayrıldıqda,
dövlətə ayrılan yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilməsi
üzrə dövriyyələr vergiyə cəlb olunan
gəlir hesab edilmir. [39]
Satışdankənar
gəlirlər - digər müəssisələrin
fəaliyyətində payçı kimi iştirakdan gəlir,
müəssisəyə məxsus səhmlər, istiqrazlar
və digər qiymətli kağızlardan əldə olunan
gəlirlər, habelə mal və xidmət (iş)
istehsalı və satışı ilə bilavasitə bağlı
olmayan əməliyyatdan götürülən digər
gəlirlər, o cümlədən cərimə və
zərərin ödənilməsi şəkilində
alınmış məbləğ, xarici valyuta
əməliyyatları üzrə artan məzənnə
fərqi, qanunvericiliyə müvafiq iddia müddəti
keçmiş kreditor və deponent borc məbləğləri.[40]
13.2.13.
Vergi ödəyicisinin, alıcının, sifarişçinin
və ya hər hansı şəxsin adı - hüquqi
şəxsin dövlət qeydiyatına alınmış
adı, fiziki şəxsin adı, atasının adı və
soyadı.[41]
13.2.14.
Maliyyə xidmətləri:
13.2.14.1.
kreditlərin, maliyyə lizinqi əməliyyatlarının,
kredit təminatlarının və pul-kredit
əməliyyatlarında hər hansı girov və ya lombard
təminatının təqdim edilməsi (yaxud verilməsi)
və qaytarılması, o cümlədən krediti və ya
təminatı təqdim etmiş şəxsin kreditləri
və kredit təminatlarını idarə etməsi;[42]
13.2.14.2.
müştərilərin depozitlərinin və
hesablarının idarə edilməsi, tədiyələr,
köçürmələr, borc öhdəlikləri və ödəniş alətləri ilə bağlı
əməliyyatlar;[43]
13.2.14.3.
qanuni ödəniş vasitələri olan valyutanın,
pul vəsaitlərinin və əskinasların (numizmatika
əşyalarından başqa) tədavülü ilə
bağlı əməliyyatlar;[44]
13.2.14.4.
səhmlərin, istiqrazların, veksellərin və
digər qiymətli kağızların, habelə
çeklərin tədavülü
ilə bağlı əməliyyatlar. İnkassasiya
xidmətləri və ya banknotların, sənədli
qiymətli kağızların və ya digər
qiymətlilərin saxlanması və ya onların
qorunmasının təmin edilməsi üzrə
xidmətlər maliyyə xidmətlərinə aid deyildir;[45]
13.2.14.5.
törəmə maliyyə alətləri
ilə əqdlərə
və analoji sazişlərə aid əməliyyatlar;[46]
13.2.14.6.
investisiya fondlarının idarə edilməsi ilə
bağlı xidmətlər;
13.2.14.7.
sığorta və təkrar sığorta
əməliyyatları, habelə bu əməliyyatlarla bağlı
sığorta agenti və sığorta brokeri xidmətləri. [47]
13.2.15.
Dividend - hüquqi şəxsin öz təsisçilərinin
(payçılarının) və yaxud
səhmdarlarının xeyrinə xalis mənfəətinin
(sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri
tərəfindən vergi və xərclər
çıxıldıqdan sonra gəlirin)
bölüşdürülməsi, o cümlədən hüquqi
şəxs ləğv edilərkən xalis mənfəəti
hesabına formalaşan əmlakın (aktivlərin)
bölüşdürülməsi, habelə səhmlərin
(payların) xalis mənfəət hesabına artırılan
nominal dəyəri hüdudlarında geri alınması ilə bağlı pul və ya
digər ödəmələr şəklində etdiyi
ödəniş.[48]
Hüquqi
şəxsin ləğvi ilə bağlı əmlakın
bölüşdürülməsi nəticəsində
əldə edilən gəlir (bölüşdürülməmiş
mənfəət hesabına formalaşan əmlak istisna
olmaqla), həmçinin
səhmdarların səhmlərinin faiz nisbətini
dəyişdirməyən səhmlərin
bölüşdürülməsi, səhmlərin
(hissələrin, payların) nominal dəyəri (bölüşdürülməmiş
mənfəət hesabına səhmlərin (payların) artan
nominal dəyəri istisna olmaqla) hüdudlarında geri alınması
ilə bağlı edilən ödənişlər dividend
sayılmır.
13.2.16.
Azərbaycan mənbəyindən gəlir:
13.2.16.1.
Azərbaycan Respublikasında muzdlu işdən gəlir;
13.2.16.2.
Azərbaycan Respublikasında istehsal edilmiş malların
istehsalçı tərəfindən təqdim
edilməsindən gəlir;
13.2.16.3.
Azərbaycan Respublikasında malların təqdim
edilməsindən, iş görülməsindən və
xidmət göstərilməsindən gəlir;
13.2.16.4.
Azərbaycan Respublikasının ərazisindəki daimi
nümayəndəliyə aid edilən sahibkarlıq
fəaliyyətindən əldə olunan gəlir, o
cümlədən belə daimi nümayəndəlik
vasitəsilə təqdim edilmiş mallara (işlərə,
xidmətlərə) aid edilə bilən eyni cinsli, yaxud
bənzər (oxşar) malların (işlərin, xidmətlərin)
təqdim edilməsindən, habelə daimi
nümayəndəlik vasitəsilə həyata
keçirilən fəaliyyətə aid edilə bilən
fəaliyyətdən və ya ona oxşar
fəaliyyətdən əldə edilmiş gəlir;
13.2.16.5.
Azərbaycan Respublikasındakı sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə əlaqədar:
13.2.16.6.
rezident hüquqi şəxsdən dividend şəklində
əldə edilən gəlir, həmçinin bu hüquqi
şəxsdə iştirak payının satılmasından
və ya başqasına verilməsindən əldə
edilən gəlir;
13.2.16.7.
rezidentlərdən alınan faizlər şəklində
gəlir;
13.2.16.8.
rezident tərəfindən ödənilən pensiya;
13.2.16.9.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində daimi
nümayəndəliyi və ya əmlakı olan
şəxsdən alınan faizlər şəklində
gəlir - həmin şəxsin bu faizlər üzrə borcu
bu cür daimi nümayəndəlik və ya əmlakla
bağlıdırsa;
13.2.16.10.
Azərbaycan Respublikasında saxlanılan və ya istifadə
edilən əmlak üçün alınan royalti
şəklində gəlir, yaxud bu Məcəllənin
13.2.23-cü maddəsində göstərilən və
Azərbaycan Respublikasında saxlanılan və ya istifadə
edilən əmlakın təqdim edilməsindən gəlir;
13.2.16.11.
Azərbaycan Respublikasında istifadə edilən
daşınan əmlakın icarəyə verilməsindən
əldə edilən gəlir;
13.2.16.12.
Azərbaycan Respublikasındakı daşınmaz əmlakdan
əldə edilən gəlir, o cümlədən bu
əmlakda iştirak payının təqdim edilməsindən
gəlir;
13.2.16.13.
aktivlərinin 50 faizindən çox olan hissəsi birbaşa
və ya dolayısı ilə Azərbaycan
Respublikasındakı daşınmaz əmlakdan ibarət olan
müəssisənin səhmlərinin və ya iştirak
payının təqdim edilməsindən gəlir;
13.2.16.14.
rezidentin sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı
olmayan əmlak təqdim edilməsindən əldə etdiyi
digər gəlirlər;
13.2.16.14-1. bu Məcəllənin 128-ci
maddəsində nəzərdə tutulan güzəştli
vergi tutulan ölkələrdə və ya
ərazilərdə təsis edilmiş (qeydiyyatdan keçmiş)
şəxslərə, o cümlədən onların digər
ölkələrdə olan filial və ya
nümayəndəliklərinə, habelə
güzəştli vergi tutulan ölkələrdə və ya
ərazilərdə olan bank və digər ödəniş
hesablarına rezidentlər və qeyri-rezidentlərin
Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəlikləri, habelə vergi orqanında
uçotda olmayan rezident fiziki şəxslər tərəfindən
birbaşa və ya dolayısilə edilən
ödənişlər.[49]
13.2.16.14-2. Aşağıdakı
hallarda güzəştli vergi tutulan ölkələrə
və ya ərazilərə edilən ödənişlər bu
Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci maddəsinin
məqsədləri üçün Azərbaycan
mənbəyindən gəlirlərə aid edilmir:[50]
1. alınmış borclar üzrə borcun əsas
məbləği qaytarıldıqda (faizlər istisna olmaqla);
2. rezident banklar tərəfindən açılan
müxbir hesablara ödənişlər aparıldıqda;
3. bu Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci maddəsinə
uyğun olaraq ödənilən vəsaitlər
ödəniş tarixindən hesaba qaytarıldığı
gün daxil olmaqla 1 il müddətində güzəştli
vergi tutulan ölkədəki hesabdan ödəyən
şəxsin bank və digər ödəniş hesabına
qaytarıldıqda;
4. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslər tərəfindən elektron ticarət
qaydasında xidmətlər alındıqda;
5. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslər tərəfindən güzəştli vergi
tutulan ölkələrdə və ya ərazilərdə
şəxsi istehlak məqsədilə mallar (işlər,
xidmətlər), o cümlədən daşınar və ya
daşınmaz əmlakların alışı ilə
bağlı Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından
kənarda güzəştli vergi tutulan
ölkələrdə və ya ərazilərdə
ödənişlər edildikdə;
6. borc qiymətli kağızlarının əldə
edilməsi ilə bağlı ödənişlər
edildikdə;
7. Azərbaycan Respublikasına qoyulmuş investisiyalar
və Azərbaycan Respublikasındakı maliyyə
institutlarına yerləşdirilmiş depozitlər
üzrə faiz və dividend gəlirləri
ödənildikdə;
8. güzəştli vergi tutulan ölkələrin
və ya ərazilərin rezidentlərinin əməkhaqqı
və pensiyaları ödənildikdə;
9. səlahiyyətli dövlət orqanlarına
rüsumlar və digər ödənişlər
ödənildikdə, icazələrin və sertifikatların
alınması ilə bağlı ödənişlər
edildikdə.
10.
qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyinin xalis
mənfəəti həmin qeyri-rezidentə köçürüldükdə
(verildikdə).[51]
13.2.16.15.
idarəetmə, maliyyə xidmətləri
göstərilməsindən əldə edilən gəlir - bu
gəlir rezident hüquqi şəxsin və ya qeyri-rezidentin
Azərbaycan Respublikasının ərazisində
yerləşən daimi nümayəndəliyi
tərəfindən ödənilirsə, yaxud o, həmin
müəssisə və ya onun daimi nümayəndəliyi
ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən
əldə edilmişdirsə;
13.2.16.16.
Azərbaycan Respublikasında riskin sığortası və ya
təkrar sığortası haqqında müqavilə
üzrə ödənilən gəlir;
13.2.16.17.
Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər
arasında beynəlxalq rabitə və ya daşınmalar
həyata keçirilərkən telekommunikasiya və ya
nəqliyyat xidmətlərindən gəlir;
13.2.16.17-1.
mədəniyyət, incəsənət, teatr, kino, radio,
televiziya, musiqi, rəssamlıq, idman, mühəndislik,
memarlıq, arxitektura və elm sahələri üzrə
Azərbaycan Respublikasındakı fəaliyyətlə
bağlı edilən ödənişlər.[52]
13.2.16.18.
Azərbaycan Respublikasındakı fəaliyyətlə
bağlı meydana çıxan və bu Məcəllənin
əvvəlki maddələrində əhatə
edilməyən digər gəlirlər. Bu maddəyə
uyğun olaraq gəlirin mənbəyi müəyyən
edilərkən gəlirin ödənildiyi yer, həmçinin
onun birbaşa və ya dolayısı ilə ödənilməsi
nəzərə alınmır.
13.2.17.
Əsas vəsaitlər - istifadə müddəti bir ildən
çox olan və dəyəri 500 manatdan çox olan, bu
Məcəllənin 114-cü maddəsinə uyğun olaraq
amortizasiya edilməli olan maddi aktivlər.[53] KMQ3
13.2.18.
Faizlər - borc öhdəlikləri ilə bağlı olan
hər hansı ödəmə, o cümlədən
kreditlərin (ssudaların) və ya depozitlərin
(hesabların) verilməsi üçün ödəmə.
13.2.19.
Xalis mənfəət - mənfəət vergisi
çıxıldıqdan sonra qalan mənfəət.
13.2.20.
İştirakçı - səhmdar, payçı və ya
müəssisənin mənfəətində digər
iştirakçı.
13.2.21.
Əmlak - hər hansı daşınan və ya
daşınmaz əmlak, o cümlədən qeyri-maddi
aktivlər, dövriyyə vəsaitləri və
mülkiyyət hüququnun digər obyektləri.[54]
13.2.22.
Əmlakın qalıq dəyəri - müəssisənin
balansında olan əsas vəsaitlərin ilkin
dəyərinin həmin əsas vəsaitlərə
hesablanmış amortizasiyanın məbləği
qədər azaldılan dəyəri.[55]
13.2.23.
Royalti - ədəbiyyat, incəsənət, yaxud elm
əsərləri, proqram təminatı, kinematoqrafik
filmlər və digər qeyri-maddi aktivlər
üzərində müəllif hüquqlarından istifadə
olunması, yaxud istifadə hüquqlarının
verilməsinə görə, istənilən patentə,
ticarət markasına, dizayn, yaxud modelə, plana, məxfi
düstura, yaxud prosesə, sənaye, kommersiya, yaxud elmi
təcrübəyə aid olan informasiyaya, sənaye, kommersiya
və ya elmi avadanlıqdan istifadə, yaxud istifadə
hüquqlarının verilməsinə görə mükafat
şəklində alınan ödənişlərdir.[56]
13.2.24.
Nəzarət-kassa aparatı - malların (işlərin,
xidmətlərin) təqdim edilməsi zamanı aparılan pul hesablaşmaları barədə
məlumatların toplanması, emal edilməsi, saxlanması
və internet vasitəsilə ötürülməsi imkanına
malik olan elektron avadanlıq
və ya kompüter sistemləri.[57]
13.2.25. Fyuçers -
baza aktivinin müəyyənləşdirilmiş növdə
və sayda əvvəlcədən
razılaşdırılmış tarixə və
qiymətə alqı-satqısı üzrə
törəmə maliyyə alətidir.[58]
13.2.26.
Opsion - qiymətli kağızlar, mallar və ya pul
vəsaitləri gələcəkdə müəyyən
şərtlərlə bu cür opsionun bağlanması
anına və ya tərəflərin qərarına
əsasən bu cür əldə etmənin anına
satış qiymətlərinin təsbit edilməsi ilə
əldə etməyə (satmağa) hüququ təsdiq
edən sənəddir.[59]
13.2.27.
Qeyri-kommersiya fəaliyyəti - məqsədi gəlir
götürmək olmayan və əldə etdiyi gəliri
yalnız qeyri-kommersiya məqsədləri, o
cümlədən öz nizamnamə məqsədləri
üçün istifadə etməyi nəzərdə tutan
qanunla qadağan edilməyən fəaliyyətin həyata
keçirilməsidir, əks halda bu fəaliyyət kommersiya
fəaliyyəti sayılır.
13.2.28.
Çıxarılmışdır.[60]
13.2.29.
Malların ixracı - gömrük qanunvericiliyinə uyğun
olaraq ixrac malları hesab edilən malların Azərbaycan
Respublikası ərazisindən çıxarılması.
13.2.30.
Malların təkrar ixracı - gömrük qanunvericiliyinə
uyğun olaraq, təkrar ixrac malları sayılan malları
idxal etmiş şəxsin həmin malları idxal
edəndən sonra təqdim etmədən və idxal
olunduğu andakı vəziyyətdə ixrac etməsi.
13.2.31.
Malların idxalı - gömrük qanunvericiliyinə uyğun
olaraq idxal malları sayılan malların Azərbaycan
Respublikası ərazisinə gətirilməsi.
13.2.32.
Malların təkrar idxalı - gömrük qanunvericiliyinə
uyğun olaraq, təkrar idxal malları sayılan malları
təqdim etmədən və ixrac olunduğu andakı
vəziyyətdə ixrac etmiş şəxsin həmin
malları idxal etməsi.
13.2.33.
Azərbaycan Respublikası ərazisindən tranzit -
gömrük qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş
qaydada Azərbaycan Respublikası sərhəddindəki iki
məntəqə arasında Azərbaycan Respublikası
ərazisi ilə daşınma.
Beynəlxalq daşıma –
yüklərin, sərnişinlərin, baqajın və
poçtun daşıma sənədləri əsasında
müxtəlif nəqliyyat növləri ilə Azərbaycan
Respublikasında yerləşən göndərilmə
(təyinat) məntəqəsi ilə digər
dövlətdəki təyinat (göndərilmə)
məntəqəsi arasında daşınmasıdır.[61]
13.2.34.
Muzdlu iş - əmək qanunvericiliyinə uyğun olaraq
müqavilə (kontrakt) əsasında haqqı
ödənilməklə yerinə yetirilən əmək
fəaliyyətidir. Muzdlu işləyən şəxs bu
Məcəllənin məqsədləri üçün
«işçi», bu cür fiziki şəxsin işçi kimi
göstərdiyi xidmətlərin haqqını ödəyən
şəxs «işəgötürən», bu cür haqq isə
«əmək haqqı» adlandırılır.
13.2.35.
Xeyriyyəçilik fəaliyyəti - fiziki şəxs və
(və ya) xeyriyyə təşkilatı tərəfindən
həyata keçirilən və maddi və ya digər
köməyə (yardıma) ehtiyacı olan fiziki
şəxslərə və ya bilavasitə bu cür
kömək (yardım) göstərən təşkilatlara, o
cümlədən xeyriyyə təşkilatlarına,
birbaşa bu cür təmənnasız kömək
(yardım) göstərməkdən, o cümlədən
əvəzsiz pul köçürməkdən ibarət olan
fəaliyyət, yaxud bu Məcəllədə digər hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, ictimai
mənafelər naminə həyata keçirilən elmi,
təhsil və ya başqa fəaliyyətdir.
Aşağıdakı hallarda kömək (yardım)
göstərilməsi xeyriyyəçilik fəaliyyəti
sayılmır:
13.2.35.1.
bu cür köməyi (yardımı) alan şəxs
köməyi (yardımı) göstərən şəxsin
qarşısında mülkiyyət və ya
qeyri-mülkiyyət xarakterli öhdəlik (alınan
vəsaitdən və ya əmlakdan məqsədli təyinatla
istifadə olunmasına dair öhdəlikdən başqa)
qəbul edirsə;
13.2.35.2.
bu cür köməyi (yardımı) alan və köməyi
(yardımı) göstərən şəxslər
qarşılıqlı surətdə asılı olan
şəxslər sayılırlarsa;
13.2.35.3.
bu cür kömək (yardım) hər hansı fiziki və ya
hüquqi şəxsə seçki kompaniyasında iştirak
etmək üçün göstərilirsə.
13.2.36.
Xeyriyyə təşkilatı - xeyriyyəçilik
fəaliyyətini həyata keçirən qeyri-kommersiya
təşkilatı.
13.2.37.
Sahibkarlıq fəaliyyəti - şəxsin müstəqil
surətdə, öz riski ilə həyata keçirdiyi,
əsas məqsədi əmlak istifadəsindən, malların
təqdim edilməsindən, işlər
görülməsindən və ya xidmətlər
göstərilməsindən mənfəət (fərdi
sahibkarlar tərəfindən gəlir) götürülməsi olan
fəaliyyətidir.[62]
13.2.38.
Büdcə təşkilatı - büdcə smetası
əsasında fəaliyyəti tamamilə və ya qismən
büdcə vəsaiti hesabına
maliyyələşdirilən, hesablaşma hesabı olmayan
qeyri-kommersiya təşkilatıdır.
13.2.39.
Müəssisə - bu Məcəllənin
məqsədləri üçün
müəssisələr-sahibkarlıq fəaliyyətini
həyata keçirən və bu cür fəaliyyət
üçün yaradılan aşağıdakı qurumlar
deməkdir:
13.2.39.1.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq
olaraq yaradılmış hüquqi şəxslər;
13.2.39.2.
xarici dövlətin qanunvericiliyinə uyğun olaraq
yaradılmış hüquqi şəxslər (korporasiyalar,
şirkətlər, firmalar və digər analoji qurumlar),
habelə onların filialları və ya daimi
nümayəndəlikləri;
13.2.39.3.
bu Məcəllənin 13.2.39.1-ci maddəsində
göstərilmiş hüquqi şəxslərin
sərbəst balansa, cari və ya digər hesablara malik olan
filialları, struktur bölmələri və ya digər
ayrıca bölmələri.
13.2.40.
ƏDV-nin depozit hesabı - ƏDV-nin mədaxili, uçotu,
hərəkəti və dövlət büdcəsinə
məxarici ilə bağlı əməliyyatlar aparılan
vahid xəzinə hesabıdır.
13.2.41.
Kommersiya hüquqi şəxsi - Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə bu
cür müəyyən edilmiş qurumdur.
13.2.41-1. Publik hüquqi şəxs – “Publik hüquqi
şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu ilə bu cür müəyyən edilmiş qurumdur.[63]
13.2.42.
Qeyri-kommersiya hüquqi şəxsi - Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə bu
cür müəyyən edilmiş qurumdur.[64]
13.2.43. İdman
oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc
oyunları - idman yarışlarının
nəticələrinin və ya yarışlardakı
hadisələrin əvvəlcədən proqnoz
edilməsinə əsaslanmaqla oynanılan və iştirakçılar
arasında doğru ehtimalı tapanlara əvvəlcədən
bəyan edilən meyarlar əsasında pul mükafatı
(uduş) qazandıran, idman oyunları ilə
əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının operatoru tərəfindən keçirilən
oyunlar;
13.2.44. İdman
oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının operatoru - idman oyunları ilə
əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının həyata keçirilməsi məqsədi
ilə "Bədən tərbiyəsi və idman
haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 53-1-ci
maddəsi ilə müəyyən edilmiş qaydada akkreditasiya
olunmuş hüquqi şəxs.
13.2.45. İdman
oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının satıcısı - idman
oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının operatoru ilə bağlanmış
müqaviləyə əsasən fəaliyyət
göstərən və mərc oyununun
iştirakçıları ilə idman
oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc
oyunlarının operatoru arasındakı bütün
əlaqələri mərkəzi mərc sisteminə
bağlı olaraq təmin edən şəxs; [65]
13.2.46.
Üçüncü şəxs - vergi orqanı
tərəfindən kameral və ya səyyar qaydada
yoxlanılan, vergi ödəyicisinin fəaliyyətində
malların (işlərin, xidmətlərin) təqdim
edilməsi ilə bilavasitə əlaqəli olan rezident və
ya qeyri-rezident şəxs;
13.2.47. Vergi
riskləri - vergi öhdəliklərinin hər hansı
səbəbdən düzgün müəyyən
edilməməsi nəticəsində vergi ödəyicisinin
maliyyə itkilərinə məruz qalmasının
mümkünlüyü;
13.2.48. Vergi
risklərinin minimallaşdırılması - vergi
ödəyicisinin vergi hesablamalarının tam və ya
qismən yerinə yetirməsinə mənfi təsirlərin
azaldılması və ya aradan qaldırılması;
13.2.49. Vergi
partnyorluğu sazişi - vergi orqanı ilə vergi
ödəyicisi arasında vergi risklərinin
minimallaşdırılması məqsədi ilə
könüllü şəkildə bağlanmış
niyyət razılaşması;
13.2.49-1. vergi öhdəliyinin
əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə qərar –
gələcəkdə həyata keçiriləcək vergi
tutulan əməliyyatlar üzrə vergi
öhdəliklərinin və vergi qanunvericiliyinin tətbiq
edilməsinin doğuracağı hüquqi nəticələrin
vergi orqanı tərəfindən əvvəlcədən
müəyyən edilməsini təsdiq edən bu
Məcəllənin 77-1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan sənəd; [66]
13.2.49-2. könüllü
açıqlama – səyyar vergi yoxlaması başa
çatdıqdan sonra yoxlama zamanı aşkar edilməyən
və vergi öhdəliyinin, habelə məcburi dövlət
sosial sığorta, işsizlikdən sığorta və
icbari tibbi sığorta haqları üzrə öhdəliyin
yaranmasına səbəb olan halların vergi
ödəyiciləri tərəfindən vergi orqanlarına
könüllü olaraq bəyan edilməsi; [67]
13.2.50. İri
vergi ödəyicisi - bu Məcəllənin
məqsədləri üçün aşağıdakı
meyarlardan ən azı birinə uyğun olan vergi
ödəyicisi (büdcə təşkilatları istisna
olmaqla): [68]
13.2.50.1.
əvvəlki 3 ilin hər birində mülkiyyətində
olan əsas vəsaitlərinin ilin sonuna qalıq dəyəri
2.500.000 manatdan və əvvəlki 3 il üzrə orta illik
dövriyyəsi (ƏDV-siz) 1.250.000 manatdan çox olduqda;
13.2.50.2. son 3
vergi ili ərzində bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş bütün vergi və vergi olmayan
digər ödənişlərin hesablanmış
məbləği hər il üçün 500.000 manatdan
çox olduqda;
13.2.50.3.
Azərbaycan Respublikasının qanunlarına uyğun olaraq
təbii inhisarçılara və ya bazarda hökmran mövqe
tutan subyektlərə aid olunan vergi ödəyiciləri, o
cümlədən onların Azərbaycan Respublikasının
rezidenti olan törəmə təsərrüfat
cəmiyyətləri.
13.2.51.
Xüsusi vergi rejimli müəssisə - qanunla təsdiq
edilmiş hasilatın pay bölgüsü, əsas ixrac boru
kəməri haqqında və digər belə sazişlər
və ya qanunlar, o cümlədən neft və qaz haqqında,
ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti haqqında və
xüsusi iqtisadi zonalar haqqında qanunlar
çərçivəsində fəaliyyət göstərən,
vergitutma və vergi nəzarəti
məsələlərində müəyyən dövr
ərzində vergilərin hesablanması və
ödənilməsi xüsusi qaydalarla müəyyən
edilən vergi ödəyiciləri, habelə xarici
ölkələrin Azərbaycan Respublikasının
ərazisində yerləşən diplomatik və analoji
nümayəndəlikləri, konsulluq idarələri və
digər rəsmi nümayəndəlikləri;[69]
13.2.52.
Sənaye parkının rezidenti – müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
qaydada sənaye parkının qeydiyyat
şəhadətnaməsini almış və sənaye
parkında fəaliyyət göstərən hüquqi
şəxs və ya hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxs;
13.2.53. Texnologiyalar
parkının rezidenti – müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada
texnologiyalar parkının qeydiyyat şəhadətnaməsini
almış və texnologiyalar parkında və
ya texnologiyalar parkından
kənar
fəaliyyət göstərən hüquqi şəxs və
ya hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən fiziki şəxs;[70]
13.2.54. bina – insanların yaşaması,
fəaliyyəti, təbiət təsirlərindən
qorunması, onlara sosial, mədəni və məişət
xidmətlərinin göstərilməsi, istehsalat
sahələrinin yerləşdirilməsi, maddi
dəyərlərin saxlanması üçün
nəzərdə tutulmuş qapalı həcm-fəza
quruluşuna malik olan tikinti obyekti;
13.2.55. ticarət fəaliyyəti –
istehsalçılar tərəfindən özlərinin
istehsal etdiyi malların təqdim edilməsi istisna olmaqla,
malların təqdim edilməsi ilə əlaqədar
sahibkarlıq fəaliyyəti;
13.2.56. ictimai iaşə fəaliyyəti
– fəaliyyət göstərdiyi xidmət obyektinin
ərazisində və ya səyyar qaydada alıcıya istehlak
məqsədilə hazırlanmış (bişirilmiş) qida
(yeyinti) məhsullarının təqdim edilməsi ilə
əlaqədar sahibkarlıq fəaliyyəti;
13.2.57. tikinti-quraşdırma
işlərinə başlama anı – tikintisinə icazə
verilmiş tikinti obyektinin layihəsində, habelə
Azərbaycan Respublikası Şəhərsalma və Tikinti
Məcəlləsinin 80.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulan tələblərə riayət
edilmiş barəsində məlumatlandırma icraatı
tətbiq edilən tikinti obyektinin layihəsinin
memarlıq-planlaşdırma bölməsində
nəzərdə tutulmuş tikinti obyektinin inşası
üzrə bilavasitə tikinti-quraşdırma
işlərinə başlama anı;[71]
13.2.58. investisiya təşviqi
sənədi - investisiya fəaliyyətini həyata
keçirən hüquqi şəxslərə və fərdi
sahibkarlara müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydaya uyğun olaraq verilən, bu Məcəllənin
102.1.23-cü, 106.1.17-ci, 164.1.26-cı, 199.11-ci və 207.5-ci
maddələrində (bu Məcəllənin 67-2-ci maddəsi
nəzərə alınmaqla) və “Gömrük tarifi
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda
nəzərdə tutulmuş güzəştlərin
əldə edilməsinə əsas verən sənəddir;[72]
13.2.59. Maliyyə
bazarlarına nəzarət orqanı – maliyyə bazarlarında
tənzimləmə və nəzarətin həyata
keçirilməsi məqsədilə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının yaratdığı qurum;[73]
13.2.60. kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalı – sənaye üsulu (o
cümlədən xüsusi broyler təsərrüfatları,
avtomatlaşdırılmış tövlə sistemləri
və sair) da daxil olmaqla, heyvanların və quşların
yetişdirilməsi, bəslənməsi, diri
şəkildə olarkən onlardan məhsulların (ilkin
formada, yarımfabrikat kimi istifadə olunaraq yeni məhsula
çevrilmədən, kimyəvi tərkibi
dəyişdirilmədən, konservləşdirilmədən)
əldə edilməsi, bitkiçilik məhsullarının
becərilməsi; [74]
13.2.61. kənd təsərrüfatı
məhsullarının satışı – bu
Məcəllənin məqsədləri üçün
aşağıdakı tələblər çərçivəsində
kənd təsərrüfatı məhsullarının
təqdim edilməsi:
13.2.61.1. istehsal olunan (o
cümlədən sənaye üsulu ilə, xüsusi broyler
təsərrüfatlarında,
avtomatlaşdırılmış tövlə
sistemlərində və digər yerlərdə) canlılar
diri şəkildə, habelə onlardan diri şəkildə
olarkən əldə edilmiş məhsullar ilkin formada,
heç bir kimyəvi təsirə məruz qalmadan təqdim
edilməlidir;
13.2.61.2. bitkiçilik məhsulları
və digər kənd təsərrüfatı
məhsulları təqdim edilərkən təbiətdə
olduğu ilkin formasını saxlamalı, kimyəvi tərkibi
dəyişdirilməməli,
konservləşdirilməməlidir;
13.2.62. pərakəndə satış –
malların alıcıya satışının (təqdim
edilməsinin) son istehlak məqsədi ilə və yalnız
bu Məcəllədə müəyyən edilmiş qaydada
qəbz və ya nəzarət-kassa aparatının çeki (sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi və
fiziki şəxslərin tələbi ilə qaimə-faktura
və ya elektron-qaimə faktura və ya elektron vergi hesab-fakturası)
təqdim edilməklə həyata keçirilməsi
üzrə ticarət fəaliyyəti; [75]
13.2.63. topdansatış – malların
alıcıya satışının (təqdim edilməsinin)
onun sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün və yalnız bu Məcəllədə
müəyyən edilmiş qaydada qaimə-faktura və ya
elektron-qaimə faktura və ya elektron vergi hesab-faktura
təqdim edilməklə həyata keçirilməsi
üzrə ticarət fəaliyyəti; [76]
13.2.64. ticarət əlavəsi –
malın ƏDV tətbiq edilmədən pərakəndə
satış qiyməti (mallar əvəzsiz təqdim edildiyi
və ya barter olunduğu halda bazar qiyməti) ilə
malgöndərənə ödənilən alış
qiyməti arasındakı fərq; [77]
13.2.65. transfer qiyməti – bu
Məcəllənin 14-1.2-ci maddəsində
göstərilən şəxslər arasında aparılan
əməliyyatlar zamanı müəyyən edilən və müstəqil
şəxslər arasında eyni şərtlər daxilində
həyata keçirilən müqayisə edilə bilən
əməliyyatlarda təsbit olunan qiymətlərə
uyğun olmalı qiymət;[78]
13.2.66. maliyyə institutu – bu
Məcəllənin məqsədləri üçün
aşağıdakı fəaliyyətlərdən ən
azı birini həyata keçirən vergi ödəyicisi:
13.2.66.1. bank fəaliyyəti;
13.2.66.2. həyatın yığım
sığortası və (və ya) annuitet sığortası
fəaliyyəti;
13.2.66.3. depozitar fəaliyyəti – bu
Məcəllənin məqsədlərinə uyğun olaraq,
depozitar dedikdə, fəaliyyətinin əhəmiyyətli
hissəsini digər şəxslər üçün
maliyyə aktivlərinin saxlanılmasını təşkil
edən hüquqi şəxs nəzərdə tutulur. Müəssisənin
aşağıdakı müddətlərdən daha az olan
müddət ərzində digər şəxslər
üçün maliyyə aktivlərinin saxlanılması və
əlaqədar maliyyə xidmətlərinin
göstərilməsi fəaliyyətindən əldə etdiyi
mənfəət onun ümumi fəaliyyəti üzrə
əldə etdiyi mənfəətin ən azı 20%-ni
təşkil edirsə, maliyyə aktivlərinin
saxlanılması təşkilatın fəaliyyətinin
əhəmiyyətli hissəsini təşkil etmiş hesab
olunur:
13.2.66.3.1. maliyyə institutunun depozitar
kimi təsbit edildiyi ildən əvvəlki ilin 31 dekabrında
(və ya təqvim ili olmayan hesabat dövrünün son
günündə) başa çatan üç illik
müddət;
13.2.66.3.2. müəssisənin
fəaliyyət göstərdiyi müddət;
13.2.66.4. qiymətli kağızların
(veksellər, depozitar qəbzi və sair), törəmə
maliyyə alətlərinin, xarici valyutaların
məzənnə, faiz dərəcəsi və indeks
alətləri, qiymətli kağızlarla ticarət və
ya əmtəə üzrə fyuçerslərin
müştəri üçün və ya
müştərinin adından aparılan ticarət
fəaliyyəti;[79]
13.2.66.5. investorların portfellərinin
idarə edilməsi fəaliyyəti;
13.2.66.6. bu Məcəllənin 13.2.66.1 –
13.2.66.5-ci maddələrində qeyd olunmuş
fəaliyyətlərdən hər hansı biri ilə
məşğul olan şəxs tərəfindən idarə
olunan hüquqi şəxsin həyata keçirdiyi
fəaliyyət;
13.2.67. maliyyə institutlarında vergi
monitorinqi – maliyyə institutları tərəfindən vergi
və maliyyə məlumatlarının mübadiləsini
nəzərdə tutan, Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrin tələblərinə əməl
edilməsi işinə nəzarət tədbirləri;
13.2.68. elektron audit – vergi
ödəyicisinin elektron formatda saxlanılan maliyyə
(mühasibat) məlumatlarına xüsusi proqram təminatı
vasitəsilə birbaşa və ya məsafədən çıxış
imkanı yaradılmaqla aparılan vergi yoxlaması;
13.2.69. vergi üstünlüyü –
vergi tutulan əməliyyatın faktiki iqtisadi
göstəriciləri dəyişmədən, vergilərin bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş müddətlərdə
və məbləğdə ödənilməsindən
yayınma;
13.2.70. vergidən yayınma sxemi – vergi
üstünlüyü əldə etmək məqsədi
ilə hər hansı formada bağlanılmış əqd
və ya aparılmış əməliyyat;
13.2.71. vergi tutulan əməliyyatın
faktiki iqtisadi göstəricisi – vergi tutulan
əməliyyatın məbləği, həcmi (mal
partiyasının həcmi), icra müddəti və
şərtləri;
13.2.72. elektron kabinet – vergi
ödəyicisi kimi uçota alınma zamanı təqdim
edilən ərizəyə əsasən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) informasiya sistemində yaradılan,
gücləndirilmiş elektron imza və (və ya) vergi
orqanı tərəfindən verilən kod-parol ilə daxil
olmağa imkan verən, vergi ödəyicisi ilə vergi
orqanı arasında qarşılıqlı məlumat
mübadiləsini təmin edən fərdi elektron
səhifə; [80]
13.2.73. iqtisadi maraqlar mərkəzi –
vergi ödəyicisinin əsas nəzarət orqanlarının
yerləşdiyi yerdən asılı olmayaraq, digər
təsərrüfat subyektləri (obyektləri), o
cümlədən istehsal sahələri ilə
müqayisədə vergi ödəyicisinin fəaliyyəti
üzrə gəlirlərinin formalaşmasında daha çox
iştirak edən təsərrüfat subyektinin (obyektinin), o
cümlədən istehsal sahəsinin yerləşdiyi yer;
13.2.74. kapital – aktivlərdən
bütün öhdəliklər çıxıldıqdan
sonra vergi ödəyicisinin xalis aktivlərinin dəyəri;
13.2.75. məcburi nişanlama – bu
Məcəllənin 50-2.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan qaydalarda müəyyən olunmuş malların
idxalı, istehsalı, satışı və
dövriyyəsinə vergi nəzarətinin həyata
keçirilməsi məqsədilə həmin mallara tətbiq
olunan məcburi nişanlama kodu və digər qoruyucu
elementlər;[81]
13.2.76. aksiz markası – aksizli malların
idxalı, istehsalı, satışı və
dövriyyəsinə vergi nəzarətinin həyata
keçirilməsi məqsədilə həmin mallara kağız
daşıyıcıda yapışdırılan
nəzarət markası;
13.2.77. innovasiya fəaliyyəti – iqtisadi
və ya sosial səmərə əldə etmək
məqsədi ilə elmi-tədqiqat və
təcrübə-konstruktor işləri və onların
nəticələrinin tətbiqi əsasında yeni və ya
təkmilləşdirilmiş mal (iş, xidmət), texnoloji
proses yaradılmasına və yerinə yetirilməsinə
istiqamətlənmiş fəaliyyət;
13.2.78. KOB klaster şirkəti –
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilmiş meyarlara cavab verən və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) ilə razılaşdırmaqla mikro, kiçik və
orta sahibkarlığın inkişafını
dəstəkləyən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) KOB
klaster şirkətinin şəhadətnaməsi verdiyi
hüquqi şəxs;
13.2.79. KOB klasterinin
iştirakçısı – KOB klasterində fəaliyyət
göstərmək üçün KOB klaster şirkəti
ilə müqavilə bağlamış, mikro, kiçik və
orta sahibkarlıq subyekti olan və mikro, kiçik və orta
sahibkarlığın inkişafını
dəstəkləyən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən KOB klasterinin iştirakçısı
şəhadətnaməsi verilmiş hüquqi və ya fiziki
şəxs;
13.2.80. startap – innovativ
təşəbbüsə əsaslanaraq həyata
keçirilən, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən edilmiş meyarlara cavab verən və mikro,
kiçik və orta sahibkarlığın
inkişafını dəstəkləyən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən “Startap” şəhadətnaməsi
verilmiş şəxslərin həyata keçirdiyi
sahibkarlıq fəaliyyəti;
13.2.81. əmtəəsiz
əməliyyat – vergi nəzarəti tədbiri zamanı
aşkarlanan, başqa əməliyyatı
pərdələmək məqsədilə və ya bu cür məqsəd olmadan aparılan
və faktiki olaraq mallar, işlər və xidmətlər
təqdim edilmədən mənfəət (gəlir) əldə etmək məqsədilə
rəsmiləşdirilən əməliyyatlar; [82]
13.2.82. riskli vergi ödəyicisi –
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanın (qurumun) təsdiq etdiyi risk meyarlarına cavab verən, o
cümlədən əmtəəsiz və (və ya) riskli
əməliyyatlar aparan şəxsdir. Vergi ödəyicisinin riskli vergi ödəyicilərinin
siyahısına daxil edilməsi və həmin siyahıdan
çıxarılması qaydasını və
şərtlərini müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
müəyyən edir. Vergi ödəyicisinin riskli vergi
ödəyicilərinin siyahısına daxil edilməsi və
həmin siyahıdan çıxarılması barədə qərar
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən qəbul edilir;[83]
13.2.83. transmilli şirkətlər qrupu
– müxtəlif ölkələrdə rezident olan iki və ya
daha çox müəssisənin daxil olduğu və ya bir
ölkədə rezident olan və başqa ölkədə
daimi nümayəndəlik vasitəsilə fəaliyyət
göstərən müəssisənin daxil olduğu
şirkətlər qrupu. Transmilli şirkətlər qrupuna daxil
olan müəssisə dedikdə həmin müəssisə,
həmin müəssisənin törəmə və
asılı müəssisələri, habelə filial və
nümayəndəlikləri nəzərdə tutulur;
13.2.84. malların ixrac qeydi
ilə satışı – malların ixrac edilməsi
məqsədilə istehsalçılar tərəfindən
ixracatçılara müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən edilmiş qaydada satışı; [84]
13.2.85. nəzarət olunan xarici
müəssisə - bu Məcəllənin 14-2.1-ci
maddəsinin tələblərinə uyğun olan və
vergitutma məqsədləri üçün qeyri-rezident müəssisə.[85]
Maddə 14. Bazar qiyməti
14.1. Bazar qiyməti malın
(işin, xidmətin) tələblə təklifin
qarşılıqlı təsiri nəticəsində
təşəkkül tapan qiyməti deməkdir.
14.2.
Bu maddədə başqa hallar nəzərdə tutulmamışdırsa,
vergitutma məqsədləri üçün malların
(işin, xidmətin) qiyməti tərəflərin
əməliyyatda (əqdə) təsbit etdikləri qiymət qəbul
edilir. Əks hal sübuta yetirilmirsə, bu qiymət bazar
qiyməti kimi qəbul edilir.
14.3.
Bu
Məcəllənin 14-1.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan şəxslər arasında həyata keçirilən
əməliyyatlar istisna olmaqla, bazar qiyməti nəzərə
alınmaqla vergilərin hesablanması aşağıdakı
hallarda həyata keçirilə bilər: [86]
14.3.1.
Barter (mal mübadiləsi), idxal-ixrac əməliyyatları
aparıldıqda;[87]
14.3.2.
təsərrüfat əqdləri qarşılıqlı
surətdə asılı olan şəxslər arasında
həyata keçirildikdə;
14.3.3. 30 gün ərzində vergi
ödəyicilərinin eyni xüsusiyyətli və ya eyni
cinsli mallara (işə, xidmətə) tətbiq etdikləri
qiymətlərin səviyyəsi, bu Məcəllənin
14.6.1-ci maddəsinin tələbləri, o cümlədən
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş
təbii itki normaları daxilində zayolmadan
əmələgələn itkilər nəzərə
alınmaqla, bazarda eyni (analoji) mal (iş, xidmət)
üçün müvafiq əməliyyatlar zamanı
təşəkkül tapan qiymətlərin
səviyyəsindən topdansatış ticarət
fəaliyyəti sahəsində 10 faizdən, tikinti və
istehsal fəaliyyəti sahəsində 20 faizdən, digər
fəaliyyət sahələrində 30 faizdən çox
(aşağı və yuxarı) fərqləndikdə;[88]
14.3.4.
müəssisənin əmlakı qalıq
dəyərindən artıq qiymətə
sığortalandığı halda;[89]
14.3.5. daşınmaz əmlakın (sahibkarlıq
fəaliyyəti məqsədləri üçün
istifadə olunmayan yaşayış fondu istisna olmaqla)
vergitutma məqsədləri üçün aylıq
icarə haqqının məbləğinin müəyyən
edilməsi zərurəti yarandıqda;[90]
14.3.6.
vergi ödəyicisi tərəfindən vergi nəzarəti
tədbiri zamanı
malların
(işlərin,
xidmətlərin) təqdim edilməsinə (alınmasına)
dair sənədlər təqdim edilmədikdə (mövcud
olmadıqda).[91]
14.4.
Bazar qiyməti mal (iş, xidmət) satılan anadək, lakin
malın (işin, xidmətin) təqdim edildiyi andan çoxu 30
gün keçənədək (əvvəl və ya sonra)
ən yaxın tarixdə eyni (analoji) mal (iş, xidmət)
üçün müvafiq əməliyyatlar zamanı
təşəkkül tapan qiymətlərə əsasən
müəyyənləşdirilir. Bu zaman qiymətli
kağızın bazar qiyməti bu qiymətli
kağızın təqdim edildiyi andan əvvəlki ən
yaxın tarixdə həmin emitentin eyni qiymətli
kağızları üçün fond birjasının
kotirovkasına əsasən müəyyənləşdirilir,
bu şərtlə ki, kotirovkalar yuxarıda göstərilən
qaydaya uyğun elan edilsin.
14.5.
Bazar qiyməti müəyyənləşdirilərkən, bu
Məcəllənin 18-ci maddəsi ilə müəyyən
edilən qarşılıqlı surətdə asılı
olan şəxslər arasındakı əməliyyat
yalnız o halda nəzərə alına bilər ki,
onların münasibətləri həmin əməliyyatın
nəticəsinə təsir göstərməmiş olsun.
14.6.
Bu Məcəllənin 14.4 və 14.5-ci maddələrinin
müddəalarını tətbiq etmək mümkün
olmadıqda, malın (işin, xidmətin) bazar qiyməti bu
maddənin tələblərinə uyğun olaraq
müəyyən edilir. Bu zaman malın (işin, xidmətin)
istehsalına və (və ya) təqdim edilməsinə
çəkilən adi məsrəflər (alınma qiyməti
və ya qalıq dəyəri), nəqletmə, saxlanma,
sığorta və digər bu cür məsrəflər,
həmçinin adətən qarşılıqlı
surətdə bağlı olmayan şəxslər arasında
əməliyyatlar zamanı tələb və təkliflər
amilinə əsasən əlavə yığım və
güzəştlər nəzərə alınır. Bu
güzəştlər malın keyfiyyətinin və ya
digər istehlak xüsusiyyətlərinin itdiyi, yaxud
yararlılıq müddətinin bitdiyi (bitməyə
yaxınlaşdığı) və başqa bu cür hallarda
da nəzərə alınır.[92]
14.6.1.
Malların (işlərin, xidmətlərin) bazar
qiymətləri müəyyənləşdirilərkən
qiymətlərə təsir edə bilən
aşağıdakı amillər nəzərə
alınır:
14.6.1.1.
göndərilmiş malların (görülmüş
işlərin, göstərilmiş xidmətlərin) həcmi
(əmtəə partiyasının həcmi);
14.6.1.2. öhdəliklərin icra
olunması müddəti, ödəniş şərtləri;
14.6.1.3.
mallara (işlərə, xidmətlərə) tələb
və təklifin dəyişməsi, (o cümlədən
istehlakçı tələbinin mövsümi olaraq
artıb-azalması);
14.6.1.4. malların mənşə
ölkəsi, alındığı və ya təqdim edildiyi
yer;
14.6.1.5. malların (işlərin,
xidmətlərin) göndərilmə şərtləri;
14.6.1.6.
malların keyfiyyətinin və digər istehlak
göstəricilərinin səviyyəsi;
14.6.1.7.
marketinq siyasətinin aparılması ilə əlaqədar
olaraq analoqu olmayan yeni malların (işlərin,
xidmətlərin) bazara çıxarılması, yaxud
malların (işlərin, xidmətlərin) yeni bazara
çıxarılması, istehlakçıların
tanış olması məqsədilə əmtəə
nümunələrinin təqdim edilməsi;
14.6.1.8.
işlərin görülməsi, xidmətlərin
göstərilməsi, o cümlədən təmir, tikinti,
quraşdırma işləri, nəqliyyat, icarə, təhsil,
tibb xidmətləri və digər sahələr üzrə
bazar qiymətləri
müəyyənləşdirilərkən işlərin
görüldüyü, xidmətlərin göstərildiyi
ərazi, onların keyfiyyət göstəriciləri və
qiymətlərə təsir edə bilən digər
şərtlər nəzərə alınır.
14.6.2.
Malların (işlərin, xidmətlərin) keyfiyyəti
ilə əlaqədar qiymətlər bazar
qiymətlərindən aşağı səviyyədə
müəyyənləşdirilərkən keyfiyyətin
səviyyəsi səlahiyyətli şəxs
tərəfindən təsdiq olunmalıdır.
14.6.3.
Eyni xüsusiyyətli və ya eyni cinsli mallarla
(işlərlə, xidmətlərlə) müvafiq
əmtəə (iş, xidmət) bazarında heç bir
əməliyyat aparılmadıqda, rəsmi və
açıq mənbələrdən bu malların
(işlərin, xidmətlərin) bazar qiymətləri
haqqında məlumat toplamaq mümkün olmadıqda,
aşağıdakı qiymətləndirmə
üsullarından istifadə edilə bilər:
14.6.3.1.
Sonrakı (təkrar) satış qiymətinə
əsasən. Malların (işlərin, xidmətlərin)
bazar qiyməti həmin malların (işlərin,
xidmətlərin) sonrakı (təkrar) satış
qiymətinə əsasən müəyyən olunur. Bazar
qiyməti sonrakı satış qiymətindən tətbiq
olunmuş əlavələr çıxılmaqla müəyyənləşdirilir.
14.6.3.2.
Dəyərin toplanması üsuluna əsasən. Bazar
qiymətləri malları (işləri, xidmətləri)
təqdim edənin əsaslandırılmış
xərclərini və mənfəətini toplamaqla
hesablanır.
14.6.3.3.
Malların (işlərin, xidmətlərin) bazar
qiymətlərini bu maddədə göstərilən
üsullardan biri ilə müəyyənləşdirmək
mümkün olmadıqda, bazar qiymətləri müqavilə
əsasında cəlb edilmiş ekspert tərəfindən
müəyyənləşdirilir.
14.6.4.
Müəyyənləşdirilmiş bazar
qiymətlərindən ancaq vergitutma məqsədləri
üçün istifadə edilir və mallar (işlər,
xidmətlər) qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
qaydada faktiki satış qiyməti ilə uçota
alınır.
14.6.5.
Alınmış malların (işlərin, xidmətlərin)
alış qiyməti bazar qiymətlərindən topdansatış ticarət
fəaliyyəti sahəsində 10 faizdən, tikinti və
istehsal fəaliyyəti sahəsində 20 faizdən, digər
fəaliyyət sahələrində 30 faizdən çox
yuxarıdırsa və onların dəyəri gəlirdən
çıxılan xərclərə aid edilibsə, alınmış malların (işlərin,
xidmətlərin) faktiki alış dəyərinin
əsassız artırılması aşkar edildiyi halda həmin malların (işlərin,
xidmətlərin) dəyəri gəlirdən
çıxılan xərclərə bazar qiymətləri
ilə aid edilir və vergilər yenidən hesablanır. [93]
14.6.5.1. alınmış malların
(işlərin, xidmətlərin) faktiki alış
dəyərinin əsassız artırılması aşkar
edildiyi halda; [94]
14.6.5.2. malgöndərəni (iş
görəni, xidmət göstərəni)
müəyyənləşdirmək mümkün olmadıqda.
14.6.6.
Vergi ödəyicilərinin təqdim olunan mallara
(işlərə, xidmətlərə) tətbiq etdikləri
qiymətlərin səviyyəsi bu Məcəlləyə
əsasən müəyyənləşdirilən bazar
qiymətlərindən topdansatış ticarət fəaliyyəti
sahəsində 10 faizdən, tikinti və istehsal
fəaliyyəti sahəsində 20 faizdən, digər
fəaliyyət sahələrində 30 faizdən çox aşağı
olduqda, vergilər bazar qiymətləri əsasında,
yuxarı olduqda isə faktiki təqdimolunma qiymətləri
ilə hesablanır.
14.7.
Hər bir tərəfin mal (iş, xidmət)
göndərməsi və əvəzinə digər mal
(iş, xidmət) almasına uyğun olan
əməliyyatların məcmusu mal (iş, xidmət)
mübadiləsi əməliyyatını təşkil edir.
Həmin əməliyyatların gedişində verilən
(alınan) malların (işlərin, xidmətlərin) bazar
qiymətləri bu maddənin müddəalarına uyğun
olaraq müəyyən edilir.
14.8.
Vergi ödəyicisinin dövlət vergi orqanına bu və ya
digər əməliyyatda malın (işin, xidmətin) bazar
qiymətinin bu maddədə göstərildiyindən
fərqli qaydada müəyyənləşdirilməsi
barədə sübutlar vermək hüququ vardır.
14.9.
Malın (işin, xidmətin) bazar qiyməti
müəyyənləşdirilərkən və təsbit
olunarkən malın (işin, xidmətin) bazar qiymətləri
və birja kotirovkaları haqqında rəsmi məlumat
mənbələrindən, dövlət və yerli
hakimiyyət orqanlarının məlumat bazalarından, vergi
ödəyicilərinin dövlət vergi orqanlarına verdikləri
məlumatdan, yaxud reklam mənbələrinin
məlumatından və digər müvafiq məlumatlardan
istifadə edilir.
14.10. Qiymətləri müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən
tənzimlənən mallar (işlər, xidmətlər)
təqdim olunarkən (ixrac istisna olmaqla) və alınarkən
vergitutma məqsədləri üçün müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyənləşdirilən qiymətlər əsas
götürülür.[95]
Maddə 14-1. Transfer qiyməti[96]
14-1.1. Ayrı-ayrı əməliyyatlar
haqqında müqayisə edilə bilən məlumatlar
mövcud olmadıqda və (və ya) rəsmi və
açıq mənbələrdən malların (işlərin,
xidmətlərin) bu Məcəllənin 14-1.2-ci
maddəsində göstərilən şəxslər istisna
olmaqla, digər şəxslər arasında təqdim
edilmə qiyməti barədə məlumat əldə
etmək mümkün olmadıqda, transfer qiyməti
aşağıdakı üsullardan biri əsasında
müəyyənləşdirilir:
14-1.1.1. bu Məcəllənin 14.6.3.1-ci
maddəsində göstərilən qaydada
müəyyənləşdirilən sonrakı (təkrar)
satış qiymətinə əsasən;
14-1.1.2. bu Məcəllənin 14.6.3.2-ci
maddəsində göstərilən qaydada
müəyyənləşdirilən dəyərin
toplanması üsuluna əsasən;
14-1.1.3. rentabellilik üsuluna
əsasən. Bu üsulla malların (işlərin,
xidmətlərin) transfer qiyməti, əməliyyatın
tərəfi olan şəxsin əldə etdiyi mənfəətin,
onun ümumi xərclərində və ya
gəlirlərində və ya aktivlərinin ümumi
dəyərində xüsusi çəkisinin bu
Məcəllənin 14-1.2-ci maddəsində göstərilən
şəxslər istisna olmaqla, digər şəxslər
arasında aparılan müqayisə oluna bilən
əməliyyat çərçivəsində formalaşan
qiymət göstəricisi ilə müqayisəsi
əsasında müəyyənləşdirilir;
14-1.1.4. mənfəətin
bölgüsü üsuluna əsasən. Mənfəətin bölgüsü
üsulu
bu Məcəllənin 14-1.2-ci maddəsində göstərilən
şəxslər
arasında
əməliyyatlar aparıldığı
zaman tərəflərdən hər birinin həmin
əməliyyatlardan əldə etdiyi mənfəətin
həmin şəxslər
arasında
bu maddəyə əsasən bölüşdürülməsidir. [97]
14-1.2.Transfer qiyməti əsas
götürülməklə vergilər
aşağıdakı şəxslər arasında həyata
keçirilən əməliyyatlardan hesablana bilər:
14-1.2.1. Azərbaycan Respublikasının
rezidenti ilə onunla qarşılıqlı surətdə
asılı olan qeyri-rezident şəxslər, habelə
həmin rezidentin başqa dövlətlərdə
(ərazilərdə) yerləşən hər hansı
nümayəndəliyi, filialı və digər bölməsi
arasında; [98]
14-1.2.2. qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasındakı daimi nümayəndəliyi ilə
həmin qeyri-rezidentin özü və ya onun başqa
dövlətlərdə yerləşən hər hansı
nümayəndəliyi, filialı və digər
bölməsi, həmin qeyri-rezidentlə
qarşılıqlı asılı olan və başqa
dövlətdə yerləşən hər hansı digər
şəxs arasında; [99]
14-1.2.3. Azərbaycan Respublikasının
rezidenti və (və ya) qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasındakı daimi nümayəndəliyi ilə
güzəştli vergi tutulan ölkələrdə təsis
edilmiş (qeydiyyatdan keçmiş) subyektlər arasında;
14-1.2.4. bu Məcəllənin
14-1.2.1-14-1.2.3-cü maddələrində göstərilən
hallar istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının rezidenti
və ya qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliyi ilə qeyri-rezident şəxslər
arasında, bu şərtlə ki: [100]
14-1.2.4.1. şəxslər beynəlxalq
əmtəə birjalarında ticarət olunan məhsullar
üzrə əməliyyat aparmış olsunlar və (və
ya);
14-1.2.4.2. Azərbaycan
Respublikasının rezidenti və ya qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasındakı daimi nümayəndəliyinin vergi ili
ərzində ümumi gəlirləri 30 milyon manatdan çox
və hər bir qeyri-rezident şəxslə
apardığı əməliyyatların həcminin ümumi
gəlirlərdə (xərclərdə) xüsusi
çəkisi 30 faizdən artıq olsun.
14-1.3. Bu Məcəllənin 14-1.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulan şəxslər
arasında aparılan əməliyyatlar zamanı vergi
ödəyicisinin təqdim etdiyi mallara (işlərə,
xidmətlərə) tətbiq etdiyi qiymətlər eyni
əməliyyat üçün bu Məcəllənin
14-1.2-ci maddəsində göstərilən şəxslər
istisna olmaqla, digər şəxslər arasında eyni
şəraitdə təşəkkül tapan
qiymətlərin aşağı həddindən az olduqda,
vergilər transfer qiyməti ilə, yuxarı həddindən
çox olduqda isə faktiki satış qiyməti ilə
hesablanır.
14-1.4. Transfer qiymətlərinin
tətbiqi nəticəsində yaranmış fərq
mənfəət (gəlir) vergisinin məqsədləri
üçün istifadə edilir. [101]
14-1.5. Alınmış malların
(işlərin, xidmətlərin) alış qiyməti eyni
əməliyyat üçün bu Məcəllənin
14-1.2-ci maddəsində göstərilən şəxslər
istisna olmaqla, digər şəxslər arasında eyni
şəraitdə təşəkkül tapan ən
yüksək qiymətdən çoxdursa və onların
dəyəri gəlirdən çıxılan
xərclərə aid edilmişdirsə, həmin malların
(işlərin, xidmətlərin) dəyəri gəlirdən
çıxılan xərclərə transfer qiyməti ilə
aid edilir və vergilər yenidən hesablanır.
14-1.6. Transfer qiymətinin tətbiqi
zamanı qiymətlərə təsir edə bilən
amillər müəyyənləşdirilərkən bu
Məcəllənin 14.6.1-ci maddəsinin müddəaları
tətbiq edilir.
14-1.7. Vergi ödəyicisinin malların
(işlərin, xidmətlərin) transfer qiymətinin bu
Məcəllədə göstərilənlərdən
fərqli qaydada müəyyənləşdirilməsi
barədə sübutlar təqdim etmək hüququ vardır.
14-1.8. Malların (işlərin,
xidmətlərin) transfer qiymətləri müəyyən
edilərkən birja kotirovkaları haqqında rəsmi
məlumat mənbələrindən, vergi ödəyicilərinin
vergi orqanına təqdim etdiyi məlumatlardan, açıq
məlumat mənbələrində yerləşdirilmiş
hesabatlardakı məlumatlardan və digər müvafiq məlumatlardan
istifadə edilir.
14-1.9. Transfer qiymətlərinin
müəyyən edilməsi və tətbiqi qaydası
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.
14-1.10.
Qeyri-rezident şəxslərin Azərbaycan
mənbəyindən əldə etdiyi gəlirlər üzrə
mənfəətin (gəlirin) müəyyən
edilməsi və həmin qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı
daimi nümayəndəliyinə
münasibətdə
vergilərin hesablanması
bu maddəyə əsasən müəyyənləşdirilir.[102]
Maddə
14-2. Nəzarət olunan xarici müəssisə və onun
vergiyə cəlb edilməsi[103]
14-2.1. Vergitutma məqsədləri
üçün Azərbaycan Respublikasının rezidenti hesab
olunmayan, güzəştli vergi tutulan
ölkələrdə (ərazilərdə) qeydiyyatdan
keçən müəssisənin mənfəəti
aşağıdakı hallarda Azərbaycan Respublikasında
vergiyə cəlb olunur: [104]
14-2.1.1. Azərbaycan Respublikasının
rezidenti hesab edilən şəxs özü və ya
qarşılıqlı surətdə asılı olduğu
rezident və ya qeyri-rezident şəxslə birlikdə
birbaşa və ya dolayısilə xarici
müəssisədə 50 faizdən çox səsvermə
hüququna və ya onun nizamnamə kapitalının 50
faizindən çoxuna və ya həmin xarici
müəssisənin mənfəətinin 50 faizindən
çox hissəsini əldə etmək hüququna
sahibdirsə və; [105]
14-2.1.2. nəzarət olunan xarici
müəssisənin mənfəətindən faktiki
ödənilən vergi, bu Məcəlləyə uyğun
olaraq həmin mənfəətdən ödənilməli
mənfəət vergisinin 75 faizinə və ya daha aşağı hissəsinə
bərabər olarsa və; [106]
14-2.1.3. xarici müəssisənin illik
gəlirlərinin 30 faizindən çox olan hissəsi
aşağıdakı gəlirlərdən ibarət olarsa:
14-2.1.3.1. maliyyə aktivlərindən
əldə edilən faiz;
14-2.1.3.2. əqli mülkiyyətdən
əldə edilən royalti;
14-2.1.3.3. səhmlərin və
iştirak paylarının satışından əldə
edilən gəlir;
14-2.1.3.4. maliyyə lizinqindən
əldə edilən gəlirlər;
14-2.1.3.5. sığorta,
bankçılıq və digər maliyyə
əməliyyatlarından əldə edilən gəlirlər;
14-2.1.3.6. heç bir iqtisadi dəyər
yaratmayan mal və xidmətlərdən gəlir əldə
edən müəssisələr üzrə gəlir.
14-2.2. Nəzarət olunan xarici müəssisənin
mənfəətinin Azərbaycan Respublikasının
rezidenti hesab edilən şəxsin
vergi tutulan gəlirlərinə daxil edilməsi qaydası,
habelə nəzarət olunan xarici müəssisə haqqında
arayışın rezident fiziki və hüquqi
şəxslər tərəfindən vergi orqanına
təqdim edilmə forması və qaydası müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilir. [107]
14-2.3. Bu maddəyə uyğun olaraq
nəzarət olunan xarici müəssisənin
mənfəəti Azərbaycan Respublikasında vergiyə
cəlb edilərkən eyni vergitutma obyektindən iki dəfə
vergilərin hesablanmasına yol verilmir və həmin
mənfəətdən ödənilən (tutulan) vergi
məbləği nəzərə alınır.
14-2.4. Nəzarət olunan xarici
müəssisədən əldə edilən
aşağıdakı gəlirlər nəzarət olunan
xarici müəssisənin vergitutulan gəlirlərinə aid
edilmir:
14-2.4.1. nəzarət olunan xarici
müəssisədən əldə edilən dividendlər;
14-2.4.2. rezident müəssisə
nəzarət olunan xarici müəssisənin
törəmə müəssisəsi olduqda, nəzarət
olunan xarici müəssisənin ümumiləşdirilmiş
(konsolidə edilmiş) mənfəətindən rezident
müəssisəyə aid olan vergiyə cəlb olunan
mənfəət;
14-2.4.3. nəzarət olunan xarici
müəssisənin Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliyi vasitəsilə əldə edilən,
habelə Azərbaycan Respublikasında təsis etdiyi
müəssisədən əldə olunan və Azərbaycan
Respublikasında vergiyə cəlb olunmuş gəlirlər.
II fəsil. Vergi
ödəyicisi. Vergi agenti
Maddə 15. Vergi ödəyicisinin
hüquqları
15.1. Vergi ödəyicisinin
aşağıdakı hüquqları vardır:
15.1.1.
vergi orqanlarından qeydiyyat (uçot) yeri üzrə
qüvvədə olan vergilər və onların
ödənilməsi qaydasını və şərtlərini
tənzimləyən normativ hüquqi aktlar, vergi
ödəyicilərinin hüquq və vəzifələri,
vergi orqanlarının və onların vəzifəli
şəxslərinin səlahiyyətləri haqqında əvəzsiz
olaraq yazılı məlumat almaq;
15.1.2.
vergi orqanlarından vergi qanunvericiliyinin tətbiq edilməsi
məsələlərinə dair yazılı izahatlar almaq;
15.1.2-1. vergi öhdəliyinin əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə
qərarın qəbul edilməsi məqsədilə vergi
orqanlarına ərizə ilə müraciət etmək; [108]
15.1.3.
bu
Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada vergi
güzəştlərindən istifadə etmək; [109]
15.1.4.
artıq ödənilmiş və ya artıq tutulmuş
vergilərin vaxtında geri qaytarılmasını və ya
əvəzləşdirilməsini tələb etmək;
15.1.5.
vergi münasibətlərində bilavasitə və ya öz
nümayəndəsi vasitəsi ilə iştirak etmək;
15.1.6.
vergi yoxlaması ilə bağlı tərtib edilən
aktların (protokolların) və vergi orqanlarının
qərarlarının surətini almaq;
15.1.7.
vergi orqanlarından və onların vəzifəli
şəxslərindən vergi ödəyicisinə
münasibətdə vergilər haqqında qanunvericiliyə
riayət olunmasını tələb etmək;
15.1.8.
vergi orqanlarının və onların vəzifəli
şəxslərinin Vergi Məcəlləsinə və
digər vergi normativ hüquqi aktlarına uyğun olmayan
aktlarını (qərarlarını) və
tələblərini yerinə yetirməmək;
15.1.9.
müəyyən edilmiş qaydada vergi orqanlarının
və onların vəzifəli şəxslərinin
hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) inzibati qaydada və (və ya)
məhkəməyə şikayət etmək;[110]
15.1.10.
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada kommersiya və (və ya) vergi sirrinin qorunmasını
tələb etmək; [111]
15.1.11.
vergi orqanlarının və ya onların vəzifəli
şəxslərinin qeyri-qanuni aktları (qərarları)
və hərəkətləri (hərəkətsizliyi)
nəticəsində dəymiş zərərin tam
ödənilməsini, qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada tələb etmək;
15.1.12.
vergi yoxlamalarının aktları və digər
materialları ilə tanış olmaq, vergi orqanlarına
və onların vəzifəli şəxslərinə
vergilərin hesablanması və ödənilməsi,
habelə keçirilən vergi yoxlamalarının aktları
üzrə öz rəyini bildirmək;
15.1.13.
Xronometraj metodu ilə aparılan sonuncu
müşahidədən sonra bu
Məcəllənin 50-1.2-ci maddəsində
göstərilən müddətlərə riayət olunmaqla istehsal həcminin və ya
satış dövriyyəsinin dəyişməsi ilə
əlaqədar xronometraj metodu ilə yeni müşahidənin
aparılmasını vergi orqanlarından tələb
etmək.[112]
15.1.14.
vergi orqanlarında müəyyən edilmiş qaydada uçota alınması üçün nəzarət-kassa
aparatının müəyyən olunmuş modelini sifariş
vermək. [113]
15.1.15. bu Məcəllənin 16.1.8-ci maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla pul
hesablaşmalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən edilən meyarlara cavab
verən və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) elektron informasiya
sisteminə real vaxt rejimində qoşulmuş
nəzarət-kassa aparatları vasitəsilə həyata
keçirmək;[114]
15.1.15-1. vergi
risklərinin minimallaşdırılması məqsədi
ilə "Vergi partnyorluğu sazişi" bağlamaq
üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi formada ərizə ilə vergi
orqanlarına müraciət etmək;[115]
15.1.15-2. bu Məcəllənin 165.3-cü
maddəsinə uyğun olaraq ƏDV-nin qaytarılması
şərti ilə satışı həyata keçirmək
üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi formada ərizə ilə vergi
orqanlarına müraciət etmək;[116]
15.1.15-3. hesablanmış, yenidən hesablanmış,
ödənilmiş və artıq ödənilmiş
vergilər, məcburi dövlət sosial sığorta,
işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta
haqları, fаizlər, maliyyə sanksiyaları və inzibati
cərimələrlə bağlı vergi orqanlarından
elektron və (və ya) kağız daşıyıcılarda
üzləşmə aktı tələb etmək;[117]
15.1.16.
bu Məcəllə və qanunlarla müəyyən
edilmiş digər hüquqlardan istifadə etmək.[118]
15.2.
Vergi ödəyicisinin hüquqları və qanuni maraqları
qanunvericilik normaları ilə təmin edilir.
Vergi
ödəyicisinin hüquqlarının və qanuni
maraqlarının müdafiəsi qaydası bu
Məcəllə və digər qanunlarla müəyyən
edilir.
Vergi
ödəyicisinin hüquqları və qanuni maraqları vergi
orqanlarının və onların vəzifəli
şəxslərinin səlahiyyətləri ilə təmin
edilir.
Vergi
ödəyicisinin hüquqlarının və qanuni
maraqlarının təmin olunmaması və ya
lazımınca təmin olunmaması qanunla müəyyən
edilmiş məsuliyyətə səbəb olur.
15.3. Vergi ödəyicisi vergi
münasibətlərində bilavasitə və bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, öz qanuni və ya
səlahiyyətli nümayəndəsi vasitəsi ilə
iştirak edə bilər.
Maddə 16. Vergi ödəyicisinin
vəzifələri
16.1. Vergi ödəyicisinin
aşağıdakı vəzifələri vardır:
16.1.1.
qanunla müəyyən edilmiş vergiləri,
habelə bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş qaydada hesablanmış faizləri, tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyalarını və digər
məcburi ödənişləri ödəmək; [119]
16.1.2.
vergi orqanlarından vergi ödəyicisinin
eyniləşdirmə nömrəsini (VÖEN) almaq;
16.1.3.
qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada
gəlirlərinin (xərclərinin), o cümlədən vergidən azad
edilən gəlirlərinin (xərclərinin) və vergitutma obyektlərinin
uçotunu aparmaq; [120]
16.1.3-1. “Mühasibat uçotu
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa
əsasən mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron
formada aparmalı şəxslər tərəfindən
siyahısı və forması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən edilən
məlumatların müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edilməsini
təmin etmək; (Bu maddə “Mühasibat uçotu
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa
mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron formada
aparmalı şəxslərlə bağlı ediləcək
dəyişikliklərlə eyni gündə qüvvəyə
minir.[121]
16.1.4. vergi orqanlarına bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada, auditor
tərəfindən yoxlanılması nəzərdə
tutulduğu hallarda isə auditor rəyi əlavə
edilməklə, vergi hesabatını, habelə bu
Məcəllənin 14-1.2.1-14-1.2.3-cü maddələrində
göstərilən şəxslər üzrə transfer
qiymətləri əsas götürülməklə
apardığı əməliyyatların ümumi
dəyəri 500.000 manatdan artıq olduqda və 14-1.2.4-cü
maddədə göstərilən şəxslər
üzrə həmin maddədə nəzərdə tutulan
hallarda müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi formada mənfəət (gəlir) vergisi
bəyannaməsi üçün nəzərdə tutulan
müddətlərdə arayışı təqdim etmək;[122]
16.1.4-1. bu Məcəllənin 14-1.9-cu maddəsində
nəzərdə tutulan müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən edilən qaydalarda
nəzərdə tutulmuş sənədləri vergi
orqanının tələbi ilə təqdim etmək;[123]
16.1.4-2. mikro və kiçik
sahibkarlıq subyektləri istisna olmaqla, istehsal
fəaliyyəti ilə məşğul olan vergi
ödəyiciləri tərəfindən istehsal olunan
məhsulun vahidinə tələb olunan xammal və material
sərfi normaları barədə forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən məlumatı
hər il yanvar ayının 31-dək elektron qaydada vergi
orqanına təqdim etmək. İstehsal prosesi ilə, o
cümlədən yeni məhsul növünün
istehsalına başlanılması ilə bağlı olaraq
təqdim edilmiş məlumatda il ərzində
dəyişiklik olarsa, dəyişikliklə bağlı
dəqiqləşdirilmiş məlumatı təqvim ili
ərzində vergi orqanına təqdim etmək; [124]
16.1.4-3. bu Məcəllənin 14-2.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan arayışı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) müəyyən etdiyi formada mənfəət
(gəlir) vergisi bəyannaməsi üçün nəzərdə
tutulan müddətdə vergi orqanına təqdim etmək;
16.1.5.
vergi orqanlarının vergi qanunvericiliyinin aşkar edilmiş
pozuntularının aradan qaldırılması haqqında
qanuni tələblərini icra etmək, habelə vergi
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin qanuni
fəaliyyətinin icra edilməsinə maneçilik
törətməmək;
16.1.6. bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada vergi orqanlarına və
onların vəzifəli şəxslərinə zəruri olan
kağız və elektron daşıyıcılarda olan
məlumatları və sənədləri (orta və iri
sahibkarlıq subyektləri eləcə də maliyyə
hesabatlarını), mühasibat
uçotu elektron formatda aparıldığı halda, vergi
ödəyicisinin özünün, filiallarının
və digər struktur bölmələrinin elektron
daşıyıcılarında olan məlumatlara və
uçot bazalarına,
habelə kommunal və rabitə xidmətləri
göstərən vergi ödəyiciləri
tərəfindən abunəçilər üzrə
göstərilən və vergilərin hesablanmasına əsas
verən xidmətlərin müddəti, həcmi,
dəyəri, ödənişləri və digər iqtisadi
göstəricilərini hesablayan və özündə
əks etdirən, digər xidmət
təminatçıları ilə qarşılıqlı
hesablaşmaların aparılması üçün
məlumatları saxlayan sistemlərə birbaşa və
ya məsafədən çıxış imkanı yaratmaqla,
həmin məlumatları vergi orqanının tələbi
ilə təqdim etmək;[125]
16.1.7.
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
müddətdə uçotu sənədlərini və vergilərin
hesablanması və ödənilməsi üçün
zəruri olan digər sənədlərin, habelə alınan
gəliri (hüquqi şəxslər üçün
çəkilən xərcləri də) və
ödənilən (tutulan) vergiləri təsdiq edən
sənədlərin saxlanılmasını təmin etmək; [126]
16.1.7-1. bu Məcəllənin 220.10-cu maddəsində
nəzərdə tutulan fəaliyyət növlərini
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” almaqla həyata
keçirmək; [127]
16.1.7-2. vergi orqanında uçotda olan
sifarişçi tərəfindən bu Məcəllənin
220.10-cu maddəsinə uyğun olaraq fərdi qaydada
fəaliyyət göstərən şəxslərin həmin
dövr üzrə vergi öhdəliyinin yerinə
yetirilməsini təsdiq edən “Sadələşdirilmiş
vergi üzrə sabit məbləğin, məcburi
dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqının ödənilməsi haqqında
qəbz” təqdim etməklə işlərə cəlb
edilməsini təmin etmək;[128]
16.1.8. aşağıdakı fəaliyyət
növləri istisna olmaqla, pərakəndə ticarət,
ictimai iaşə fəaliyyəti, yerləşmə
vasitələri hesab edilən mehmanxana (hotel) və mehmanxana
tipli digər obyektlər, tibb müəssisələri və özəl
tibbi praktika ilə məşğul
olan fiziki şəxslər, bərbərxanalar, gözəllik
salonları və kosmetoloji mərkəzlər
tərəfindən göstərilən xidmətlər
üzrə pul hesablaşmalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilən meyarlara
cavab verən və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) elektron informasiya
sisteminə real vaxt rejimində qoşulmuş
nəzarət-kassa aparatı vasitəsi ilə həyata
keçirmək:[129]
16.1.8.1. qəzet və jurnalların satışı
(belə satış dövriyyəsinin ümumi
dövriyyədəki payı 50 faizdən çox olduqda);
16.1.8.2. kənd təsərrüfatı
məhsullarının bazarlarda, yarmarkalarda və səyyar
qaydada satışı;
16.1.8.3. səyyar, bazarlarda və digər
kütləvi ticarət yerlərində piştaxtadan,
avtomobildən və qoşqu vasitələrindən
pərakəndə satış fəaliyyəti;
16.1.8.4. qiymətli kağızların, lotereya biletlərinin, idman
mərc oyunu biletlərinin və elektron idman mərc oyunu
biletlərinin satışı;[130]
16.1.8.5. elektrik enerjisi, qaz, su, isti su təchizatı
və mərkəzi qızdırma sistemi obyektlərinin
fəaliyyəti;
16.1.8.6. bu Məcəllənin 220.10-cu maddəsinə
əsasən fərdi qaydada göstərilən bərbər
fəaliyyəti;[131]
16.1.9.
lotereya biletlərinin, idman mərc oyunu
biletlərinin və elektron idman mərc oyunu biletlərinin
alışı istisna olmaqla nağd pul hesablaşmaları
aparılan zaman alıcıya çek, qəbz, ödəniş xidməti
təchizatçılarının çıxarışları və
digər ciddi hesabat blanklarını təqdim etmək və
həmin çek, ödəniş xidməti
təchizatçılarının çıxarışları və ya
ciddi hesabat blanklarında qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş məlumatların əks etdirilməsini təmin
etmək;[132]
16.1.10.
istismar zamanı nəzarət-kassa aparatının plombu
pozulduqda və ya başqa nasazlıqlar yarandıqda vergi
orqanlarına dərhal məlumat verməklə,
nəzarət-kassa aparatından istifadəni
müvəqqəti dayandırmaq və həmin
müddətdə nağd pul hesablaşmalarının
qeydiyyatının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada
aparılmasını təmin etmək;[133]
16.1.11. sahibkarlıq fəaliyyəti
məqsədləri üçün qeyri-rezident ödəniş xidməti
təchizatçılarında
açılmış hesablar üzrə əməliyyatlar
aparıldığı tarixədək müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş formada
məlumatı vergi orqanına təqdim etmək;[134]
16.1.11-1. nağdsız
ödənişlərin aparılması üçün
“İstehlakçıların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun
17-ci maddəsinə uyğun olaraq POS-terminalların
quraşdırılmasını və (və ya) “Elektron
ticarət haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 5.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq satıcı kimi fəaliyyət
göstərdikdə, həmin Qanuna əsasən
istehlakçıların elektron ödəniş etmək
imkanını təmin etmək;[135]
16.1.11-2. vergi
orqanı tərəfindən kameral və səyyar vergi
yoxlamaları zamanı hesablanmış və ya yenidən
hesablanmış vergilər, faizlər, habelə tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyalarından verilmiş
şikayətə məhkəmədə
baxıldığı dövrdə və həmin
şikayət üzrə məhkəmənin
çıxardığı qərar qanuni qüvvəyə
minənədək (vergi ödəyicisinin həmin
vəsaitləri öz razılığı ilə
ödədiyi hallar istisna olmaqla) əlavə hesablanmış
məbləğin 105 faizi həcmində pul vəsaitinin milli
və ya xarici valyutada cari və digər hesablarında
məxaric əməliyyatları üzrə
dondurulmasını təmin etmək;[136]
16.1.11-3. vergi orqanının tələbinə
əsasən maliyyə institutlarında vergi monitorinqinin
aparılması ilə bağlı vergi və maliyyə
məlumatlarının mübadiləsini nəzərdə
tutan Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrə əsasən həyata
keçirilən maliyyə əməliyyatları
barədə sənədləri və məlumatları
elektron və (və ya) kağız daşıyıcılarda
vergi orqanlarına və onların vəzifəli
şəxslərinə təqdim etmək; [137]
16.1.11-4. maliyyə institutları tərəfindən
hüquqi və fiziki şəxslərə hesab
açıldıqda və ya maliyyə xidmətləri
göstərildikdə, Azərbaycan Respublikasının
normativ hüquqi aktlarının, habelə vergi və
maliyyə məlumatlarının mübadiləsini
nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrin tələblərinə əməl
edilməsini və bu Məcəllənin 76-1-ci
maddəsinə uyğun olaraq maliyyə institutları tərəfindən
təqdim edilməsi nəzərdə tutulan məlumatların
əks olunduğu forması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən təsdiq edilən elektron
hesabatların və vergi
orqanının tələbi əsasında dəqiqləşdirilmiş elektron hesabatların təqdim edilməsini təmin etmək; [138]
16.1.11-5. bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinə əmlakın
siyahıya alınmasına, həmin əmlakın məsul
saxlamaya qoyulması üçün
götürülməsinə zəruri şərait yaratmaq,
habelə onların bu sahədə qanuni
fəaliyyətlərinə maneçilik
törətməmək;
16.1.11-6. aşağıdakı
şəxslər istisna olmaqla, digər şəxslər
tərəfindən vergi ödəyicis i kimi uçotda olan
şəxslərə mal, iş və xidmətlərlə
bağlı bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş qaydada elektron qaimə-faktura göndərmək:[139]
16.1.11-6.1. ödəniş xidməti
təchizatçıları tərəfindən
müştərilərin hesabları üzrə
xidmətlərin göstərilməsi;[140]
16.1.11-6.2. dövlət hakimiyyəti,
yerli özünüidarəetmə orqanları və
büdcə təşkilatları tərəfindən
işlərin və xidmətlərin təqdim edilməsi;
16.1.11-6.3. notariuslar tərəfindən (notariat
hərəkətlərinin aparılmasına və notariat
hərəkətləri ilə əlaqədar)
xidmətlərin göstərilməsi;
16.1.11-6.4. lotereya
biletlərinin, idman mərc oyunları biletlərinin və
elektron mərc oyunu biletlərinin satışı, habelə
lotereya biletlərinin agent qaydasında satışı ilə
bağlı xidmətlərin göstərilməsi;[141]
16.1.11-6.5. Azərbaycan
Respublikasının Vəkillər Kollegiyasına vəkillər və
vəkil qurumları
tərəfindən edilən ödənişlər üzrə;[142]
16.1.11-7. pərakəndə ticarət və (və ya)
ictimai iaşə fəaliyyəti zamanı malların (işlərin,
xidmətlərin) alıcılarına onların
tələbinə əsasən nəzarət-kassa
aparatının çeki ilə yanaşı, qaimə-faktura
və ya elektron qaimə-faktura və ya elektron vergi hesab-faktura
təqdim etmək; [143]
16.1.11-8. qanunla nağd qaydada həyata
keçirilməsi məhdudlaşdırılan
əməliyyatların yalnız nağdsız qaydada həyata
keçirilməsini təmin etmək;
16.1.11-9.
bu Məcəllənin 50-2.1-ci və 194.1-ci
maddələrində nəzərdə tutulan qaydaların
tələblərinə riayət etmək;[144]
16.1.11-10. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki şəxslərdən
alınmış mallara görə alış aktını
və “Avtomobil nəqliyyatı haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq avtomobil nəqliyyatı
vasitəsilə əmtəə təyinatlı
yüklərin daşınmasına görə elektron
əmtəə-nəqliyyat qaiməsini və yük
avtonəqliyyatı üçün elektron yol vərəqini
tərtib etmək;[145]
16.1.11-11.
neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olan və ya dövlət
sektoruna aid edilən, habelə “Yaşıl
dəhliz” buraxılış
sistemindən istifadə edən vergi ödəyicələri
istisna olmaqla, digər vergi ödəyiciləri
tərəfindən idxal ediləcək mallar barədə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilən formada
aşağıdakı
məlumatları
malların
gömrük
nəzarətindən çıxdığı
vaxtadək (hava nəqliyyatı
ilə daşınan
malların
gömrük
nəzarətindən çıxdığı
vaxtdan 1 iş
günü
müddətində)
uçotda
olduğu
vergi orqanına vermək:[146]
16.1.11-11.1. mülkiyyət, icarə və ya digər
əşya hüquqları əsasında istifadə edilən
və (və ya) vergi orqanlarında təsərrüfat subyekti
(obyekti) kimi uçota alınmış malların
saxlanılacağı (boşaldılacağı) yer
barədə;
16.1.11-11.2. mallar digər şəxslərə
məxsus yerlərdə məsuliyyətli mühafizəyə
və ya saxlanca verildiyi halda tərəflər arasında
bağlanmış müqavilə və malların saxlanma yeri
barədə;
16.1.11-11.3. mallar sifariş əsasında gətirildiyi
halda sifariş verən şəxslər barədə
(sifarişçi vergi ödəyicisi olduqda VÖEN-i, fiziki
şəxs olduqda adı, soyadı, atasının adı
və FİN-i) və hər bir sifarişçi üzrə
sifarişin məbləği barədə;
Vergi
ödəyicisinin vergi orqanında
uçota
alınmış
bir təsərrüfat
subyekti (obyekti) olduğu
halda bu maddədə nəzərdə tutulan məlumat forması
vergi orqanına
təqdim edilmir. Bu halda idxal edilmiş
mallar həmin təsərrüfat
subyektinə (obyektinə) boşaldılmış
hesab olunur.[147]
16.1.11-12. lotereya
təşkilatçısı tərəfindən lotereya
biletlərinin, idman mərc oyunları operatoru
tərəfindən idman mərc oyunu biletlərinin və
elektron mərc oyunu biletlərinin satışı, lotereya
biletlərinin və idman mərc oyunlarının
satıcılarının haqları (mükafatları)
haqqında məlumatların müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş formada lotereya
təşkilatçısının və idman mərc
oyunları operatorunun malik olduqları müvafiq olaraq informasiya
sistemi və mərkəzi mərc oyunu sistemi vasitəsilə
gündəlik əsasla müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
informasiya sisteminə ötürülməsini təmin etmək;[148]
16.1.12.
bu Məcəllə və qanunlarla müəyyən
edilmiş digər vəzifələr.[149]
16.2.
Vergi ödəyicisinin hesabat dövründə sahibkarlıq
fəaliyyəti və ya digər vergi tutulan
əməliyyatı olmadığı halda vergi orqanına
vergi hesabatının əvəzinə, hesabatın təqdim
edilməsi üçün müəyyən edilmiş
müddətdən gec olmayaraq arayış təqdim edilir.[150]
16.3.
Vergi ilində vergi ödəyicisi sahibkarlıq
fəaliyyətini və ya digər vergi tutulan
əməliyyatlarını müvəqqəti
dayandırdıqda, həmin fəaliyyətin və ya
əməliyyatların dayandırılması
günündən gec olmayaraq vergi orqanına müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi formada arayış təqdim
edilməlidir. Arayışda sahibkarlıq fəaliyyətinin
və ya digər vergi tutulan əməliyyatların
dayandırılmasının müddəti göstərilməlidir.[151]
Vergi
ödəyicisinin sahibkarlıq fəaliyyətini və ya
digər vergi tutulan əməliyyatlarını
müvəqqəti dayandırdığı dövrdə
faktiki olaraq fəaliyyət göstərməsi
müəyyən edildikdə vergi ödəyicisinə
bildiriş göndərilməklə sahibkarlıq
fəaliyyətini və ya digər vergi tutulan
əməliyyatlarını müvəqqəti
dayandırdığı dövrlər üzrə vergi
orqanına hesabatlar təqdim etməsi tələb olunur.[152]
16.4.
Bu Məcəllənin 16.2-ci və 16.3-cü
maddələrinə müvafiq olaraq arayış təqdim
edən vergi ödəyicilərinin əmlakı və (və
ya) torpağı olduqda əmlak və (və ya) torpaq vergisinin
hesabatları bu Məcəllə ilə müəyyən
olunmuş qaydada və müddətlərdə vergi
orqanına təqdim edilir.[153]
16.5.
Bu Məcəllənin 16.2-ci və 16.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulan arayışlar
vergi hesabatlarının verilməsi üzrə öhdəlik
yarandığı gündən qüvvəsini itirir.[154]
16.6. Sığortaçılar və
təkrarsığortaçılar tərəfindən
hüquqi şəxslərə, onların filial və
nümayəndəliklərinə və fərdi sahibkarlara
məxsus sığortalanmış (təkrarsığortalanmış)
əsas vəsaitlər barədə məlumat rüb
bitdikdən sonra növbəti ayın 20-dək müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş formada
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqana (quruma) təqdim edilir. [155]
16.7. Kart təşkilatları tərəfindən bu
Məcəllənin 165.5-ci və
228-ci maddələrinə uyğun olaraq nağdsız
qaydada aparılmış ödənişlər barədə
məlumat ay bitdikdən sonra növbəti ayın 20-dək
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilmiş formada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edilir. [156]
16.8. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan aşağıdakı şəxslər
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi ilə bağlı
hər bina üzrə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilən məlumat
formasını hər rüb başa çatdıqdan sonra
növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq vergi orqanına
təqdim edir: [157]
16.8.1. 2020-ci il 1 yanvar tarixindən sonra
tikinti-quraşdırma işlərinə başlamış;
16.8.2. sadələşdirilmiş verginin
ödəyicisi olmayan, 2020-ci il 1 yanvar tarixinədək
tikinti-quraşdırma işlərinə başlamış,
lakin tikintisi başa çatmayan, habelə bina üzrə
təqdim edilməmiş yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələri olan şəxslər.
16.9. Transmilli şirkətlər qrupunun maliyyə
ilində məcmu gəliri 750 milyon avronun manat
ekvivalentindən çox olduqda, Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələr
çərçivəsində digər dövlətlərin
səlahiyyətli orqanları ilə
avtomatlaşdırılmış məlumat mübadiləsinin
həyata keçirilməsi məqsədilə transmilli
şirkətlər qrupuna daxil olan və Azərbaycan
Respublikasının rezidenti olan müəssisə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş
müddətdə, formada və qaydada hesabatı vergi
orqanına təqdim edir. Bu maddə ilə müəyyən
edilmiş hesabatın verilməsini şərtləndirən
məbləğ həddi transmilli şirkətlər qrupunun
maliyyə hesabatları əsasında müəyyən edilir.
16.10. ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyata alınmış vergi ödəyiciləri bu
Məcəllənin 149-cu maddəsində nəzərdə
tutulan müddətlərdə təqdim etdikləri
bəyannamələrlə eyni gündə vergi ili
üzrə kreditor və debitor borcları barədə
forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilən məlumatı elektron qaydada vergi orqanına
təqdim edir. [158]
16.11. Vergi ödəyicisi olan şəxslər
arasında ödəniş əməliyyatı
aparılarkən əməliyyatı həyata keçirən
ödəniş xidməti təchizatçılarına
təqdim edilən ödəniş
tapşırığında aşağıdakı
məlumatlar göstərilir:[159]
16.11.1. bu Məcəllənin 71-1.5-ci maddəsində
göstərilən əməliyyatlar üzrə - elektron
qaimə-fakturanın seriya və nömrəsi. Təqvim
ayı ərzində eyni vergi ödəyicisindən
müntəzəm və daimi əsaslarda alınan və
elektron qaimə-fakturalar ilə rəsmiləşdirilən
mallara (işlərə, xidmətlərə) görə ödəniş
aparılarkən belə əməliyyatlar üzrə -
tərəflər arasında bağlanmış
müqavilə və ya həmin müqaviləyə
əlavənin tarixi və nömrəsi;
16.11.2. xarici ticarət fəaliyyəti üzrə -
yük gömrük bəyannaməsinin seriya və
nömrəsi, işlərin və xidmətlərin
alışı ilə bağlı hesab-faktura (invoys)
sənədinin tarixi və nömrəsi;
16.11.3. borc ödənişləri üzrə -
təyinatında borc ödənişi olduğu
göstərilməklə tərəflər arasında
bağlanmış borc müqaviləsinin və ya borcun
ödənilməsinə dair tələbnamənin tarixi
və nömrəsi;
16.11.4. avans ödənişləri üzrə -
təyinatında avans ödənişi olduğu
göstərilməklə tələbnamənin, yaxud
tərəflər arasında bağlanmış
müqavilə və ya həmin müqaviləyə
əlavənin tarixi və nömrəsi.
Maddə 17. Vergi agenti
17.1. Vergi agenti bu
Məcəlləyə uyğun olaraq vergini hesablamağa, onu
vergi ödəyicisindən tutmağa və təyinatı
üzrə köçürməyə borclu olan
şəxsdir.
17.2.
Vergi agentinin, bu Məcəllədə başqa hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, vergi
ödəyicisi ilə eyni hüquqları vardır.
17.3.
Vergi agenti:
17.3.1.
müvafiq vergiləri düzgün və vaxtında
hesablamağa, onları vergi ödəyicisindən tutmağa
və təyinatı üzrə köçürməyə;
17.3.2.
vergi ödəyicilərinə ödənilən
gəlirlərin, onlardan tutulan və təyinatı
üzrə köçürülən vergilərin, o
cümlədən hər vergi ödəyicisi üzrə
ayrıca uçotunu aparmağa;
17.3.3.
vergilərin hesablanmasının, tutulmasının və
ödənilməsinin düzgünlüyünə
nəzarət etmək üçün zəruri
sənədləri dövlət vergi orqanlarına
verməyə;
17.3.4.
vergi ödəyicisindən verginin tutulmasının
mümkün olmadığı hallarda, bu barədə və
vergi ödəyicisinin vergi borcunun məbləği
barədə vergi orqanlarına 30 gün müddətində
öz qeydiyyat (uçot) yeri üzrə yazılı
məlumat verməyə;
17.3.5.
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
digər vəzifələri yerinə yetirməyə borcludur.
17.4.
Vergi agenti qanunla ona həvalə edilmiş
vəzifələri yerinə yetirməməyə və ya
lazımınca yerinə yetirməməyə görə bu
Məcəllə və digər qanunlarla müəyyən
edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyır.
17.5. Vergi agenti birbaşa və ya
dolayı yolla tabe olduğu şəxsin təqsiri
üzündən ona həvalə olmuş
vəzifələrin yerinə yetirilməməsinə və
ya lazımınca yerinə yetirilməməsinə
görə vergi agentinin bilavasitə və ya dolayısı
ilə tabe olduğu şəxs bu Məcəllə və
digər qanunlarla müəyyən edilmiş qaydada
məsuliyyət daşıyır.
17.6. Bu Məcəllənin 149.1.3-1-ci
maddəsinə uyğun olaraq təyin olunan vergi agenti təyin
olunduqdan sonra 30 gün ərzində vergi orqanlarına
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi formada arayış təqdim edir. [160]
Maddə 18. Qarşılıqlı
surətdə asılı olan şəxslər
18.1. Vergi məqsədləri
üçün qarşılıqlı surətdə
asılı olan şəxslər – aralarındakı
münasibətlər fəaliyyətlərinin iqtisadi nəticələrinə
və ya onların təmsil etdiyi şəxslərin
fəaliyyətinə bilavasitə təsir göstərə
bilən fiziki şəxslər və (və ya) hüquqi
şəxslərdir.
18.2.
Bu maddənin məqsədləri üçün
qarşılıqlı surətdə asılı olan
şəxslər aşağıdakılar sayılır:
18.2.1.
bir şəxs digər şəxsin əmlakında (nizamnamə kapitalında) bilavasitə və ya
dolayısı ilə iştirak edirsə və onun iştirak
payı və ya səs hüququ azı 20 faizdirsə; [161]
18.2.2.
bir şəxs özünün xidməti
vəziyyətinə görə digər şəxsə
tabedir və ya bir şəxs digər şəxsin
bilavasitə və ya dolayısı ilə
nəzarətindədir;
18.2.3.
şəxslər üçüncü şəxsin
birbaşa və ya dolayısı ilə
nəzarətindədirlər;
18.2.4.
şəxslər üçüncü şəxsə
birbaşa və ya dolayısı ilə birgə
nəzarət edirlər;
18.2.5. bu Məcəllənin
13.2.7-ci maddəsində göstərilən ailə
üzvləri.
18.3. Bu maddənin məqsədləri
üçün bir şəxs digər şəxsə o
halda nəzarət etmiş hesab olunur ki, həmin şəxs
digər şəxsin fəaliyyətini
məhdudlaşdırmaq və ya istiqamətləndirmək imkanına
malikdir. [162]
Maddə 19. Daimi nümayəndəlik
19.1. Azərbaycan Respublikasında
qeyri-rezident hüquqi şəxsin və ya qeyri-rezident fiziki
şəxsin daimi nümayəndəliyi həmin
şəxslərin istənilən 12 ay ərzində Azərbaycan
Respublikasında üst-üstə 90 gündən az olmayaraq
bilavasitə və ya müvəkkil edilmiş şəxs
vasitəsilə tam və ya qismən sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirdiyi yerdir.
19.2.
Daimi nümayəndəlik, əsasən
aşağıdakıları əhatə edir, amma bunlarla
məhdudlaşdırılmır:
19.2.1.
idarəetmə yerini;
19.2.2.
bölməni;
19.2.3.
kontoru;
19.2.4.
filialı və agentliyi;
19.2.5.
tikinti və təmir meydançaları, quraşdırma, montaj və ya yığma obyektləri,
həmçinin bu cür obyektlərlə bağlı
nəzarət fəaliyyəti göstərilməsini; [163]
19.2.6.
təbii ehtiyatların kəşfiyyatı,
işlənməsi və çıxarılması
üzrə yerlər, istifadə olunan qurğular və ya
meydançalar, qazma avadanlığı və ya
gəmilər, həmçinin bu cür obyektlərlə
bağlı nəzarət fəaliyyəti
göstərilməsini;
19.2.7.
qeyri-rezident fiziki şəxsin sahibkarlıq fəaliyyəti
üçün istifadə etdiyi bazanı (yeri);
19.2.8.
müxtəlif məsləhət xidməti üzrə
yerlərini;
19.2.9.
Azərbaycan Respublikası ərazisində digər
sahibkarlıq növlərinin həyata keçirildiyi
istənilən hər hansı iş yerlərini;
19.2.10.
qeyri-rezident müəssisələrin və ya qeyri-rezident
fiziki şəxsin Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliyi funksiyalarını həyata
keçirən, onların adından fəaliyyət
göstərən, onlar üçün müştəri
bazasının toplanması və
müştərilərlə işin təşkilini həyata
keçirən, onların
adından müqavilələri hazırlamaq və ya
bağlamaq səlahiyyətlərinə malik olan və
adətən belə səlahiyyətləri həyata
keçirən şəxsləri; [164]
19.2.11.
malların istehsal və ya təqdim edildiyi, işlərin
görüldüyü və ya xidmətlərin
göstərildiyi yeri.
19.2-1. Bu Məcəllənin 19.2.5-ci maddəsində
nəzərdə tutulan fəaliyyəti baş
podratçı kimi qeyri-rezident şəxs həyata
keçirdiyi halda, onun bu fəaliyyəti həyata
keçirmək üçün cəlb etdiyi və
qarşılıqlı surətdə asılı olduğu
və (və ya) fəaliyyətinə nəzarəti həyata
keçirdiyi digər subpodratçı şəxslərin bu
işlər üçün göstərdiyi
fəaliyyətin müddəti baş podratçının
fəaliyyət müddətinə əlavə edilir. Bu
maddənin müddəaları subpodratçı
şəxslərin fəaliyyət müddəti 30
gündən artıq olduğu halda tətbiq edilir;[165]
19.3.
Bu Məcəllənin 19.2-ci maddəsində
müəyyən edilən müddəalardan fərqli olaraq,
aşağıda göstərilən fəaliyyət
növləri daimi nümayəndəlik vasitəsi ilə
həyata keçirilən fəaliyyət sayılmır:
19.3.1.
qeyri-rezident müəssisəsinin özünə məxsus
malların və məmulatların müstəsna olaraq
saxlanması və ya nümayiş etdirilməsi;
19.3.2.
qeyri-rezident müəssisəsinin özünə məxsus
olan malların və məmulatların ehtiyatlarının
digər şəxs tərəfindən emal və sonradan
Azərbaycan Respublikasından ixrac edilməsi məqsədi
ilə saxlanması;
19.3.3.
qeyri-rezident müəssisəsinin yalnız özü
üçün malların alınması və ya
məlumatların toplanması;
19.3.4.
qeyri-rezident müəssisəsinin özü üçün
hər hansı digər hazırlıq və ya
yardımçı xarakterli fəaliyyət
göstərməsi;
19.3.5.
bu Məcəllənin 19.3.1-19.3.4-cü maddələrində
göstərilmiş hər hansı fəaliyyət
növlərinin bir yerdə həyata keçirilməsi.
19.3-1. Qeyri-rezident şəxs və onunla
qarşılıqlı surətdə asılı olan
şəxslər tərəfindən Azərbaycan
Respublikasında bu Məcəllənin 19.3-cü maddəsində
sadalanan fəaliyyət növlərinin hər hansı birinin
birgə şəkildə həyata keçirilməsi
sahibkarlıq məqsədləri daşıdığı
və ya bu fəaliyyət növlərinin hər hansı biri
üzrə əlaqəli şəkildə həyata
keçirilməsinin nəticələri hazırlıq və
ya yardımçı xarakter daşımadığı
və (və ya) belə şəxslər tərəfindən
həyata keçirilən fəaliyyətlər onların
vahid biznes prosesinin tərkib hissəsi olaraq bir-birinə
münasibətdə qarşılıqlı tamamlanma
funksiyasını daşıdığı halda bu
Məcəllənin 19.3-cü maddəsinin
müddəaları tətbiq edilmir və həmin
şəxslərin fəaliyyətinə daimi
nümayəndəlik kimi baxılır. [166]
19.4. Bu maddənin
məqsədləri üçün qeyri-rezident
müəssisənin və ya qeyri-rezident fiziki şəxsin
istənilən 12 ay ərzində üst-üstə 90
gündən az müddətdə Azərbaycan
Respublikasında fəaliyyət göstərdiyi hər
hansı yer daimi nümayəndəlik sayılmır, bu halda
Azərbaycan mənbəyindən əldə olunan gəlir bu
Məcəllənin 125-ci və 169-cu maddələrinə
əsasən ödəniş mənbəyində vergiyə
cəlb edilir.
III fəsil.
Dövlət vergi orqanları
Maddə 20. Dövlət vergi
orqanları və onların təyinatı
20.1. Azərbaycan Respublikasında
dövlət vergi orqanlarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı və bilavasitə ona tabe olan ərazi vergi
orqanları təşkil edir.
Vergi
orqanları öz səlahiyyətləri
çərçivəsində hüquq mühafizə
orqanlarının səlahiyyətlərini həyata
keçirirlər.[167]
20.2.
Vergi orqanları öz fəaliyyətini yerli dövlət
hakimiyyəti orqanlarından asılı olmayaraq
müstəqil həyata keçirirlər.
Vergi
orqanları tərəfindən onların
səlahiyyətləri daxilində qəbul edilən
qərarlar bütün hüquqi və fiziki şəxslər
üçün məcburidir.
20.3.
Vergi orqanları məhkəmələrə iddia
ərizələrinin verilməsi üçün
dövlət rüsumunu ödəməkdən azaddırlar.
20.4.
Vergi orqanları yerli vergilər (bələdiyyə
vergiləri), habelə tutulması dövlət gömrük
orqanlarının səlahiyyətlərinə aid edilmiş
yol vergisi, ƏDV və aksiz istisna olmaqla, vergilərin tam
və vaxtında ödənilməsinə nəzarəti
həyata keçirirlər.[168]
20.5.
Bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulan hallarda
vergi orqanlarının səlahiyyətlərini qanunla
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada yol vergisi
və idxal-ixrac əməliyyatları sahəsində
gömrük orqanları həyata keçirir.
20.6. Bu Məcəllənin 20.5-ci
maddəsində göstərilən orqanlar öz
səlahiyyətləri daxilində bu Məcəlləyə,
Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə,
digər qanunlara və onlara uyğun qəbul edilmiş
qanunvericilik aktlarına əsasən fəaliyyət
göstərirlər.
Maddə 21. Vergi orqanlarının
fəaliyyətinin hüquqi əsasları
Vergi orqanlarının
fəaliyyətinin hüquqi əsaslarını Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyası, bu Məcəllə
və onlara uyğun olaraq qəbul edilmiş qanunvericilik aktları
təşkil edir.
Maddə 22. Vergi orqanları
işçilərinin sosial müdafiəsi və bu
orqanların maddi həvəsləndirmə və inkişaf
fondu[169]
22.1. Vergi orqanlarının
işçilərinin sosial müdafiəsinə dövlət
təminat verir və onlar dövlət büdcəsinin
vəsaiti hesabına icbari qaydada sığorta olunurlar.
İcbari sığortanın qaydası və
şərtləri qanunla müəyyən edilir.
Vergi
orqanının işçisinə xidməti fəaliyyəti
həyata keçirdiyi zaman peşə fəaliyyəti ilə
məşğul olmağa imkan verməyən ağır
bədən xəsarəti yetirildikdə, ona dövlət
büdcəsinin vəsaiti hesabına vəzifə
maaşı ilə pensiyası arasındakı fərq
ödənilir.
Xidməti
fəaliyyətlə əlaqədar vergi orqanının
işçisinin və ya onun ailə üzvlərinin
əmlakına dəymiş zərər, sonradan təqsirkar
şəxsdən tutulmaqla, tam həcmdə dövlət
büdcəsinin vəsaiti hesabına ödənilir.
22.2. Vergi
orqanları işçilərinin sosial müdafiəsi, o
cümlədən vergi orqanlarının maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsi, vergi
sahəsində elmi-texniki potensialın artırılması
məqsədilə vergi orqanları tərəfindən
tətbiq edilən və dövlət büdcəsinə daxil
olan maliyyə sanksiyaları məbləğinin 50 faizi
hesabına bu orqanların büdcədənkənar fondu
yaradılır. Vergi orqanlarının
büdcədənkənar fondunun
formalaşdırılması və onun vəsaitlərindən
istifadə qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.[170]
Maddə
22-1. Vergi orqanları tərəfindən tətbiq olunan
maliyyə sanksiyalarından və
digər vəsaitlərdən ayırmalar[171]
22-1.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) işçilərinin sosial müdafiəsinin
gücləndirilməsi, maddi-texniki bazasının
möhkəmləndirilməsi və elmi-texniki
potensialının artırılması məqsədi
ilə, habelə dövlət
və ictimai əhəmiyyətli məqsədlərlə
əlaqədar vergi orqanları tərəfindən
tətbiq edilən və dövlət büdcəsinə daxil
olan maliyyə sanksiyaları məbləğinin və
məhkəmənin qərarı ilə müsadirə
edilmiş aksiz markası olmayan və ya saxta aksiz markaları
ilə markalanmış malların satışından
əldə edilən vəsaitin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilən
hissəsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) hesabına, qalan
hissəsi isə dövlət büdcəsinə
köçürülür. Bu vəsaitdən
istifadə qaydası müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən olunur.[172]
22-1.2. “Sosial sığorta haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinin
pozulmasına görə vergi orqanları tərəfindən
tətbiq edilən və həmin Qanunun 19-cu maddəsində
nəzərdə tutulan fonda daxil olan maliyyə sanksiyası
məbləğinin 43 faizi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) maddi-texniki bazasını və işçilərinin
sosial müdafiəsini gücləndirmək
məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) hesabına, 7 faizi
isə dövlət büdcəsinə
köçürülür. Bu vəsaitlərin
bölgüsü və onlardan istifadə qaydası müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən olunur. [173]
22-1.3. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) bu
Qanunun 22-1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan
mənbələr hesabına gəlirlərinin faktiki
daxilolmalarının məbləği büdcə sistemi
haqqında qanunvericilikdə nəzərdə tutulan qaydada
proqnozlaşdırılan gəlirlərinin
məbləğindən az olduqda, bu fərq əvvəlki il üçün
Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi
haqqında qanunu ilə təsdiq edilən dövlət
büdcəsinin gəlirləri üzrə vergi
orqanlarının xətti ilə dövlət
büdcəsinə nəzərdə tutulan daxilolmalardan
artıq daxil olan vəsait (neft-qaz sahəsində
fəaliyyət göstərən vergiödəyiciləri
(podratçılar), “Avtomobil Yolları” Məqsədli
Büdcə Fondunun mədaxil mənbələri üzrə
daxilolmalar, habelə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş qaydada şəhər
və rayonlar üzrə vergi orqanlarının xətti
ilə dövlət büdcəsinə nəzərdə
tutulan daxilolmalardan büdcə ilinin sonuna artıq daxil olan
vəsaitin onların sərəncamında saxlanılan və
istifadəsinə verilən hissəsi istisna olmaqla) hesabına
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanın (qurumun) hesabına
köçürülür.[174]
22-1.4. “Tibbi sığorta haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinin
pozulmasına görə vergi orqanları tərəfindən
tətbiq edilən və həmin Qanunun 15-21-ci
maddəsində nəzərdə tutulan fonda daxil olan
maliyyə sanksiyası məbləğinin 43 faizi müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) maddi-texniki bazasını
və işçilərinin sosial müdafiəsini
gücləndirmək məqsədilə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) hesabına, 7 faizi isə dövlət
büdcəsinə köçürülür. Bu
vəsaitlərin bölgüsü və onlardan istifadə
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən olunur.[175]
Maddə 23. Vergi orqanlarının
hüquqları
23.1. Vergi orqanlarının
hüquqları aşağıdakılardır:
23.1.1.
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş hallarda
və qaydada kameral və səyyar vergi yoxlamalarını,
operativ vergi nəzarətini keçirmək;[176]
23.1.2.
vergi ödəyicilərində bütün maliyyə
sənədlərini, mühasibat kitablarını,
hesabatları, smetaları, nağd vəsaitləri, qiymətli
kağızları və başqa qiymətliləri,
bəyannamələri və vergilərin hesablanması və
ödənilməsi ilə bağlı olan digər
sənədləri, o cümlədən bu Məcəllənin
16.1.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş
məlumat və sənədləri qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada yoxlamaq, habelə yoxlamaların
keçirilməsi zamanı yoxlamaya aid olan
məsələlərlə bağlı vergi
ödəyicilərindən və ya onun vəzifəli
şəxslərindən lazımi izahatlar, arayışlar
və məlumat almaq, habelə mühasibat uçotu elektron formatda
aparıldığı halda vergi ödəyicisinin özünün,
filiallarının və digər struktur bölmələrinin elektron
daşıyıcılarındakı məlumatlarının
verilməsini, həmin məlumatlara, habelə kommunal və rabitə xidmətləri
göstərən vergi ödəyiciləri
tərəfindən abunəçilər üzrə
göstərilən və vergilərin hesablanmasına əsas
verən xidmətlərin müddəti, həcmi,
dəyəri, ödənişləri və digər iqtisadi
göstəricilərini hesablayan və özündə
əks etdirən, digər xidmət təminatçıları
ilə qarşılıqlı hesablaşmaların
aparılması üçün məlumatları saxlayan
sistemlərə birbaşa və ya məsafədən
çıxış imkanının yaradılmasını
tələb etmək; [177]
23.1.2-1. vergi və maliyyə məlumatlarının
mübadiləsini nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrə əsasən
şəxslərdən həmin müqavilənin
tələblərindən irəli gələn
sənədləri və məlumatları elektron və
(və ya) kağız daşıyıcılarda tələb
etmək; [178]
23.1.3.
vergi ödəyicilərinin gəlir götürmək
üçün istifadə etdikləri, yaxud vergi tutulan
obyektlərin saxlanılması ilə bağlı olan istehsal,
anbar, ticarət və digər binalarında
(ərazilərində) istehsal
həcminin və ya satış dövriyyəsinin
müəyyənləşdirilməsi məqsədilə bu
Məcəllənin 50-1-ci maddəsində müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada xronometraj metodu ilə
müşahidə aparmaq və baxış keçirmək,
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada elektron
və (və ya) kağız formatda aparılan sənədləri və
əşyaları götürmək, mülkiyyətində
və ya istifadəsində olan əmlakın
(yaşayış sahələri istisna olmaqla) bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş hallarda
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
təsdiq edilmiş qaydada elektron və
(və ya) kağız formatda aparılan inventarizasiyasını aparmaq;[179]
23.1.3-1. malların, o cümlədən
kənd təsərrüfatı məhsullarının topdan
satışı ilə məşğul olan ticarət
obyektlərində, bazarlarda nəzarət postlarının
qurulmasını və bu obyektlərə bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş qaydada
sənədləşdirilməyən, habelə elektron əmtəə-nəqliyyat qaiməsi
olmayan malların gətirilməsinin qarşısının
alınması səlahiyyətlərini həyata
keçirmək; [180]
23.1.3-2. bu Məcəllənin 16.1.11-11-ci
maddəsində nəzərdə tutulan məlumatları
təqdim edən vergi ödəyicisinin mallarının
saxlanıldığı (boşaldıldığı)
yerə həmin mallar idxal edildiyi vaxtdan 3 iş günü
müddətində baxış keçirmək və
baxışın nəticəsini forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən protokolla
rəsmiləşdirmək;
23.1.4.
vergi ödəyicilərindən vergi qanunvericiliyinin
pozulması hallarının aradan qaldırılmasını
habelə vergi ödəyicisi auditor tərəfindən
yoxlanılmalı olduğu halda auditor rəyini tələb
etmək;[181]
23.1.5.
qanunla müəyyən edilmiş qaydada vergi qanunvericiliyinin
pozulması ilə bağlı işlərə baxmaq,
hüquqi və fiziki şəxslərin vergi borclarına
faizlər hesablamaq, bu şəxslərə maliyyə
sanksiyaları və inzibati cərimələr tətbiq
etmək;
23.1.6.
müəyyən edilmiş müddətlərdə
ödənilməmiş vergilərin, faizlərin, maliyyə
sanksiyalarının və inzibati cərimələrin qanunla
müəyyən edilmiş qaydada dövlət
büdcəsinə və ya məqsədli dövlət
fondlarına ödənilməsini təmin etmək;[182]
23.1.6-1. səyyar vergi yoxlamaları zamanı
əsas məqsədi vergi üstünlüyü əldə
etmək olan vergidən yayınma sxemi aşkar etdikdə
faktiki iqtisadi göstərici əsas götürülməklə
vergilərin, faizlərin, maliyyə sanksiyalarının və
inzibati cərimələrin hesablanmasını təmin
etmək və aşkar edilmiş vergidən yayınma sxemlərini
dərc etmək;[183]
23.1.7.
Vergi ödəyicilərinin hesablaşma, valyuta və ya
digər hesablarından qanunvericiliyə müvafiq olaraq
hesablanmış vergilər üzrə borcların və
faizlərin, tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarının
dövlət büdcəsinə alınması
üçün ödəniş xidməti
təchizatçılarına icra (ödəniş) sənədi olan
sərəncam vermək, inzibati cərimələrin
alınmasını təşkil etmək;[184]
23.1.8.
qanunla müəyyən edilmiş hallarda vergi
ödəyicisinin hesablaşma, valyuta və digər
hesablarına həbs qoyulması barədə
məhkəmədə iddia qaldırmaq, bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş qaydada vergi
ödəyicisinin əmlakının siyahıya
alınması üçün tədbirlər görmək;[185]
23.1.9.
«Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında»
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən olunmuş hallarda və qaydada
vətəndaşların vergi məsələləri ilə
bağlı sorğusunu həyata keçirtmək;[186]
23.1.10.
«Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında»
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən olunmuş hallarda və qaydada binalara
(yaşayış sahələri istisna olmaqla), qurğulara
və torpaq sahələrinə daxil olmaq və baxış
keçirtmək;[187]
23.1.11.
«Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında»
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən olunmuş hallarda və qaydada nəzarət
qaydasında mal alqısını həyata keçirtmək;[188]
23.1.12.
Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual
Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada
təhqiqat aparmaq;
23.1.13.
aksiz markası ilə markalanmalı və məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan malların,
habelə dini təyinatlı ədəbiyyatın
(kağız və elektron daşıyıcılarında),
audio və video materialların, mal və məmulatların
və dini məzmunlu başqa məlumat materialların
markalanmadan satışının həyata keçirilməsi
aşkar edildikdə, həmin malları siyahıya almaq və
vergi ödəyicisində və ya onun razılığı
ilə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən müəyyən
edilən yerlərdə məsul saxlamaya qoymaq;[189]
23.1.13-1. nəzarət markalarının qəsdən
məhv edilməsi, saxtalaşdırılması, qeyri-qanuni
yolla hazırlanması, istifadəsi və
satışının qarşısının alınması
sahəsində nəzarəti həyata keçirmək;[190]
23.1.14.
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
mütəxəssisləri, ekspertləri,
tərcüməçiləri,
müşahidəçiləri cəlb etmək;
23.1.15.
məhkəmənin qərarı ilə müsadirə
edilmiş aksiz markası olmayan və ya saxta aksiz markaları
ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə nişanlanmayan
və ya saxta məcburi nişanlama ilə
nişanlanmış
malların satışını qanunvericiliyə uyğun
olaraq təşkil etmək;[191]
23.1.15-1. hesablanmış vergilər
üzrə borcların və faizlərin, tətbiq edilmiş
maliyyə sanksiyalarının dövlət
büdcəsinə alınması (əmlak satışı
ilə bağlı olmayan ümumi qaydada iddia), yaxud
hesablanmış vergilər üzrə borcların və
faizlərin, tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarının
ödənilməsinin təmin olunması məqsədi
ilə vergi ödəyicisinin siyahıya alınmış
dövlət əmlakının, habelə digər
daşınmaz əmlakının və dəyəri 5000
manatdan artıq olan daşınar əmlakının
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) vasitəsilə, habelə dəyəri 5000
manatdan artıq olmayan daşınar əmlakının isə
ticarət şəbəkələrində satılması
barədə məhkəmədə iddia qaldırmaq və
məhkəmə qərarları üzrə həmin
əmlakların satışını qanunvericiliyə
uyğun olaraq təşkil etmək;[192]
23.1.15-2. vergi
risklərinin minimallaşdırılması məqsədi
ilə vergi ödəyiciləri ilə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
və formada "Vergi partnyorluğu sazişi" bağlamaq; [193]
23.1.15-3. vergi ödəyicisi vergi öhdəliyini bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
müddətdə yerinə yetirmədikdə,
hesablanmış vergilər üzrə borcların və
faizlərin, tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarının
ödənilməsini təmin etmək üsulu kimi vergi
ödəyicisi olan fiziki şəxsin və ya hüquqi
şəxsin icra orqanının rəhbərinin
ölkədən getmək hüququnun müvəqqəti
məhdudlaşdırılması üçün
məhkəməyə müraciət etmək;
23.1.15-4.
bu Məcəllənin 50-2.1-ci və 194.1-ci
maddələrində nəzərdə tutulan qaydaların
tələblərinə əməl edilməsinə
nəzarət etmək;[194]
23.1.15-5. maliyyə institutlarında vergi monitorinqini
aparmaq və bununla bağlı maliyyə institutlarından
vergi və maliyyə məlumatlarının mübadiləsini
nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrə uyğun olaraq həyata
keçirilən maliyyə əməliyyatları
barədə sənədləri və məlumatları
elektron və (və ya) kağız daşıyıcılarda
almaq; [195]
23.1.16.
bu Məcəllə və Azərbaycan Respublikasının
digər qanunvericilik aktları ilə vergi orqanlarının
təyinatına uyğun olaraq nəzərdə tutulmuş
başqa hüquqları həyata keçirmək.
23.2. Yuxarı vergi orqanları
tabeliyində olan vergi orqanlarının və onların
vəzifəli şəxslərinin qeyri-qanuni aktlarını
və qərarlarını ləğv edə bilərlər.
Maddə 24. Vergi orqanlarının
vəzifələri
24.1. Vergi orqanları:
24.1.1.
vergilərin düzgün hesablanmasına, tam və vaxtında
ödənilməsinə nəzarət etməyə; vergi
qanunvericiliyinə tam və dəqiq riayət etməyə;
24.1.1-1. bu Məcəllənin 15.1.2-1-ci
maddəsinə uyğun olaraq ərizə ilə
müraciət etmiş vergi ödəyicilərinin həmin
ərizədə göstərilən əməliyyatı
ilə bağlı vergi öhdəliyinin
əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə qərar
qəbul etməyə; [196]
24.1.1-2. “Mühasibat uçotu
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş hallarda mühasibat uçotu
sahəsində dövlət nəzarətini həyata
keçirməyə;[197]
24.1.2.
vergi ödəyicilərinin hüquqlarını və qanuni
mənafelərini gözləməyə və müdafiə
etməyə;
24.1.2-1. vergi ödəyicisi olan fiziki şəxsin
və ya hüquqi şəxsin icra orqanının
rəhbərinin ölkədən getmək hüququnun
müvəqqəti məhdudlaşdırılmasına
səbəb olmuş əsaslar aradan qalxdıqdan sonra dərhal həmin
məhdudlaşdırmanın götürülməsi
barədə qərar qəbul etməyə;[198]
24.1.2-2. vergi orqanı tərəfindən siyahıya
alınmış aksiz markası olmayan və ya saxta aksiz
markaları ilə markalanmış, habelə məcburi
nişanlama ilə nişanlanmalı olan, lakin
nişanlanmamış və ya saxta məcburi nişanlama
ilə nişanlanmış malların müsadirə
edilməsi ilə bağlı məhkəmədə iddia
qaldırmaq; [199]
24.1.3.
vergi qanunvericiliyi və vergi qanunvericiliyində edilən
dəyişikliklər barədə vergi
ödəyicilərinə media ilə və ya
fərdi qaydada əvəzsiz olaraq məlumat verməyə,
müəyyən edilmiş hesabat formalarının
doldurulması qaydalarını izah etməyə, vergilərin
hesablanması və ödənilməsi barədə izahatlar
verməyə, vergi ödəyicilərinə onların
hüquq və vəzifələrini izah etməyə;[200]
24.1.4.
hesablanmış və təyinatı üzrə daxil
olmuş vergilərin uçotunu aparmağa və bu
barədə müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına
məlumat verməyə;
24.1.4-1. vergi ödəyicisinin müraciəti
əsasında hesablanmış, yenidən hesablanmış,
ödənilmiş və artıq ödənilmiş
vergilərə, məcburi dövlət sosial sığorta,
işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta
haqlarına, fаizlərə, maliyyə sanksiyalarına və
inzibati cərimələrə dair müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
təsdiq etdiyi formada üzləşmə aktını
“İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
müddətdə təqdim etməyə;[201]
24.1.5.
vergi qanunvericiliyinin pozulması hallarına dair
məlumatları toplamağa, təhlil etməyə və
qiymətləndirməyə, belə halların baş
verməsinə gətirib çıxaran səbəblərin
və şəraitin aradan qaldırılması
üçün müvafiq dövlət orqanlarına
təkliflər verməyə;
24.1.5-1. vergi
ödəyicilərinin vergidən yayınması və vergi
qanunvericiliyinin pozulması faktları barədə
şəxslərdən müraciət daxil olduqda,
müraciətdə qeyd edilən faktları həmin vergi
ödəyicilərində keçiriləcək
növbəti operativ vergi nəzarəti tədbiri və ya
növbəti səyyar vergi yoxlaması zamanı araşdırmağa
və vergi nəzarəti başa çatdıqdan sonra
nəticələri barədə müraciət edən
şəxslərə məlumat verməyə;[202]
24.1.6.
vergi ödəyicilərinin, onların filiallarının,
nümayəndəliklərinin və ya digər
bölmələrinin (obyektlərinin), habelə
nəzarət-kassa aparatlarının uçotunu aparmağa. Nəzarət-kassa aparatlarının
elektron uçotunun aparılması qaydası müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilir; [203]
24.1.6-1. bu Məcəllənin 218.4.4-cü
maddəsində göstərilən fiziki
şəxslərə bu Məcəllənin 220.10-cu
maddəsində nəzərdə tutulmuş fəaliyyət növləri
ilə məşğul olmaq üçün
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” verməyə; [204]
24.1.7.
kommersiya və
publik hüquqi
şəxslərin dövlət qeydiyyatını və
dövlət reyestrini aparmağa və bununla bağlı
məlumatları (kommersiya hüquqi şəxslərin
təsisçiləri (iştirakçıları) və
onların nizamnamə kapitalındakı payları
barədə məlumatlar istisna olmaqla) qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada və müddətlərdə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarına göndərməyə;[205]
24.1.7-1. bu Məcəllənin 165.3-cü
maddəsinə uyğun olaraq ƏDV-nin qaytarılması
şərti ilə satışı həyata keçirmək
üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada vergi ödəyicilərinin
qeydiyyatını aparmağa, satıcı kimi qeydiyyata
alınmış vergi ödəyicilərinin müraciəti
əsasında onları müvafiq proqram təminatı ilə
təchiz etməyə, ƏDV-nin qaytarılması sisteminin
təşkili ilə bağlı müəyyən edilmiş
gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində zəruri infrastrukturun
yaradılmasını təmin etməyə;[206]
24.0.7-2. bu Məcəllənin 165.4-cü
maddəsinə uyğun olaraq ticarət festivalları
dövründə ƏDV-nin qaytarılması şərti
ilə satış üçün müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
vergi ödəyicilərinin qeydiyyatını aparmağa,
satıcı kimi qeydiyyata alınmış vergi
ödəyicilərinin müraciəti əsasında
onları müvafiq proqram təminatı ilə təchiz
etməyə; [207]
24.1.8.
bu Məcəllədə və qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada vergi ödəyiciləri
haqqında məlumatın, o cümlədən vergi, kommersiya və bank sirrinin
qorunması qaydalarına
riayət etməyə və onu təmin etməyə; [208]
24.1.9.
vergi ödəyicilərinə vergi yoxlamalarının
nəticələri haqqında aktın, habelə
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda vergi
orqanının qərarının surətini verməyə;
24.1.10.
vergi ödəyiciləri tərəfindən artıq
ödənilmiş vergi məbləğlərinin
əvəzləşdirilməsi və ya geri
qaytarılması, habelə vergi ödəyicilərindən
düzgün tutulmayan vergi məbləğlərinin,
maliyyə sanksiyalarının, faizlərin və inzibati
cərimələrin geri qaytarılması üçün
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş tədbirləri
görməyə;
24.1.11.
tabeliyində olan vergi orqanlarının fəaliyyətinə
nəzarəti həyata keçirməyə;
24.1.12. bu Məcəllə və
Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik
aktları ilə vergi orqanlarının təyinatına
uyğun olaraq müəyyən edilmiş digər vəzifələri
həyata keçirməyə borcludur.
24.2. Bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmuş dövlət xidmətlərinin
göstərilməsi ilə əlaqədar təqdim
edilməli olan sənədlərin və ya məlumatların
Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsilə
müvafiq dövlət orqanından (qurumundan) əldə
edilməsi mümkün olduqda, həmin sənədlər
və ya məlumatlar vergi ödəyicisindən tələb
edilmir. Belə sənədlərin və ya məlumatların
Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsilə
əldə edilməsi mümkün olmadığı hallarda
onların təqdim edilməsi vergi ödəyicisinin
razılığı ilə sorğu əsasında
müvafiq dövlət orqanından (qurumundan) tələb
olunur və ya vergi ödəyicisi tərəfindən
təmin edilir.[209]
Maddə 25. Dövlət gömrük
orqanlarının vergitutma sahəsində hüquq və
vəzifələri
Dövlət gömrük
orqanları mallar Azərbaycan Respublikasının
gömrük sərhədindən keçirildikdə,
vergilərin tutulması sahəsində bu Məcəllə,
Azərbaycan Respublikasının Gömrük
Məcəlləsi və digər qanunları ilə
müəyyən edilmiş hüquqları və vəzifələri
həyata keçirirlər.
Maddə 26. Vergi orqanlarının
digər dövlət hakimiyyəti orqanları ilə
qarşılıqlı münasibətləri
26.1. Vergi orqanları öz
vəzifələrini mərkəzi və yerli icra
hakimiyyəti orqanları, hüquq-mühafizə, maliyyə
və digər dövlət hakimiyyəti orqanları ilə qarşılıqlı
əlaqədə həyata keçirirlər.
26.2. Vergi orqanlarının
vəzifələrinin yerinə yetirilməsi ilə
əlaqədar digər dövlət hakimiyyəti orqanları
vergi orqanlarına kömək etməyə və zəruri
hallarda müəyyən edilmiş qaydada onlara lazımi
məlumatları verməyə borcludurlar.
26.2-1. Vergi orqanlarının
vəzifələrinin yerinə yetirilməsi ilə
əlaqədar dövlət orqanlarının
(qurumlarının) informasiya sistemlərində
(ehtiyatlarında) olan məlumatlar normativ hüquqi aktlarla
müəyyən edilmiş müddətlərdə və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi qaydada
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən əldə edilir.[210]
26.3. Gömrük orqanları
vergitutma ilə əlaqədar onlarda olan məlumatı bu
Məcəllənin 20.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan müvafiq icra hakimiyyəti orqanına verməlidir.
Maddə 27. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri
27.1. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri dövlət
qulluğundadırlar.
27.2.
Vergi orqanlarının vəzifəli şəxsləri
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilmiş qaydada vəzifəyə təyin
olunur və vəzifədən azad olunur.
27.3. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri elmi, pedaqoji və
yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, heç bir
sahibkarlıq və digər ödənişli fəaliyyət
növləri ilə məşğul ola bilməzlər.
Maddə 28. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin xüsusi
rütbələri
28.1. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinə tutduğu
vəzifəsinə, ixtisasına və iş stajına
görə xüsusi rütbələr verilir.
28.2.
Xüsusi rütbələrin verilməsi, həmin
rütbələrdən məhrum edilməsi qaydası və
xüsusi rütbələrlə bağlı digər
məsələlər qanunvericiliklə müəyyən
edilir.
28.3. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin xüsusi
rütbələrinə uyğun olaraq xüsusi geyim
forması və fərqlənmə nişanları vardır.
Həmin geyim formasının və fərqlənmə
nişanlarının nümunəsi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir.
Maddə 29. Mənafelərin
toqquşması
29.0. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
aşağıdakı hallarda öz xidməti
vəzifələrini vergi ödəyicilərinə
münasibətdə həyata keçirmək yol
verilməzdir:
29.0.1.
vergi orqanlarının vəzifəli şəxsləri
ilə vergi ödəyiciləri arasındakı
münasibətlər ailə üzvlərinin
münasibətləri olduqda;
29.0.2. vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin və ya onların ailə
üzvlərinin bilavasitə və ya dolayısı ilə
vergi ödəyicisində (onun fəaliyətində)
maliyyə marağı olduqda.
Maddə 30. Kommersiya
və (və ya) vergi sirri [211]
30.1. Vergi orqanları və
onların vəzifəli şəxsləri (vergi
orqanlarında işlədikləri dövrdə və ya
işdən çıxdıqdan sonra qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş müddətdə) xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən, vergi
ödəyiciləri haqqında əldə etdikləri və
ya onlara etibar edilən hər hansı məlumatın
məxfiliyini qorumağa borcludurlar.[212]
30.2.
Aşağıdakı məlumatlar istisna olmaqla, vergi
orqanı və onun vəzifəli şəxsləri
tərəfindən vergi ödəyicisi barədə
əldə edilən istənilən məlumat vergi sirri və şəxsi həyata dair
məlumat hesab olunur:[213]
30.2.1.
vergi ödəyicisinin razılığı ilə aşkar
edilən;
30.2.2.
vergi ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi və
təsərrüfat
subyektinin (obyektinin) uçot
kodu haqqında; [214]
30.2.3.
müəssisənin nizamnamə fondu (nizamnamə kapitalı) haqqında;
30.2.4.
vergi qanunvericiliyinin pozulması və bu pozulmalara görə
məsuliyyət tədbirləri haqqında.
30.2.5.
vergilər, məcburi dövlət
sosial sığorta,
işsizlikdən
sığorta
və icbari tibbi sığorta
haqları,
faizlər və maliyyə sanksiyaları
üzrə borclar.[215]
30.2.6.
hüquqi şəxslərin dövlət reyestrindəki
məlumatlar (kommersiya hüquqi şəxslərin
təsisçiləri (iştirakçıları) və
onların nizamnamə kapitalındakı payları
barədə məlumatlar istisna olmaqla).[216]
30.2.7. vergi ödəyicisinin ƏDV-nin
məqsədləri üçün qeydiyyatda olub-olmaması
haqqında; [217]
30.2.8. bu Məcəllənin 16.3-cü maddəsinə
uyğun olaraq vergi ödəyicisinin sahibkarlıq
fəaliyyətinin və ya digər vergi tutulan
əməliyyatlarının dayandırılıb-dayandırılmaması
haqqında;
30.2.9. vergi ödəyicisinin riskli vergi ödəyicisi
olub-olmaması, habelə bu
hallarla bağlı vergi orqanının qəbul etdiyi
qərarlar haqqında. [218]
30.3.
Kommersiya
sirri haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa
əsasən vergi ödəyicisinin kommersiya sirrini
təşkil edən məlumatlar və ya vergi sirri vergi
orqanları, onların vəzifəli şəxsləri
tərəfindən qanunla nəzərdə tutulmuş hallar
istisna olmaqla, açılmamalıdır.[219]
Kommersiya və (və ya) vergi sirrinin açılmasına əsas
etibarilə, ancaq bununla məhdudlaşmayan, vergi yoxlaması
zamanı vəzifələrini yerinə yetirərkən vergi
orqanının vəzifəli şəxsinə, cəlb
edilmiş mütəxəssisə və ya ekspertə
bəlli olmuş vergi ödəyicisinin kommersiya və (və ya) vergi sirrinin istifadə edilməsi və
ya başqa şəxsə verilməsi aiddir. [220]
30.4.
Vergi orqanına daxil olmuş və kommersiya və (və ya) vergi sirrini təşkil edən
məlumatların qorunmasının və əldə
edilməsinin xüsusi rejimi vardır.
Kommersiya və (və ya) vergi sirrini təşkil edən
məlumatları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilən siyahı
üzrə vəzifəli şəxslər əldə edə
bilər.
30.5.
Kommersiya
və (və ya) vergi
sirrini təşkil edən məlumatların itirilməsi
və yaxud belə məlumatların açılması
qanunla nəzərdə tutulmuş məsuliyyətə
səbəb olur.
30.6.
Bu Məcəllənin 30.1-ci maddəsində
göstərilən vergi orqanları və onların
vəzifəli şəxsləri vergi ödəyiciləri
haqqında məlumatı ancaq aşağıdakı hallarda
digər orqanlara qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada verə bilərlər:
30.6.1.
vergi orqanlarına və onların vəzifəli
şəxslərinə vergi orqanlarının
vəzifələrinin həyata keçirilməsi
məqsədi ilə;
30.6.2.
vergi qanunvericiliyinin cinayət tərkibli pozuntuları ilə
əlaqədar onların qarşısının
alınması və istintaq aparılması üçün
müvafiq icra hakimiyyəti orqanına;
30.6.3.
ədalət
mühakiməsinin həyata keçirilməsi məqsədi
ilə müvafiq
məhkəmələrə; [221]
30.6.4.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrə uyğun olaraq digər
dövlətlərin müvafiq dövlət hakimiyyəti
orqanlarına;
30.6.5.
“Sosial sığorta haqqında”, “İşsizlikdən sığorta
haqqında”,
“Tibbi
sığorta
haqqında”
Azərbaycan Respublikasının
qanunlarından
irəli gələn vəzifələrin icrası
üçün
zəruri olan hədlərdə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqana (quruma);[222]
30.6.6.
gömrük qanunvericiliyinin tətbiq edilməsi
məqsədləri üçün gömrük
orqanlarına;
30.6.7. cinayət
yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və
ya digər əmlakın leqallaşdırılması və
terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinin qarşısının
alınması məqsədi ilə maliyyə monitorinqi
orqanına; [223]
30.6.7-1. “Azərbaycan
Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında”, “Banklar
haqqında”, “Sığorta fəaliyyəti haqqında”, “Bank
olmayan kredit təşkilatları haqqında”, “Kredit ittifaqları
haqqında”, “Valyuta tənzimi haqqında”, “Qiymətli
kağızlar bazarı haqqında”, “İnvestisiya fondları
haqqında”, “Ödəniş xidmətləri və
ödəniş sistemləri haqqında” Azərbaycan
Respublikasının qanunlarından irəli gələrək
lisenziyanın (icazənin) verilməsi, fəaliyyətə
başlama üçün qeydiyyatın (reyestrin) aparılması
və nəzarətin həyata keçirilməsi
məqsədilə aşağıdakı məlumatları
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının
sorğusu əsasında Azərbaycan Respublikasının
Mərkəzi Bankına:[224]
30.6.7-1.1. kommersiya hüquqi
şəxslərinin dövlət reyestrindən
çıxarış və nizamnamə, kommersiya hüquqi
şəxslərinin idarəetmə orqanlarının rəhbərləri,
təsisçiləri (iştirakçıları) və
onların nizamnamə kapitalındakı payları;
30.6.7-1.2. fiziki şəxslərin,
kommersiya hüquqi şəxslərinin və onların
təsisçilərinin (iştirakçılarının)
iştirakçısı olduğu hüquqi şəxslər
və belə hüquqi şəxslərin nizamnamə
kapitalındakı payları;
30.6.7-1.3. fiziki şəxslərin, kommersiya hüquqi
şəxslərinin və onların idarəetmə
orqanlarının rəhbərlərinin,
təsisçilərinin (iştirakçılarının)
və bu şəxslərin iştirakçısı
olduğu hüquqi şəxslərin mənfəəti
(gəlir və zərəri).[225]
30.6.8. büdcə sistemi haqqında qanunvericiliyin
və “Mühasibat uçotu haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 12.6-cı maddəsinin tətbiq
edilməsi məqsədləri üçün müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma); [226]
30.6.9. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
sorğusu əsasında ipoteka kreditləşməsi və
sahibkarların aldıqları kreditlərə təminat
verilməsi üçün zəruri olan hədlərdə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqana (quruma);
30.6.10. “Kredit büroları haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 6.1-ci və 6.2-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş fəaliyyətin həyata
keçirilməsi üçün kredit bürolarına;
30.6.11. “Hesablama Palatası haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
vəzifələrin həyata keçirilməsi
məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Hesablama
Palatasına;[227]
30.6.12. “Notariat haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq notariat
hərəkətlərinin aparılması və bununla
əlaqədar xidmətlərin göstərilməsi üçün
notariuslara;
30.6.13. “İcra haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq icra
hərəkətlərinin həyata keçirilməsi
üçün icra məmurlarına;[228]
30.6.14. sahibkarlığın inkişafı
üçün təqdim olunan investisiya layihələrinin
ekspertizasının həyata keçirilməsi, həmin
layihələrin güzəştli kredit vəsaiti hesabına
maliyyələşdirilməsi, habelə sahibkarlıq
subyektlərinin manatla aldıqları kreditlərə
zəmanət və faiz subsidiyasının verilməsi
məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqana (quruma);[229]
30.6.15.
“Antiinhisar fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikası
Qanununun 16-cı
maddəsinin 1-ci hissəsinin tətbiq edilməsi
məqsədləri üçün
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqana (quruma);[230]
30.6.16.
səlahiyyətlərinin icrası
ilə əlaqədar müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqanın
(qurumun) sorğusu
əsasında
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqana (quruma);[231]
30.6.17. “Dövlət satınalmaları
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş vəzifələrin həyata
keçirilməsi məqsədilə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma). [232]
30.6-1. Vergi orqanları və onların
vəzifəli şəxsləri tərəfindən vergi
ödəyicisinin vergi uçotundan
çıxarılıb-çıxarılmaması, vergi
ödəyicisinin fəaliyyət növlərinin adı
və kodu (əsas və əlavə), vergi ödəyicisinin
təsərrüfat subyektinin (obyektinin) yerləşdiyi
ünvan haqqında məlumat səlahiyyətlərinin
icrası ilə əlaqədar dövlət orqanlarına
(qurumlarına) verilə bilər. [233]
30.6-2. Vergi orqanları və onların
vəzifəli şəxsləri tərəfindən vergi
ödəyicisinin fəaliyyət növlərinin adı
və kodu (əsas və əlavə) haqqında məlumat
hesabların açılması məqsədilə ödəniş xidməti
təchizatçılarına verilə bilər.[234]
30.7.
Dövlət hakimiyyəti orqanları və onların
vəzifəli şəxsləri kommersiya və (və ya) vergi sirrini təşkil edən
məlumatları əks etdirən sənədləri həmin
sənədləri onlara təqdim etmiş vergi orqanlarına
qaytarmalıdırlar.
30.8. Vergi ödəyicisinə aid
məlumat vergi ödəyicisinin yazılı icazəsi
ilə digər şəxsə verilə bilər.
Maddə 31. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin vəzifələri
31.0. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin aşağıda
göstərilən vəzifələri vardır:
31.0.1.
bu Məcəlləyə və Azərbaycan
Respublikasının digər qanunlarına ciddi riayət
etmək;
31.0.2.
vergi orqanlarının hüquq və vəzifələrini
öz səlahiyyətləri daxilində yerinə yetirmək;
31.0.3. vergi
ödəyicilərinə, onların
nümayəndələrinə və vergi
münasibətlərinin digər
iştirakçılarına diqqət və
nəzakətlə yanaşmaq.
IV fəsil. Vergi
nəzarəti
Maddə 32. Vergi nəzarəti və
onun formaları
32.1. Vergi orqanları vergilərin
tam və vaxtında yığılmasını təmin
etmək məqsədi ilə vergi nəzarətini həyata
keçirirlər. Vergi nəzarəti vergi ödəyicilərinin
və vergitutma obyektlərinin uçotuna, habelə vergi
qanunvericiliyinə riayət olunmasına vahid nəzarət
sistemidir.
32.2.
Vergi nəzarətini bu Məcəllədə və
Azərbaycan Respublikasının Gömrük
Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hallarda
və qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanları həyata
keçirirlər. Yerli vergilərin (bələdiyyə
vergilərinin) qanunvericiliyə uyğun olaraq hesablanmasına,
tam və vaxtında ödənilməsinə nəzarət
bələdiyyələrin vergi xidməti orqanları
tərəfindən həyata keçirilir.[235]
32.3.
Vergi nəzarəti vergi orqanlarının və gömrük
orqanlarının, onların vəzifəli
şəxslərinin səlahiyyətləri
hədlərində bu Məcəlləyə, Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə
və digər qanunvericilik aktlarına müvafiq olaraq
həyata keçirilir.
32.4. Vergi orqanları vergi
nəzarətini vergi ödəyicilərinin və vergitutma
obyektlərinin uçotunu aparmaqla, uçot və hesabat
məlumatlarını yoxlamaqla, əlaqəli məlumatları təhlil
etməklə, vergi
ödəyiciləri və digər şəxslər
arasında sorğu aparmaqla, gəlir əldə etmək
üçün istifadə olunan binalara (ərazilərə) baxış keçirməklə, yaxud həmin obyektlərin
fəaliyyəti barədə məlumat toplamaqla və bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş digər formalarda həyata
keçirirlər.[236]
Maddə 33. Vergi ödəyicilərinin
uçotu
33.1. Vergi nəzarətinin həyata
keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə
vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxslər, filial
və nümayəndəliklər olduqları
(dövlət qeydiyyatı haqqında sənədlərdə
qeyd olunmuş hüquqi ünvan), vergiyə cəlb olunan
gəliri Azərbaycan mənbəyindən olan və bu
gəlirdən ödəmə yerində vergi tutulmayan
qeyri-rezidentlər Azərbaycan mənbəyindən gəlirin
alındığı yer üzrə, fərdi sahibkarlar və
bu Məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq
bəyannamə verməli olan rezident fiziki şəxslər
yaşadıqları, xüsusi notariuslar isə
fəaliyyət göstərdiyi yer üzrə vergi
orqanlarında uçota alınır.[237]
Kommersiya
hüquqi şəxslərinə, publik hüquqi şəxslərə, habelə xarici kommersiya hüquqi
şəxsinin nümayəndəlik və filiallarına
qanunvericiliyə müvafiq qaydada dövlət qeydiyyatına
alındığı zaman vergi ödəyicisinin
eyniləşdirmə nömrəsi verilir və həmin andan
onlar vergi uçotuna alınmış hesab olunurlar. Bu zaman
verilən dövlət qeydiyyatı haqqında
şəhadətnamə bu Məcəllənin
məqsədləri üçün vergi ödəyicisinin
vergi uçotuna alınmasını təsdiq edən
şəhadətnamə hesab edilir.[238]
33.2. Bu Məcəllənin 34.3-1-ci
maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla,
vergi ödəyicisinin filialı,
nümayəndəliyi və ya digər təsərrüfat
subyekti (obyekti) olduqda, vergi ödəyicisi həm
özünün olduğu yer üzrə, həm də
filialının, nümayəndəliyinin və ya digər
təsərrüfat subyektinin (obyektinin) olduğu ünvan
üzrə vergi uçotuna alınır.[239]
Vergi
ödəyicisinin onun filialının,
nümayəndəliyinin və ya digər təsərrüfat
subyektinin (obyektinin) olduğu yer üzrə uçota
alınması yenidən uçota alınması və uçotdan
çıxarılması bu Məcəllənin
müddəaları nəzərə alınmaqla müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada
həyata keçirilir və bu barədə vergi
ödəyicisinə müvafiq arayış verilir.[240]
Sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi
şəxslərin bu Məcəllənin 13.2.39.3-cü
maddəsində göstərilmiş filialları, struktur
bölmələri və ya digər ayrıca
bölmələri, habelə qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq
yaradılmış filialları və daimi nümayəndəlikləri
ayrıca uçota alınır və onlara VÖEN verilir.
Azərbaycan
Respublikasının büdcə və qeyri-kommersiya
təşkilatları olduğu yerdən kənarda
yerləşən və onların funksiyalarının
həyata keçirilməsi məqsədilə yaradılan
bölmələri ayrıca uçota alına və onlara
VÖEN verilə bilər.[241]
33.3.
Hüquqi şəxsin və sahibkarlıq fəaliyyətini
hüquqi şəxs yaratmadan həyata keçirən fiziki
şəxsin (bundan sonra - fərdi sahibkar) bu Məcəllə
ilə vergi ödəməsi vəzifəsini
şərtləndirən halların olub-olmamasından
asılı olmayaraq onlar vergi orqanında vergi ödəyicisi
kimi uçota alınır.
Azərbaycan
Respublikasında fəaliyyət göstərən xarici
ölkələrin diplomatik və konsulluq
nümayəndəlikləri, habelə beynəlxalq
təşkilatların nümayəndəlikləri bu
maddəyə uyğun olaraq vergi orqanında uçota
alına bilərlər.[242]
Hüquqi
şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini fiziki
şəxs kimi həyata keçirmək istəyən
əcnəbilər və vətəndaşlığı
olmayan şəxslər müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən verilən vəsiqə əsasında
vergi orqanlarında vergi ödəyicisi kimi uçota
alınırlar. [243]
33.4.
Vergi orqanlarında uçota alınmaq üçün vergi
ödəyiciləri tərəfindən (kommersiya hüquqi
şəxsləri, publik hüquqi şəxslər, habelə xarici kommersiya hüquqi
şəxsinin nümayəndəlik və filialları istisna
olmaqla) onların olduğu və ya yaşadığı yer
üzrə vergi orqanına ərizə verilir. Vergi orqanına
ərizə qeyri-kommersiya hüquqi şəxsin dövlət
qeydiyyatına alındığı gündən,
Azərbaycan Respublikasında filial və nümayəndəlik
vasitəsi ilə sahibkarlıq fəaliyyəti həyata
keçirildikdə isə - filialın və ya
nümayəndəliyin yaradılmasından sonra 30 gün
müddətində verilməlidir.[244]
Dövlət
qeydiyyatını həyata keçirən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı bu maddənin birinci abzasında
göstərilən şəxslərin dövlət
qeydiyyatına alınması barəsində onlara qeydiyyat
sənədləri ilə birlikdə həmin
sənədlərin verilməsi tarixini əks etdirən
arayış verməlidir.
Daimi
nümayəndəliyin vergi orqanlarında uçota
alınması Azərbaycan Respublikasının hüquqi
şəxsləri üçün müəyyən
edilmiş qaydada həyata keçirilir.
Hüquqi
şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini həyata
keçirən fiziki şəxs ərizəni, sahibkarlıq
fəaliyyətinə başladığı
günədək vergi orqanına verməlidir.[245]
Ödəmə
mənbəyində vergiyə cəlb olunması
nəzərdə tutulmayan (tutulması mümkün olmayan)
gəlirləri olan və ya royaltidən gəliri olan fiziki
şəxslər, yaxud Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda gəlir əldə edən
rezident fiziki şəxslər ərizəni gəlir
əldə etmək hüququ yarandığı gündən
gec olmayaraq vergi orqanına verməlidirlər.[246]
33.5. Bu
Məcəllənin 33.3-cü
və 33.4-cü
maddələrinin tələbləri nəzərə alınmaqla,
vergi orqanında
uçota
alınmaq
üçün
ərizə təqdim etməyən fiziki şəxsi
vergi orqanı
öz
təşəbbüsü
ilə vergi uçotuna
alır
və 5 gün
müddətində
ona vergi uçotuna
alınması
barədə bildiriş göndərir.[247]
33.6.
Vergi ödəyicisinin vergi uçotuna alınması yerinin
müəyyən edilməsi ilə bağlı
çətinliklər ortaya çıxdıqda, təqdim
olunmuş məlumatlar əsasında yuxarı vergi orqanı
tərəfindən qərar qəbul edilir.
33.7. Bu Məcəllənin 33.7.1-ci maddəsində
göstərilən vergi ödəyicilərinin
mərkəzləşdirilmiş qaydada uçotu müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən aparılır.[248]
33.7.1. Aşağıdakı vergi
ödəyiciləri mərkəzləşdirilmiş qaydada
uçota alınırlar: [249]
33.7.1.1. təbii inhisar subyektləri;
33.7.1.2. xüsusi vergi rejimli müəssisələr;
33.7.1.3. aşağıdakı
tələblərdən birinə cavab verən vergi
ödəyiciləri:
33.7.1.3.1. işçilərin orta siyahı sayı 251
və ondan yuxarı olan;
33.7.1.3.2. balansında olan əsas vəsaitlərin orta
illik qalıq dəyəri 5.000.000 manatdan yuxarı olan.
33.7.2. Bu Məcəllənin 33.7.1-ci maddəsində
göstərilən vergi ödəyicilərinə
eyniləşdirmə nömrələrinin verilməsi bu
Məcəlləyə uyğun olaraq həyata keçirilir.
33.7.3. Olduqları yer üzrə vergi uçotuna
alınmış şəxslər sonradan bu
Məcəllənin 33.7.1.3-cü maddəsində
göstərilən vergi ödəyicilərinə və ya
xüsusi vergi rejimli müəssisələrə aid
edildikdə, əvvəlki eyniləşdirmə
nömrələri ilə mərkəzləşdirilmiş
qaydada uçota alınırlar.
33.7.4. Mərkəzləşdirilmiş qaydada
uçota alınmış bu Məcəllənin
33.7.1.3-cü maddəsində göstərilən vergi
ödəyicilərinin və xüsusi vergi rejimli
müəssisələrin filiallarının,
nümayəndəliklərinin və ya digər
təsərrüfat subyektlərinin (obyektlərinin) vergi
uçotu bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş qaydada həyata keçirilir.
33.7.5. Olduqları yer üzrə vergi uçotuna
alınmış hüquqi şəxslər xüsusi vergi
rejimi üzrə fəaliyyətə başladığı
gündən sonra 15 gün müddətində
mərkəzləşdirilmiş qaydada uçota alınmaq
üçün müvafiq vergi orqanına müraciət
etməyə borcludurlar.
33.7.6. Xüsusi vergi rejimində fəaliyyət
göstərən müəssisələrin
mərkəzləşdirilmiş qaydada yenidən uçota
alınması və ya mərkəzləşdirilmiş
uçotdan çıxarılması, xüsusi vergi
rejimində fəaliyyətə başlaması və ya
həmin fəaliyyəti dayandırması onların
mərkəzləşdirilmiş qaydada uçotunu aparan
müvafiq vergi orqanına ərizə ilə müraciət
etdiyi gündən 15 gün müddətində həyata
keçirilməlidir.
33.7.7. Bu Məcəllənin 33.7.1.3-cü
maddəsində göstərilən vergi
ödəyicilərinə aid edilən
müəssisələrin olduqları yer üzrə
uçotdan çıxarılaraq
mərkəzləşdirilmiş qaydada yenidən uçota
alınması və ya mərkəzləşdirilmiş
uçotdan çıxarılması barədə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən hər il may ayının 15-dək
qərar qəbul edilir.
33.7.8. Bu Məcəllənin 33.7.1.3-cü
maddəsində göstərilən vergi
ödəyicilərinə aid edilən
müəssisələrin mərkəzləşdirilmiş
qaydada uçota alınması onların
mərkəzləşdirilmiş qaydada uçota
alınması barədə qərar qəbul edildiyi vergi
ilindən sonrakı ilin yanvar ayında həyata keçirilir.
33.7.9. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) hər il iyun ayının
15-dək olduqları yer üzrə uçotdan
çıxarılaraq mərkəzləşdirilmiş qaydada
yenidən uçota alınmış və ya
mərkəzləşdirilmiş uçotdan
çıxarılmış bu Məcəllənin
33.7.1.3-cü maddəsində göstərilən vergi
ödəyiciləri və xüsusi vergi rejimli
müəssisələr barədə məlumatı
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) ilə razılaşdırılmış
forma üzrə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.
33.8.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı ikiqat vergitutmanın aradan
qaldırılması haqqında beynəlxalq
müqavilələrə əsasən xarici dövlətin
rezidentinin Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət
göstərən və daimi nümayəndəlik yaratmayan
bölmələrinin, habelə bu Məcəllənin
13.2.5.3-cü maddəsinə müvafiq olaraq idarəetmə
yerinə görə rezident sayılan hüquqi şəxsin
vergi orqanında uçota alınması
aşağıdakı qaydada aparılır:
33.8.1.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
yaratmayan bölmələr Azərbaycan Respublikasında
fəaliyyətə başladıqdan 30 gün
müddətində, idarəetmə yerinə görə
rezident sayılan xarici hüquqi şəxslər isə
Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə
və ya Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı ikiqat vergitutmanın aradan
qaldırılması haqqında beynəlxalq
müqavilələrin müddəalarına əsasən
idarəetmə yerinə görə rezident
sayıldıqları vaxtdan 30 gün müddətində
olduqları yer üzrə vergi orqanına ərizə təqdim
etməlidirlər.
33.8.2.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
yaratmayan bölmələrin, habelə idarəetmə
yerinə görə rezident sayılan xarici hüquqi
şəxsin vergi uçotuna alınması üçün
verilən ərizə xarici hüquqi şəxs və ya onun
müvəkkil etdiyi şəxs tərəfindən
imzalanmalıdır.
33.8.3.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
yaratmayan bölmələrinin, habelə idarəetmə
yerinə görə rezident sayılan xarici hüquqi
şəxsin vergi orqanlarında uçota alınması
üçün bu Məcəllənin 33.8-ci maddəsində
göstərilənlərdən başqa digər sənəd
və məlumatlar tələb olunmur.
33.8.4.
Xarici dövlətin rezidentinin Azərbaycan Respublikasında
daimi nümayəndəlik yaratmayan bölmələrinin
uçota alınması barədə verilən
ərizəyə aşağıdakılar əlavə
edilməlidir:
33.8.4.1.
xarici hüquqi şəxsin qeydiyyata alındığı
dövlətdə qeydiyyat (inkorporasiya) sənədi və onun təsisçisi
(təsisçiləri) olan xarici hüquqi şəxsin
nizamnamə kapitalında birbaşa və ya dolayı yolla paya
malik fiziki şəxslər barədə məlumatın da daxil
olduğu ticarət
reyestrindən çıxarış; [250]
33.8.4.2.
xarici dövlətin rezidentinin səlahiyyətli
orqanının Azərbaycan Respublikasında daimi
nümayəndəlik yaratmayan bölməsinin
yaradılması haqqında qərarı;
33.8.4.3. təsis sənədləri;
33.8.4.4.
rezidentliyi barədə vergi orqanları tərəfindən
təsdiq edilmiş sənəd;
33.8.4.5.
Azərbaycan Respublikasında hüquqi ünvanını
təsdiq edən sənəd (icarə müqaviləsi,
mülkiyyət hüququnu təsdiq edən və ya digər
sənədlər);
33.8.4.6.
bölmənin rəhbərinin (təmsilçisinin)
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin
surəti;
33.8.4.7.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
yaratmayan bölmələr və gəlir mənbələri
barədə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilən forma
üzrə məlumat.
33.8.5.
İdarəetmə yerinə görə rezident sayılan
xarici hüquqi şəxs tərəfindən uçota
alınma barədə verdiyi ərizəyə
aşağıdakılar əlavə edilməlidir:
33.8.5.1.
qeydiyyata alındığı dövlətdə qeydiyyat
(inkorporasiya) sənədi və onun təsisçisi
(təsisçiləri) olan xarici hüquqi şəxsin
nizamnamə kapitalında birbaşa və ya dolayı yolla paya
malik fiziki şəxslər barədə məlumatın da daxil
olduğu ticarət
reyestrindən çıxarış;
33.8.5.2. təsis sənədləri;
33.8.5.3.
Azərbaycan Respublikasında hüquqi ünvanını
təsdiq edən sənəd (icarə müqaviləsi,
mülkiyyət hüququnu təsdiq edən və ya digər
sənədlər);
33.8.5.4.
hüquqi şəxsin rəhbərinin (təmsilçinin)
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin
surəti;
33.8.5.5.
Azərbaycan Respublikasında və digər
ölkələrdə bilavasitə və ya dolayısı
yolla nəzarətində olan qurumlar və gəlir
mənbələri haqqında müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilən forma
üzrə məlumat.
33.8.6.
bu Məcəllənin 33.8.4.1-33.8.4.4-cü, 33.8.5.1-ci və
33.8.5.2-ci maddələrində göstərilən
sənədlər müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və
ya Azərbaycan Respublikasının xarici
dövlətlərdəki nümayəndəlikləri
(Azərbaycan Respublikasının mənafeyini təmsil
edən digər ölkənin konsulluq idarələri)
tərəfindən leqallaşdırılır.
33.8.7.
33.8.4-cü və 33.8.5-ci maddələrdə
göstərilən sənədlər Azərbaycan dilinə
notariat qaydasında təsdiqlənən tərcümə
ilə birgə ərizəyə əlavə edilir.
33.8.8.
Xarici dövlətin rezidentinin Azərbaycan Respublikasında
fəaliyyət göstərən daimi nümayəndəlik
yaratmayan bölməsinin vergi uçotundan
çıxarılması və VÖEN-in ləğv
edilməsi aşağıdakı hallarda həyata
keçirilir:
33.8.8.1.
xarici dövlətin rezidenti olan şəxs və ya daimi
nümayəndəlik yaratmayan bölmə ləğv
edildikdə;
33.8.8.2.
daimi nümayəndəlik yaratmayan bölmənin
fəaliyyəti daimi nümayəndəlik yaratdıqda.
33.8.9.
İdarəetmə yerinə görə rezident sayılan
xarici hüquqi şəxsin vergi uçotundan
çıxarılması və VÖEN-in ləğv
edilməsi aşağıdakı hallarda həyata
keçirilir:
33.8.9.1.
idarəetmə yerinə görə rezident sayılan xarici
hüquqi şəxsin qeydiyyata alındığı
(inkorporasiya) dövlətdə ləğv edildikdə;
33.8.9.2.
idarəetmə yerinə görə rezident sayılan xarici
hüquqi şəxsin rezidentliyi dəyişildikdə.[251]
33.8-1.
Rezidentlərə elektron ticarət qaydasında
işlərin
və xidmətlərin təqdim edilməsindən gəlir
əldə edən internet informasiya ehtiyatı
vasitəsilə elektron ticarəti həyata keçirən
qeyri-rezidentin (bu Məcəllənin 19-cu maddəsi ilə
nəzərdə tutulan daimi nümayəndəliklər
istisna olmaqla) elektron qaydada vergi uçotuna
alınması,
yenidən uçota
alınması
və uçotdan
çıxarılması, ƏDV-nin ödəyicisi kimi qeydiyyata
alınması, ƏDV bəyannaməsinin təqdim edilməsi
və ƏDV-nin ödənilməsi
qaydası
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilir.[252]
33.9. Yerli (bələdiyyə)
vergilərinin ödəyicilərinin uçotu
bələdiyyələrin vergi xidməti orqanı
tərəfindən aparılır.[253]
33.10. Vergi orqanı bu
Məcəlləyə uyğun olaraq vergi
ödəyicilərini uçota aldıqdan sonra 1 iş
günü müddətində bu barədə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma) elektron formada məlumat verir.[254]
Maddə 34. Uçota alınma,
yenidən uçota alınma və uçotdan
çıxarılma qaydaları
34.1. Vergi orqanında uçota
alınmaq üçün vergi ödəyicisi (kommersiya
hüquqi şəxsləri, publik hüquqi şəxslər, habelə xarici kommersiya hüquqi
şəxsinin nümayəndəlik və filialları istisna
olmaqla) tərəfindən ərizə verilir.
Vergi
ödəyicisi olan hüquqi şəxslər, onların
filial və nümayəndəlikləri (kommersiya hüquqi
şəxsləri, publik hüquqi şəxslər, habelə xarici kommersiya hüquqi
şəxsinin nümayəndəlik və filialları istisna
olmaqla) uçota alınmaq üçün ərizə
ilə birgə vergi orqanına müraciət etdikdə,
müəyyən edilmiş qaydada təsdiq edilmiş
onların dövlət qeydiyyatına alınması
haqqında şəhadətnamənin, nizamnaməsinin (və
ya əsasnaməsinin), rəhbərin təyin olunmasını
və hüquqi şəxsin ünvanını təsdiq
edən sənədlərin, habelə rəhbərin
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin bir
nüsxədə surətlərini və olduğu yer
(ünvanı) haqqında məlumat vergi orqanına təqdim
etməlidirlər.[255]
Vergi
ödəyiciləri olan hüquqi şəxslər (kommersiya
hüquqi şəxsləri, publik hüquqi şəxslər, habelə xarici kommersiya hüquqi
şəxsinin nümayəndəlik və filialları istisna
olmaqla) onların yuxarı təşkilatlarına VÖEN
verildikdən sonra uçota alınırlar.[256]
Ərizə
vergi ödəyicisi və ya onun səlahiyyətli
nümayəndəsi tərəfindən doldurulur.
Ərizədə göstərilənlərin
düzgünlüyünə vergi ödəyicisi (onun
rəhbəri) cavabdehdir.
Vergi
ödəyicisi olan fərdi sahibkar uçota alınması
üçün ərizə ilə birgə onun
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin
surətini və yaşadığı yer haqqında
məlumat təqdim edir. [257]
Vergi
ödəyiciləri olan fiziki şəxslər uçota
alındıqda, onların şəxsi məlumatlarına, o
cümlədən onların adı, doğulduğu tarix
və yer, cinsi, yaşadığı ünvan,
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin
məlumatları, vətəndaşlığı haqqında
məlumat daxil edilir.
Uçota
alınmaq üçün ərizənin forması müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq olunur.
Vergi orqanları
tərəfindən fiziki şəxslərin vergi uçotuna
alınması elektron və (və ya) kağız formatda
aparılır. Onların uçota alınması, yenidən
uçota alınması və uçotdan
çıxarılması qaydaları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir. [258]
34.2.
Vergi orqanı vergi ödəyicisinin uçota
alınmasını vergi uçotuna alınması haqqında
ərizə və bu maddədə göstərilən
digər vergi orqanına sənədlər daxil olduğu
gündən sonrakı 1
gün müddətində (fiziki şəxslərin elektron formatda vergi
uçotuna alınması istisna olmaqla) həyata keçirir və həmin müddətdə də
vergi ödəyicisinə müvafiq şəhadətnaməni
elektron formada göndərir. Fiziki şəxslərin elektron formatda vergi
uçotuna alınması dərhal həyata keçirilir
və müvafiq şəhadətnamə onlar
üçün ayrıca yaradılmış elektron
ünvana real vaxt rejimində göndərilir. Şəhadətnamə vergi
ödəyicisinin uçotda olmasını təsdiq edən
əsas sənəd olmaqla, vergi ödəyicisinə bir
dəfə verilir və onda saxlanılır. Şəhadətnamə
itirildikdə və ya yararsız hala düşdükdə
vergi ödəyicisinin müraciəti əsasında
şəhadətnamənin yeni nüsxəsi verilir. Bu zaman
verilən nüsxənin üzərində
şəhadətnamənin yeni nüsxə olması
barədə müvafiq qeyd aparılır.[259]
Vergi
ödəyicisinin uçota alınması haqqında
şəhadətnamənin forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir.
34.2-1. Vergi ödəyicisi tərəfindən
şəhadətnamənin kağız
daşıyıcıda da verilməsi ərizədə qeyd
olunduğu halda müvafiq şəhadətnamə kağız
daşıyıcıda da verilir.[260]
34.3.
Vergi ödəyicisinin olduğu yer və ya
yaşadığı yer dəyişdikdə, vergi orqanına
bu cür dəyişiklik baş verdiyi gündən 40 gün
müddətində ərizə verməlidir. Vergi
ödəyicisinin vergi uçotunda olduğu vergi orqanına
olduğu yer və ya yaşadığı yer dəyişdiyi
barədə ərizə ilə müraciət etdiyi
gündən sonra 15 gün müddətində həmin vergi
orqanı vergi ödəyicisinin yenidən uçota
alınmasını (yəni əvvəlki vergi orqanından
uçotdan çıxarılması və yeni vergi
orqanında uçota alınması) həyata
keçirməlidir.
Vergi
ödəyicisi vergi orqanında uçota alınmaq
üçün verdiyi ərizə formasında olan
məlumatlarda hər hansı dəyişiklik baş
verdikdə, dəyişiklik baş verən gündən 40
gün müddətində vergi orqanına məlumat
verməlidir.[261]
34.3-1. Vergi ödəyicisinin bir
təsərrüfat subyekti (obyekti) olduqda və həmin
təsərrüfat subyekti (obyekti) vergi ödəyicisinin
olduğu yerdən kənarda olduqda vergi ödəyicisi
həmin təsərrüfat subyektinin (obyektinin) olduğu
ünvan üzrə yenidən uçota alınır. Vergi
ödəyicisinin iki və daha çox təsərrüfat
subyekti (obyekti) olduqda həmin vergi ödəyicisi iqtisadi
maraqlar mərkəzinin yerləşdiyi ünvan üzrə
yenidən uçota alınır. [262]
Vergi ödəyicisinin təsərrüfat subyekti
(obyekti) üzrə yenidən uçota alınması
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən edilir. Bu maddənin müddəaları
mərkəzləşdirilmiş qaydada uçota alınan
vergi ödəyicilərinə şamil edilmir.
34.4.
Hüquqi şəxsin ləğvi və ya yenidən
təşkil edilməsi, hüquqi şəxs
tərəfindən öz filialının və ya
nümayəndəliyinin ləğv edilməsi,
nümayəndəlik vasitəsi ilə fəaliyyətinin
ləğvi, fərdi sahibkarın fəaliyyətinin
ləğvi hallarında uçotdan çıxarılma, bu
Məcəllənin 34.3-cü maddəsində
göstərilən müddətlər nəzərə
alınmaqla vergi ödəyicisinin müraciətinə
əsasən həyata keçirilir.
Bu
Məcəllənin 33.2-ci maddəsi ilə nəzərdə
tutulan hallarda hüquqi şəxs həm özünün
olduğu yer üzrə, həm də onun filialının,
nümayəndəliyinin və ya digər təsərrüfat
subyektinin (obyektinin) olduğu yer üzrə uçota
alındıqda, onun filialına, nümayəndəliyinə
və ya digər təsərrüfat subyektinə
(obyektinə) vergi ödəyicisinin eyniləşdirmə
nömrəsi (VÖEN) verilə bilər.[263]
34.5.
Uçota alınma, yenidən uçota alınma, uçotdan
çıxarılma ödənişsiz həyata
keçirilir.
34.6.
Hər bir vergi ödəyicisinə bütün vergilər
üzrə, o cümlədən Azərbaycan
Respublikasının gömrük sərhədindən
malların keçirilməsi ilə bağlı
ödənişlər üzrə Azərbaycan
Respublikasının bütün ərazisində vahid olan vergi
ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi
(VÖEN) verilir.
Vergi
orqanı vergi ödəyicisinə göndərilən
bütün bildirişlərdə onun eyniləşdirmə
nömrəsini göstərir.
34.7.
Vergi ödəyiciləri maliyyə, statistika hesabatlarında, vergi
haqq-hesablarında, bəyannamələrdə,
təsərrüfat müqavilələrində,
hesab-fakturalarda, qaimələrdə, nəzarət-kassa
aparatlarının çeklərində, məktublarda,
habelə gömrük, bank və bütün digər
ödəniş sənədlərində VÖEN-i
mütləq göstərməlidirlər. [264]
34.7.1.
Vergi ödəyicilərinin hər hansı tədiyə, bank
və digər
ödəniş, gömrük
sənədində VÖEN göstərilmədikdə,
ödənişi aparan müvafiq ödəniş xidməti
təchizatçıları, vergi və gömrük orqanları
tərəfindən bu sənədlərin icra
üçün qəbul edilməsinə yol verilmir.[265]
34.7.2.
Vergi ödəyicilərinin uçot məlumatlarında
dəyişikliklər onların müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş forma
üzrə təqdim etdikləri ərizə əsasında
aparılır. Vergi nəzarəti tədbiri zamanı vergi
ödəyicisinin uçot məlumatlarından fərqli
məlumatlar əldə olunarsa, bu barədə vergi
ödəyicisinə bildiriş göndərilir. Bildiriş
göndərildikdən 5 iş günü
müddətində vergi ödəyicisi
dəyişikliklərə dair ərizə təqdim
etməzsə, uçot məlumatlarında dəyişikliklər
vergi orqanı tərəfindən aparılır və bu barədə
3 iş günü müddətində vergi
ödəyicisinə məlumat verilir. [266]
34.7.3.
Vergi ödəyicisi olan fiziki şəxsin uçotdan
çıxarılması aşağıdakı hallarda
mümkündür:
34.7.3.1. fəaliyyətinə xitam
verildikdə;
34.7.3.2.
məhkəmə tərəfindən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada ölmüş, itkin düşmüş və ya
fəaliyyət qabiliyyətini itirmiş sayıldıqda; [267]
34.7.3.3. vəfat etdikdə.
34.7.4.
Vergi ödəyicisi uçotdan çıxarıldıqda,
onun uçota alınmasını təsdiq edən
şəhadətnamə vergi orqanına təhvil verilir. Vergi
orqanı şəhadətnamə-dublikatın etibarsız
hesab olunması barədə bank idarələrinə
məlumat verməlidir.[268]
34.8.
Uçot məlumatları əsasında müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı vergi ödəyicilərinin vahid
dövlət reyestrini bu Məcəlləyə müvafiq
olaraq aparır.
34.8.1.
Vergi ödəyiciləri vahid dövlət reyestrinə daxil
edilərkən onların uçota alınması haqqında
vergi orqanına təqdim etdikləri ərizədəki
məlumatlardan istifadə olunur. Vahid dövlət reyestri
kağız və (və ya) elektron yazıları
formasında aparılmalıdır.
34.8.2.
Vergi ödəyicilərinin vahid dövlət reyestrinin
aparılması aşağıdakılardan ibarətdir:
34.8.2.1.
xronoloji qaydada vergi ödəyicilərinin reyestr
jurnalının aparılması;
34.8.2.2.
ləğv edilmiş vergi ödəyicilərinin reyestr
jurnalının aparılması;
34.8.2.3.
uçota alınmış vergi ödəyicilərinin reyestr
məlumatlarında dəyişikliklərlə bağlı
dəqiqləşdirmələrin aparılması;
34.8.2.4. uçota alınmış vergi
ödəyicilərinə müvafiq məlumatın
verilməsi.
34.8.3.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı vergi
ödəyicilərinin vahid dövlət reyestrinin məlumat
bankının aparılmasını, onun
bütövlüyünü və qorunmasını təmin
edir, rəsmi sorğulara cavab olaraq bu Məcəllədə
müəyyən edilmiş qaydada vahid dövlət
reyestrindən çıxarışı (kommersiya
hüquqi şəxslərin təsisçiləri
(iştirakçıları) və onların nizamnamə
kapitalındakı payları barədə məlumatlar istisna
olmaqla) təqdim edir.[269]
34.9.
Bu Məcəllə ilə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, vergi ödəyicisi haqqında
məlumatlar onun uçota alınması anından vergi sirrini
təşkil edir.
34.10. Vergi ödəyicisi kimi
uçota alınmayan vergi agenti olan təşkilatlar bu
fəsildə nəzərdə tutulmuş qaydada olduqları
yer üzrə vergi orqanlarında uçota alınırlar.
Maddə
35. Vergi ödəyicilərinə hesabların
açılması[270]
35.1. Vergi ödəyiciləri vergi uçotuna
alındıqdan sonra hesab açmaq üçün bank və
digər ödəniş hesablarını açmaq və aparmaq hüququ olan
kredit və elektron pul təşkilatlarına və poçt rabitəsinin
milli operatoruna (bundan sonra - bank əməliyyatları aparan
şəxslərə) müraciət etdikdə bank
əməliyyatları aparan şəxslər vergi
ödəyicilərinə hesablar açır (qanunla
hesabın açılmasından imtinaya əsas verən hallar
nəzərə alınmaqla) və açılmış
hesabların (qeyri-rezident üçün sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə bağlı olmayan
açılmış hesablar istisna olmaqla) vergi orqanında
qeydiyyata alınması üçün forması müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən məlumatı
hesab açıldığı tarixdən 1 iş
günü müddətində elektron qaydada vergi orqanına
göndərir.[271]
35.2. Açılmış hesab daxil olmuş
məlumat əsasında vergi orqanı tərəfindən
real vaxt rejimində avtomatlaşdırılmış qaydada
qeydiyyata alınır və bu barədə bank
əməliyyatları aparan şəxslərə qeydiyyat
bildirişi göndərilir. Qeydiyyat bildirişi daxil
olanadək bank əməliyyatı aparan şəxslər
tərəfindən hesab üzrə məxaric
əməliyyatlarının aparılması qadağandır.
35.3. Adına hesab açılmış vergi
ödəyicisinin dövlət büdcəsinə və
büdcədənkənar fondlara vergilər, məcburi
dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqları,
faizlər və maliyyə sanksiyaları üzrə borcu
olduğu və bu Məcəllənin 65.1-ci maddəsi ilə
müəyyən edilən müddət bitdiyi halda vergi
orqanı tərəfindən hesabın qeydiyyata
alınmasına dair bildirişlə yanaşı eyni
gündə həmin hesab üzrə bu Məcəllənin
65-ci maddəsinə uyğun olaraq sərəncam da
göndərilir və bildirişdə bu barədə qeyd
edilir.
35.4. Hesab üzrə vergi orqanının
sərəncamının göndəriləcəyi
barədə qeyd olan hesab üzrə bank əməliyyatı
aparan şəxslər tərəfindən həmin hesab
üzrə vergi orqanının sərəncamı daxil
olanadək sərəncamda göstərilən
məbləğin 105 faizi həcmində məxaric
əməliyyatlarının aparılması
məhdudlaşdırılır. Bank
əməliyyatlarını aparan şəxslər
tərəfindən vergi orqanının sərəncamı
daxil olanadək hesabdan məxarici məhdudlaşdırılan
vəsaitdən artıq olan pul vəsaiti olduğu halda
həmin artıq pul vəsaitinin hesabdan məxaric edilməsini
nəzərdə tutan vergi ödəyicisinin ödəmə
tapşırıqları icra edilir. Həmin hesaba vergi
orqanının sərəncamı daxil olduqdan sonra hesab
üzrə əməliyyatlar qanunla nəzərdə
tutulmuş qaydalara və növbəliliyə riayət
edilməklə icra edilir.
35.5. Vergi ödəyicilərinə məxsus
hesabların bank əməliyyatı aparan şəxslərin
özü, filial və ya struktur bölmələri
arasında köçürülməsi zamanı bank
əməliyyatı aparan şəxslər
köçürülən hesablar barədə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş formada
məlumatı hesabın köçürüldüyü
tarixdən 1 iş günü müddətində elektron
qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqana (quruma) göndərir.
35.6. Vergi ödəyicilərinə məxsus hesablar
bank əməliyyatı aparan şəxslər
tərəfindən bağlandıqda həmin
şəxslər bu barədə məlumatı hesabın
bağlandığı tarixdən 1 iş günü
müddətində elektron qaydada müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma)
göndərir.
35.7. Bank əməliyyatlarını aparan
şəxslər hüquqi və fiziki şəxslərə
hesab açdıqda və ya maliyyə xidmətləri
göstərdikdə Azərbaycan Respublikasının normativ
hüquqi aktlarının, habelə vergi və maliyyə
məlumatlarının mübadiləsini nəzərdə
tutan Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrin tələblərinə
əməl edilməsini təmin edirlər.
Maddə 36. Vergi
yoxlamaları və maliyyə institutlarında vergi monitorinqi [272]
36.1. Vergi orqanları
tərəfindən keçirilən yoxlamalar kameral və ya
səyyar ola bilər.
36.2.
Vergi yoxlamaları keçirildikdə, vergi orqanları və
onların vəzifəli şəxsləri düzgün
qərar qəbul edilməsi üçün
əhəmiyyətli olan bütün halları, o
cümlədən vergi ödəyicisi üçün
əlverişli olan halları
aydınlaşdırmalıdırlar.
36.3.
Bu
Məcəllədə başqa hal müəyyən
edilməmişdirsə, səyyar vergi yoxlaması mənfəət,
gəlir, əmlak, yol və torpaq vergiləri üzrə
vergi ödəyicisinin son 3 təqvim ilindən çox olmayan
fəaliyyətini, digər vergilər üzrə həmin
yoxlamanın keçirildiyi il də daxil olmaqla vergi
ödəyicisinin son 3 ildən çox olmayan
fəaliyyətini əhatə edə bilər.[273]
Vergi
yoxlaması keçirildikdə, vergi orqanının vergi
ödəyicisinin üçüncü şəxslərlə əlaqədar fəaliyyəti
barədə vergi yoxlamasının predmetinə aid olan
məlumat alması üçün sənədlərlə
təsdiq edilmiş zərurət yarandığı halda,
vergi orqanı həmin şəxslərdən yoxlanılan
vergi ödəyicisinin fəaliyyətinə aid olan
sənədlər ala bilər. Bu hərəkətlər
üçün vergi orqanının
əsaslandırılmış qərarı olmalıdır. [274]
Bu zaman
tələb yönəldilən üçüncü
şəxs və ya onun səlahiyyətli
nümayəndəsi müvafiq sənədləri və ya
məlumatları təsdiq edərək, tələbnaməni
aldığı gündən 10 iş günü
müddətində vergi orqanına təqdim etməyə
borcludur.
36.3-1. Vergi ödəyicisində keçirilən
səyyar vergi yoxlaması zamanı bu maddə ilə
müəyyən olunmuş müddətlər
nəzərə alınmaqla yoxlamanın əhatə etdiyi
dövr və (və ya) vergi növləri
aşağıdakı hallarda artırıla bilər: [275]
36.3-1.1. vergi ödəyicisinin müraciəti
əsasında;
36.3-1.2. keçirilən səyyar vergi
yoxlamasının əhatə etdiyi dövrdən sonrakı
dövrdə vergidən yayınma hallarının olması
barədə vergi orqanında mənbəyi bəlli
məlumatlar olduqda;
36.3-1.3. cinayət prosessual qanunvericiliyinə uyğun
olaraq məhkəmənin və ya hüquq mühafizə
orqanlarının vergi yoxlamalarının keçirilməsi
barədə müvafiq qərarı olduqda;
36.3-1.4.
mənfəət, gəlir, əmlak və torpaq vergilərinin
biri və ya bir neçəsi üzrə vergi
hesabatının təqdim edilməsi müddəti səyyar
vergi yoxlamasının davam etdiyi müddətdə başa
çatdıqda.[276]
36.4.
Vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxslərin
ləğvi və ya hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən fiziki
şəxsin sahibkarlıq fəaliyyətinə xitam
verilməsi barədə müraciəti ilə bağlı
və bu Məcəllənin 38.3-cü maddəsində
göstərilən hallarda keçirilən yoxlamalar istisna
olmaqla, vergi orqanı tərəfindən yoxlanılmış
vergi dövrü üçün vergi ödəyicisinin
ödədiyi və ya ödəməli olduğu vergilər
üzrə səyyar vergi yoxlamalarının
keçirilməsi qadağandır.[277]
36.5.
Vergi yoxlamasının nəticələri ilə
razılaşmayan vergi ödəyiciləri
növbədənkənar vergi yoxlamasının
keçirilməsini tələb edə bilərlər. Bu halda
növbədənkənar vergi yoxlaması vergi
orqanlarının əvvəlki yoxlamanı keçirmiş
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
keçirilə bilməz.[278]
36.6. Vergi ödəyicilərinin
vergi orqanları tərəfindən həyata
keçirilən vergi yoxlamaları üzrə
məhkəməyə müraciət etmək hüququ
vardır.
36.7. Vergi orqanı vergi və maliyyə
məlumatlarının mübadiləsini nəzərdə
tutan Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin
tələblərinə əməl edilməsini təmin
etmək məqsədilə maliyyə institutlarında vergi
monitorinqi apara bilər. [279]
36.8. Maliyyə institutlarında vergi monitorinqinin
aparılması, nəticələrinin
rəsmiləşdirilməsi, sənədlərin
tələb edilməsi və materiallarına baxılmanın
nəticələri üzrə qərarın
çıxarılması, o cümlədən maliyyə
sanksiyasının tətbiqi bu Məcəllənin 36-49-cu
maddələrində nəzərdə tutulan qaydada həyata
keçirilir.
Maddə 37. Kameral vergi yoxlaması
37.1. Kameral vergi yoxlaması vergi
orqanı tərəfindən yerlərə getmədən vergi
orqanında olan, vergi ödəyicisi tərəfindən
təqdim edilən vergi hesabatları, habelə vergilərin
hesablanmasını və ödənilməsini
özündə əks etdirən və vergi
ödəyicisinin fəaliyyəti haqqında vergi orqanında
olan digər sənədlər və
mənbəyi məlum olan məlumatlar əsasında keçirilir. [280]
37.2. Kameral vergi yoxlaması vergi ödəyicisi
tərəfindən bu Məcəllənin 72-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş vergi
bəyannaməsinin, habelə cari vergi ödəmələrinin
hesablanması haqqında arayışın təqdim edildiyi
tarixdən mənfəət və gəlir vergisi
bəyannaməsinə (ödəmə mənbəyində
tutulan gəlirlər üzrə və xüsusi notariusun
gəlir vergisi bəyannaməsi istisna olmaqla)
münasibətdə 60 iş günü müddətində,
digər bəyannamələrə, habelə cari vergi
ödəmələrinin hesablanması haqqında
arayışlara münasibətdə isə 30 iş
günü müddətində keçirilir. Xaricdən
əldə olunan gəlirlər üzrə xarici
dövlətlərin səlahiyyətli orqanlarından
müvafiq məlumatlar daxil olduğu halda kameral vergi
yoxlaması bu Məcəllənin 85.4-cü maddəsində
göstərilən dövr üzrə məlumatlar daxil
olduğu tarixdən 90 iş günü müddətində
keçirilir. Bu müddət başa çatdıqdan sonra bu
maddənin birinci və ikinci cümləsində
nəzərdə tutulmuş bəyannamə, cari vergi
ödəmələrinin hesablanması haqqında
arayış və ya xaricdən əldə olunan
məlumatlar, habelə bu Məcəllənin 37.2-1-ci
maddəsində göstərilən bildiriş üzrə
verilmiş dəqiqləşdirilmiş bəyannamə
üzrə yenidən kameral vergi yoxlaması keçirilə
bilməz.[281]
37.2-1. Kameral vergi yoxlaması başa çatdıqdan
sonra vergi orqanı verginin hesablanması üçün
əlavə sənəd və ya mənbəyi məlum olan
digər məlumat aşkar etdikdə, vergi
ödəyicisinə 5 iş günü müddətində
bu Məcəllənin 72.5-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş dəqiqləşdirilmiş
hesabatın 10 iş günü müddətində təqdim
edilməsi barədə bildiriş göndərir. [282]
37.3.
Kameral yoxlama aparmaq üçün vergi ödəyicisi tərəfindən təqdim olunmuş bəyannamə
və
cari vergi ödəmələrinin hesablanması haqqında
arayışla bağlı
sənədlərdə olan məlumatlar arasında
ziddiyyət və ya səhv aşkar edildikdə, vergi
orqanı vergi ödəyicisi tərəfindən əlavə məlumat,
sənəd və izahat tələb edir.[283]
37.4.
Kameral yoxlama nəticəsində vergi bəyannaməsində və ya cari vergi
ödəmələrinin hesablanması haqqında
arayışda vergilərin
düzgün hesablanmaması (vergi məbləğinin az
və ya artıq göstərilməsi) aşkar edildikdə,
vergi ödəyicisinə 5 iş günü müddətində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi formada
vergi orqanı tərəfindən vergilərin hesablanmasına
dair vergi orqanının qərarı göndərilir. Vergi
orqanının qərarında hesablamanın səbəbləri və
vergi ödəyicisinin bu Məcəllənin 62-ci
maddəsinə uyğun olaraq şikayət etmək hüququ
göstərilməlidir.[284]
Bu maddənin
birinci hissəsində göstərilən hallarda və
(və ya) kameral yoxlama aparmaq üçün vergi
bəyannaməsi, sənədlər və məlumatlar
üzrlü əsas olmadan təqdim edilmədikdə, vergi
orqanının bu Məcəllənin 67-ci maddəsinə
müvafiq olaraq vergiləri hesablamaq hüququ vardır.[285]
37.5.
Bu Məcəllənin 15.1.13-cü maddəsinə
əsasən vergi ödəyicisindən xronometraj metodu ilə
yeni müşahidə keçirilməsi barədə
müraciət daxil olan dövrədək (vergi
ödəyicisinin bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş qaydada fəaliyyətini dayandırdığı,
xronometrajın keçirildiyi dövrü əhatə edən
səyyar vergi yoxlamasının keçirildiyi hallar istisna
olmaqla) xronometraj metodu
ilə sonuncu müşahidənin nəticələri
vergilərin hesablanması üçün əsas
götürülə bilər.[286]
37.6. Kameral vergi yoxlaması
zamanı vergi orqanı bu Məcəllənin 37.3-cü və
37.4-ci maddələrində müəyyən edilmiş
qaydalara riayət etmədikdə, vergi ödəyicisinin
səyyar vergi yoxlaması keçirilən zaman vergi
orqanının təklifi əsasında həmin yoxlamanın
keçirildiyi vaxta qədər yol verdiyi və kameral yoxlama
zamanı müəyyən edilə bilən səhvləri (o
cümlədən vergi məbləğlərinin
düzgün hesablanmaması, vergi məbləğlərinin
azaldılması və sair) 30 gün müddətində
düzəltmək (aradan qaldırmaq) hüququ vardır
və o, həmin müddət bitənədək, yol verdiyi
vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə (faizlərin
ödənilməsi istisna olmaqla) məsuliyyət
daşımır.[287]
Maddə 38. Səyyar vergi yoxlaması
38.1. Səyyar vergi yoxlaması, o cümlədən elektron audit vergi orqanının qərarına
əsasən həyata keçirilir. [288]
Səyyar
vergi yoxlaması növbəti və
növbədənkənar ola bilər.
Növbəti
səyyar vergi yoxlaması keçirildikdə, vergi orqanı
tərəfindən vergi ödəyicisinə vergi
yoxlamasının başlanmasından azı 15 gün
əvvəl yazılı bildiriş göndərilir.
38.2.
Vergi ödəyicisinə göndərilən bildirişdə
vergi yoxlamasının əsası və tarixi, habelə vergi
ödəyicisinin və vergi orqanlarının hüquq və
vəzifələri göstərilməlidir.[289]
Növbəti
səyyar vergi yoxlaması təqvim ili ərzində bir dəfədən çox
olmayaraq keçirilir. Səyyar vergi
yoxlaması 30 iş günündən artıq davam edə bilməz.
Müstəsna hallarda, yuxarı vergi orqanının
qərarına müvafiq olaraq səyyar vergi yoxlamasının
keçirilməsi müddəti 90 iş gününə qədər artırıla
bilər. [290]
Aşağıda
göstərilən hallarda yuxarı vergi orqanının
əsaslandırılmış qərarına əsasən
səyyar vergi yoxlamasının nəticələri
üzrə aktın tərtibi müddəti 30 iş günündən çox olmayan müddətə
uzadıla bilər:
§ səyyar vergi
yoxlamasının obyektiv və dolğun keçirilməsi
üçün zəruri olan sənədlər, o
cümlədən vergi orqanının sorğusuna cavab xarici
ölkədən alındıqda; [291]
§ nümunə kimi
götürülən əşyaların tədqiqi,
səyyar vergi yoxlaması zamanı ekspertizanın
keçirilməsi və ya mütəxəssis
tərəfindən rəy verilmə üçün
müxtəlif bilik sahələrindən istifadə
etməklə aparıldıqda;
§ səyyar vergi
yoxlaması ilə əlaqədar vergi orqanları
tərəfindən göndərilən sorğulara
cavabların alınma müddətləri cavab
göndərən şəxslər tərəfindən
pozulduqda.
38.3.
Növbədənkənar vergi yoxlaması vergi orqanları
tərəfindən aşağıda göstərilən
hallarda keçirilə bilər:
38.3.1.
vergi ödəyicisində aparılan sonuncu vergi yoxlaması
vergi ödəyicisi tərəfindən bilərəkdən
hesabat sənədlərinin aparılmaması və ya
qəbul edilmiş qaydalara uyğun olaraq aparılmaması,
qanuni ödənilməli olan vergilərin 25 və daha
çox faizinin vergidən yayındırılması
hallarını aşkar etdikdə;[292]
38.3.1.
verginin hesablanması və ödənilməsi
üçün zəruri olan vergi hesabatı
sənədləri müəyyən edilmiş
müddətdə və bu barədə vergi orqanının
xəbərdarlığından sonra da təqdim
edilmədikdə;
38.3.2.
vergi yoxlamasının nəticələri üzrə
tərtib edilmiş aktda dürüst olmayan və (və ya)
təhrif olunmuş məlumatlar aşkar edildikdə.
38.3.3.
ƏDV üzrə artıq ödənilmiş vergi, faiz və
maliyyə sanksiyası digər vergilərin, faizlərin və
maliyyə sanksiyalarının ödənilməsi hesabına
və ya sonrakı öhdəliklər üzrə
ödəmələrin hesabına aid edildikdə. Bu halda
növbədənkənar vergi yoxlaması yalnız vergi
ödəyicisinin ƏDV-yə cəlb edilən
əməliyyatları üzrə aparıla bilər;[293]
38.3.4.
artıq ödənilmiş vergilərin, faizlərin və
maliyyə sanksiyalarının qaytarılması barədə
vergi ödəyicisinin ərizəsi daxil olduqda;[294]
38.3.5.
vergi orqanının əldə etdiyi mənbəyi bəlli
olan hər hansı məlumat əsasında vergi
ödəyicisinin gəlirlərinin və ya vergitutma obyektinin gizlədilməsinin
(azaldılmasının) əlamətləri
müəyyən edildikdə, bu Məcəllənin 157.2-ci
maddəsinə müvafiq olaraq ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyatdan keçmiş vergi
ödəyicilərinin vergi hüquqpozmalarına yol verməsi
barədə mənbəyi məlum olan məlumatlar olduqda;[295]
38.3.6.
cinayət prosesual qanunvericiliyinə uyğun olaraq
məhkəmənin və ya hüquq mühafizə
orqanlarının vergi yoxlamalarının keçirilməsi
barədə müvafiq qərarı olduqda;[296]
38.3.7.
bu Məcəllənin 42.4-cü maddəsində
göstərilən sənədlər həmin maddədə
göstərilən müddətdə təqdim
edilmədikdə və ya dürüst olmayan, yaxud təhrif
olunmuş məlumatlar təqdim edildikdə.[297]
38.3.8.
vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxsin ləğv
edilməsi, yenidən təşkil edilməsi və ya fiziki
şəxsin hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətinə
xitam verilməsi barədə müraciəti olduqda;[298]
38.3.8-1. vergi ödəyicisi riskli vergi ödəyicisi
olduğu halda;[299]
38.3.9. aşağıdakı hallarda bu
Məcəllənin 85-ci maddəsində göstərilən
müddətlərdən asılı olmayaraq, əvvəlki
səyyar vergi yoxlaması ilə yoxlanılan dövr
əhatə edilməklə yuxarı vergi orqanının
qərarı əsasında: [300]
38.3.9.1. vergi yoxlamasının nəticələri
ilə razılaşmayan vergi ödəyiciləri
növbədənkənar səyyar vergi yoxlamasının
keçirilməsini yazılı şəkildə
tələb etdikdə;
38.3.9.2. vergi ödəyicisi tərəfindən
səyyar vergi yoxlaması zamanı sənədlər
təqdim edilmədikdə və vergi yoxlamasının
nəticələrinə görə vergi ödəyicisinin
vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında vergi
orqanının qərarından vergi ödəyicisi
tərəfindən sənədlər təqdim
edilməklə yuxarı vergi orqanına şikayət
verildikdə;
38.3.9.3. vergi yoxlamasının
nəticələrinə görə vergi ödəyicisinin
vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında vergi orqanının
qərarından vergi ödəyicisi tərəfindən
səyyar vergi yoxlamasının keçirilməsi zamanı
təqdim edilən sənədlərdən fərqli
sənədlər təqdim edilməklə yuxarı vergi
orqanına şikayət verildikdə.
Vergi yoxlamasının nəticələri ilə
razılaşmayan vergi ödəyiciləri
növbədənkənar səyyar vergi yoxlamasının
keçirilməsini yazılı şəkildə
tələb etdikdə, vergi yoxlaması vergi orqanlarının
əvvəlki yoxlamanı keçirmiş vəzifəli
şəxsləri tərəfindən keçirilə
bilməz.
38.4.
Səyyar vergi yoxlaması iş günü və vergi
ödəyicisinin iş vaxtı ərzində keçirilir.
38.5.
İnventarizasiya səyyar vergi yoxlaması zamanı
aşağıda göstərilən hallarda vergi orqanının
əsaslandırılmış qərarı ilə
aparılır: [301]
38.5.1.
vergi ödəyicisində sonuncu vergi yoxlaması
zamanı vergi ödəyicisi tərəfindən
bilərəkdən hesabat sənədlərinin
aparılmaması aşkar edildikdə; [302]
38.5.2.
vergi ödəyicisində sonuncu vergi yoxlaması zamanı
vergi ödəyicisi tərəfindən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydalara uyğun olaraq hesabat
sənədlərinin aparılmaması aşkar edildikdə
və bununla əlaqədar vergi orqanının
xəbərdarlığından sonra yol verilmiş
dəqiqsizliklər aradan qaldırılmadıqda və hesabat
müəyyən edilmiş qaydalara uyğun olaraq
aparılmadıqda;
38.5.3.
vergi ödəyicisində səyyar vergi yoxlaması zamanı
aksiz markaları ilə markalanmalı olan, ancaq
markalanmamış, məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı olan,
ancaq nişanlanmamış mallar, habelə markalanmalı olan,
lakin markalanmamış dini təyinatlı ədəbiyyat
(kağız və elektron daşıyıcılarında),
audio və videomateriallar, mal və məmulatlar və dini
məzmunlu başqa məlumat materialları aşkar edildikdə;[303]
38.5.4. vergi ödəyicisində əmlak vergisinin
hesablanmasının və ödənilməsinin
düzgünlüyü yoxlanıldıqda. [304]
38.6. Səyyar vergi yoxlaması
zamanı inventarizasiyanın aparılması qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.[305]
38.7. Yoxlama
barədə qərar qəbul etmiş vergi orqanının
əsaslandırılmış qərarına əsasən
növbəti və ya növbədənkənar səyyar
vergi yoxlaması aşağıda göstərilən hallarda
və müddətlərdə, lakin 9 aydan çox olmamaqla
dayandırılır (təxirə salınır):
38.7.1.
vergi ödəyicisində aparılan səyyar vergi
yoxlaması zamanı şəxs vergi orqanında qeydiyyatda olan
ünvanlarda olmadıqda və ya şəxsin olduğu yerin
müəyyən edilməsi və digər
səbəblərdən tapılması mümkün
olmadıqda - həmin şəxsin olduğu yer
müəyyən olunana qədər;
38.7.2. səyyar vergi yoxlaması aparılan vergi
ödəyicisinin rəhbəri (onu əvəz edən
şəxs və ya vergi və ya maliyyə
məsələləri üzrə məsul şəxs) və
ya fərdi sahibkar müvəqqəti olaraq əmək
qabiliyyətini itirdikdə - əmək qabiliyyəti bərpa
olunanadək; [306]
38.7.3. vergi orqanının təşəbbüsü
ilə mütəxəssis dəvət edildikdə və ya
ekspertiza keçirildikdə - mütəxəssisin və ya
ekspertin rəyi yoxlamaya təqdim edilənədək;
38.7.4. səyyar vergi yoxlamasının obyektiv və
dolğun keçirilməsi üçün zəruri olan
sənədlər, o cümlədən vergi orqanının
sorğusuna cavab xarici ölkədən alındıqda -xarici
ölkədən cavab alınanadək;
38.7.4-1. vergi
ödəyicisində aparılan
səyyar vergi yoxlaması
ilə əlaqədar olaraq müvafiq
məlumatın
və ya sənədlərin əldə edilməsi
məqsədilə, Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələr
çərçivəsində
vergi orqanının
nümayəndəsinin
xarici dövlətin ərazisində vergi yoxlamasında
iştirak
etməsilə bağlı
xarici ölkənin
səlahiyyətli orqanına
müraciət
edildikdə - xarici dövlətdə
aparılan
yoxlama yekunlaşanadək.[307]
38.7.5. bu
Məcəllənin 43.11-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş hallarda -məhkəmənin qərarı qanuni
qüvvəyə minənədək.[308]
38.8. Elektron auditin aparılması
qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir. [309]
38.9. Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda
xarici dövlətlərin (ərazilərin) səlahiyyətli
orqanının nümayəndəsi Azərbaycanda və ya
Azərbaycan Respublikasının vergi orqanının
səlahiyyətli nümayəndəsi həmin xarici
dövlətdə (ərazidə) fəaliyyət
göstərən vergi ödəyicisində keçirilən
səyyar vergi yoxlamalarında iştirak edə bilər. [310]
38.10. Xarici dövlətin (ərazinin)
səlahiyyətli orqanının nümayəndələrinin
Azərbaycan Respublikasının ərazisində səyyar
vergi yoxlamasında iştirakının təşkili
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilir.
Maddə 39. Səyyar vergi
yoxlamasının nəticələrinin
rəsmiləşdirilməsi
39.1. Səyyar vergi
yoxlamasının nəticələri üzrə vergi
orqanlarının səlahiyyətli vəzifəli
şəxsləri tərəfindən müəyyən
edilmiş formada vergi yoxlaması aktı tərtib edilir və həmin
şəxslər və yoxlanılan vergi ödəyicisinin
rəhbəri (onu əvəz edən şəxs) və ya
fərdi sahibkar tərəfindən imzalanır. Vergi
ödəyicisi yoxlama aktında öz qeydlərini edə
bilər, aktı imzalamaqdan imtina edə bilər və bu
barədə həmin aktda müvafiq qeyd aparılır.
39.2.
Vergi yoxlaması aktında yoxlama zamanı aşkar olunmuş
və sənədlərlə təsdiq edilmiş vergi
qanunvericiliyinin pozulması halları və həmin pozuntulara
görə məsuliyyət nəzərdə tutan bu
Məcəllənin və digər qanunların konkret
maddələri, yaxud vergi qanunvericiliyinin pozulması
hallarının olmaması göstərilməlidir.
39.3.
Vergi yoxlaması aktının forması və onun tərtib
edilməsinə dair tələblər müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir.
39.4.
Vergi yoxlaması aktının bir nüsxəsi vergi
ödəyicisinə (onun səlahiyyətli
nümayəndəsinə) verilmə tarixini təsdiq edən
üsulla aktın tərtib edildiyi tarixdən sonra 5
gündən gec olmayaraq verilir və ya göndərilir.[311]
39.5.
Vergi ödəyicisi vergi yoxlaması aktı ilə və ya
onun hər hansı bir hissəsi ilə
razılaşmadıqda, vergi yoxlaması aktının
verilməsi günündən 30 gün müddətində
müvafiq vergi orqanına aktı imzalamamasının
səbəblərini izah edə, yaxud akta və ya onun
ayrı-ayrı hissələrinə öz etirazını
yazılı surətdə bildirə bilər. Bu halda vergi
ödəyicisi yoxlama aktını imzalamamasını və
ya etirazını ona öz yazılı izahatını
(etirazını) təsdiq edən sənədlərin
surətini əlavə edərək vergi orqanına təqdim
etməyə hüququ vardır.
39.6.
Bu Məcəllənin 39.5-ci maddəsində
müəyyən edilən müddət bitdikdən sonra 15
gündən çox olmayan müddətdə vergi
orqanının rəhbəri (onun müavini) vergi
ödəyicisindən bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş qaydada
götürülmüş, habelə vergi ödəyicisi
tərəfindən təqdim edilmiş sənədlərə
və vergi yoxlaması aktına, vergi qanunvericiliyinin
pozulması hallarına və onların aradan
qaldırılması və müvafiq sanksiyaların
(cərimələrin) tətbiq edilməsi
məsələsinə baxır.
39.7.
Vergi ödəyicisi tərəfindən vergi yoxlaması
aktı üzrə yazılı izahatlar və ya etirazlar
təqdim edildikdə, yoxlamanın materialları vergi ödəyicisinin
vəzifəli şəxslərinin və ya fərdi
sahibkarın və (və ya) onların
nümayəndələrinin iştirakı ilə
baxılır.
Vergi orqanı vergi
yoxlamasının materiallarına baxılmanın yeri və
vaxtı haqqında vergi ödəyicisinə
əvvəlcədən məlumat verir. Vergi ödəyicisi
ona əvvəlcədən məlumat verilməsinə
baxmayaraq üzürlü səbəb olmadan
gəlməyibsə, yoxlamanın materiallarına, vergi
ödəyicisi tərəfindən təqdim edilən etirazlara,
izahatlara, digər sənəd və materiallara onun
iştirakı olmadan baxılır.
Maddə 40. Səyyar vergi
yoxlamasının keçirilməsi üçün vergi
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
ərazilərə və ya binalara daxil olması
40.1. Səyyar vergi yoxlaması
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxslərinin vergi ödəyicisinin sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirmək üçün
istifadə etdiyi ərazisinə və ya binasına
(yaşayış binaları (sahələri) istisna olmaqla)
bilavasitə daxil olması həmin şəxslər
tərəfindən öz xidməti vəsiqələrini
və vergi orqanının rəhbərinin (onun müavininin)
həmin vergi ödəyicisində səyyar vergi
yoxlamasının keçirilməsi haqqında qərarını
və ya məhkəmənin qərarını təqdim
etdikdən sonra həyata keçirilir.
40.2.
Vergi yoxlamasını bilavasitə həyata keçirən
vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
yaşayış binalarına (sahələrinə) orada
yaşayan fiziki şəxslərin iradəsindən kənar
və ya onların iradəsinə zidd olaraq daxil olmasına yol
verilmir.
40.3.
Bilavasitə səyyar vergi yoxlamasını keçirən
vergi orqanının vəzifəli şəxslərinə bu
Məcəllənin 40.1-ci maddəsində
göstərilən ərazilərə və ya binalara
(yaşayış binaları (sahələri) istisna olmaqla)
daxil olmağa icazə verilmədikdə, yoxlamanı
keçirən vergi orqanının vəzifəli şəxsləri
və vergi ödəyicisi tərəfindən imzalanan akt
tərtib edilir. Həmin akta əsasən vergi orqanının
ödənilməli olan vergi məbləğlərini bu
Məcəllənin 67-ci maddəsi ilə nəzərdə
tutulmuş qaydada müəyyən etmək hüququ
vardır.[312]
Vergi
ödəyicisi həmin aktı imzalamaqdan imtina etdikdə, bu
barədə aktda qeyd edilir. Tərtib olunmuş aktın
surəti vergi ödəyicisinə verilir.
40.4. Səyyar vergi yoxlamasını
bilavasitə keçirən vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin vergi ödəyicisinin
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirmək
üçün istifadə etdiyi ərazisinə və ya
binasına (yaşayış binaları (sahələri)
istisna olmaqla) daxil olmasına qeyri-qanuni maneçilik vergi
qanunvericiliyinin pozulması hesab olunur və qanunla
müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyətə
səbəb olur.
Maddə
41. Baxış protokolu[313]
41.1. Vergi nəzarəti tədbirləri ilə
əlaqədar vergi ödəyicisinin ərazilərinə,
binalarına, nəqliyyat vasitələrinə, habelə
sənədlərinə və əşyalarına
baxış keçirilərkən aşkar olunmuş
pozuntular protokolla rəsmiləşdirilir və bu zaman foto
və (və ya) video çəkilişdən istifadə
olunur.
41.2. Bu Məcəllənin 41.1-ci maddəsi ilə
müəyyən edilmiş foto və (və ya) video
çəkilişin nəticələri vergi ödəyicisi
tərəfindən vergi qanunvericiliyinin pozulması
hallarının sübut edilməsi məqsədilə
məhkəmə və ya inzibati icraat
çərçivəsində istifadə edilir. Foto və
(və ya) video çəkilişin nəticələri
üçüncü şəxslərə yalnız vergi
ödəyicisinin yazılı razılığı əsasında
açıqlana bilər.
Maddə 42. Sənədlərin
tələb edilməsi
42.1. Səyyar vergi yoxlamasını
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsi bu Məcəllənin 38.1-ci maddəsinə uyğun
olaraq vergi ödəyicisinə göndərdiyi
bildirişlə birlikdə yoxlama üçün zəruri olan
sənədləri, habelə elektron faylları vergi ödəyicisindən bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
tələb edə bilər. [314]
Sənədlərin
və ya elektron faylların verilməsi barəsində
tələb yönəldilən şəxs həmin
sənədləri və ya elektron faylları 15 iş
günü müddətində vergi orqanına təqdim
etməlidir.
Vergi ödəyicisi tərəfindən vergilərin
hesablanmasına təsir edən və yoxlama
dövründə təqdim edilən sənədlərdən
fərqli sənədlər əlavə vergi
yoxlamasının təyin edildiyi tarixdən 30 iş
günü müddətində təqdim edilməlidir. [315]
Operativ vergi nəzarəti tədbirlərinin
keçirilməsi zamanı sənədlərin və ya
elektron faylların verilməsi barədə tələb
yönəldilən şəxs həmin sənədləri
və ya elektron faylları 1 iş günü ərzində
təqdim etməlidir. [316]
Sənədlərin
lazımi qaydada təsdiq edilmiş surətləri təqdim
edilir.
42.2.
Səyyar vergi yoxlamasını bilavasitə həyata
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsinə tələb olunan sənədlər vergi
ödəyicisi tərəfindən bu Məcəllənin
42.1-ci maddəsinin ikinci və üçüncü hissəsində göstərilən
müddətdə təqdim edilmədikdə və ya həmin
sənədlərin və ya elektron faylların onda olmaması vergi ödəyicisi
tərəfindən bildirildikdə, yoxlamanı həyata
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsləri və vergi ödəyicisi tərəfindən
imzalanan akt tərtib edilir. Vergi ödəyicisi həmin
aktı imzalamaqdan imtina etdikdə, bu barədə aktda qeyd
edilir. Tərtib olunmuş aktın surəti vergi
ödəyicisinə verilir. Tələb olunan
sənədləri və ya surətlərini səyyar vergi
yoxlamasının keçirildiyi müddətdə digər
mənbələrdən əldə etmək mümkün
olmadıqda, həmin akta əsasən vergi orqanının
ödənilməli olan vergi məbləğlərini bu
Məcəllənin 67-ci maddəsi ilə nəzərdə
tutulmuş qaydada müəyyən etmək hüququ
vardır.[317]
42.3.
Səyyar vergi yoxlaması üçün zəruri olan vergi
orqanı tərəfindən tələb edilən
sənədlərin və ya elektron faylların vergi ödəyicisi
tərəfindən vergi orqanına verilməsindən imtina
edilməsi və ya bu Məcəllənin 42.1-ci
maddəsində göstərilən müddətdə
təqdim edilməməsi qanunla müəyyən edilmiş
qaydada məsuliyyətə səbəb olur. Bu maddədə
göstərilən qaydada sənədlərin və ya
elektron faylların
təqdim edilməsindən imtina edildikdə, səyyar vergi
yoxlamasını həyata keçirən vergi orqanının
vəzifəli şəxsi bu Məcəllənin 43-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
sənədlərin götürülməsini həyata
keçirə bilər. [318]
42.4. Vergi nəzarətinin həyata
keçirilməsi və Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrə əsasən daxil olmuş
sorğuların icrası ilə bağlı zəruri olan
sənədlər və ya onların lazımi qaydada təsdiq
edilmiş surətləri vergi orqanının
müraciətinə əsasən 10 iş günü müddətində təqdim
edilməlidir.[319]
Maddə 43. Sənədlərin və
nümunə kimi əşyaların götürülməsi
43.1. Sənədlərin və
nümunə kimi əşyaların
götürülməsinə səyyar vergi yoxlaması və operativ
vergi nəzarəti
keçirildikdə yol verilir. [320]
43.2.
Səyyar vergi yoxlaması keçirildikdə yoxlamanın
predmetinə aid olan və vergilərin hesablanması
üçün tələb olunan vergi ödəyicisi
tərəfindən təqdim olunan sənədlərin və
əşyaların öyrənilməsinə əlavə vaxt
tələb olunduğu halda, həmçinin təqdim
olunmuş sənədlərdə vergi qanunvericiliyinin
pozulması halları müəyyən edildikdə və ya bu
pozuntular bilavasitə əşyalarla bağlı olduqda,
səyyar vergi yoxlamasını bilavasitə həyata
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsi bu Məcəllənin 42-ci maddəsinə
müvafiq olaraq ona təqdim edilmiş sənədləri
və nümunə kimi əşyaları götürə
bilər. Vergi ödəyicisi tərəfindən yoxlamanı
bilavasitə həyata keçirən vəzifəli
şəxsə verilən sənədlərin və
nümunə kimi əşyaların götürülməsi
vergi orqanının rəhbərinin (onun müavininin)
əsaslandırılmış qərarı ilə həyata
keçirilir.
Əşyaların
nümunə kimi götürülmə həcmi, miqdarı,
müddəti və onların tədqiq edilməsi qaydaları
bu maddəyə uyğun müəyyən edilir.[321]
43.2.1.
Səyyar vergi yoxlaması zamanı nümunə kimi
əşyalar aşağıdakı məqsədlər
üçün götürülür:
43.2.1.1.
gəlirdən çıxılan xərclərə aid
edilən malların (işlərin, xidmətlərin)
dəyərinin onların fiziki və keyfiyyət
göstəriciləri, növü, mənşəyi və
digər göstəriciləri ilə uyğunluğunun
yoxlanılması;
43.2.1.2.
malların (işlərin, xidmətlərin) təqdim
olunmasından əldə edilən və uçota alınan
gəlirin həmin malların (işlərin,
xidmətlərin) fiziki və keyfiyyət
göstəriciləri, növü, mənşəyi və
digər göstəricilərinə uyğunluğunun
yoxlanılması;
43.2.1.3.
malların (işlərin, xidmətlərin) bazar
qiymətlərinin müəyyənləşdirilməsi;
43.2.1.4.
vergi qanunvericiliyinin pozulmasının, o cümlədən
aksiz markası ilə markalanmamış və ya saxta aksiz
markası ilə markalanmış, məcburi nişanlama ilə
nişanlanmamış və ya saxta məcburi nişanlama
ilə nişanlanmış malların, habelə
markalanmalı olan, lakin markalanmamış dini təyinatlı
ədəbiyyatın (kağız və elektron
daşıyıcılarında), audio və
videomaterialların, mal və məmulatların və dini
məzmunlu başqa məlumat materiallarının saxlanılmasının,
satışının və idxal olunmasının sübut
edilməsi; [322]
43.2.1.5.
vergi qanunvericiliyinin pozulmasının sübut edilməsi
məqsədi ilə əşyaların nümunə kimi
götürülməsi zəruri olan digər hallarda.
43.2.2.
Səyyar vergi yoxlaması keçirildiyi zaman
əşyaların nümunə kimi
götürülməsinə bu Məcəllənin 43.2-ci
maddəsində müəyyən edilmiş hallarda və
məqsədlərlə yoxlamanı həyata keçirən
vergi orqanının vəzifəli şəxsi həmin
gün vergi orqanının rəhbərinə və ya onun
müavininə yazılı məlumat verməlidir. Həmin
məlumatda əşyaların nümunə kimi
götürülməsi əsaslandırılmalıdır.
43.2.3.
Vergi orqanının səyyar vergi yoxlamasını həyata
keçirən vəzifəli şəxsinin
əşyaların nümunə kimi
götürülməsini əsaslandıran məlumatı
vergi orqanının rəhbəri (rəhbərin müavini)
tərəfindən araşdırılır və yalnız
bundan sonra həmin əşyaların nümunə kimi götürülməsi
barədə qərar qəbul edilir.
43.2.4.
Səyyar vergi yoxlaması zamanı əşyaların
nümunə kimi götürülməsi haqqında
qərarın forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən təsdiq edilir.
43.2.5.
Vergi orqanının vəzifəli şəxsi
tərəfindən səyyar vergi yoxlaması zamanı
nümunə kimi götürülən əşyalar
xüsusiyyətindən asılı olaraq
qablaşdırılır, zəruri hallarda isə
yoxlayıcı tərəfindən möhürlənir.
43.2.6.
Səyyar vergi yoxlaması keçirilərkən
əşyaların nümunə kimi
götürülməsinin miqdarı, həcmi və
götürülmə ilə əlaqədar digər
şərtlər Azərbaycan Respublikasının
ərazisində qüvvədə olan standartlara və
normativlərə əsasən müəyyən edilir.
43.2.7.
Nümunə kimi götürülmüş əşyalar,
həmin əşyaların tədqiq edilməsi
üçün zəruri olan vaxtı nəzərə almaqla
30 gündən artıq olmayan müddətə
götürülə bilər.
43.2.8.
Nümunə kimi götürülmüş
əşyaların saxlanılması və onların
qorunması, qanunvericiliyə uyğun olaraq
yaradılmış və fəaliyyət göstərən
təşkilatlarda tədqiq edilməsi vergi orqanının
hesabına həyata keçirilir.
43.2.9.
Nümunə kimi götürülmüş əşyalar
istehlak xassələrini itirmədiyi halda, həmin
əşyalar vergi ödəyicisinə qaytarılır.
Nümunə kimi götürülmüş əşyalar
istehlak xassələrini itirdikdə isə onların
dəyəri vergi orqanı tərəfindən
ödənilir.
43.3.
Sənədlərin vergi ödəyicisi tərəfindən
təsdiq olunmuş surətləri götürülür.[323]
43.4. Sənədlər və nümunə kimi
əşyalar vergi ödəyicisinin iş vaxtı (faktiki
iş vaxtı) ərzində götürülür.[324]
43.5.
Səyyar vergi yoxlaması zamanı vergilərin hesablanması
üçün zəruri olmayan sənədlərin və
nümunə kimi əşyaların götürülməsi
qadağandır.
43.6.
Sənədlərin və nümunə kimi
əşyaların götürülməsi
sənədləri və əşyaları
götürülən şəxslərin və (və ya) onların
nümayəndələrinin, habelə
müşahidəçilərin iştirakı ilə
həyata keçirilir. Zəruri hallarda sənədlərin
və nümunə kimi əşyaların
götürülməsində iştirak etmək
üçün mütəxəssis dəvət oluna
bilər. [325]
43.7.
Vergi orqanının vəzifəli şəxsi
sənədlərin və nümunə kimi
əşyaların götürülməsinə qədər
götürülmə barədə vergi orqanının
rəhbərinin (onun müavininin)
əsaslandırılmış qərarını təqdim
edir və iştirak edən şəxslərə onların
hüquq və vəzifələrini izah edir.
43.8.
Sənədlərin və nümunə kimi
əşyaların götürülməsi barədə bu
Məcəllənin 48-ci maddəsinin tələblərinə
riayət etməklə protokol tərtib edilir.
43.9.
Sənədlərin və nümunə kimi
əşyaların götürülməsi haqqında
protokolun surəti sənədləri və əşyaları
götürülən şəxsə verilir. Bu barədə
protokolda qeyd edilir, sənədləri və
əşyaları götürülən şəxsin
imzası ilə təsdiqlənir.
43.10.
Səyyar vergi yoxlaması zamanı vergi ödəyicisi
sənədləri və nümunə kimi əşyaları
vermədiyi halda, bu barədə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş formada imtina
aktı tərtib edilir və həmin akt vergi orqanının
vəzifəli şəxsləri, yoxlamada iştirak edən
digər şəxslər (müşahidəçilər,
ekspertlər, mütəxəssislər), habelə vergi
ödəyicisi və ya onun nümayəndəsi
tərəfindən imzalanır.[326]
43.11. Vergi ödəyicisi bu Məcəllənin
43-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
sənədləri və əşyaları təqdim
etmədiyi, bu Məcəllənin 16.1.6-cı maddəsində
göstərilən elektron daşıyıcıda, uçot
bazalarında və sistemlərində olan məlumatlara
birbaşa və ya məsafədən çıxış
imkanı yaratmadığı və ya həmin
sistemlərdə olan məlumatlar vergi orqanının
tələbi ilə təqdim edilmədiyi halda həmin
sənədlərin və nümunə kimi
əşyaların götürülməsi və ya həmin
məlumatlara birbaşa və ya məsafədən
çıxış imkanının yaradılmasının
təmin edilməsi səyyar vergi yoxlamasını
bilavasitə həyata keçirən vergi orqanının
əsaslandırılmış müraciətinə
əsasən məhkəmənin qərarı ilə
həyata keçirilir.[327]
Maddə 44. Ekspertiza
44.1. Zəruri hallarda səyyar vergi
yoxlamasına ekspert cəlb edilə bilər.
Ortaya
çıxan məsələlərin izah olunması
üçün xüsusi biliklər tələb olunduğu
hallarda ekspertiza təyin edilir.
44.2.
Ekspert qarşısında qoyulan suallar və onun rəyi
ekspertin xüsusi biliyindən kənara çıxa bilməz.
Ekspert
müqavilə əsasında cəlb edilir.
Müqavilədə tərəflərin hüquqları və
vəzifələri, ekspert qarşısında qoyulan suallar,
səhv və ya bilərəkdən yalan rəy
verməsinə görə ekspertin məsuliyyəti və
mülki qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər
məsələlər nəzərdə tutula bilər.
44.3.
Ekspertiza səyyar vergi yoxlamasını bilavasitə həyata
keçirən vergi orqanının qərarı ilə
təyin edilir.
Qərarda
ekspertizanın təyin edilməsi üçün əsaslar,
ekspertin adı və ya ekspertiza keçirən
təşkilatın adı, ekspert qarşısında qoyulan
məsələlər və ekspertə təqdim olunan
materiallar göstərilir.
44.4.
Ekspertin yoxlamanın predmetinə aid olan yoxlama materialları
ilə tanış olmaq, ona əlavə materialların
verilməsi barədə vəsatət qaldırmaq hüququ
vardır.
44.5. Ekspert qarşısında qoyulan suallar onun
xüsusi biliyindən kənara çıxdıqda, yaxud
təqdim olunan materiallar və sənədlər rəy
verilməsi üçün yararsız olduqda və ya
kifayət qədər olmadıqda, ekspert rəy
verməkdən imtina edir.[328]
44.6.
Ekspertiza keçirilməsi haqqında qərar
çıxarmış vergi orqanı həmin qərarla
yoxlanılması keçirilən vergi ödəyicisini bu
qərarla tanış etməyə və həmin
şəxsin bu Məcəllənin 44.7-ci maddəsində
nəzərdə tutulan hüquqlarını ona izah etməyə
borcludur.
44.7.
Ekspertizanın təyin edilməsi və keçirilməsi
zamanı yoxlanılan şəxsin aşağıda
göstərilən hüquqları vardır:
44.7.1.
ekspertə etiraz etmək;
44.7.2.
ekspertin onun tərəfindən göstərilən
şəxslərdən təyin edilməsi barədə
müraciət etmək;
44.7.3.
ekspertin rəyinin alınması üçün əlavə
suallar təqdim etmək;
44.7.4.
ekspertiza keçirildikdə vergi yoxlaması keçirən
vergi orqanının vəzifəli şəxsinə
əvvəlcədən məlumat verməklə bilavasitə
və ya nümayəndəsinin vasitəsi ilə ekspertiza
keçirilməsində iştirak etmək;
44.7.5.
ekspertin rəyi ilə tanış olmaq.
44.8.
Ekspert rəyi öz adından verir və imzalayır. Ekspertin
rəyində onun tərəfindən aparılan
araşdırma, gəldiyi nəticələr və qoyulan
suallara əsaslandırılmış cavablar əks etdirilir.
Ekspertin, ekspertiza aparıldıqda, barəsində onlara dair
suallar qoyulmamış, iş üçün
əhəmiyyətli olan halları müəyyən
etdikdə, həmin hallar haqqında özünün
rəyinə nəticələr daxil etmək hüququ
vardır.
44.9.
Ekspertin rəyinin surəti və ya onun rəy vermək
imkanının olmaması barədə xəbər
yoxlanılan şəxsə verilir. Həmin şəxsin
izahat vermək, öz etirazlarını bəyan etmək,
ekspertə əlavə sualların qoyulmasını,
əlavə, yaxud təkrar ekspertizanın təyin
edilməsini tələb etmək hüququ vardır.[329]
44.10.
Əlavə ekspertiza ekspertin rəyi kifayət qədər
aydın və dolğun olmadığı hallarda təyin
edilir və bu ekspertiza həmin və ya başqa ekspertə
həvalə edilir.
Təkrar
ekspertiza ekspertin rəyi əsaslı olmadığı və
onun düzgün olmasında şübhələrin olduğu
hallarda təyin edilir və başqa ekspertə həvalə
edilir.
Əlavə
və təkrar ekspertiza bu maddə ilə nəzərdə
tutulmuş qaydada təyin edilir.
44.11. Yoxlanılan şəxsin bu
Məcəllənin 44.7-ci və 44.9-cu maddələrində
nəzərdə tutulmuş hüquqları ilə
əlaqədar vəsatəti təmin edilmədikdə, vergi
orqanının rəhbəri (onun müavini) vəsatətin
rədd edilməsi səbəbləri
göstərilməklə əsaslandırılmış
qərar çıxarır və qərarın surətini
yoxlanılan şəxsə təqdim edir.[330]
Maddə 45. Vergi yoxlamasının
keçirilməsinə kömək göstərilməsi
üçün mütəxəssisin dəvət edilməsi
45.1. Səyyar vergi yoxlamasının
keçirilməsi zamanı bilavasitə vergi
orqanlarının fəaliyyət dairəsinə aid olmayan
sahələr üzrə xüsusi bilik və
təcrübə tələb olunduqda, vergi orqanlarının
rəhbərinin (onun müavininin) qərarına əsasən
mütəxəssis dəvət oluna bilər.
45.2.
Mütəxəssisin xüsusi bilik və təcrübəsi
olmalıdır və o, işin nəticələrində
maraqlı olmamalıdır. Bu şərtlərə cavab
verməyən mütəxəssisin rəyi vergi orqanları
tərəfindən istifadə oluna bilməz.
45.3.
Mütəxəssis müqavilə əsasında dəvət
olunur. Müqavilədə tərəflərin hüquq və
vəzifələri, mütəxəssis qarşısında
qoyulan suallar, səhv və ya bilərəkdən yalan rəy
verməsinə görə mütəxəssisin
məsuliyyəti və mülki qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş digər məsələlər
nəzərdə tutula bilər.
45.4.
Bu Məcəllənin 45.1-ci maddəsinə müvafiq olaraq
cəlb olunmuş mütəxəssis onun qarşısında
qoyulmuş suallar barəsində öz rəyini
bildirməlidir. Mütəxəssisin rəyi yazılı
şəkildə tərtib olunur, onun tərəfindən
imzalanır və səyyar vergi yoxlamasının aktına
əlavə edilir.
45.5.
Vergi ödəyicisi vergi yoxlamasının aktına
əlavə olunmuş mütəxəssisin rəyi ilə
razılaşmadıqda, bu barədə yoxlama aktında
müvafiq qeydlər edə bilər.
45.6. Mütəxəssisin səhv
və ya bilərəkdən yalan rəy verməsi
nəticəsində vergi orqanlarına və ya vergi
ödəyicisinə dəyən zərərin ödənilməsi
mülki qanunvericiliyə müvafiq olaraq tələb oluna
bilər.
Maddə 46. Tərcüməçinin
iştirakı
46.1. Səyyar vergi
yoxlamasının keçirilməsi zamanı zəruri hallarda
tərcüməçi dəvət oluna bilər.
Tərcüməçinin dəvət olunması vergi
orqanının rəhbərinin (onun müavininin)
qərarı əsasında həyata keçirilir.
46.2.
Tərcüməçi tərcümə üçün
lazım olan dili bilən, işin nəticələrində
marağı olmayan şəxs olmalıdır.
Bu
müddəalar, həmçinin eşitməyən və
danışmayan fiziki şəxsin işarələrini
başa düşən şəxsə də aiddir.
46.3. Tərcüməçi
müqavilə əsasında dəvət olunur.
Müqavilədə tərəflərin hüquq və
vəzifələri, bilərəkdən yalan
tərcüməyə görə tərcüməçinin
məsuliyyəti və mülki qanunvericiliyə müvafiq
olaraq digər məsələlər müəyyən
edilə bilər.
Maddə 47.
Müşahidəçilərin iştirakı
47.1. Bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmuş hallarda səyyar vergi
yoxlamasının keçirilməsi zamanı
müşahidəçilər dəvət edilir.
47.2.
Müşahidəçilər iki nəfərdən az
olmayaraq dəvət edilir.
47.3.
Müşahidəçilər qismində yoxlamanın
nəticələrində maraqlı olmayan fiziki
şəxslər dəvət edilə bilər.
47.4.
Müşahidəçi kimi vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin iştirak etməsinə
yol verilmir.
Müşahidəçilər
onların iştirakı ilə keçirilən
hərəkətlərin faktını, məzmununu və
nəticələrini protokolda təsdiq etməyə borcludur.
Müşahidəçilərin
həyata keçirilən hərəkətlərə dair
öz qeydlərini protokola daxil etmək hüququ vardır.
Zərurət
olduqda, müşahidəçilər həmin
hərəkətlərə dair öz izahatlarını da
verə bilər.
Eyni şəxs vergi orqanları
tərəfindən eyni vergi ödəyicisi üzrə vergi ili ərzində bir
dəfədən artıq müşahidəçi kimi
dəvət oluna bilməz. [331]
Maddə 48. Vergi yoxlamasının
həyata keçirilməsi üzrə
hərəkətlərin icraatı zamanı tərtib
edilən protokola dair ümumi tələblər
48.1. Bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmuş hallarda vergi yoxlamasının
keçirilməsi zamanı protokollar tərtib edilir. Protokollar
Azərbaycan dilində tərtib edilir.
48.2.
Protokolda aşağıdakılar göstərilir:
48.2.1.
protokolun adı;
48.2.2.
konkret hərəkətlərin həyata keçirilməsinin
yeri və tarixi;
48.2.3.
hərəkətin başlanması və bitirilməsinin
vaxtı;
48.2.4.
protokolu tərtib etmiş şəxsin vəzifəsi, adı;
48.2.5.
hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən və ya onun həyata keçirilməsini
müşahidə edən şəxsin adı, lazım olduqda
- onun ünvanı, vətəndaşlığı,
Azərbaycan dilində danışa bilib-bilməməsi;
48.2.6.
hərəkətin məzmunu, onun həyata
keçirilməsinin ardıcıllığı;
48.2.7.
hərəkətin həyata keçirilməsi zamanı
aşkar olunan və iş üçün
əhəmiyyətli olan faktlar və hallar;
48.2.8.
bu Məcəlləyə uyğun olaraq əşyalar
nümunə kimi götürüldükdə protokolda
əşyaların miqdarı, həcmi və digər
xüsusi əlamətləri göstərilməlidir.
48.3.
Protokol hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən bütün şəxslər
tərəfindən oxunur. Həmin şəxslərin protokola
daxil edilməli olan və ya işə tikilməli olan
qeydlər etmək hüququ vardır.
48.4. Protokol onu tərtib etmiş
vergi orqanının vəzifəli şəxsi, habelə
hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən bütün şəxslər tərəfindən
imzalanır.
Maddə 49. Vergi yoxlamasının
materiallarına baxılmanın nəticələri
üzrə qərarın çıxarılması
49.1. Səyyar vergi
yoxlamasının materiallarına baxılmanın
nəticələri üzrə vergi orqanının
rəhbəri (rəhbərin müavini) 10 gün
müddətində aşağıda göstərilən
qərarlardan birini çıxarır:
49.1.1.
vergi ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə məsuliyyətə cəlb edilməsi;
49.1.2.
vergi ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə məsuliyyətə cəlb edilməsindən
imtina olunması;
49.1.3.
əlavə vergi yoxlaması tədbirlərinin
keçirilməsi haqqında;
49.1.4. əvvəlki vergi yoxlamasının
nəticəsi üzrə qəbul edilmiş qərarın
qüvvədə saxlanılması; [332]
49.1.5. əvvəlki vergi
yoxlamasının nəticəsi üzrə qəbul
edilmiş qərarın tam və ya qismən ləğv
edilməsi və ya qərara dəyişikliklər
edilməsi;
49.1.6. yeni qərarın qəbul edilməsi.
49.1-1. Bu Məcəllənin 49.1.4-cü – 49.1.6-cı maddələrinin
müddəaları bu Məcəllənin 38.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş əsas
üzrə keçirilən səyyar vergi yoxlamasının
materiallarına baxılmanın nəticələri
üzrə qəbul olunan qərarlara münasibətdə
tətbiq edilir.[333]
49.1-2. Bu Məcəllənin 49.1.3-cü
maddəsinə müvafiq olaraq təyin edilən yoxlama
əvvəlki səyyar vergi yoxlamasının davamı hesab
edilir və yalnız 1 dəfə 60 iş günündən
artıq olmamaqla keçirilə bilər. Əlavə vergi
yoxlamasının keçirilməsinin nəticəsi
üzrə yenidən əlavə vergi yoxlamasının
keçirilməsi barədə qərar qəbul edilə
bilməz.[334]
49.2.
Vergi ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında
qərarda vergi yoxlaması ilə müəyyən olunan vergi
qanunvericiliyinin pozulmasının şəraiti, həmin
şəraiti təsdiq edən sənədlər və
digər məlumatlar, vergi ödəyicisinin özünün
müdafiəsi üçün gətirdiyi dəlillər
və bu dəlillərin yoxlanılmasının
nəticələri, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə və tətbiq olunan məsuliyyət
tədbirlərini nəzərdə tutan müvafiq
qanunların maddələri göstərilməklə vergi
ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin konkret hansı
tələblərinin pozulmasına görə
məsuliyyətə cəlb olunması ona izah olunur.
49.3.
Vergi ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə məsuliyyətə cəlb edilməsi
barədə çıxarılmış qərar
əsasında 10 gündən gec olmayaraq vergi
ödəyicisinə vergi borcunun, faizlərin, maliyyə
sanksiyalarının məbləğlərinin, inzibati
cərimələrin, habelə aşkar edilmiş
pozuntuların aradan qaldırılması barədə
tələbnamə göndərilir.[335]KM1
49.4.
Vergi orqanının qərarının surəti və
tələbnamə vergi ödəyicisinə və ya onun
nümayəndəsinə verilmə tarixini təsdiq edən
üsulla təqdim edilir. Vergi ödəyicisi və ya onun
nümayəndəsinin bilərəkdən
hərəkətləri nəticəsində vergi
orqanının qərarının surəti və (və ya) tələbnaməsi
ona təqdim oluna bilinmirsə, bu sənədlər
(sənəd) onların (onun) sifarişli məktubla
alınması günündən təqdim edilmiş hesab
edilir.
49.5.
Vergi orqanının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən bu maddənin tələblərinin
gözlənilməməsi vergi orqanının
qərarının yuxarı vergi orqanı və
məhkəmə tərəfindən ləğv edilməsi
üçün əsasdır.
49.6.
Vergi orqanı tərəfindən aşkar edilmiş vergi
qanunvericiliyinin pozulmasına görə vergi ödəyicisi
inzibati məsuliyyətə cəlb edilməli olduqda, vergi
yoxlamasını keçirən vergi orqanının
səlahiyyətli vəzifəli şəxsi inzibati hüquq
pozuntusu haqqında ayrıca protokol tərtib edir. Bu hüquq
pozuntuları haqqında işlərə baxılma və
inzibati tənbeh tədbirlərinin həmin pozuntuların
edilməsində günahkar olan vergi ödəyicisinin
vəzifəli şəxslərinə və vergi
ödəyicisi – fərdi sahibkara münasibətdə
tətbiq edilməsi vergi orqanları tərəfindən
Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
Məcəlləsinə müvafiq olaraq həyata
keçirilir.[336]KM2
49.7. Bu maddənin
müddəaları həmçinin vergi agentlərinə
də şamil edilir.
Maddə 50. Operativ
vergi nəzarəti[337]
50.1. Operativ vergi nəzarəti
sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan
hüquqi və fiziki şəxslərin gəlir
götürmək üçün istifadə etdikləri, yaxud
vergi tutulan obyektlərin və ya əmtəə-material
ehtiyatlarının saxlanılması ilə bağlı olan
anbar, ticarət və bu qəbildən olan digər
binalarında (ərazilərində) (yaşayış
binaları (sahələri) istisna olmaqla), nəqliyyat
vasitələrində (sahibkarlıq fəaliyyəti
ücün istifadə edilməyən şəxsi nəqliyyat
vasitələri istisna olmaqla) həyata keçirilən və
aşağıdakı məsələləri əhatə edən
vergi nəzarəti formasıdır:
50.1.1.
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş hallarda
və qaydada vergi orqanlarında uçota durmayan, bu Məcəllənin 33.2-ci
maddəsinə uyğun olaraq təsərrüfat subyekti
(obyekti) vergi orqanlarında uçotda olmayan və ya bu Məcəllənin
221.4.7-ci maddəsinə əsasən "Fərqlənmə
nişanı"nı almayan vergi ödəyicilərinin
aşkar edilməsi;[338]
50.1.2.
aksiz markaları ilə markalanmalı və məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan malların,
habelə dini təyinatlı ədəbiyyatın
(kağız və elektron daşıyıcılarında),
audio və video materialların, mal və məmulatların
və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının
markalanmadan və ya saxta markaları ilə markalanmaqla
satılması, satış məqsədi ilə
saxlanılması və ya istehsal binasının
hüdudlarından kənara çıxarılması
faktlarının aşkar edilməsi;[339]
50.1.2-1. nəzarət markalarının qəsdən
məhv edilməsi, saxtalaşdırılması, qeyri-qanuni
yolla hazırlanması, istifadəsi və
satışının qarşısının alınması
sahəsində nəzarət edilməsi;[340]
50.1.3.
əhali ilə pul hesablaşmalarının aparılması
qaydalarına riayət olunması;
50.1.4.
valyuta sərvətlərinin ödəniş vasitəsi kimi
qəbul edilməsi və valyuta sərvətlərinin
ticarət, iaşə və xidmət
müəssisələrində qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydalar pozulmaqla
alınıb-satılması və ya dəyişdirilməsi
faktlarının aşkar edilməsi;[341]
50.1.5. Çıxarılmışdır.[342]
50.1.6.
xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunan
fəaliyyət növləri ilə belə razılıq
(lisenziya) olmadan məşğul olan şəxslərin
aşkar edilməsi;
50.1.7. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində
nəzərdə tutulmuş qaydada əmək
müqaviləsi (kontraktı) hüquqi qüvvəyə
minmədən işəgötürən
tərəfindən fiziki şəxslərin hər hansı
işlərin (xidmətlərin) yerinə yetirilməsinə
cəlb edilməsi hallarının aşkar edilməsi;[343]
50.1.8. istehsal
həcminin və ya satış dövriyyəsinin
müəyyənləşdirilməsi və
dəqiqləşdirilməsi;[344]
50.1.9.
bu Məcəllənin 50-2.1-ci və 194.1-ci
maddələrində nəzərdə tutulan qaydaların
aksiz markaları
ilə markalanmalı
və məcburi nişanlama
ilə nişanlanmalı
olan malların
Azərbaycan Respublikasının
ərazisində dövriyyəsinin
tənzimlənməsi ilə bağlı
tələblərinə əməl edilməsinə
nəzarət edilməsi.[345]
50.1.10. bu Məcəllənin 221.8-ci maddəsinə
əsasən “Sadələşdirilmiş vergi üzrə
sabit məbləğin, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” almayan vergi
ödəyicilərinin aşkar edilməsi; [346]
50.1.11. nağdsız hesablaşmaların həyata
keçirilməsi ilə bağlı qanunla müəyyən
olunmuş tələblərə əməl olunmasına
nəzarət edilməsi;
50.1.12. pul vəsaitinin uçotdan gizlədilməsi
və ya uçota alınmaması hallarına nəzarət
edilməsi;
50.1.13. malların bu Məcəllənin 58.8-ci
maddəsində göstərilən sənədlər
əsasında alınmasına, malların elektron
qaimə-faktura əsasında təqdim edilməsinə,
topdansatış ticarət və istehsal obyektlərindən,
habelə anbarlardan malların pərakəndə satış
qaydasında rəsmiləşdirməklə təqdim edilməsinə,
habelə malların vergi ödəyicisinin bir
təsərrüfat subyektindən (obyektindən) digər
təsərrüfat subyektinə (obyektinə)
göndərilməsi zamanı bu Məcəllənin
71-1.5.10-cu maddəsində nəzərdə tutulan
növdə elektron qaimə-fakturanın tərtib
edilməsinə nəzarət edilməsi;[347]
50.1.13-1. bu Məcəllənin 16.1.11-11-ci
maddəsinə əsasən vergi ödəyicisinin idxal
olunmuş mallarının saxlanıldığı
(boşaldıldığı) yerə baxış
keçirilməsi;[348]
50.1.14. “İstehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 17-ci maddəsinə uyğun olaraq
POS-terminalların quraşdırılması məcburi olan
obyektlərdə POS-terminalların quraşdırılması
hallarına nəzarət edilməsi və POS-terminallar
quraşdırılmış obyektlərdə nağdsız
ödənişlərin qəbulundan imtina hallarının
müəyyən edilməsi.[349]
50.2.
Operativ vergi nəzarətinin həyata kecirilməsi
ücün əsaslar aşağıdakılardır:
50.2.1.
vergi orqanı tərəfindən kecirilən səyyar vergi
yoxlaması zamanı aşkar edilmiş faktlar;
50.2.2.
vergi orqanları tərəfindən mənbəyi bəlli
mənbələrdən əldə etdikləri məlumatlar;
50.2.3.
vergi ödəyicisi tərəfindən vergi qanunvericiliyinin
pozulması hallarının aradan qaldırılması
barədə vergi orqanlarının tələblərini bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
müddətdə yerinə yetirmədikdə;
50.2.4.
vergi orqanlarının bu Məcəllənin 50.1-ci
maddədə göstərilən məsələlər
barədə qanunvericiliyin sahibkarlıq fəaliyyəti
ilə məşğul olan hüquqi və fiziki
şəxslər tərəfindən pozulması
barədə kifayət qədər əsası olduqda;
50.2.5. vergi ödəyicisi riskli vergi ödəyicisi
olduğu halda.[350]
50.3.
Operativ vergi nəzarəti vergi orqanının
əsaslandırılmış qərarına əsasən
həyata keçirilir. Həmin qərarda vergi
ödəyicilərinin yerləşdiyi ərazi, habelə
operativ vergi nəzarəti ilə əhatə olunmalı olan
məsələ (məsələlər), operativ vergi
nəzarətinin müddəti və operativ vergi
nəzarətini həyata keçirən vergi orqanının
vəzifəli şəxsi (şəxsləri)
göstərilir.[351]
50.4.
Operativ vergi nəzarəti vergi ödəyicisinə
əvvəlcədən xəbərdarlıq edilmədən
başlanır və vergi ödəyicilərinin faktiki iş
vaxtı həyata keçirilir. Operativ vergi nəzarətini
həyata keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsi nəzarətə başladıqdan sonra bu
Məcəllənin 50.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş vergi orqanının
qərarını vergi ödəyicisinə dərhal
təqdim etməlidir.
50.4-1.
Bu Məcəllənin 50.1-ci maddəsi üzrə operativ vergi
nəzarəti bu Məcəllənin 56.1-ci və 85.4-cü
maddələrində nəzərdə tutulan dövr
üzrə həyata keçirilir.[352]
50.5.
Operativ vergi nəzarətini həyata keçirən vergi
orqanının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən öz səlahiyyətləri
çərçivəsində vergi ödəyicilərinin
ərazilərinə və ya binalarına (yaşayış
binaları (sahələri) istisna olmaqla) daxil olması,
ərazilərinə, binalarına (yaşayış binaları
(sahələri) istisna olmaqla), habelə
sənədlərinə və əşyalarına
baxış keçirilməsi, sənədlərin
tələb edilməsi, sənədləri və
nümunə kimi əşyaları götürməsi, ekspert
cəlb edilməsi, mütəxəssis,
tərcüməçi və müşahidəçi
dəvət edilməsi və aksiz markası ilə
markalanmalı olan markalanmamış və ya saxta aksiz
markası ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan nişanlanmamış və ya saxta
məcburi nişanlama ilə nişanlanmış malların siyahıya
alınması bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş qaydada həyata keçirilir. [353]
50.6.
Operativ vergi nəzarətinin nəticələri üzrə
vergi orqanının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi formada akt tərtib
edilir. Operativ vergi nəzarəti tədbirlərinin
keçirilməsi zamanı bu Məcəllənin 39 –49-cu maddələrinin müddəaları tətbiq edilir.[354]
50.7.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində nağd pul
hesablaşmaları aparan vergi ödəyiciləri müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
nəzarət-kassa aparatları vasitəsilə belə
hesablaşmaları həyata keçirirlər.
50.8.
Nəzarət-kassa aparatının çeklərində
aşağıdakı məlumatlar olmalıdır:
50.8.1. vergi ödəyicisinin adı;
50.8.2. VÖEN; [355]
50.8.3. çekin vurulmasının tarixi
və saatı;
50.8.4. təsərrüfat subyektinin (obyektinin) adı,
vergi orqanındakı uçot kodu və yerləşdiyi
ünvan;[356]
50.8.5.
malın və ya xidmətin (işin) adı, ölçü
vahidi, miqdarı, bir vahidinin qiyməti və yekun
məbləğ (o cümlədən ƏDV-nin və ya
sadələşdirilmiş verginin dərəcəsi
və məbləği);[357]
50.8.6. cari növbə ərzində vurulmuş
çeklərin sayı və çekin nömrəsi; [358]
50.8.7. nəzarət-kassa
aparatının markası və zavod nömrəsi.[359]
50.8.8.
nəzarət-kassa aparatının fiskal rejiminin nişanı
(əlaməti).[360]
50.8.9.
malın sürətli məlumat kodu (Quick Response Code);[361]
50.8.10. ödənilmiş məbləğ; [362]
50.8.10-1. avans (beh)
ödənişi çekində
avans (beh) üzrə
ödənilmiş
məbləğ;[363]
50.8.11. müştəriyə qaytarılan
məbləğ (malın və
ya xidmətin (işin) dəyərindən artıq
ödənilən hissə üzrə); [364]
50.8.12. nisyə satış zamanı ödəniləcək
məbləğ (qalıq borc);
50.8.13. ödənişin forması və üsulu (nağd,
nağdsız, bonus, hədiyyə kartı); [365]
50.8.14. çekin növü (satış, geri qaytarma, ləğvetmə,
avans (beh) ödənişi,
nisyə satış
üzrə
ödəniş); [366]
50.8.15. nəzarət mexanizmi qurğusunun qeydiyyat
nömrəsi;
50.8.16.
geri qaytarma, ləğv
etmə və satış
(avans üzrə)
çeklərində
həmin çeklərlə
bağlı
olan müvafiq
çeklər
üzrə
fiskal əlamətlərdə təsvir olunan simvollar (unikal
identifikator);[367]
50.8.17.
nisyə satış üzrə ödəniş
çekində nisyə satış üzrə
ödəniləcək məbləğin və ödəniş üzrə
ardıcıllığın nömrəsi, habelə
satış (nisyə) çeki üzrə fiskal
əlamətlərdə təsvir olunan simvollar (unikal
identifikator); [368]
50.8.18. yanacaq doldurma
məntəqələri tərəfindən vergi
ödəyicilərinə yanacaq kartı (talon) əsasında
təqdim edilən yanacağa görə satış
çekində alıcının nəqliyyat vasitəsinin
dövlət qeydiyyat nişanı.
Maddə 50-1. Xronometraj metodu ilə müşahidə
aparılması [369]
50-1.1. Xronometraj metodu ilə müşahidə operativ
vergi nəzarəti növü olmaqla istehsal həcminin və
ya satış dövriyyəsinin
müəyyənləşdirilməsi və
dəqiqləşdirilməsi məqsədi ilə vergi
ödəyicilərinin gəlir götürmək
üçün istifadə etdikləri, yaxud vergi tutulan
obyektlərin saxlanılması ilə bağlı olan istehsal,
anbar, ticarət və digər binalarında
(ərazilərində) aşağıdakı hallarda
aparılır:
50-1.1.1.
vergi ödəyicisinin təqdim etdiyi vergi
bəyannamələrində vergi tutulan dövriyyə
əvvəlki hesabat dövriyyələri ilə
müqayisədə 30 faizdən çox azaldıqda, yaxud
dövriyyə məbləğlərinin vergi
ödəyicisinin fəaliyyəti barədə iqtisadi
göstəricilərinə, işçilərinin sayına,
əmtəə-material ehtiyatlarının həcminə,
satış qiymətlərinə və aktivlərinin
dəyərinə uyğun olmaması barədə vergi
orqanında mənbəyi bəlli məlumatlar olduqda ;
50-1.1.2.
əhali ilə pul hesablaşmalarının aparılması
qaydalarının təkrar pozulması faktları aşkar
olunduqda;
50-1.1.3.
bu Məcəllənin 15.1.13-cü maddəsinə müvafiq
olaraq vergi ödəyicisi yeni xronometraj metodu ilə
müşahidə keçirilməsi haqqında vergi
orqanına tələb irəli sürdükdə.
50-1.2. Bu
Məcəllənin 15.1.13-cü maddəsinə müvafiq
olaraq yeni xronometraj metodu ilə müşahidə
keçirilməsi haqqında tələbi vergi
ödəyicisi istənilən vaxt, lakin sonuncu xronometraj metodu
ilə müşahidədən ən azı 1 ay
keçdikdən sonra, növbəti dəfə isə sonuncu
müşahidədən ən azı 2 ay keçdikdən sonra
təqdim edə bilər. Bu maddədə
göstərilən müddətlərin axımına bu
Məcəllənin 16.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulan müddət daxil edilmir. [370]
50-1.3.
Xronometraj metodu ilə müşahidə obyektin normal
fəaliyyətinə maneçilik
törətməməklə və bu Məcəllənin
50.3-50.6-cı maddələrində nəzərdə tutulan
qaydalar tətbiq edilməklə 15 iş günündən
çox olmayan müddətdə aparılır.
50-1.4. Müşahidəyə başlamazdan
əvvəl xronometraj metodu ilə müşahidə
aparılmalı olan obyektdə malın (işin, xidmətin)
qiymətini müəyyən etmək məqsədi ilə
vergi orqanının nəzarət qaydasında mal (iş,
xidmət) alqısı həyata keçirmək hüququ
vardır.
50-1.5. Xronometraj metodu ilə müşahidə
keçirilən zaman müxtəlif vergi
ödəyicilərinin tətbiq etdikləri qiymətlərin
nəzarət qaydasında mal alqısı zamanı
rəsmiləşdirilmiş qiymətlərdən 30
faizdən çox (aşağı və ya yuxarı)
fərqlənməsi faktları aşkar edildikdə, istehsal
həcmi və ya satış dövriyyəsi nəzarət
qaydasında mal alqısı zamanı
rəsmiləşdirilmiş qiymətlər nəzərə
alınmaqla hesablanır.
50-1.6.
Xronometraj metodu ilə müşahidə zamanı
müəyyən edilmiş göstəricilər hər
iş gününün sonunda müvafiq aktla
rəsmiləşdirilir. Xronometraj metodu ilə
müşahidənin son nəticəsi müşahidə
ilə müəyyən edilmiş günlük
göstəricilər əsasında orta günlük
göstərici kimi ümumiləşdirilir və bu
barədə müvafiq akt tərtib olunur.
Maddə
50-2. Məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı olan mallar
üzərində nəzarət[371]
50-2.1.
Azərbaycan
Respublikasında
istehsal edilən, yaxud ölkəyə
idxal olunan məcburi nişanlama
ilə
nişanlanmalı
olan malların
siyahısı,
Azərbaycan
Respublikasının
ərazisində
dövriyyəsinin
tənzimlənməsi,
məcburi
nişanlamanın
hazırlanması
üçün
sifarişin
verilməsi,
onun tətbiqi,
satışı
və
uçotunun
aparılması
qaydası
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən
edilir.[372]
50-2.2. Məcburi nişanlamanın hazırlanması,
onların vergi ödəyicilərinə verilməsi və
uçotunun aparılması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təşkil edilir.
50-2.3. Məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı
olan malları məcburi nişanlama ilə nişanlanmadan idxal
etmək, saxlamaq (şəxsi məqsədlər
üçün istisna olmaqla) və ya satmaq qadağandır.
50-2.3-1.
Bu Məcəllənin 50-2.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan qaydaların
tələblərini pozan şəxs
bu Məcəllədə, Azərbaycan Respublikasının
İnzibati
Xətalar Məcəlləsində və Azərbaycan
Respublikasının
Cinayət Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş
hallarda məsuliyyət daşıyır.[373]
50-2.4. Məcburi nişanlamanın verilməsinə
görə “Dövlət rüsumu haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
məbləğdə dövlət rüsumu tutulur.
Maddə 51. Vergi yoxlaması
keçirildikdə qanunsuz zərərin vurulmasının
yolverilməzliyi[374]
51.1. Vergi yoxlaması
keçirildikdə, vergi ödəyicisinə və ya onun
sahibliyində, istifadəsində və sərəncamında
olan əmlaka qanunsuz olaraq zərər vurulmasına yol verilmir.
51.2.
Vergi orqanlarının və ya onların vəzifəli şəxslərinin
qanunsuz hərəkətləri ilə vergi yoxlaması
keçirildikdə, vurulan ziyan tam həcmdə,
buraxılmış fayda (əldə edilməyən gəlir)
da daxil olmaqla, vergi ödəyicisinə
ödənilməlidir.
51.3.
Vergi orqanları və onların vəzifəli
şəxsləri vergi ödəyicisinə qanunsuz
hərəkətləri nəticəsində vurduqları
ziyana görə qanunla müəyyən edilmiş qaydada
məsuliyyət daşıyırlar.
51.4. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin qanuni
hərəkətləri nəticəsində vergi
ödəyicisinə vurulan ziyan qanunla müəyyən
edilmiş hallar istisna olmaqla, ödənilmir.
Maddə 52. Vergi qanunvericiliyin
pozulmasına görə maliyyə sanksiyasının
alınması qaydası[375]
52.1. Vergi qanunvericiliyinin
pozulmasına görə vergi ödəyicisinin
məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında
qərarın çıxarılmasından sonra müvafiq
vergi orqanı vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyətə cəlb edilən şəxsdən bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
maliyyə sanksiyalarını bu Məcəllənin 65-ci
maddəsi ilə müəyyən edilən qaydada və ya
məhkəmə qaydasında alır.
52.2.
Vergi orqanları tərəfindən maliyyə
sanksiyalarının alınması barədə iddialarına
Azərbaycan Respublikasının Mülki-Prosessual
Məcəlləsinə müvafiq olaraq baxılır.
52.3. Məhkəmənin maliyyə
sanksiyalarının alınması haqqında qanuni
qüvvəyə minmiş qərarının icrası qanunla
müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.
V fəsil. Vergi
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyət
Maddə 53. Vergi qanunvericiliyinin
pozulmasına görə məsuliyyətin ümumi
əsasları
53.1. Bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş vergi ödəyiciləri, vergi
agentləri və onların nümayəndələri,
habelə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxsləri vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
görə bu Məcəllə, Azərbaycan Respublikasının
İnzibati xətalar Məcəlləsi,
Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi və Azərbaycan
Respublikasının digər qanunları ilə
müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyırlar.[376]
Vergi
qanunvericiliyinin pozulmasına görə vergi
ödəyicilərinə və vergi agentlərinə bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
maliyyə sanksiyaları və faizlər tətbiq edilir.
53.2.
Heç bir kəs vergi qanunvericiliyinin pozuntusu olan eyni
hərəkətə (hərəkətsizliyə)
görə təkrarən məsuliyyətə cəlb oluna
bilməz.
53.3.
Bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş
qərarı ilə təqsiri təsdiq
edilməyənədək hər bir vergi ödəyicisi vergi
qanunvericiliyinin pozulmasında təqsirsiz hesab edilir.[377]
Vergi
ödəyicisi vergi qanunvericiliyinin pozulmasında
özünün təqsirsiz olmasını sübut
etməyə borclu deyildir.
Vergi
qanunvericiliyinin pozulması faktını təsdiq edən
halların və vergi ödəyicisinin təqsirinin sübut
edilməsi vergi orqanlarının üzərinə qoyulur.
Vergi
qanunvericiliyinin pozulmasında vergi ödəyicisinin
təqsirinin olmasında aradan qaldırılmaz
şübhələr olduqda, onlar vergi ödəyicisinin
xeyrinə şərh olunur.
Vergi
ödəyicisinin, vergitutma obyektinin uçotunda, vergilərin
hesablanmasında və ödənilməsində yol verdiyi
səhvləri müstəqil düzəltmək hüququ
vardır.[378]
Bu
maddədə nəzərdə tutulmuş müddəalar
vergi agentlərinə də şamil edilir.
53.4.
Vergi qanunvericiliyinin pozulması halları nəzərdən
keçirildikdə, onun bilərəkdən və ya
ehtiyatsızlıq nəticəsində törədilməsi,
inzibati məsuliyyətin tətbiq edilməsi üçün
təqsirkar şəxsin müəyyən yaşa
çatması, yüngülləşdirici və ya
ağırlaşdırıcı hallar və bu Məcəllə, habelə Azərbaycan
Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müddəaları
müəyyən edilməlidir.[379]
53.5.
Vergi qanunvericiliyinin pozulması malların Azərbaycan
Respublikasının gömrük sərhədindən
keçirilməsi ilə bağlı olduqda, həmin
işlərə Azərbaycan Respublikasının
Gömrük Məcəlləsi ilə müəyyən
edilmiş qaydada baxılır.
53.6.
Vergi ödəyicisi tərəfindən vergi qanunvericiliyinin
bir neçə pozuntusuna yol verildikdə, maliyyə
sanksiyaları hər pozuntuya münasibətdə ayrıca
tətbiq edilir. Vergi ödəyicisi tərəfindən eyni
əməliyyat üzrə bu Məcəllənin 58.7-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hesablaşma
qaydalarının pozulması hallarına eyni vaxtda yol
verildikdə, həmin qanun pozuntularına bir pozuntu halı kimi
baxılır və maliyyə sanksiyası bir dəfə
tətbiq edilir.[380]
53.7.
Vergi ödəyicisinin və ya vergi agentinin vergi
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətə
cəlb edilməsi onları vergi öhdəliklərinin və
vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
qanuni tələblərini yerinə yetirilməsindən azad
etmir.[381]
53.8. Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrdə, qanunla təsdiq
olunmuş hasilatın pay bölgüsü haqqında, əsas
ixrac boru kəməri haqqında və digər bu
qəbildən olan sazişlərdə başqa qaydalar
nə-zərdə tutulmadığı hallarda bu
sazişlər çərçivəsində
fəaliyyət üzrə vergi hesabatının əsas
olmadan müəyyən edilən müddətdə təqdim
edilməməsinə görə vergi ödəyicisinin
vəzifəli şəxsinin (şəxslərinin), habelə vergi və maliyyə
məlumatlarının mübadiləsini nəzərdə
tutan Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq müqavilələr
əsasında xarici dövlətlərdən daxil olmuş
məlumat mübadiləsi üzrə sorğuların
cavablandırılması üçün tələb olunan
məlumat və sənədlərin müəyyən edilən
müddətdə təqdim edilməməsinə və ya
bilərəkdən təhrif olunmaqla təqdim
edilməsinə görə vergi ödəyicisi kimi qeydiyyatda
olmayan şəxslərin inzibati məsuliyyətə cəlb
edilməsi Azərbaycan Respublikasının İnzibati
Xətalar Məcəlləsinə müvafiq olaraq həyata
keçirilir.[382]
Maddə 54. Vergi qanunvericiliyinin
pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb
olunmanı istisna edən hallar
54.0. Şəxs aşağıda
müəyyən olunmuş hallardan ən azı biri olduqda,
vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə
məsuliyyətə cəlb edilə bilməz:
54.0.1.
vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquqpozuntusu
hadisəsinin olmaması;
54.0.2.
vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquqpozuntusunda
şəxsin təqsirinin olmaması;
54.0.3.
vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquqpozuntusunu
törədən fiziki şəxsin həmin əməl
törədildiyi ana məsuliyyətə cəlb edilmə
yaşına çatmaması;
54.0.4. vergi qanunvericiliyinin
pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb etmə
müddətinin qurtarması.
Maddə 55. Vergi qanunvericiliyinin
pozulmasında şəxsin təqsirini istisna edən hallar
55.1. Vergi qanunvericiliyinin
pozulmasında şəxsin təqsirini istisna edən hallar
aşağıdakılardır:
55.1.1.
vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquqpozuntusunun
təbii fəlakət, yaxud digər fövqəladə və
qarşısıalınmaz hadisələr
nəticəsində törədilməsi;
55.1.2.
vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquqpozuntusunun vergi
ödəyicisi - fiziki şəxs tərəfindən
xəstə halı ilə əlaqədar olaraq öz
hərəkətlərinə nəzarət (özünə
hesabat verməyi) və rəhbərlik etməyi
bacarmadığı vəziyyətdə
törədilməsi;
55.1.3.
vergi ödəyicisi və ya vergi agenti tərəfindən
vergi orqanının və ya digər səlahiyyətli
dövlət orqanının, yaxud onların vəzifəli
şəxslərinin öz səlahiyyətləri daxilində
verdikləri yazılı göstərişlərinin və ya
izahatlarının yerinə yetirilməsi;
55.1.3-1. vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquq
pozuntusunun vergi öhdəliyinin əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə qərara
əsaslanmaqla və ya onun icrası nəticəsində
törədilməsi; [383]
55.1.4.
vergi orqanlarının qərarlarına yenidən
baxıldıqda vergi ödəyicisinin
hərəkətləri üçün hüquqi əsaslar
olmasının aşkar edilməsi;
55.1.5.
hər hansı vergilər, o cümlədən vergi
agentləri tərəfindən ödənilən vergilər
üzrə artıq ödənilmiş
məbləğlərin hesabına digər vergilər
üzrə borcların nəzərə alınması;
55.1.6.
vergilərin düzgün hesablanmaması və vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməməsi ilə
bağlı vergi qanunvericiliyinin pozulmasının vergi
orqanının yoxlamasına qədərki dövrdə vergi
ödəyicisinin özü tərəfindən aradan
qaldırılması.
55.2. Bu Məcəllənin 55.1-ci
maddəsində müəyyən edilən hallar olduqda,
şəxs vergi qanunvericiliyi ilə bağlı
hüquqpozuntusuna görə, bu Məcəllənin
55.1.6-cı maddəsində göstərilən hallarda
faizlərin ödənilməsi istisna olmaqla, məsuliyyət
daşımır.
Maddə 56. Vergi qanunvericiliyi ilə
bağlı hüquqpozuntusuna görə məsuliyyətə
cəlb etmənin və maliyyə sanksiyalarının
alınmasının müddətiKM
56.1. Azərbaycan Respublikası Vergi
Məcəlləsinin tələblərinin (məcburi
dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqları istisna
olmaqla) pozulması anından 3 il (xaricdə əldə olunan
gəlirlər üzrə xarici dövlətlərin
səlahiyyətli orqanlarından müvafiq məlumatlar daxil
olduğu hallarda həmin gəlirlər üzrə 5 il, həmçinin bu
Məcəllənin 71.4-cü maddəsi
ilə müəyyən
edilmiş
sənədlərin və məlumatların saxlanılması ilə
bağlı ən azı 5 il, habelə, Azərbaycan Respublikasının
Cinayət-Prosessual Məcəlləsinə uyğun olaraq
təyin edilən vergi yoxlamalarında isə Azərbaycan
Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə
müvafiq olaraq cinayət məsuliyyətinə cəlb
etmə müddəti) keçmişdirsə, şəxs
həmin hüquq pozuntusunun törədilməsinə
görə məsuliyyətə cəlb edilə bilməz
və vergi öhdəlikləri yarana bilməz. Bu maddə
ilə müəyyən edilən müddət bu
Məcəllənin 49.1-ci maddəsinə uyğun olaraq
məsuliyyətə cəlb edilməsi barədə
qərarın qəbul edilmə tarixindən asılı olmayaraq
səyyar vergi yoxlamasının keçirilməsi
barədə vergi orqanının qərar qəbul etdiyi
tarixdən əvvəlki müvafiq dövrü əhatə
edir.[384]
56.2. Çıxarılmışdır.[385]
Maddə 57. Hesabatın və digər məlumatın təqdim
edilməsi ilə bağlı hüquqpozmalara görə
maliyyə sanksiyaları [386]
57.1.
Hesabat dövrü üzrə vergi tutulan və ya vergidən
azad edilən (vergiyə cəlb edilməyən)
əməliyyatlar aparan, vergitutma obyektləri olan vergi ödəyicisi
tərəfindən vergi hesabatının
əsas olmadan müəyyən
edilən müddətdə
təqdim edilməməsinə görə
vergi ödəyicisinə
vergi orqanının
rəhbərinin (onun müavininin)
qərarına
əsasən 40 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası
tətbiq edilir.[387]
57.1-1. Mülkiyyətində olan kənd
təsərrüfatına yararlı torpaqları istifadə
edən fiziki şəxslərə və ailə kəndli
təsərrüfatlarının əmək qabiliyyətli
ailə üzvlərinə “Sosial sığorta haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun 10-cu maddəsinin ikinci
hissəsinin dördüncü və beşinci abzaslarında
nəzərdə tutulan hesabatı və arayışı
əsas olmadan müəyyən edilən müddətdə
təqdim etməməyə görə – təqvim ili
ərzində belə hallara birinci dəfə yol verdikdə
minimum aylıq əməkhaqqının 3 faizi, iki və daha
çox dəfə yol verdikdə 6 faizi miqdarında
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[388]
57.1-2. Bu Məcəllənin 16.9-cu maddəsində
göstərilən hesabatın müəyyən edilmiş
müddətdə, formada və qaydada təqdim
edilməməsinə görə vergi ödəyicisinə
10000 manat məbləğində maliyyə sanksiyası
tətbiq edilir.[389]
57.2.
Bu Məcəllənin 89.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş məlumatı əsas olmadan
müəyyən edilən müddətdə təqdim
etməyən vergi ödəyicisinə vergi orqanının
rəhbərinin (onun müavininin) qərarına əsasən
100 manat məbləğində maliyyə sanksiyası
tətbiq edilir.[390]
57.3. Bu Məcəllənin 23.1.2-ci
və 23.1.2-1-ci maddələrində göstərilən
sənədlərin (o cümlədən elektron formatda
məlumatların) müəyyən edilmiş müddətlərdə
təqdim edilməməsinə və ya bilərəkdən
təhrif olunmaqla təqdim edilməsinə, habelə bu
Məcəllənin 16.1.4-2-ci maddəsində göstərilən
məlumat formasının müəyyən edilmiş
müddətdə təqdim edilməməsinə və ya
təqdim edilmiş məlumat formasında təhrif olunmuş
məlumatların göstərilməsinə, bu
Məcəllənin 16.1.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulan halda vergi hesabatı təqdim edilərkən
vergi orqanının tələbi ilə maliyyə
hesabatlarının təqdim edilməməsinə, o
cümlədən vergi orqanlarının bu
Məcəllənin 42.4-cü maddəsinə əsasən
edilmiş müraciətinin həmin maddədə
göstərilən müddətdə icra
edilməməsinə, habelə sənədlərin və ya
məlumatların bu Məcəllənin 71.4-cü maddəsi
ilə müəyyən edilmiş 5 ildən az olmayan müddətdə üzrlü
səbəb olmadan saxlanılmamasına görə vergi
ödəyicisinə 1000 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[391]
57.4. Bu Məcəllənin 16.1.4-cü
və 16.1.4-3-cü maddələrində göstərilən
arayışları müəyyən edilən
müddətlərdə təqdim etməyən və ya arayışlarda
düzgün olmayan məlumatlar göstərən vergi
ödəyicisinə vergi orqanının rəhbərinin (onun
müavininin) qərarına əsasən 2000 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[392]
57.5. İdxal edilmiş mallar barədə bu
Məcəllənin 16.1.11-11-ci maddəsində
göstərilən məlumatları təqdim etməyən
və ya təhrif olunmuş formada təqdim edən vergi
ödəyicisinə müvafiq olaraq idxal edilmiş malların
hesab-faktura (invoys) dəyərinin və ya onun təhrif
olunmaqla təqdim edilmiş hissəsinin mikro sahibkarlıq
subyektlərinə münasibətdə 2 faizi miqdarında,
digər şəxslərə münasibətdə 5 faizi
miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir. [393]
57.6. Bu Məcəllənin 16.10-cu maddəsində
nəzərdə tutulan kreditor və debitor borclar
barədə məlumat formasının təqdim
edilməməsinə görə vergi ödəyicisinə
vergi orqanının rəhbərinin (onun müavininin)
qərarına əsasən 100 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.
57.7. Bu Məcəllənin 16.11-ci maddəsində
nəzərdə tutulan məlumatları ödəmə
tapşırığında göstərməyən və
ya təhrif edilməklə göstərən vergi
ödəyicisinə vergi orqanının rəhbərinin (onun
müavininin) qərarına əsasən hər belə
ödəmə tapşırığına görə 100
manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq
edilir.
57.8.
Bu Məcəllənin 16.1.11-13-cü maddəsində
göstərilən məlumatları müəyyən
edilən müddətdə təqdim etməyən və ya
təhrif olunmuş məlumatları təqdim edən taksi
sifarişi operatorlarına 1000 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[394]
Maddə 58. Vergilərin
azaldılmasına və digər vergi hüquqpozmalarına
görə maliyyə sanksiyaları[395]
58.1. Verginin (o cümlədən
ödəmə mənbəyində verginin) hesabatda
göstərilən məbləği verginin hesabatda
göstərilməli olan məbləğinə nisbətən
azaldılmışdırsa, habelə büdcəyə
çatası vergi məbləği hesabat təqdim
etməməklə yayındırılmışdırsa vergi
ödəyicisinə (bu Məcəllənin 58.1-1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla) azaldılmış və ya
yayındırılmış vergi məbləğinin (kameral
vergi yoxlaması nəticəsində hesablanmış
əlavə vergi məbləği istisna olmaqla) 50 faizi
miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[396]
58.1-1. Verginin (o
cümlədən ödəmə mənbəyində
verginin) hesabatda göstərilən məbləğinin
verginin hesabatda göstərilməli olan
məbləğinə nisbətən azaldılması,
habelə büdcəyə çatası vergi
məbləğinin hesabat təqdim etməməklə
yayındırılması vergi ödəyicilərinin vergi
orqanına elektron formada təqdim etdikləri məlumatlar
əsasında aşkar edildikdə, həmin vergi
ödəyicilərinə azaldılmış və ya
yayındırılmış vergi məbləğinin (kameral
vergi yoxlaması nəticəsində hesablanmış
əlavə vergi məbləği istisna olmaqla) 25 faizi miqdarında
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir (Bu maddə “Mühasibat
uçotu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa
mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron formada
aparmalı şəxslərlə bağlı ediləcək
dəyişikliklərlə eyni gündə qüvvəyə
minir.[397]
58.2.
Bu Məcəllənin 33.4-cü maddəsində
göstərilən müddətdə vergi orqanında
uçota alınmaq üçün və ya 34.3-cü
maddəsində göstərilən müddətdə
olduğu yer , yaxud yaşadığı yerin
dəyişməsi barədə ərizənin
verilməməsinə, həmçinin digər uçot
məlumatlarında (vergi ödəyicisinin vergi uçotuna
alınma haqqında ərizədə qeyd olunan rekvizitlər)
dəyişiklik haqqında məlumatın təqdim
edilməməsinə görə, habelə bu
Məcəllənin 221.4.7-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş "Fərqlənmə
nişanı" olmadan avtomobil nəqliyyatı
vasitələri ilə sərnişin və ya yük
daşınmasına görə 40 manat
məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[398]
58.2-1. Vergi ödəyicisinin bu Məcəllənin
33.2-ci maddəsinə uyğun olaraq təsərrüfat
subyektinin (obyektinin) müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən olunmuş qaydada vergi orqanlarında
uçota alınmamasına və (və ya)
təsərrüfat subyektinin (obyektinin) sahəsi barədə
təhrif olunmuş məlumatın verilməsinə
görə mikro sahibkarlıq subyektlərinə, qeyri-kommersiya
təşkilatlarına və qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərə
münasibətdə 40 manat məbləğində, digər
şəxslərə münasibətdə 400 manat
məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[399]
58.3.
Bu Məcəllənin 65-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş qaydada vergilər üzrə borcların və
faizlərin, tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarının
dövlət büdcəsinə alınması
üçün kredit və elektron pul
təşkilatlarına və ya bank əməliyyatları
aparan şəxslərə sərəncamın verildiyi tarixdən, kredit və elektron pul
təşkilatlarında və ya bank əməliyyatları
aparan şəxslərdə hesabları olmadığı
halda bu Məcəllənin 65.1-ci maddəsi ilə
müəyyən edilmiş bildirişdə
göstərilən müddətin başa
çatdığı tarixdən vergi ödəyicisi tərəfindən
onun kassasından, Azərbaycan Respublikasının Mülki
Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hesabdan
pul vəsaitinin silinməsi növbəliliyi pozulmaqla, nağd
qaydada məxaric əməliyyatları aparıldıqda -
aparılmış məxaric əməliyyatlarının 50
faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[400]
58.4.
bu Məcəllənin 155-ci maddəsinə müvafiq olaraq
vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV üzrə
qeydiyyat məcburi olduğu halda, qeydiyyat olmadan fəaliyyət
göstərilməsinə görə vergi
ödəyicisinə ƏDV üzrə qeydiyyat olmadan
fəaliyyət göstərdiyi bütün dövr
ərzində büdcəyə ödənilməli olan ƏDV
məbləğinin 50 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası
tətbiq edilir.
58.5. bu Məcəllənin 157-ci və
158-ci maddələrinə müvafiq olaraq ƏDV
məqsədləri üçün qeydiyyat
qüvvəyə minmədən və ya ləğv edildiyi
halda ƏDV üzrə elektron vergi hesab-fakturasının
təqdim edilməsinə görə vergi
ödəyicisinə təqdim edilmiş elektron vergi
hesab-fakturasında göstərilmiş vergi məbləğinin
100 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[401]
58.6.
bu Məcəllənin 175.1.3-cü maddəsinə müvafiq
olaraq bu Məcəllənin 175.8-ci maddəsində
göstərilən vergi ödəyicisi tərəfindən
malların (iş və xidmətlərin) dəyəri
ödənilən gündən 1
iş günü müddətində ƏDV məbləğinin
ödənilməməsinə görə (bu Məcəllənin 177.5-ci maddəsində
nəzərdə tutulan halda ƏDV məbləğinin 1
iş günü müddətində
ödənilməməsi istisna olmaqla) vergi
ödəyicisinə vaxtında ödənilməmiş
ƏDV məbləğinin 50 faizi miqdarında maliyyə
sanksiyası tətbiq edilir.[402]
58.7.
Bu
Məcəllənin 13.2.63-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş ticarət fəaliyyətinin
həyata keçirilməsi halı istisna olmaqla, vergi
ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan
şəxslərlə (əhali ilə) pul hesablaşmalarının
aparılması qaydalarının pozulmasına, yəni
nəzarət-kassa aparatları və ya ciddi hesabat blankları
tətbiq edilmədən (nəzarət-kassa aparatları
quraşdırılmadan, qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş formalara uyğun ciddi hesabat blankları olmadan və
ya nağd ödənilmiş məbləği mədaxil
etmədən), vergi orqanlarında uçota
alınmamış və ya texniki
tələblərə cavab verməyən, o cümlədən bu
Məcəllənin 50.8-ci maddəsində sadalanan
tələblərə cavab verməyən çek təqdim
edən nəzarət-kassa
aparatlarından istifadə etməklə, qanunvericiliklə
müəyyən olunmuş ciddi hesabat blanklarından
istifadə etmədən və ya müəyyən olunmuş
qaydada təsdiq olunmuş formalara uyğun olmayan ciddi hesabat
blanklarından istifadə etməklə əhali ilə pul
hesablaşmalarının aparılmasına, POS-terminalların
quraşdırılması məcburi olan obyektlərdə
POS-terminalların quraşdırılmaması və
POS-terminallar quraşdırılmış obyektlərdə
nağdsız ödənişlərin qəbulundan imtina
edilməsinə və ya
alıcıya təqdim edilməli olan çekin, bankların
valyuta mübadilə şöbələri
tərəfindən müştəriyə təqdim
edilməli olan bank çıxarışlarının və
ya digər ciddi hesabat blanklarının verilməsi
barədə alıcının müraciətindən sonra da
bunların verilməməsinə və ya
ödənilmiş məbləğdən aşağı
məbləğ göstərilməklə verilməsinə,
nəzarət-kassa aparatlarından istifadə edilməsi
dayandırıldıqda əhali ilə pul
hesablaşmalarının qeydiyyatının aparılması
qaydalarının pozulmasına görə vergi
ödəyicisinə:[403]
58.7.1. təqvim ili ərzində belə hallara birinci
dəfə yol verildikdə 1000 manat məbləğində;[404]
58.7.2. təqvim ili ərzində belə
hallara ikinci dəfə yol verildikdə 3000 manat
məbləğində; [405]
58.7.3. təqvim ili ərzində belə hallara
üç və daha çox dəfə yol verildikdə 1200
manat, bu Məcəllənin 218.1.2-ci maddəsində
göstərilən şəxslərə 6000 manat
məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilir. [406]
58.7-1. “Nağdsız hesablaşmalar
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun
tələblərinin pozulmasına görə
aşağıdakı vergi ödəyicilərinə Qanun
pozulmaqla aparılan əməliyyatın ümumi
məbləğinin təqvim ili ərzində belə hala
birinci dəfə yol verdikdə 10 faizi, ikinci dəfə yol
verdikdə 20 faizi, üç və daha çox dəfə
yol verdikdə 40 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası
tətbiq edilir:
58.7-1.1. həmin Qanunun 3.3-cü,
3.4.4-cü və 3.4.7-ci maddələrinin
tələblərinin pozulmasına görə
ödənişi həyata keçirən vergi
ödəyicisinə;
58.7-1.2. həmin Qanunun 3.4.1-ci
maddəsinin tələblərini pozmaqla pul vəsaitlərini
nağd qaydada qəbul edən lizinq verənə, kreditləri
nağd qaydada verən kredit verənə;
58.7-1.3. həmin Qanunun 3.4.2-ci
maddəsinin tələblərini pozmaqla nağd qaydada
sığorta ödənişlərini edən və
sığorta haqlarını nağd qaydada qəbul edən sığortaçıya
və ya təkrarsığortaçıya;
58.7-1.4. həmin Qanunun 3.4.3-cü
maddəsinin tələblərini pozmaqla xidmət
haqlarını və digər yığımları nağd
qaydada qəbul edən şəxsə;
58.7-1.5. həmin Qanunun 3.4.5-ci
maddəsinin tələblərini pozmaqla stasionar telefon və
kommunal xidmətlərin haqqını nağd qaydada qəbul
edən şəxsə;
58.7-1.6. həmin Qanunun 3.4.6-cı
maddəsinin tələblərini pozmaqla faizsiz pul
vəsaitlərini (vergi ödəyicisi olmayan
şəxslər tərəfindən pul vəsaitlərinin
verilməsi halları istisna olmaqla), digər ayırmaları
nağd qaydada ödəyən və qəbul edən
şəxsə;
58.7-1.7. həmin Qanunun 3.4.8-ci
maddəsinin tələblərini pozmaqla təhsil
haqlarını nağd qaydada qəbul edən
şəxsə;
58.7-1.8. həmin Qanunun 3.4.9-cu maddəsinin
tələblərini pozmaqla nağd qaydada ödəmələri
qəbul edən şəxsə;[407]
58.7-1.9. həmin Qanunun 3.4.10-cu və 3.4.11-ci
maddələrinin tələblərini pozmaqla,
ödənişi nağd qaydada qəbul edən
şəxsə; [408]
58.7-1.10. həmin Qanunun 3.4.12-ci maddəsinin
tələblərini pozmaqla, tibbi xidmətlərin
dəyərini nağd qaydada qəbul edən tibb
müəssisəsinə və
özəl tibbi
praktika ilə məşğul olan fiziki şəxslərə; [409]
58.7-1.11. həmin Qanunun 3.4.13-cü maddəsinin
tələblərini pozmaqla, uduşları (mükafatları)
nağd qaydada verən və ya oyunlarda iştirakla
bağlı pul ödənişlərini (pul
qoyuluşlarını) nağd qaydada qəbul edən
şəxsə.
58.8. Səyyar vergi yoxlaması və
operativ vergi nəzarəti zamanı vergi ödəyicisinə
məxsus pul vəsaitlərinin uçotdan
yayındırılmasına görə, bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
gəlirlərin və xərclərin uçotu
aparılmadıqda, habelə bu Məcəllənin 71-1.1-ci
maddəsinin tələbləri nəzərə alınmaqla
vergi ödəyicisinin sahibliyində olan mallara dair elektron
qaimə-faktura, əvvəlcədən sifariş
edilmədən təqdim edilən mallar üzrə malların
təhvil-qəbul aktı, idxal gömrük bəyannaməsi
və bu bəyannamə ilə bağlı hesab-faktura (invoys),
alış aktları və ya bu Məcəllənin
71-2-ci maddəsində göstərilən elektron alış
aktları, elektron qaimə-faktura təqdim edilənədək
komissiyaya, emala və saxlamaya (məsuliyyətli mühafizəyə)
götürülmüş mallara görə
təhvil-qəbul aktı və qaytarılmış mallara
dair malların qaytarılması aktı olmadıqda:[410]
58.8.1. pul vəsaitinin 1000 manatdan
çox olan məbləğdə uçotdan
gizlədilməsinə və ya uçota alınmamasına
görə – 1000 manatdan çox olan hissəsinin 10 faizi,
təqvim ili ərzində belə hala təkrar yol verdikdə
1000 manatdan çox olan hissəsinin 20 faizi miqdarında
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir;
58.8.2. malların alışını
və ya mədaxilini təsdiq edən bu Məcəllənin
58.8-ci maddəsində nəzərdə tutulan
sənədlər olmadıqda – alıcıya təqvim ili
ərzində belə hala birinci dəfə yol verdikdə alınmış
malların dəyərinin 10 faizi, ikinci dəfə yol
verdikdə 20 faizi, üç və daha çox dəfə
yol verdikdə 40 faizi miqdarında. Bu maddənin
müddəaları istehsal fəaliyyəti ilə
məşğul olan vergi ödəyiciləri
tərəfindən istehsal edilən hazır məhsullara
münasibətdə tətbiq edilmir; [411]
58.8.3. bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
gəlirlərin və xərclərin uçotu
aparılmadıqda – alıcıya
rəsmiləşdirilməyən xərclərin 20 faizi
miqdarında. [412]
58.9.
Bu Məcəllənin 194.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş plombların vurulması və
açılması arasındakı müddətdə
nəzarət-ölçü cihazlarının
göstəricilərində dəyişikliklərin
edilməsinə, texnoloji avadanlıqlardakı plombların
zədələnməsinə, istehsal olunmuş
məhsulların aksiz markası ilə markalanmamasına və ya məcburi nişanlama ilə
nişanlanmamasına,
tam uçota alınmamasına, aksiz markalarının və məcburi nişanlamanın inventarizasiyasında
kənarlaşmalara yol verilməsinə, eləcə də bu
Məcəllənin 191.2-ci maddəsinin tələblərini
pozmaqla hazır məhsulun istehsal sahəsindən kənara
çıxarılmasına görə vergi
ödəyicisinə 5000 manat məbləğində
maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[413]
58.10. Azərbaycan Respublikasının Əmək
Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada
əmək müqaviləsi (kontraktı) hüquqi
qüvvəyə minmədən işəgötürən
tərəfindən fiziki şəxslərin hər hansı
işlərin (xidmətlərin) yerinə yetirilməsinə
cəlb edilməsi yolu ilə onların gəlirlərinin
gizlədilməsinə (azaldılmasına) şərait
yaradıldığına görə
işəgötürənə, habelə bu
Məcəllənin 220.10-cu maddəsinə uyğun olaraq
aparıcılıq, çalğıçılıq,
rəqqaslıq, aşıqlıq, məzhəkəçilik
və digər oxşar fəaliyyətlə məşğul
olan şəxslərin, foto, audio-video sahəsində
məşğul olan şəxslərin və iaşə
obyektlərində müştərilərə xidmət
göstərən fiziki şəxslərin (ofisiantın)
fəaliyyətə başlayanadək,
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının ödənilməsi
haqqında qəbz” əldə edilmədən işlərin
yerinə yetirilməsinə cəlb edilməsinə
görə vergi orqanında uçotda olan
sifarişçiyə hər bir belə şəxs
üzrə təqvim ili ərzində belə hala birinci
dəfə yol verdikdə 2000 manat, ikinci dəfə yol
verdikdə 4000 manat, üç və daha çox dəfə
yol verdikdə 6000 manat məbləğində maliyyə
sanksiyası tətbiq edilir.[414]
58.11.
Sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün qeyri-rezident ödəniş xidməti
təchizatçılarında
açılmış hesaba (rezident banklar
tərəfindən qeyri-rezident banklarda
açılmış müxbir hesablar istisna olmaqla) dair
forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilmiş məlumatın bu hesablar üzrə
əməliyyatlar aparıldığı tarixədək vergi
orqanına təqdim edilməməsinə görə həmin
hesaba mədaxil edilmiş pul vəsaitinin 100 faizi miqdarında
vergi ödəyicisinə maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[415]
58.12. Vergi orqanından bu Məcəllənin 221.8-ci
maddəsinə əsasən “Sadələşdirilmiş vergi
üzrə sabit məbləğin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta
haqqının ödənilməsi haqqında qəbz” almadan
sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata
keçirilməsinə, habelə “Sosial sığorta
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 14.6-1-ci
maddəsinə əsasən həmin Qanunun 14.5.1-1.9-cu
maddəsində göstərilən şəxslər
tərəfindən “Sadələşdirilmiş vergi
üzrə sabit məbləğin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta
haqqının ödənilməsi haqqında qəbz”
alınmamasına görə vergi ödəyicisinə: [416]
58.12.1. təqvim ili ərzində belə hallara birinci
dəfə yol verildikdə həmin fəaliyyət
növünə görə müəyyən olunmuş
aylıq sabit vergi məbləğinin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta haqqı
məbləğlərinin 40 faizi miqdarında; [417]
58.12.2. təqvim ili ərzində belə hallara iki
və daha çox dəfə yol verildikdə həmin
fəaliyyət növünə görə müəyyən
olunmuş aylıq sabit vergi məbləğinin, məcburi
dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqı məbləğlərinin 100 faizi
miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.
58.13. Bu Məcəlləyə
əsasən elektron qaimə-faktura təqdim edilməli olduğu halda
malların elektron qaimə-faktura verilmədən təqdim
edilməsinə, topdansatış ticarət və istehsal
obyektlərindən, habelə anbarlardan malların
pərakəndə satış qaydasında
rəsmiləşdirməklə təqdim edilməsinə (elektron
ticarət qaydasında
satılan
malların
sifariş
edilərək pərakəndə satış
ticarət obyektlərinə məxsus anbarlardan təqdim
edilməsi istisna olmaqla), habelə malların əvvəlcədən
sifariş edilmədən təqdim edilməsi
üçün malların təsərrüfat subyektindən
(obyektindən) nəqliyyat vasitələrinə
yüklənməsi üçün təsərrüfatdaxili
yerdəyişmə qaimə-fakturasının tərtib
edilmədən verilməsinə
görə – malları təqdim edən şəxsə
təqvim ili ərzində belə hala birinci dəfə yol
verdikdə təqdim edilmiş malların satış
qiymətinin 10 faizi, ikinci dəfə yol verdikdə 20 faizi,
üç və daha çox dəfə yol verdikdə 40
faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir. [418]
58.13-1. Bu Məcəllənin 71-1.5.10-cu
maddəsində nəzərdə tutulan növdə elektron
qaimə-faktura tərtib edilmədən malların bir
təsərrüfat subyektindən (obyektindən) digər
təsərrüfat subyektinə (obyektinə)
göndərilməsinə görə vergi
ödəyicisinə elektron qaimə-faktura ilə
rəsmiləşdirilməyən hər bir belə
əməliyyat üçün 100 manat
məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilir.[419]
58.14. Aksiz markası ilə
markalanmalı olan malların belə marka olmadan, habelə
məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı malların
məcburi nişanlama ilə nişanlanmadan satılmasına,
satış məqsədi ilə saxlanılmasına, istehsal
binasının hüdudlarından kənara buraxılmasına
görə təqvim ili ərzində belə hallara birinci
dəfə yol verildikdə həmin malların bazar qiyməti
ilə dəyərinin 1 misli, təqvim ili ərzində
belə hallara iki və daha çox dəfə yol
verildikdə 2 misli məbləğində maliyyə
sanksiyası tətbiq edilir.
58.15. Bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmuş vergi güzəşt və
azadolmalarını əldə edən şəxslər
tərəfindən vergidən azad olunan gəlirlərin
bəyan edilməməsinə və ya azaldılmasına
görə vergi ödəyicisinə bəyan edilməmiş
və ya azaldılmış gəlirin (xərclər
çıxılmadan) 6 faizi miqdarında maliyyə
sanksiyası tətbiq edilir. (kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalçılarına
münasibətdə 2020-ci il yanvarın 1-dən
qüvvəyə minir.)
58.16. Bu Məcəllənin 58.8.2-ci maddəsinin məqsədləri
üçün malların dəyəri dedikdə həmin
malların alış qiyməti, malların alış
qiymətini müəyyən etmək mümkün
olmadığı halda isə topdansatış bazar qiyməti
nəzərdə tutulur. Alışı bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş qaydada
rəsmiləşdirilməyən malların təqdim
edilməsinə dair tərtib edilmiş elektron
qaimə-fakturalarda mallar barədə məlumatlar, o
cümlədən malın adı dəqiq
göstərilmədikdə, həmin malların
alışı ilə bağlı çəkilən
xərclərin dəyəri təqdim edilən malların
dəyərinin 1,2-yə bölünməsi yolu ilə
alınan dəyər kimi müəyyən edilir.[420]
58.17. Bu Məcəllənin 58.8.2-ci, 58.13-cü və
58.13-1-ci maddələrində sadalanan və bu
Məcəllənin 71-1-ci və 71-2-ci maddələrində
göstərilən sənədlər həmin maddədə
nəzərdə tutulan müddətlər nəzərə
alınmaqla, vergi nəzarəti tədbiri başlandıqdan
sonra təqdim (tərtib) edildiyi halda həmin sənədlər
nəzərə alınmır və bu Məcəllənin
58.8.2-ci, 58.13-cü və 58.13-1-ci maddələrində
nəzərdə tutulan maliyyə sanksiyaları tətbiq
edilir. [421]
Maddə 59. Ödənilmə vaxtı
keçmiş və artıq ödənilmiş vergilər
üzrə faizlər
59.1. Vergi və ya cari vergi
ödəməsi bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş müddətdə
ödənilmədikdə, ödəmə
müddətindən sonrakı hər bir ötmüş
gün üçün vergi ödəyicisindən və ya
vergi agentindən ödənilməmiş vergi və ya cari
vergi ödəməsi məbləğinin 0,1 faizi
məbləğində faiz tutulur.[422]
59.2.
Bu Məcəllənin 59.1-ci maddəsində
müəyyən edilmiş faiz yoxlama nəticəsində
aşkar edilmiş vaxtında ödənilməmiş vergi
məbləğlərinə və cari vergi
ödənişlərinə münasibətdə
bütün ötmüş müddətə, ancaq bir
ildən çox olmamaq şərti ilə tətbiq edilir. Bu
faiz səyyar vergi yoxlaması nəticəsində aşkar edilmiş
vaxtında ödənilməmiş vergi
məbləğlərinə həmin vergi
məbləğlərinin vergi ödəyicisinə
hesablandığı gündən tətbiq edilir.[423]
59.2-1. Bu
Məcəllənin 90.3-cü maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, məhkəmənin
qanuni qüvvəyə
minmiş qərarı ilə müflis elan olunmuş kredit təşkilatlarının ödəmə müddəti ötmüş vergi öhdəliklərinə
faizlərin hesablanması kredit təşkilatının müflis elan olunması haqqında məhkəmə
qərarının qəbul
edildiyi gündən
etibarən dayandırılır.[424]
59.3.
Müəyyən edilmiş vergi məbləğindən
artıq ödənilmiş məbləğ və ya
düzgün tutulmayan vergi məbləği
ödənildikdə, bu Məcəllə ilə başqa
hallar nəzərdə tutulmamışdırsa, vergi
ödəyicisinin ərizəsinin verildiyi tarixdən həmin
məbləğlər geri qaytarılanadək gecikdirilən hər
bir gün üçün (ödəmə günü də
daxil olmaqla) vergi ödəyicisinə müvafiq
məbləğlərin 0,1 faizi məbləğində faiz
ödənilir.
Vergi ödəyicisinin artıq
ödənilmiş məbləğlərin
qaytarılmasına dair ərizə verdiyi müddətdən
45 gün ərzində (bu Məcəllənin 179.1-ci maddəsi ilə
müəyyən edilən halda 20 gün, 179.2-ci maddəsi
ilə müəyyən edilən halda isə 4 ay
ərzində) məbləğ
qaytarılarsa, faizlər vergi ödəyicisinə
qaytarılmır. [425]
Maddə 60. Kredit
təşkilatlarına, elektron
pul təşkilatlarına, bank
əməliyyatlarını aparan şəxslərə və maliyyə institutlarına
tətbiq edilən maliyyə sanksiyaları[426]
60.1. Kredit və elektron pul təşkilatları, bank əməliyyatlarını aparan
şəxslərə aşağıdakı maliyyə
sanksiyaları tətbiq edilir:[427]
60.1.1. vergi
ödəyicisinə hesablar açdıqda həmin
hesabların vergi orqanında qeydiyyata alınması
üçün elektron məlumatın bu Məcəllənin
35.1-ci maddəsinə uyğun olaraq vergi orqanına təqdim
edilməməsinə görə - hər
açılmış hesab üzrə 400 manat
məbləğində, habelə vergi orqanında qeydiyyata alınmamış
hesablar üzrə və ya bu Məcəllənin 35.2-ci
maddəsində müəyyənləşdirilən qeydiyyat
bildirişi daxil olanadək məxaric əməliyyatları (dövlət
büdcəsinə və məcburi dövlət sosial
sığorta, işsizlikdən sığorta və icbari tibbi
sığorta haqları üzrə büdcədənkənar
fondlara məxaric əməliyyatları istisna olmaqla)
aparıldığı halda aparılmış məxaric
əməliyyatının 50 faizi miqdarında maliyyə
sanksiyası tətbiq edilir.[428]
60.1.2. sahibkarlıq fəaliyyətini
göstərən hüquqi və fiziki şəxslərin
milli və ya xarici valyutada cari və ya digər hesablarında
vəsait olduqda, onların vergilərin ödənilməsinə
dair ödəmə tapşırıqlarının və
vergi orqanının sərəncamlarının icra
edilməməsinə görə: [429]
60.1.2.1. vergi ödəyicisinin vergilərin ödənilməsinə
dair tapşırıqlarının vaxtında icra
edilməməsinə, habelə Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsində
nəzərdə tutulmuş ödənişlərin
növbəliyi pozulmaqla icra edilməsinə görə -
vaxtında icra edilməyən ödəmə
tapşırıqlarında göstərilən məbləğlərin
və ya növbəliyi pozulmaqla aparılan
əməliyyatların məbləğlərinin 50 faizi;
60.1.2.2. vergilər üzrə borcların, faizlərin
və maliyyə sanksiyalarının vergi ödəyicisinin
hesabından tutulması haqqında vergi orqanının
sərəncamlarının daxil olduğu gündən 3
iş günü müddətində icra
edilməməsinə, habelə Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsində
nəzərdə tutulmuş ödənişlərin
növbəliyi pozulmaqla icra edilməsinə görə - vergi
orqanının icra edilməyən sərəncamlarında
göstərilən məbləğlərin və ya
növbəliyi pozulmaqla aparılan əməliyyatların
məbləğlərinin 50 faizi;
60.1.2.3. bu Məcəllənin 65.2-ci maddəsi ilə
müəyyən edilən həcmdə pul vəsaitinin
məxaric əməliyyatları üzrə dondurulması
haqqında vergi orqanlarının sərəncamlarının
daxil olduğu vaxt icra edilməməsinə görə - vergi
orqanının icra edilməyən sərəncamında
göstərilən məbləğlərin 50 faizi;
60.1.2.4. bu Məcəllənin 65.7-1-ci maddəsinin
tələblərinin pozulmasına görə - vergi
orqanının sərəncamında göstərilən
məbləğlərin 50 faizi.
Bu Məcəllənin 60.1.2.1-ci və 60.1.2.2-ci
maddələrində növbəliyi pozulmaqla aparılan
əməliyyatların məbləğlərinə
əsasən tətbiq edilən maliyyə sanksiyasının
məbləği həmin ödəmə
tapşırıqlarında və ya vergi orqanının
sərəncamlarında göstərilən
məbləğin 50 faizindən çox olmamalıdır.
60.1.3.
Çıxarılmışdır.[430]
60.1.4. Bu Məcəllənin
76.2-1-ci maddəsinin tələblərini icra
etməməyə görə - aparılmış
əməliyyatın ümumi məbləğinin 30 faizi
miqdarında, bu hesablar üzrə əməliyyat
aparılmadıqda isə hər belə hesab üçün
400 manat məbləğində.[431]
60.2. Bu Məcəllənin 60.1.2-ci
maddəsində müəyyən edilən hallarda vergi
ödəyicisindən banka və ya bank
əməliyyatlarının ayrı-ayrı növlərini
həyata keçirən digər kredit təşkilatına, habelə elektron pul
təşkilatına
müvafiq tapşırıq və ya sərəncam daxil
olduğu gündən həmin günlər üçün
vergi ödəyicisinə faiz hesablanmır.[432]
60.3. Maliyyə institutlarına aşağıdakı
maliyyə sanksiyaları tətbiq edilir: [433]
60.3.1. maliyyə institutları tərəfindən
hüquqi və fiziki şəxslərə hesab
açıldıqda və ya maliyyə xidmətləri
göstərildikdə, Azərbaycan Respublikasının
normativ hüquqi aktlarının, habelə vergi və
maliyyə məlumatlarının mübadiləsini
nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrin tələblərinə əməl
edilməməsinə görə – hər belə hesab və
ya əməliyyat üçün 500 manat məbləğində; [434]
60.3.2. bu Məcəllənin 16.1.11-4-cü
maddəsində göstərilən elektron hesabatın
müəyyən edilmiş qaydada və müddətdə
təqdim edilməməsinə görə – 10000 manat
məbləğində; [435]
60.3.3. bu Məcəllənin 76-1-ci maddəsinin
tələblərini icra etməməyə görə – hesaba
mədaxil olunmuş
vəsaitin ümumi məbləğinin 30 faizi miqdarında, bu
hesablar üzrə mədaxil
əməliyyatı aparılmadıqda isə, hər
belə hesab üçün 400 manat məbləğində; [436]
60.3.4. vergi və maliyyə məlumatlarının
mübadiləsini nəzərdə tutan Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrin tələblərinin
pozulması həmin müqavilələrin tərəfi olan
digər dövlətin səlahiyyətli orqanının
bildirişinə əsasən aşkar olunduqda – hər belə
hesab üçün 1000 manat məbləğində. [437]
Maddə 61. Vergi orqanlarının və
onların vəzifəli şəxslərinin
məsuliyyəti
61.1. Vergi orqanlarının
hüquqa zidd hərəkətləri (qərarları) və
ya hərəkətsizliyi, habelə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin və digər işçilərinin
öz vəzifələrini icra etdikdə, onların hüquqa
zidd hərəkətləri (qərarları) və ya hərəkətsizliyinə,
həmçinin bunların nəticəsində vergi
ödəyicilərinə dəymiş zərərə
görə vergi orqanları və vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyırlar.
61.2.
Vergi ödəyicilərinə bu Məcəllənin 61.1-ci
maddəsində göstərilən hərəkətlər
(qərarlar) və ya hərəkətsizlik
nəticəsində dəymiş zərər
məhkəmənin qərarına əsasən
ödənilir.
Vergi
orqanları tərəfindən düzgün tutulmayan vergi,
maliyyə sanksiyaları, faizlər və inzibati
cərimələrin məbləğləri, vergilər
üzrə borclar olmadıqda, bu Məcəllədə
başqa hallar nəzərdə tutulmadıqda vergi
ödəyicisinin müraciətinə əsasən 45 gün
müddətində geri qaytarılmalıdır və ya gələcək
ödənişlərin hesabına aid edilə bilər.
61.3. Vergi orqanlarının
vəzifəli şəxsləri və digər
işçiləri özlərinin hüquqa zidd
hərəkətlərinə (qərarlarına) və ya
hərəkətsizliyinə, o cümlədən öz
xidməti vəzifələrini yerinə yetirmədiyinə
və ya lazımınca yerinə yetirmədiyinə
görə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada məsuliyyət daşıyırlar.
VI fəsil. Vergi
orqanlarının qərarlarından (aktlarından) və
onların vəzifəli şəxslərinin
hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət verilməsi
Maddə 62. Şikayət verilməsi
qaydası
62.1. Hər bir vergi
ödəyicisinin və ya başqa vəzifəli
şəxsin vergi orqanlarının qərarlarından
(aktlarından), habelə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət etmək
hüququ vardır.
62.2.
Vergi orqanlarının qərarlarından (aktlarından),
habelə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət qanunla
müəyyən edilmiş qaydada yuxarı vergi orqanına
(yuxarı vəzifəli şəxsə) və (və ya)
məhkəməyə verilir.
Şikayətin
yuxarı vergi orqanına (yuxarı vəzifəli
şəxsə) verilməsi həmin şikayətin eyni
zamanda və ya sonradan məhkəməyə verilməsini
istisna etmir.
62.3.
Vergi orqanlarının qərarlarından (aktlarından),
habelə vergi orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayət yuxarı vergi
orqanına (yuxarı vəzifəli şəxsə) vergi
ödəyicisi və ya başqa borclu şəxs
tərəfindən öz hüquqlarının pozulduğunu
bildiyi və ya bilməli olduğu gündən 3 ay
müddətində verilir.
Vergi ödəyicisi və ya
başqa borclu şəxs üzürlü səbəbdən
bu maddənin birinci abzasında göstərilən
müddəti buraxmışdırsa, yuxarı vergi orqanı
və ya yuxarı vergi orqanının vəzifəli
şəxsi tərəfindən şikayəti verən
şəxsin ərizəsinə əsasən həmin
müddət bərpa edilə bilər.
Maddə 63. Vergi orqanında
şikayətə baxılma
63.1. Vergi ödəyicisinin və ya
başqa borclu şəxsin vergi orqanının
qərarlarından (aktlarından), vergi orqanının
vəzifəli şəxslərinin hərəkətlərindən
(hərəkətsizliyindən) şikayətinə yuxarı
vergi orqanı və ya onun vəzifəli şəxsi
tərəfindən həmin şikayət
alındığı gündən 30 iş
günü
müddətində baxılır və şikayət
vermiş şəxsə yazılı cavab verilir. Şikayət üzrə əhəmiyyət kəsb
edən halların müəyyən olunması
üçün 30 iş günündən artıq
müddət tələb olunduğu hallarda şikayətə
baxılması müddəti vergi orqanı
tərəfindən bir dəfə 30 iş günü
müddətində uzadıla bilər. Müddətin
uzadılması barədə şikayət vermiş
şəxsə 3 iş günü ərzində məlumat
verilir. [438]
Qəbul
edilmiş qərar barəsində şikayət vermiş
şəxsə 10 gün müddətində yazılı
cavab verilməlidir.
63.2.
Vergi ödəyicisi ona hesablanmış verginin
məbləği ilə razı olmadığı halda,
verginin ödənilməsini dayandırmadan bilavasitə vergi
nəzarətini həyata keçirən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına və ya məhkəməyə
şikayət verə bilər.
Vergi
ödəyicisinin şikayətə baxılan müddət
ərzində maliyyə sanksiyasını
ödəməmək hüququ vardır.
63.3.
Vergi ödəyicisi və ya başqa borclu şəxs
tərəfindən vergi orqanına (vəzifəli
şəxsə) verilən şikayət, bu
Məcəllənin 63.2-ci maddəsinin ikinci abzasında
müəyyən edilən hallar istisna olunmaqla, şikayət
edilən qərarın (aktın) və ya hərəkətin
icrasını dayandırmır.
Şikayət
edilən qərar (akt) və ya hərəkət Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olmadıqda,
şikayətə baxan vergi orqanı (vəzifəli
şəxsi) onun icrasını tam və ya qismən dayandırır. Qərarın (aktın) və ya
hərəkətin icrası tam və ya qismən
dayandırmaq barədə qərarı həmin aktı
qəbul etmiş vergi orqanının rəhbəri və ya
yuxarı vergi orqanı qəbul edir. [439]
63.4.
Hesablanmasından və ya tətbiq edilməsindən
şikayət edilən verginin, faizlərin və ya maliyyə
sanksiyasının məbləği hesablanmaya (tətbiq
edilməyə) uyğun şəkildə ödənildiyi
və bu şikayətin təmin edilməsi
nəticəsində vergi, faizlər və ya maliyyə
sanksiyası tamamilə və ya qismən ləğv edildiyi
halda, vergi ödəyicisinin aşağıdakılara
hüququ vardır:
63.4.1.
səhv tutulan məbləğlərə görə bu
Məcəllənin 61.2-ci maddəsinə uyğun olaraq
kompensasiya almaq;
63.4.2. bu Məcəlləyə
müvafiq olaraq həmin məbləğlərdən
faizlər almaq.
Maddə 64. Məhkəməyə
verilmiş şikayətlərə baxılma
Vergi orqanlarının
qərarları (aktları), onların vəzifəli
şəxslərinin hərəkətləri
(hərəkətsizliyi) barəsində
məhkəməyə verilmiş şikayətlərə
(iddia ərizələrinə) Azərbaycan
Respublikasının İnzibati Prosessual Məcəlləsi ilə
müəyyən edilmiş qaydada baxılır. [440]
VII fəsil.
Vergilərin ödənilməsi üzrə ümumi qaydalar
Maddə 65. Vergilər üzrə
borcların alınması qaydası[441]
65.1. Vergi ödəyicisi vergi
öhdəliyini bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş müddətdə yerinə yetirmədikdə vergi
orqanı bu Məcəlləyə müvafiq olaraq
hesablanmış və ya yenidən hesablanmış
vergilərin, faizlərin və tətbiq edilmiş maliyyə
sanksiyalarının 5 gün müddətində
ödənilməsinə dair vergi ödəyicisinə
bildiriş göndərir.[442]
65.2. Bu
Məcəllənin 65.2.1.1 və 65.2.1.4-cü
maddələrində nəzərdə tutulan hallar istisna
olmaqla digər hallarda vergi orqanının
hesabladığı və ya yenidən hesabladığı
vergilər, faizlər və ya tətbiq etdiyi maliyyə
sanksiyaları üzrə vergi orqanı vergi ödəyicisinin
milli və ya xarici valyutada cari və ya digər hesablarında
borc məbləğinin 105 faizi həcmində pul vəsaitinin
məxaric əməliyyatları üzrə dondurulması
haqqında kredit və ya elektron pul
təşkilatına və ya bank əməliyyatları aparan
şəxsə icra sənədi olan sərəncam verir. Bu zaman kredit və ya elektron pul
təşkilatları və ya bank əməliyyatlarını
aparan şəxslər tərəfindən hesablarda
dondurulmuş vəsaitdən artıq olan pul vəsaitinə
dair hesabdan məxaric edilməsini nəzərdə tutan vergi
ödəyicisinin ödəmə tapşırıqları
icra edilir.[443]
65.2.1. Vergi orqanı aşağıdakı hallarda
vergilər, faizlər və maliyyə sanksiyaları
üzrə borcların vergi ödəyicisinin milli və ya
xarici valyutada cari və ya digər hesablarından dövlət
büdcəsinə alınması haqqında kredit və ya elektron pul
təşkilatına və ya bank əməliyyatları aparan
şəxsə icra (ödəniş) sənədi olan
sərəncam verir:[444]
65.2.1.1 vergi ödəyicisi tərəfindən
hesablanmış və bəyan edilmiş vergilər bu
Məcəllənin 65.1-ci maddəsi nəzərə
alınmaqla müəyyən edilmiş müddətdə
ödənilmədikdə;
65.2.1.2. vergi orqanının hesabladığı
vergilər, faizlər və tətbiq etdiyi maliyyə
sanksiyaları üzrə vergi ödəyicisi
tərəfindən bu Məcəllənin 65.1-ci maddəsində
göstərilən bildirişin alındığı
tarixdən 30 təqvim günü müddətində
məhkəməyə və ya müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma)
şikayət verilmədikdə; [445]
65.2.1.3. məhkəmənin müvafiq qərarı və ya müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
qərarı olduqda həmin qərara uyğun olaraq; [446]
65.2.1.4. vergi ödəyicisinin yazılı
razılığı olduqda.
65.2.2. Vergi orqanının hesablamaları üzrə
vergi ödəyicisi tərəfindən bu
Məcəllənin 65.1-ci maddəsində
göstərilən bildirişin alındığı tarixdən
30 təqvim günü müddətində
məhkəməyə və ya müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma)
şikayət verildikdə kredit və ya elektron pul
təşkilatı və ya bank əməliyyatları aparan
şəxs məhkəmənin qanuni qüvvəyə
minmiş qərarına və ya müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
qərarına uyğun olaraq və bu Məcəllənin
65.2.1.3-cü maddəsinə əsasən verilmiş
sərəncamın icrasını təmin edir. [447]
65.2.3. Vergi orqanı vergi ödəyicisinin ƏDV
depoziti hesabından yalnız ƏDV üzrə vergi borclarının
dövlət büdcəsinə alınmasını təmin
edir. ƏDV üzrə vergi borclarının
ödənilməsi üçün ƏDV depoziti
hesabında vergi ödəyicisinin kifayət qədər
vəsaiti olmadıqda, ƏDV üzrə vergi
borclarının dövlət büdcəsinə
alınması üçün həmin şəxsin digər
hesablarına bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş qaydada sərəncam verilə bilər.[448]
65.2.3-1.
Bu Məcəllənin 65.2.1.1-ci və 65.2.1.4-cü
maddələrində nəzərdə tutulan hallar istisna
olmaqla digər hallarda vergi orqanının
hesabladığı və ya yenidən hesabladığı
ƏDV üzrə vergi, faiz və ya tətbiq etdiyi maliyyə
sanksiyası üzrə borc məbləğinin 105 faizi
həcmində pul vəsaitinin vergi ödəyicisinin ƏDV
depozit hesabında dondurulması barədə vergi orqanı
tərəfindən qərar qəbul edilir. [449]
65.2.3-2.
Vergi orqanının hesablamaları üzrə vergi
ödəyicisi tərəfindən bu Məcəllənin
65.1-ci maddəsində göstərilən bildirişin
alındığı tarixdən 30 təqvim günü
müddətində məhkəməyə və ya müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma) şikayət verilmədikdə vergi orqanı
tərəfindən ƏDV depozit hesabından ƏDV
üzrə vergi borcunun, faizlərin və tətbiq edilmiş
maliyyə sanksiyalarının dövlət
büdcəsinə alınması həyata keçirilir.
65.2.3-3.
Vergi orqanının hesablamaları üzrə vergi
ödəyicisi tərəfindən bu Məcəllənin
65.1-ci maddəsində göstərilən bildirişin
alındığı tarixdən 30 təqvim günü
müddətində məhkəməyə və ya müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma) şikayət verildikdə bu Məcəllənin
65.2.3-1-ci maddəsinə uyğun olaraq dondurulmuş ƏDV
depozit hesabından ƏDV üzrə vergi, faiz və tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyası üzrə borcların
alınması məhkəmənin qanuni qüvvəyə
minmiş qərarına və ya müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
“İnzibati icraat haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa uyğun olaraq qəbul edilmiş qərara uyğun
həyata keçirilir.
65.3. Vergi ödəyicisinin milli
və ya xarici valyutada cari və ya digər hesablarında vəsait olduqda
vergi orqanının sərəncamı kredit və ya elektron pul təşkilatı
tərəfindən həmin sərancamın daxil olduğu
gün icra edilir.[450]
65.4.
Vergi ödəyicisinin milli və ya xarici valyutada cari və ya
digər hesablarında vəsait olmadıqda və ya o,
vergilər üzrə borcların və faizlərin, tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyalarının
ödənilməsinə, yaxud bu
Məcəllə ilə müəyyən edilən
həcmdə vəsaitin dondurulmasına kifayət etmədikdə vergi
orqanının sərancamı kredit və ya elektron pul təşkilatında
saxlanılır və vergi ödəyicisinin hesablarına
vəsait daxil olduqca icra edilir.[451]
65.5.
Çıxarılmışdır.[452]
65.6.
Bu Məcəllənin 79.3-cü
maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla,
vergi orqanlarının
vergilər üzrə borcların və faizlərin, tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyalarının dövlət
büdcəsinə alınması haqqında sərəncamları
kredit
və elektron pul
təşkilatı tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsində
nəzərdə tutulmuş ödənişlərin
növbəliliyi ardıcıllığına uyğun olaraq
icra edilir.[453]
65.7.
Vergi
orqanlarının vergilər üzrə borcların və
faizlərin, tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarının
dövlət büdcəsinə alınması haqqında
sərəncamı vergi ödəyicisinin xarici valyutada olan
hesabına yönəldildikdə, kredit və elektron pul
təşkilatı və ya poçt rabitəsinin milli
operatoru həmin gün Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının müəyyən etdiyi rəsmi
məzənnə ilə sərəncamda göstərilən
məbləğin 105 faizinədək hesabdakı valyuta
vəsaitini dondurur və dərhal bu barədə vergi
ödəyicisinə məlumat göndərir. Vergi ödəyicisi
tərəfindən konvertasiya əməliyyatı
aparıldıqdan sonra kredit və elektron pul təşkilatı vergi orqanının
sərəncamını icra edir.[454]
65.7-1. Vergi ödəyicisi tərəfindən onun bank
və digər ödəniş hesabında xarici valyutada olan
pul vəsaiti hesaba vergi orqanının sərəncamı
daxil olduğu gündən 10 əməliyyat günü
ərzində konvertasiya edilmədikdə, növbəti iş
günü ərzində Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının elan etdiyi məzənnə
ilə xarici valyutada olan dondurulmuş pul vəsaiti kredit və
ya elektron pul təşkilatı tərəfindən konvertasiya
edilməklə sərəncam icra edilir. Bu maddə ilə
müəyyən edilmiş 10 əməliyyat günü
müddətində vergi orqanı tərəfindən yeni
sərəncam göndərildiyi halda həmin sərəncamda
göstərilən vergi borcunun məbləği vergi
orqanının əvvəlki sərəncamına
münasibətdə azalmışdırsa, 10 əməliyyat
günü müddəti əvvəlki sərəncamın
tarixindən hesablanır. Bu maddə ilə müəyyən
edilmiş 10 əməliyyat günü müddətində
vergi orqanı tərəfindən yeni sərəncam
göndərildiyi halda həmin sərəncamda
göstərilən vergi borcunun məbləği vergi
orqanının əvvəlki sərəncamına
münasibətdə artmışdırsa, 10 əməliyyat
günü müddəti əvvəlki sərəncamda
göstərilən vergi borcu üzrə həmin
sərəncamın tarixindən, artan vergi borcu
məbləğinə münasibətdə isə yeni
sərəncamın daxil olduğu tarixdən hesablanır. Kredit
və ya elektron pul təşkilatının xarici valyutanın
konvertasiya edilməsinə kifayət edəcək
məbləğdə milli valyutası olmadıqda konvertasiya
əməliyyatı mövcud olan milli valyutaya uyğun
həyata keçirilməklə sərəncam icra edilir
və hər dəfə kredit və ya elektron pul
təşkilatının hesabına milli valyuta daxil olduqca icra
edilir.[455]
65.7-2. Vergi
orqanının vergi ödəyicisinin milli və ya xarici
valyutada cari və ya digər hesablarında vergilər,
faizlər və ya maliyyə sanksiyaları üzrə borc
məbləğinin 105 faizi həcmində pul vəsaitinin
məxaric əməliyyatları üzrə dondurulması
haqqında sərəncamı vergi ödəyicisinin bir
neçə kredit və ya elektron pul təşkilatında
olan hesablarına verildikdə və bu zaman borc
məbləği vergi ödəyicisinin milli və ya xarici
valyutada cari və ya digər hesablarından hər hansı
biri üzrə dondurulduqda, həmin vəsaitin dondurulmasını
təmin edən kredit və ya elektron pul təşkilatı
vergi ödəyicisinin müraciəti əsasında bu
barədə məlumatı vergi orqanına elektron qaydada
təqdim edir. Vergi orqanı təqdim olunan məlumat
əsasında digər kredit və ya elektron pul
təşkilatlarına verilən sərəncamların 1
iş günü müddətində geri qaytarılmasını
təmin edir. [456]
65.7-3. Vergi
orqanının vergi ödəyicisinin eyni kredit və ya
elektron pul təşkilatında olan bir neçə
hesablarına verilmiş vergilər, faizlər və ya
maliyyə sanksiyaları üzrə borc məbləğinin
105 faizi həcmində pul vəsaitinin məxaric
əməliyyatları üzrə dondurulması haqqında
sərəncamları olduqda və bu zaman borc
məbləği vergi ödəyicisinin milli və ya xarici
valyutada cari və ya digər hesablarından hər hansı
biri üzrə dondurulduqda, vergi orqanı həmin kredit və
ya elektron pul təşkilatının elektron müraciəti
əsasında digər hesablar üzrə
sərəncamların 1 iş günü müddətində
geri qaytarılmasını təmin edir.
65.8. Vergi
orqanının vergilər üzrə borcların, faizlərin və maliyyə
sanksiyalarının dövlət
büdcəsinə alınması haqqında
sərəncamı bir neçə kredit və ya elektron pul təşkilatına
verildikdə və bu zaman vergilər üzrə borclar, faizlər və maliyyə
sanksiyaları vergi ödəyicisinin hər hansı
milli və ya xarici valyutada cari və ya digər hesablarından
dövlət büdcəsinə alındıqda və ya dondurulduqda, vergi orqanı digər kredit
və ya elektron pul təşkilatlarına verilən
sərəncamların dərhal geri qaytarılmasını
təmin edir.[457]
Vergi
orqanının sərəncamı geri qaytarılana
qədər kredit və elektron pul
təşkilatları və ya bank əməliyyatları aparan
şəxslər vergilər üzrə borcların,
faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
dövlət büdcəsinə alınmasını
(ödənilməsini) təsdiq edən sənəd
əsasında alınmış (ödənilmiş) həmin
məbləğ həcmində vergi ödəyicisinin
vəsaitini hesabda dondurmaqla, belə vəsaitlər
üzrə sərəncamın icrasını
dayandırır.[458]
65.8-1. Bu
Məcəllənin 65.2-ci maddəsinə uyğun olaraq vergi ödəyicisinin milli və ya
xarici valyutada cari və ya digər hesablarında borc məbləğinin 105 faizi həcmində
pul vəsaitinin məxaric əməliyyatları üzrə dondurulması haqqında sərəncam olduqda,
vergi ödəyicisi
dondurulmuş pul vəsaitinin
dövlət büdcəsinə köçürülməsi ilə bağlı kredit və ya elektron pul təşkilatları və ya bank
əməliyyatları aparan şəxslərə ödəniş tapşırığı təqdim edə bilər
və həmin şəxslər
vergi ödəyicisinin ödəniş tapşırığında göstərilən məbləğdə pul vəsaitinin
dövlət büdcəsinə köçürülməsini təmin edir.[459]
65.9.
Vergi ödəyicisinin milli və ya xarici valyutada cari və ya
digər hesablarından dövlət büdcəsinə
artıq alınmış vəsaitin geri qaytarılması bu
Məcəllənin 87-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş qaydada həyata keçirilir.[460]
65.10.
Vergi orqanları Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrin
tələblərinin yerinə yetirilməsi
məqsədilə xarici dövlətlərin
vergi orqanlarının
müraciətinə
əsasən həmin xarici dövlətdə
yaranmış
vergi borcunun alınması
ilə bağlı
bu Məcəllənin 65.1 –
65.9-cu maddələrində nəzərdə tutulmuş
tədbirləri həyata keçirirlər.[461]
Maddə 66. Qeyri-qanuni gəlir
Qeyri-qanuni əldə edilən
gəlir Azərbaycan Respublikasının qanunlarına
uyğun olaraq müsadirə edilmirsə, həmin gəlirin
qeyri-qanuniliyi onun vergiyə cəlb edilməsinə təsir
göstərmir.
Maddə 67. Vergitutma obyektinin
ayrı-ayrı hallarda müəyyən edilməsi
qaydaları
67.1. Bu
Məcəllənin 37.4-cü və 50.1.1-ci
maddələrində göstərilən hallarda, habelə səyyar vergi yoxlamasının
aparılması zamanı sənədlər təqdim
edilmədikdə, ərazi və ya binalara (yaşayış
binası (sahəsi) istisna olmaqla) daxil olmağa icazə
verilmədikdə, mühasibat uçotunu aparmadıqda və
ya mühasibat uçotunu müəyyən edilmiş qaydada
aparmadıqda, uçotu və hesabat sənədləri məhv
olunduqda (itirildikdə), həmçinin vergitutma obyektinin
müəyyənləşdirilməsi hər hansı
başqa səbəblərdən mümkün olmadıqda,
vergi orqanlarının ödənilməli olan verginin
məbləğini aşağıda göstərilən
əlaqəli məlumatlardan istifadə etməklə hesablamaq
hüququ vardır: [462]
67.1.1.
vergi ödəyicisi tərəfindən vergi orqanına
əvvəlki hesabat dövrləri üçün təqdim
edilmiş vergi bəyannamələri;
67.1.2.
vergi ödəyicisinin gəlirləri, o cümlədən
satışdankənar gəlirləri barədə rəsmi
məlumatlar;
67.1.3.
vergi ödəyicisinin xərcləri, o cümlədən
fərdi istehlakı üçün malların
(daşınar və daşınmaz əmlakın),
işlərin və xidmətlərin alınmasına
çəkilən xərcləri barədə rəsmi
məlumatlar;
67.1.4.
vergi ödəyicisinin mülkiyyətində və ya
istifadəsində olan maddi və qeyri-maddi əmlak
barədə rəsmi məlumatlar;
67.1.5.
vergi ödəyicisi tərəfindən istehsal olunmuş
və (və ya) təqdim edilmiş malların (işlərin,
xidmətlərin) fiziki həcmi barədə rəsmi
məlumatlar;
67.1.6.
vergi ödəyicisinin idxal-ixrac əməliyyatları
barədə rəsmi məlumatlar;
67.1.7.
vergi ödəyicisinin bank və digər ödəniş hesablarındakı
vəsaitlər, o cümlədən bank və digər ödəniş hesablarındakı
vəsaitlərin hərəkəti barədə alınan
rəsmi məlumatlar;[463]
67.1.8. vergi ödəyicisində
aparılmış xronometraj müşahidələrin
nəticələri;
67.1.9.
vergi orqanının əldə etdiyi mənbəyi bəlli
olan hər hansı digər məlumatlar, o cümlədən vergi orqanı tərəfindən
həyata keçirilən vergi nəzarəti tədbirləri
zamanı əldə edilmiş vergi ödəyicisinin
sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı qanunla nəzərdə
tutulmuş qaydada rəsmiləşdirilməyən
əməliyyatlar üzrə məlumatlar.[464]
67.2.
Vergi ödəyicisi tərəfindən ödənilməli
olan verginin (mənfəət və gəlir vergisi
istisna olmaqla) əlaqəli
məlumatlara əsasən
müəyyənləşdirilməsi üçün
aşağıda göstərilən meyarlar nəzərə
alınmaqla vergi ödəyicisinin fəaliyyətinə analoji
fəaliyyətlə məşğul olan vergi
ödəyicisinin vergi orqanında olan məlumatlarından
istifadə edilir:[465]
67.2.1.
eyni xüsusiyyətli və ya eyni cinsli malların
istehsalı;
67.2.2.
eyni xüsusiyyətli və ya eyni cinsli malların təqdim
edilməsi, işlərin görülməsi və
xidmətlərin göstərilməsi;
67.2.3.
fəaliyyət göstərilən ərazi.
67.3.
Vergilər əlaqəli məlumatlar və analoji vergi
ödəyicisi barədə məlumatlar əsasında
hesablandıqda, verginin məbləği vergi
ödəyicisinin müvafiq olaraq gəlirinin, yaxud
gəlirdən çıxılan xərclərinin
məbləğini analoji fəaliyyətlə
məşğul olan vergi ödəyicisinin həmin hesabat
dövründə gəlirində, yaxud gəlirdən
çıxılan xərclərində verginin xüsusi
çəkisini göstərən əmsala vurmaqla
müəyyənləşdirilir.[466]
67.3-1. Vergi
ödəyicisi tərəfindən vergiyə cəlb
edilən gəlirlər rəsmiləşdirilmədikdə,
lakin gəlirdən çıxılan xərclərə dair
əlaqəli məlumatlar mövcud olduqda vergi tutulan
mənfəət (gəlir) 50 faiz həcmində rentabellik
nəzərə alınmaqla hesablanır.[467]
67.4.
Vergi ödəyicisi barədə əlaqəli
məlumatları əldə etmək mümkün
olmadıqda, vergilər analoji fəaliyyətlə
məşğul olan vergi ödəyicilərinin üçot
və hesabat məlumatları əsasında hesablanır.
67.5.
Muzdla işləyən fiziki şəxslərin gəlir
vergisini əlaqəli məlumata əsasən hesablamaq
qeyrı-mümkün olduqda və ya fiziki şəxslərin
işləməsi rəsmiləşdirilmədikdə vergi
orqanı gəlir vergisinin məbləğini ötən ilin
ölkə üzrə orta aylıq əmək haqqı
əsasında hesablayır.
67.6.
Verginin hesablanması üçün vergi ödəyicisi
barədə vergi orqanında bir neçə əlaqəli
məlumat olduqda, ən yuxarı məbləğdə verginin
hesablanmasına əsas verən əlaqəli məlumata
əsasən vergi hesablanır.
67.7.
Əlaqəli məlumata əsasən vergi hesablanarkən,
vergi ödəyicisinin artıq ödənilmiş
vergiləri, faizləri və maliyyə sanksiyaları
nəzərə alınır.
67.8.
Bu Məcəllənin 16.2-ci maddəsinə uyğun olaraq
sahibkarlıq fəaliyyəti, əmlakının,
torpağının və vergi tutulan
əməliyyatının olmaması barədə vergi
orqanına arayış təqdim etmiş vergi
ödəyicilərinə əlaqəli məlumatlar
əsasında vergilər hesablanmır.
67.9.
Əlaqəli məlumatlara əsasən hesablanmış
vergilərə dair bəyannamələr vergi orqanına
təqdim edildikdən sonra, hesablanmış vergilər
bəyannamələr nəzərə alınmaqla yenidən
hesablanır.
67.10.
Əlaqəli məlumatlara əsasən hesablanmış
vergilərin alınması bu Məcəllənin 65-ci
maddəsinə uyğun olaraq həyata keçirilir.
67.11.
Qarşılıqlı surətdə asılı olan
şəxslər arasında hər hansı əməliyyat
aparıldıqda, vergi orqanı müstəqil
şəxslər arasındakı əməliyyatlar zamanı
əldə edilə bilən vergi tutulan gəliri
müəyyənləşdirmək üçün
gəlirləri və ya xərcləri həmin şəxslər
arasında bölə bilər.
67.12.
Şəxs fərdi istehlakına, o cümlədən
əmlak alınmasına çəkilən xərclərin
ödənilməsi üçün kifayət olmayan
məbləğdə gəlir əldə etdiyini
bildirirsə, vergi orqanı gəliri və vergiləri
həmin şəxsin əvvəlki dövrlərdəki
gəlirlərini, habelə kredit və borclarını nəzərə
almaqla çəkdiyi xərclərə əsasən
müəyyənləşdirir.
67.13.
Verginin məqsədləri üçün barter
əməliyyatları malların (işlərin,
xidmətlərin) bazar qiymətləri ilə
satışı kimi qiymətləndirilir. [468]
Barter
əməliyyatının elektron qaimə-fakturada göstərilən məbləği
azaldılmışdırsa, vergi orqanı vergitutma
obyektlərini bazar qiymətləri nəzərə
alınmaqla dəqiqləşdirir, verginin məbləğini
yenidən hesablayır və Azərbaycan Respublikasının
vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə nəzərdə
tutulan sanksiyaları tətbiq edir. [469]
67.14. Bu
Məcəllənin 67.1-ci maddəsində
göstərilən hallarda vergi ödəyicisinin
gəlirlərini və ya xərclərini müəyyən
etmək mümkün olduqda mənfəət (gəlir) vergisi
bu Məcəllənin 83.9-cu maddəsinə əsasən
hesablanır.[470]
67.15. Vergi orqanı tərəfindən
keçirilən vergi nəzarəti zamanı vergi
ödəyicisinin uçot məlumatlarında (mühasibat
uçotu və ilkin uçot sənədlərində)
göstərilən malların faktiki olaraq onun sahibliyində
olmadığı aşkar edildikdə vergilər həmin
halın aşkar edildiyi hesabat dövrü üzrə,
səyyar vergi yoxlaması zamanı isə yoxlama ilə
əhatə edilən sonuncu hesabat dövrü üzrə
hesablanır. Bu maddənin məqsədləri
üçün təqdim edilən mallar bir əqd və ya
müqavilə üzrə təqdim edilmiş hesab edilir. [471]
67.16. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslərdə keçirilən
səyyar vergi yoxlaması
zamanı yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi aşkar edildikdə,
vergitutma məqsədləri üçün
aşağıdakı hallarda yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələri yoxlamanın əhatə
etdiyi sonuncu hesabat dövründə təqdim edilmiş
sayılır: [472]
67.16.1. bu Məcəllənin 16.8-ci maddəsində
nəzərdə tutulan məlumat səyyar vergi
yoxlamasının başlandığı günədək
təqdim edilmədikdə;
67.16.2. bu Məcəllənin 16.8-ci maddəsində
nəzərdə tutulan məlumatı təqdim edən, lakin
təqdim edilən məlumatda yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilmədiyi
göstərildikdə.
67.17. Bu Məcəllənin 67-ci maddəsində
sadalanan vergitutma obyektinin müəyyən edilməsi ilə
bağlı ayrı-ayrı halları tənzimləyən
maddələr bu maddədə sıra üzrə
ardıcıllıq gözlənilmədən tətbiq edilir.[473]
Maddə 67-1. Sənaye, yaxud
texnologiyalar parklarında vergitutma[474]
67-1.1.
Sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti sənaye,
yaxud texnologiyalar parklarında yerləşən
təsərrüfat və digər vergitutma obyektlərini bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
güzəşt müddəti bitənədək təqdim
etdikdə:
67-1.1.1.
əvvəlki rezidentin mövcud investisiya layihəsinə
uyğun olaraq mal (iş, xidmət) istehsalına
başlamağı və ya davam etdirməyi
öhdəsinə götürən təsərrüfat
və digər vergitutma obyektlərini əldə edən yeni
rezidentə vergi güzəştləri həmin
müddətin qalan hissəsi ərzində verilir;
67-1.1.2. yeni
investisiya layihəsinə uyğun olaraq digər növ mal
(iş, xidmət) istehsalını təşkil etməyi
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi məbləğdən az olmayan
sərmayə qoyuluşunu öhdəsinə
götürən təsərrüfat və digər vergitutma
obyektlərini əldə edən yeni rezidentə vergi güzəştləri
bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş tam
müddət ərzində verilir.
67-1.2.
Sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti sənaye,
yaxud texnologiyalar parklarında yerləşən
təsərrüfat və digər vergitutma obyektlərini bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
güzəşt müddəti bitəndən sonra təqdim
etdikdə:
67-1.2.1.
əvvəlki rezidentin mövcud investisiya layihəsinə
uyğun olaraq mal (iş, xidmət) istehsalını davam
etdirən təsərrüfat və digər vergitutma
obyektlərini əldə edən yeni rezidentə vergi güzəştləri
verilmir;
67-1.2.2. yeni
investisiya layihəsinə uyğun olaraq digər növ mal
(iş, xidmət) istehsalını təşkil etməyi
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi məbləğdən az olmayan
sərmayə qoyuluşunu öhdəsinə
götürən təsərrüfat və digər vergitutma
obyektlərini əldə edən yeni rezidentə vergi güzəştləri
bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş tam
müddət ərzində verilir.
67-1.3.
Sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti yeni
investisiya layihəsinə əsasən sənaye, yaxud
texnologiyalar parklarında digər istehsal sahəsi qurduqda, bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş vergi
güzəştləri rezidentin sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarında müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada yeni
investisiya layihəsi üzrə qeydiyyata
alındığı tarixdən hesablanır. Bu halda bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş vergi
güzəştləri yeni investisiya layihəsi üzrə
fəaliyyətə şamil olunur.
67-1.4.
Sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti vergi
güzəştlərinin tətbiq olunduğu dövrdə
sənaye, yaxud texnologiyalar parklarından kənarda
fəaliyyət göstərdikdə həmin
fəaliyyətlə bağlı gəlirlərin və
xərclərin uçotunu ayrıca aparmalıdır. Bu zaman
sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti bu parklardan
kənarda göstərdiyi fəaliyyətə görə
əldə etdiyi gəlirlərdən vergiləri Vergi
Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş
ümumi qaydada ödəyir.
67-1.5. Bu Məcəllənin
67-1.3-cü maddəsində nəzərdə tutulan halda
sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının rezidenti yeni
investisiya layihəsinə əsasən sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarında qurduğu digər istehsal sahəsinin
fəaliyyəti ilə bağlı gəlirlərin və
xərclərin uçotunu vergi güzəştlərinin
tətbiq olunduğu dövrdə ayrıca aparmalıdır.
Maddə
67-2. İnvestisiya təşviqi sənədini almış
hüquqi şəxslərdən və fərdi sahibkarlardan
vergitutma[475]
67-2.1. İnvestisiya təşviqi
sənədini almış şəxs təsərrüfat
və digər vergitutma obyektlərini bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş güzəşt
müddəti bitənədək təqdim etdikdə,
mövcud investisiya layihəsinə uyğun olaraq mal (iş,
xidmət) istehsalına başlamağı və ya davam
etdirməyi öhdəsinə götürən
təsərrüfat və digər vergitutma obyektlərini
əldə edən yeni şəxsə vergi
güzəştləri həmin müddətin qalan hissəsi
ərzində verilir.
67-2.2. İnvestisiya təşviqi
sənədini əvvəllər almış şəxs yeni
investisiya layihəsinə əsasən istehsal sahəsi
qurduqda, bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş vergi güzəştləri şəxsin yeni
investisiya layihəsi üzrə investisiya təşviqi
sənədinin alındığı tarixdən hesablanır.
67-2.3. İnvestisiya təşviqi
sənədini almış şəxs vergi
güzəştlərinin tətbiq olunduğu dövrdə
investisiya layihəsinə aid olmayan fəaliyyət göstərdikdə,
həmin fəaliyyətlə bağlı gəlirlərin
və xərclərin uçotunu ayrıca aparır və bu
fəaliyyətə görə əldə etdiyi
gəlirlərdən vergiləri bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş ümumi qaydada ödəyir.
67-2.4. İnvestisiya layihəsinin
həcmi ilə bağlı minimal məbləğ investisiya
edilmədikdə, habelə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən edilmiş qaydada nəzərdə tutulan
hallarda investisiya təşviqi sənədi ləğv
edildikdə, vergilər üzrə faizlərin ödənilməsi
istisna olmaqla, investisiya layihəsinin icrasına
başlandığı tarixdən etibarən bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş vergi
azadolmaları tətbiq edilən gəlirlər və
əməliyyatlar üzrə vergilərin hesablanması və
dövlət büdcəsinə ödənilməsi investisiya
təşviqi sənədi verilmiş şəxslər
tərəfindən yerinə yetirilir. Bu zaman yenidən
hesablanmalı vergilərin məbləği investisiya
təşviqi sənədinin ləğv edildiyi hesabat
dövründə və ya vergi nəzarəti zamanı bu hal
aşkar edildiyi halda yoxlama ilə əhatə edilən sonuncu
hesabat dövründə həyata keçirilir.[476]
Maddə 68. Müddətlərin
müəyyən edilməsi qaydası
68.1. Bu Məcəllədə
müəyyən edilən hər hansı müddətin
axımı onun hesablanmasını şərtləndirən
hüquqi hərəkətin və ya faktiki hadisənin
həyata keçirildiyi sonrakı gündən
başlanır.
68.2. Hər hansı müddət bu
Məcəllədə göstərilən dövrün
sonuncu gününün axırında bitir. Bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan hər hansı
müddət qeyri-iş gününə təsadüf
edərsə, həmin müddət onun ardınca gələn
ən yaxın növbəti iş gününə
keçir.
Maddə 69. Xarici valyutanın manatla
hesablanması
69.1. Xarici valyuta ilə aparılan
və vergiyə cəlb etməyə aid olan hər hansı
əməliyyat onun həyata keçirildiyi gün
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının
rəsmi mübadilə məzənnəsi ilə manatla
hesablanır.
69.2. Xarici valyuta ilə aparılan və
vergiyə cəlb etməyə aid olan əməliyyatlar
üzrə yaranan məzənnə fərqi
əməliyyatın həyata keçirildiyi günlə
malların (işlərin, xidmətlərin) dəyərinin
ödənildiyi günə olan məzənnə
arasındakı fərqlə müəyyən edilir. Hesabat
ilinin sonuna xarici valyutada alınmış və təqdim
edilmiş mallar (işlər və xidmətlər)
üzrə yaranan debitor və kreditor borcları üzrə
məzənnə fərqi Azərbaycan Respublikasının
Mərkəzi Bankının elan etdiyi məzənnə
ilə qiymətləndirilməklə gəlirə və ya
zərərə aid edilir. Vergi ödəyicisinin xarici valyutada
olan pul vəsaitləri təqvim ilinin sonu
vəziyyətinə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının elan etdiyi rəsmi məzənnə ilə
hesablanmaqla müəyyən edilir.[477]
Maddə 70. Vergi ödəyiciləri
ilə yazışma
70.1. Vergi orqanının vergi
ödəyicisinə və ya vergi ödəyicisinin vergi
orqanına tələbi yazılı şəkildə və
ya elektron formada tərtib edilməmişdirsə və bir
tərəf onu digər tərəfə
verməmişdirsə, belə tələblərin heç
biri vergi orqanı və ya vergi ödəyicisi
üçün hüquqi qüvvəyə malik deyildir.[478]
70.2. Vergi orqanının vergi ödəyicisinə
göndərdiyi hər hansı qərar, akt, bildiriş,
tələbnamə, məktub və ya digər
sənədlər (onların surətləri) adı
göstərilməklə vergi orqanının rəhbəri
(onun müavini) tərəfindən imzalanmalı və
möhürlə təsdiq edilməlidir. Elektron üsulla
göndərilən sənədlərin möhürlə
təsdiq edilməsi tələb olunmur.[479]
70.2-1. Sənədlər (onların surətləri)
vergi orqanı tərəfindən vergi ödəyicisinə
aşağıdakı formalardan birinə uyğun
göndərildikdə (verildikdə), lazımi qaydada
çatdırılmış sayılır:[480]
70.2-1.1. vergi ödəyicisinə (onun
səlahiyyətli nümayəndəsinə) şəxsən
verildikdə – şəxsən verildiyi gün;
70.2-1.2. poçt rabitəsi vasitəsilə vergi
ödəyicisi olan hüquqi şəxsin dövlət
qeydiyyatı haqqında sənədlərində və ya vergi
ödəyicisi olan fiziki şəxsin uçot
sənədlərində sonuncu ünvan kimi qeyd olunmuş
ünvanına göndərildikdə – poçta təqdim
edildiyi gündən 5 iş günü keçdikdən sonra;
70.2-1.3. elektron üsulla elektron kabinetinə
göndərildikdə – elektron üsulla göndərildiyi
gündən 3 iş günü keçdikdən sonra.
70.2-2. Sənədlər (onların surətləri) bu
Məcəllənin 70.2-1.1-ci maddəsinə əsasən
şəxsən verildikdə, vergi ödəyicisinə (onun
səlahiyyətli nümayəndəsinə) verilmə tarixini
təsdiq edən üsulla təqdim edilir.
70.2-3. Bu Məcəllənin 70.2-1.2-ci və
70.2-1.3-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş qayda vergi ödəyicisinin (onun səlahiyyətli
nümayəndəsinin) inzibati aktı almadığı
və ya gec aldığı hallara şamil olunmur.
70.2-4. Vergi
ödəyicilərinin müraciətlərinə vergi
orqanının cavabları elektron üsulla vergi
ödəyicisinin elektron kabinetinə göndərilir. Vergi
ödəyicisinin müraciəti əsasında həmin
cavabların kağız daşıyıcıda olan surəti
ona verilir.[481]
70.3.
Vergi hesablamalarına dair sənədlərin və ya vergi
qanunvericiliyinə əsasən tərtib edilən digər
sənədlərin heç biri, aşağıdakılara
əməl edildiyi halda, etibarsız və ya prosessual
pozuntularla tərtib edilmiş sayıla bilməz:
70.3.1.
onlar öz məzmununa və mahiyyətinə görə vergi
qanunvericiliyinə uyğun gəlirsə; və
70.3.2. vergi hesablanılan və ya bu
sənədlərin aid olduğu şəxs hamı
üçün aydın şəkildə
göstərilmişdirsə.
Maddə 71. Vergi ödəyiciləri
tərəfindən uçot sənədlərinin tərtib
edilməsi və saxlanması
71.1. Vergi ödəyicisi olan hər
hansı şəxs:
71.1.1.
həmin şəxsin vergi öhdəliklərinin
yaranmasına səbəb ola bilən;
71.1.2.
həmin şəxsdə vergi tutulmasına dair
öhdəliklər yaranmasına səbəb ola bilən;
71.1.3.
həmin şəxsdə bu Məcəlləyə müvafiq
olaraq məlumat verməyə dair öhdəliklər
yaranmasına səbəb ola bilən əməliyyatları
sənədləşdirməyə borcludur.
71.2.
Vergi ödəyiciləri bu Məcəllənin 71.1-ci
maddəsində göstərilən uçot
sənədlərini qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada aparmağa borcludurlar.
71.3.
Vergi ödəyicisinin ayrı-ayrı uçot
sənədləri xarici dildə tərtib edildikdə, vergi
orqanları onların Azərbaycan dilinə rəsmi
surətdə tərcümə olunmasını tələb edir. [482]
71.4. Mühasibat uçotu sənədləri, o
cümlədən elektron və (və ya) kağız formatda
məlumatlar tam oxunaqlı şəkildə 5 ildən az
olmamaqla qanunla müəyyən edilmiş müddətdə
saxlanmalıdır.[483]
Maddə
71-1. Elektron qaimə-fakturaları[484]
71-1.1. Bu Məcəllə ilə
müəyyən edilən hallarda malları təqdim edən
(göndərən), işləri görən və
xidmətləri göstərən, habelə malların
təsərrüfatdaxili yerdəyişməsini həyata
keçirən vergi orqanında uçotda olan şəxs
elektron qaimə-fakturanı aşağıdakı
müddətlərdə təqdim (tərtib) etməlidir:[485]
71-1.1.1. bu Məcəllənin 71-1.5.1-ci,
71-1.5.4-cü, 71-1.5.5-ci, 71-1.5.7-ci və 71-1.5.8-ci
maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda –
mallar göndərilən (verilən) vaxt;
71-1.1.2. əvvəlcədən
sifariş edilməyən malların təqdim edilməsi
üzrə – malların təhvil verilməsini təsdiq
edən sənədin verildiyi tarixdən 5 gün
müddətində;
71-1.1.3. işlərin
görülməsi və xidmətlərin
göstərilməsi üzrə – işlərin
görüldüyü və xidmətlərin
göstərildiyi tarixdən 5 gün müddətində;
71-1.1.4. bu Məcəllənin 71-1.5.2-ci,
71-1.5.3-cü və 71-1.5.6-cı maddələrində
nəzərdə tutulmuş hallarda – malların
qaytarıldığı və vergi tutulan dövriyyənin
dəqiqləşdirildiyi vaxtdan 3 gün müddətində;
71-1.1.5. bu Məcəllənin 71-1.5.12-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş halda–avansın
alındığı gün.[486]
71-1.2. Elektron qaimə-fakturanın
forması, tətbiqi, uçotu və istifadəsi qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.
71-1.3. Əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər tərəfindən
Azərbaycan Respublikasının ərazisində
alınmış, istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan mallara görə
ödənilmiş əlavə dəyər vergisinin
qaytarılması üçün elektron
qaimə-fakturanın vahid forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilir. [487]
71-1.3-1. Fiziki şəxs olan
istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının ərazisində bina tikintisi
fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslərdən nağdsız qaydada alınmış
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinə görə ödənilmiş ƏDV-nin
qaytarılması üçün elektron qaimə-fakturanın
vahid forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilir.[488]
71-1.4. Ticarət
festivalları dövründə fiziki şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
ərazisində alınmış, istehsal, yaxud kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan mallara görə ödənilmiş əlavə
dəyər vergisinin qaytarılması üçün
elektron qaimə-fakturanın vahid forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilir. [489]
71-1.5. Vergi ödəyicisi
tərəfindən aparılan əməliyyatlar zamanı
əməliyyatın xarakterindən asılı olaraq
aşağıdakı növdə elektron qaimə-faktura verilir:
71-1.5.1. malların, işlərin və
xidmətlərin təqdim edilməsi barədə;
71-1.5.2. malların qaytarılması
barədə;
71-1.5.3. malların qaytarılması
istisna olmaqla, bu Məcəllənin 163-cü maddəsinə
əsasən verilən; [490]
71-1.5.4. malların (işlərin,
xidmətlərin) vəkalət verən (komitent)
tərəfindən agentə (komisyonçuya) verilməsi
barədə; [491]
71-1.5.5. agent (komisyonçu)
tərəfindən malların (işlərin,
xidmətlərin) alıcısına (subagentə) təqdim
edilən; [492]
71-1.5.6. agent (komisyonçu)
tərəfindən malların (işlərin,
xidmətlərin) vəkalət verənə (komitentə)
qaytarılması barədə;
71-1.5.7. malların emala, yaxud saxlamaya
verilməsi barədə; [493]
71-1.5.8. emal prosesi keçmiş, yaxud
saxlamaya verilmiş malların qaytarılması barədə; [494]
71-1.5.9. bu Məcəllənin 177.5-ci
maddəsinə əsasən verilən;
71-1.5.10. aksizli malların (neft
məhsulları istisna olmaqla) təsərrüfatdaxili
yerdəyişməsi barədə; [495]
71-1.5.11. ixrac qeydi ilə satış
barədə.
71-1.5.12. alınmış avans
ödənişləri barədə.[496]
71-1.6. Bu Məcəllənin 71-1.5.10-cu
maddəsində nəzərdə tutulan növdə elektron
qaimə-faktura aksizli malların istehsalçıları
və ya idxalçıları tərəfindən tərtib
edilir. [497]
71-1.7. Agent (komisyonçu)
tərəfindən malların (işlərin,
xidmətlərin) subagentə verilməsi, habelə subagent
tərəfindən malların (işlərin,
xidmətlərin) alıcıya təqdim edilməsi zamanı
bu Məcəllənin 71-1.5.5-ci maddəsinə uyğun olaraq
elektron qaimə-faktura tərtib edilir və müvafiq olaraq
əməliyyatın subagentə ötürülməsi
və subagent tərəfindən aparılması ilə
bağlı qeyd aparılır.
71-1.8. Aksizli malların
istehsalçısı tərəfindən aksizli malların
istehsal binasının hüdudlarından ona məxsus digər
təsərrüfat subyektlərinə (obyektlərinə),
yaxud əvvəlcədən sifariş edilməyən
əməliyyatlar üzrə nəqliyyat
vasitələrinə buraxılışı bu
Məcəllənin 71-1.5.10-cu maddəsində
nəzərdə tutulmuş növdə elektron
qaimə-faktura ilə rəsmiləşdirilir.
Maddə
71-2. Malların alış aktı[498]
71-2.1. Bu Məcəllənin 130.1-1-ci
maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla
vergi orqanında uçotda olmayan şəxslərdən
mallar alındıqda alınmış mallara görə
alış aktları və malların alışı
tarixindən 5 gün müddətində elektron alış
aktı tərtib edilir.
71-2.2. Elektron alış aktının
forması, tətbiqi, uçotu və istifadəsi qaydası
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilir.
71-2.3. Vergi ödəyicisi
tərəfindən tərtib edilmiş elektron alış
aktı çap edilərək vergi orqanında uçotda
olmayan fiziki şəxs tərəfindən imzalandığı
halda həmin sənəd malların alışını
təsdiq edən sənəd hesab edilir və kağız
daşıyıcıda alış aktı tərtib edilmir.
Maddə 71-3. Elektron
əmtəə-nəqliyyat qaiməsi və yük
avtonəqliyyatı üçün elektron yol vərəqi [499]
71-3.1. “Avtomobil nəqliyyatı
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq əmtəə təyinatlı yüklərin
daşınmasına görə elektron əmtəə-nəqliyyat
qaiməsi və yük avtonəqliyyatı üçün elektron
yol vərəqi tərtib edilir.
71-3.2. Elektron
əmtəə-nəqliyyat qaiməsinin və yük
avtonəqliyyatı üçün elektron yol vərəqinin
forması, tətbiqi, uçotu və istifadəsi qaydası
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilir.
Maddə 72. Vergi hesabatının
tərtib edilməsi və verilməsi qaydası[500]
72.1. Bu Məcəllənin
məqsədləri üçün vergi hesabatı vergi
bəyannaməsindən ibarətdir.
72.2.
Bu Məcəlləyə və ona müvafiq olaraq qəbul
edilmiş qanunlara uyğun olaraq vergi hesabatını
verməyə borclu olan vergi ödəyiciləri vergi
hesabatını bu Məcəllədə göstərilən
müddətlərdə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyənləşdirdiyi formada və
yerdə vergi orqanına verməlidirlər.
Vergi
hesabatları vergi ödəyicisi tərəfindən
şəxsən və ya hesabatın təqdim edilməsi
təsdiq oluna bilən hər hansı digər üsulla
(rabitə təşkilatına təhvil verilməsi və ya
müvafiq qanunvericiliyə uyğun olaraq elektron sənəd
formasında göndərilməsi də daxil olmaqla) təqdim
edilə bilər.[501]
Vergi
hesabatının elektron sənəd formasında
göndərilməsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata
keçirilir. Vergi hesabatını elektron sənəd
formasında təqdim edən vergi ödəyicilərinə
bu Məcəllənin 72.3-cü, 72.4-cü 72.6.3-cü və
72.6.4-cü maddələrinin müddəaları şamil edilmir.[502]
72.3.
Vergi hesabatını vergi ödəyicisi, yaxud onun
müəyyən edilmiş qaydada vəkil edilmiş
nümayəndəsi imzalamalıdır.
72.4.
Qanunvericiliyə müvafiq olaraq vergi ödəyicisinin vergi
hesabatının tərtib edilməsində müstəqil
auditor iştirak edirsə o, vergi hesabatını imzalamalı,
möhür vurmalı və öz vergi ödəyicisinin
eyniləşdirmə nömrəsini göstərməlidir.
Hesabatı bir nəfərdən çox
tərtibatçı hazırlayırsa, onu ancaq baş
tərtibatçı imzalayır.[503]
72.4-1. Bu Məcəllənin 163-cü maddəsində
nəzərdə tutulan hallarda vergilərin
dəqiqləşdirilməsi qiymətləndirmə
bazasında dəyişikliyin baş verdiyi hesabat
dövründə aparılır və hesabat dövrü
üzrə vergi ödəyicisi tərəfindən təqdim
edilmiş bəyannamədə dəqiqləşdirilir.[504]
72.5.
Bu Məcəllənin 163-cü maddəsində
nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla əvvəlki hesabat
dövrləri üzrə təqdim edilmiş hesabatlardakı
məlumatlar ilkin uçot sənədləri üzrə
məlumatlara uyğun olmadığı hallarda vergi
ödəyiciləri tərəfindən həmin hesabat
dövrü üçün dəqiqləşdirilmiş
hesabat təqdim edilməlidir. Dəqiqləşdirilmiş
hesabat üzrə büdcəyə ödənilməli vergi
məbləği əvvəl təqdim edilmiş hesabat
üzrə büdcəyə ödənilməli vergi
məbləğindən çox olduqda, əlavə
hesablanmış vergi məbləği faizlərlə
birlikdə büdcəyə ödənilir, az olduqda isə
hesablanmış vergi və faiz məbləğləri
azaldılır. Vergi ödəyicisi tərəfindən
dəqiqləşdirilmiş və ya vaxtında təqdim
edilməmiş hesabatlar vergi ödəyicisində səyyar
vergi yoxlamasının başlandığı
günədək təqdim edilə bilər.[505]
72.5-1. Vergi ödəyiciləri
tərəfindən könüllü açıqlama edildiyi
halda bu barədə vergi orqanına forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilən hesabat təqdim edilir. [506]
72.5-2. Könüllü açıqlama edildiyi halda
təqdim edilmiş hesabat üzrə vergi ödəyicisi
tərəfindən yalnız hesablanmış vergi
məbləği, məcburi dövlət sosial sığorta,
işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta
haqları ödənilir. [507]
72.6.
Vergi orqanı tərəfindən vergi hesabatının onun
barəsində kameral vergi yoxlaması aparıldıqdan sonra
və ya hər hansı digər hərəkətlərin
həyata keçirilməsi ilə qəbul edilməsinin
şərtləndirilməsi yolverilməzdir və qanunla
müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb
olur. Vergi orqanı tərəfindən vergi hesabatı
yalnız aşağıdakı hallardan biri olduqda qəbul
edilmir:
72.6.1.
vergi ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi
göstərilmədikdə və ya səhv
göstərildikdə;
72.6.2. vergi dövrü əks
olunmadıqda;
72.6.3.
vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxs
tərəfindən kağız daşıyıcı
vasitəsi ilə verilən vergi hesabatı imzalanmadıqda
və möhürlə təsdiq olunmadıqda;[508]
72.6.4.
vergi ödəyicisi olan fiziki şəxs tərəfindən
vergi hesabatı imzalanmadıqda.
72.6.5.
Vergi ödəyicisi olan hüquqi və fiziki
şəxslər tərəfindən elektron sənəd formasında
göndərilən vergi hesabatı müvafiq qanunvericiliyin
və ya qaydaların tələlərinə uyğun
olmadıqda.[509]
72.7. Bu Məcəlləyə
və ya digər qanunvericilik aktlarına müvafiq olaraq vergi
orqanına təqdim edilmiş vergi hesabatı bu
Məcəllənin 72.6.1-72.6.5-ci maddələrində müəyyən
edilmiş hallarda qəbul edilmədikdə, hesabatın vergi
orqanına daxil olduğu gündən 3 iş günü
ərzində vergi ödəyicisinə bu barədə, habelə
aşkar edilmiş dəqiqsizliklər aradan qaldırılaraq
vergi orqanına təqdim edilməsi barədə bildiriş
göndərilir.[510]
Maddə 73. Ödəmələr
haqqında məlumatın verilməsi
Görülmüş
işlərin və ya göstərilmiş xidmətlərin
haqqını ödəyən, yaxud hər hansı digər
ödəmələr aparan şəxs, qanunla müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada ödənilmiş
məbləğlər haqqında vergi orqanına məlumat
verməlidir.
Maddə 74. Hesabatın verilməsi
müddətinin uzadılması
74.1. Hesabatın verilmə
müddəti başa çatanadək vergi ödəyicisi
gəlir vergisinin və ya mənfəət vergisinin
hesabatının verilməsi müddətinin uzadılması
barədə müraciət edirsə və bu zaman
ödənilməli olan verginin məbləğini tamamilə
ödəyirsə, hesabatın verilməsi müddəti
üç ayadək uzadılmış hesab olunur.
Bu
maddəyə uyğun olaraq müddətin uzadılması
verginin ödənilməsi müddətini dəyişdirmir.
74.2. Hesabat üzrə
hesablanmış verginin məbləği ödənilmiş
məbləğdən artıq olduqda yaranan fərq verginin
ödənilməsinin son müddəti günündən
hesablanan faizlər nəzərə alınmaqla
büdcəyə keçirilməlidir.
Maddə 75. Vergi ödəyiciləri
ilə münasibətdə bankların və bank
əməliyyatlarının ayrı-ayrı növlərini
həyata keçirən digər kredit
təşkilatlarının,
habelə elektron pul təşkilatlarının vəzifələri[511]
75.0. Banklar və bank
əməliyyatlarının ayrı-ayrı növlərini
həyata keçirən digər kredit təşkilatları, habelə elektron pul
təşkilatları
borcludurlar:[512]
75.0.1.
yalnız vergi orqanları tərəfindən vergi
ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi
verildiyini təsdiq edən sənədlər verildikdən
sonra hüquqi şəxslərə və sahibkarlıq
fəaliyyətini hüquqi şəxs yaratmadan həyata
keçirən fiziki şəxslərə milli və ya xarici
valyutada cari və ya digər hesablar açmağa, bank və digər ödəniş sənədlərində vergi
ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi
göstərilmədikdə hesablar üzrə
əməliyyatlar aparmamağa;[513]
75.0.2.
hüquqi şəxslərin və sahibkarlıq
fəaliyyətini hüquqi şəxs yaratmadan həyata
keçirən fiziki şəxslərin öz milli və ya
xarici valyutada cari və ya digər hesablarından vergilərin
ödənilməsi haqqında ödəmə
tapşırıqlarını icra etməyə;[514]
75.0.3. hüquqi şəxslərin
və sahibkarlıq fəaliyyətini hüquqi şəxs
yaratmadan həyata keçirən fiziki şəxslərin
milli və ya xarici valyutada cari və ya digər hesablarından
vəsaitin tutulması üzrə əməliyyatların
aparıldığı gün vergi məbləğlərini
müvafiq büdcəyə keçirməyə (banka və
ya büdcəyə kassa xidməti göstərən digər
maliyyə idarəsinə köçürməyə).[515]
Maddə 76. Banklar və bank
əməliyyatlarının ayrı-ayrı növlərini
həyata keçirən kredit təşkilatları, habelə elektron pul təşkilatları tərəfindən
məlumatların verilməsi[516]
76.1. Vergi orqanları vergi nəzarəti zamanı və ya
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq müqavilələr
çərçivəsində digər dövlətin
səlahiyyətli orqanları ilə məlumat
mübadiləsinin həyata keçirilməsi məqsədilə
kredit və ya elektron pul təşkilatlarına və ya bank
əməliyyatları aparan şəxslərə
yazılı bildiriş göndərməklə, həmin kredit
və ya elektron pul təşkilatının xidmət etdiyi
vergi ödəyicisinin (şəxsin) eyniləşdirmə məlumatını, onun hesabları və hesab əməliyyatları barədə məlumat, həmçinin bu məlumatı təsdiq edən sənədləri almaq hüququna malikdir.[517]
76.1-1. Bu Məcəllənin 76.1-ci maddəsinin
müddəalarından asılı olmayaraq, vergi
ödəyicisinin vergi öhdəliklərinin
müəyyən edilməsi məqsədilə ƏDV
qeydiyyatında olan vergi ödəyicilərinin sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün açılmış hesabları
üzrə aparılmış əməliyyatlar barədə
aylıq məlumatlar kredit və ya elektron pul
təşkilatları tərəfindən elektron qaydada hər
ay bitdikdən sonra növbəti ayın 10-dək müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş formada müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana
(quruma) təqdim edilir.[518]
76.2. Kredit və ya elektron pul
təşkilatı və ya bank əməliyyatları aparan
şəxs müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının təsdiq etdiyi formada bu Məcəllənin
76.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş qaydada göndərilən bildirişi aldıqdan
sonra həmin bildirişdə göstərilən
məlumatların vergi orqanına veriləcəyi
barədə 5 iş günü müddətində hesab sahibinə
rəsmi məlumat göndərməlidir (verməlidir) və
15 gün müddətində tələb olunan
məlumatları vergi orqanına təqdim etməlidir.[519]
Bu
maddənin digər müddəalarından
asılı
olmayaraq, Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrin
tələblərindən irəli gəldiyi halda xarici dövlətin
səlahiyyətli orqanından
daxil olan müraciətdə
(sorğuda)
hesab sahibinə müvafiq
məlumatın
verilməməsi qeyd edildiyi təqdirdə, hesab sahibinə
rəsmi məlumat göndərilmir.[520]
76.2-1. Banklar və bank
əməliyyatlarının ayrı-ayrı növlərini
həyata keçirən kredit təşkilatları
Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər
arasında bağlanmış beynəlxalq
müqavilələrə uyğun olaraq, bu
dövlətlərin hüquqi və fiziki
şəxslərinin Azərbaycan Respublikası
ərazisində həyata keçirdikləri maliyyə
əməliyyatları barədə məlumatları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi hədlərdə və qaydada müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı vasitəsilə həmin xarici dövlətlərin
səlahiyyətli orqanlarına təqdim etməlidir.[521]
76.3. Bu maddə ilə müəyyən edilmiş
qaydada bank və digər ödəniş
hesabları və ya əməliyyatlar barədə
alınmış məlumatlar müvafiq beynəlxalq
müqavilənin müddəaları əsasında digər
dövlətin aidiyyəti orqanlarına verilə bilər.
Digər hallarda bank və digər ödəniş
hesabları və əməliyyatlar barədə
alınmış məlumatların digər orqanlara və ya
vətəndaşlara verilməsi qadağandır.[522]
Maddə
76-1. Maliyyə institutları tərəfindən
məlumatların verilməsi[523]
Maliyyə
institutları qeyri-rezidentlərin Azərbaycan Respublikası
ərazisində həyata keçirdikləri maliyyə
əməliyyatları barədə məlumatları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi hədlərdə və qaydada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təqdim etməlidir. [524]
Maddə 77. Vergi öhdəliyi
77.1. Vergi ödəyicisinin bu
Məcəllədə göstərilən hallarda və
qaydada müəyyən edilən vergini (o cümlədən
cari vergi ödəmələrini), hesablanmış faizləri və
tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarını ödəmək vəzifəsi
onun vergi öhdəliyi hesab olunur.[525]
77.2.
Vergi öhdəliyinin yaranması, dəyişdirilməsi
və ya ləğv edilməsi üçün əsaslar,
həmçinin vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
qaydası və şərtləri yalnız bu
Məcəllə ilə müəyyən edilir.
77.3.
Vergi ödəyicisi vergi qanunvericiliyinin
tələblərinə uyğun olaraq verginin
ödənilməsini nəzərdə tutan şəraitin
yarandığı andan vergi öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsi üçün cavabdehdir.
77.4
Vergi öhdəliyinə aşağıdakı hallarda xitam
verilmiş hesab olunur:
77.4.1.
verginin ödənilməsi;
77.4.2.
verginin ödənilməsi öhdəliyinin xitam verilməsi
vergilər haqqında qanunvericiliyə müvafiq olaraq ortaya
çıxan hallarda, habelə qanun əsasında vergilər, faizlər
və maliyyə sanksiyaları üzrə borclar silindikdə;[526]
77.4.3.
vergi ödəyicisi vəfat etmiş və ya Azərbaycan
Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə
müəyyən edilmiş qaydada ölmüş hesab
edildikdə. Vəfat etmiş və ya ölmüş hesab
edilmiş şəxsin əmlak vergiləri üzrə
borcları vərəsəlik əmlakının
dəyəri hədlərində ödənilir;
77.4.4.
bu Məcəlləyə müvafiq olaraq ləğvetmə
komissiyası (təsviyəçi, ləğvedici) tərəfindən büdcə
ilə (büdcədənkənar fondlarla) bütün
hesablaşmalar aparıldıqdan sonra vergi ödəyicisi olan
hüquqi şəxs ləğv edildikdə.[527]
77.4.5.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyən edilmiş qaydada müflis olması
nəticəsində ləğv edilmiş borclu vergi
ödəyicisinin məhkəmənin qərarı ilə
ödənilməsindən imtina edilmiş tələblər
ləğv edilmiş sayıldıqda.[528]
77.5. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilən meyarlara cavab verən və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
elektron informasiya sisteminə real vaxt rejimində qoşulmuş
nəzarət-kassa aparatını quraşdıran vergi
ödəyicisi tərəfindən hər bir
nəzarət-kassa aparatının
quraşdırılmasına çəkilən
xərclərin (nəzarət-kassa aparatının
dəyəri daxil olmaqla) dəyəri müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən həddə
nəzarət-kassa aparatı quraşdırıldıqdan sonra
yaranan vergi öhdəlikləri ilə
əvəzləşdirilir. [529]
77.6. Bu Məcəllənin 77.5-ci maddəsi 2019-cu il
yanvarın 1-dək istismar edilən nəzarət-kassa
aparatını müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilən meyarlara cavab verən və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) elektron informasiya sisteminə real vaxt rejimində
qoşulmuş nəzarət-kassa aparatı ilə əvəz
edən vergi ödəyicilərinə şamil edilir və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilən
həddən artıq olan məbləğ vergi
ödəyicisi tərəfindən ödənilir.
77.7. Aşağıdakı hallarda nəzarət-kassa
aparatının quraşdırılmasına
çəkilən xərclər bu maddə ilə
müəyyənləşdirilmiş qaydada vergi
öhdəlikləri ilə əvəzləşdirilmir:
77.7.1. nəzarət-kassa aparatı 2019-cu il 1 yanvar
tarixinədək quraşdırıldıqda;
77.7.2. nəzarət-kassa aparatı 2019-cu il 1 yanvar
tarixindən sonra quraşdırıldıqda, lakin müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilən meyarlara
cavab vermədikdə;
77.7.3. nəzarət-kassa aparatı 2019-cu il 1 yanvar
tarixindən sonra quraşdırıldıqda, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən meyarlara cavab
verdikdə, lakin əvvəllər istifadədə olan
nəzarət-kassa aparatını
əvəzləmədikdə.
Maddə
77-1. Vergi öhdəliyinin əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə qərar[530]
77-1.1. Vergi ödəyicisi vergi
öhdəliyinin əvvəlcədən
müəyyənləşdirilməsi barədə
qərarın (bundan sonra bu maddənin məqsədləri
üçün – qərar) qəbul edilməsi
məqsədilə vergi orqanına “İnzibati icraat
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 29-cu və 30-cu
maddələrində nəzərdə tutulmuş qaydada
ərizə təqdim edir.
77-1.2. Ərizəyə
aşağıdakılar əlavə olunur:
77-1.2.1. barəsində qərarın
qəbul edilməsi tələb edilən vergi tutulan
əməliyyata aid sənədlər;
77-1.2.2. vergi tutulan əməliyyatlar
üzrə vergi öhdəliklərinin və vergi
qanunvericiliyinin tətbiq edilməsinin doğuracağı
hüquqi nəticələrə dair vergi ödəyicisinin
qeydləri;
77-1.2.3. qərarın qəbulu
üçün zəruri hesab edilən digər məlumatlar.
77-1.3. Ərizəyə əlavə
olunmuş sənədlər dövlət dilində
olmalıdır. Xarici dildə tərtib olunmuş
sənədlərin əsli dövlət dilinə rəsmi təsdiq
edilmiş tərcümə ilə müşayiət
olunmalıdır.
77-1.4. Qərar bu Məcəllənin
77-1.2-ci və 77-1.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulan sənədlər və məlumatlar
təqdim edildikdən sonra 30 iş günü müddətində
qəbul edilir.
77-1.5. Vergi orqanı ərizənin
və ona əlavə edilmiş sənədlərin 77-1.1 -
77-1.3-cü maddələrinin tələblərinə
uyğunluğunu yoxlayır. Ərizədə və ona
əlavə edilmiş sənədlərdə aradan
qaldırılması mümkün olan və qərarın
qəbul edilməsi üçün imtinaya səbəb olmayan
çatışmazlıqlar aşkar edildikdə,
ərizənin qeydiyyata alındığı tarixdən 10
iş günündən gec olmayaraq vergi orqanı onların
aradan qaldırılması barədə məlumatı vergi
ödəyicisinə bildirməlidir.
77-1.6. Vergi ödəyicisi həmin
çatışmazlıqları məlumatı
aldığı vaxtdan ən geci 10 iş günü
ərzində aradan qaldırmalıdır. Bu zaman qərarın
qəbul edilməsi ilə bağlı müddətin
axımı dayandırılır və
dayandırılmış müddət qərarın qəbul
edilməsi müddətinə daxil edilmir.
Çatışmazlıqların aradan qaldırılması
barədə vergi ödəyicisinin müraciətindən
sonra müddətin axımı bərpa olunur.
77-1.7. Qərar vergi orqanı
tərəfindən hər bir vergi ödəyicisinə və
hər bir vergi tutulan əməliyyata münasibətdə
ayrılıqda qəbul olunur, vergi orqanının
rəhbərinin imzası və möhürlə təsdiq
olunur və barəsində qərar qəbul edilən
əməliyyatla bağlı münasibətləri
tənzimləyən normativ hüquqi aktlarda əməliyyat
baş tutanadək dəyişiklik baş verdiyi hallar istisna
olmaqla 3 il müddətində məcburi hüquqi
qüvvəyə malik olur.
77-1.8. Vergi ödəyicisi
tərəfindən təqdim olunmuş ərizə və ona
əlavə edilmiş sənədlərdə
çatışmazlıqlar olmadıqda və ya aşkar
edilmiş çatışmazlıqlar bu Məcəllənin
77-1.6-cı maddəsində müəyyən olunmuş vaxtda
aradan qaldırıldıqda, vergi orqanı “Dövlət
rüsumu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu
ilə müəyyən edilmiş dövlət rüsumunu
ödəmək vəzifəsi barədə vergi
ödəyicisinə şifahi və ya məktub vasitəsilə
yazılı məlumat verir.
77-1.9. Qərarın qəbul edilməsi
üçün dövlət rüsumu bu Məcəllənin
77-1.8-ci maddəsinə uyğun olaraq, vergi orqanının
verdiyi məlumat alındığı tarixdən 3 iş
günü ərzində vergi ödəyicisi
tərəfindən ödənilir və ödənişi
təsdiq edən sənəd vergi orqanına təqdim olunur.
77-1.10. Dövlət rüsumunun
ödənilməsi faktını təsdiq edən
sənəd vergi orqanına təqdim edildikdən sonra bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş müddətdə
qərar qəbul edilərək vergi ödəyicisinə
təqdim edilir və ya sifarişli poçt
göndərişi vasitəsilə göndərilir.
77-1.11. Qərarın icrası yalnız
ərizədə qeyd olunan əməliyyat üzrə vergi
orqanı və qərarda qeyd olunan əməliyyatı
həyata keçirəcək vergi ödəyicisi
üçün məcburi hüquqi qüvvəyə malikdir,
bir şərtlə ki, vergi ödəyicisi
tərəfindən həmin əməliyyat həyata
keçirilmiş olsun.
77-1.12. Barəsində qərar qəbul
edilmiş əməliyyatın icrası vergi ödəyicisi
üçün məcburi xarakter daşımır.
77-1.13. Aşağıdakı hallarda
vergi orqanı tərəfindən qərarın qəbul
edilməsindən imtina edilir:
77-1.13.1. ərizədə və ona
əlavə olunmuş sənədlərdə qanuna uyğun
olmayan məlumatlar olduqda (bu Məcəllənin 77-1.5-ci
maddəsinin ikinci cümləsində nəzərdə
tutulmuş hal istisna olmaqla);
77-1.13.2. ərizədə qeyd olunan
əməliyyat üzrə bu Məcəlləyə uyğun
olaraq vergi öhdəliyinin müəyyən edilməsinə
dair vergi orqanının qərarı olduqda və bu
əməliyyat üzrə göstəricilərdə hər
hansı dəyişiklik baş vermədikdə;
77-1.13.3. ərizədə qeyd olunan
əməliyyat artıq baş tutmuş olduqda və ya bu
əməliyyatla bağlı vergi orqanının
qərarı və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə
minmiş qərarı olduqda;
77-1.13.4. barəsində qərar
qəbul edilməsi üçün müraciət edilmiş
əməliyyat üzrə vergi ödəyicisinin vergidən
yayınma sxemi yaratmaqla, vergi üstünlüyü
əldə etmək məqsədi daşıdığı
vergi orqanı tərəfindən müəyyən
edildikdə;
77-1.13.5. barəsində qərar
qəbul edilməsi nəzərdə tutulan
əməliyyatın dəyəri 10.000.000 (on milyon) manatdan
aşağı olduqda;
77-1.13.6. dövlət rüsumunun
ödənilməsini təsdiq edən sənəd bu
Məcəllənin 77-1.9-cu maddəsində
göstərilən müddətdə vergi orqanına
təqdim edilmədikdə;
77-1.13.7. vergi ödəyicisi
tərəfindən qərarın qəbul olunması
üçün müraciət zamanı bu Məcəllə
ilə müəyyən olunmuş tələblərə
əməl edilmədikdə, o cümlədən vergi
öhdəliyinin və vergi qanunvericiliyinin tətbiq
edilməsinin doğuracağı hüquqi
nəticələrin müəyyən edilməsi ilə
bağlı tələb olunan sənədlər və
məlumatlar müraciətə əlavə olunmadıqda
və ya əlavə olunmuş sənədlər və
məlumatlar vergi öhdəliyinin və vergi qanunvericiliyinin
tətbiq edilməsinin doğuracağı hüquqi
nəticələrin müəyyən edilməsi
üçün kifayət etmədikdə;
77-1.13.8. barəsində qərar
qəbul edilməsi nəzərdə tutulan əməliyyat
üzrə vergi öhdəliyinin və vergi qanunvericiliyinin
tətbiq edilməsinin doğuracağı hüquqi
nəticələrin müəyyən edilməsi vergi
orqanının səlahiyyətlərinə aid olmadıqda.
77-1.14. Barəsində qərar qəbul
edilən əməliyyatla bağlı münasibətləri
tənzimləyən normativ hüquqi aktlarda əməliyyat
baş tutanadək dəyişiklik baş verərsə, vergi
öhdəliklərinin əvvəlcədən
müəyyən edilməsi haqqında vergi orqanının
qərarının hüquqi qüvvəsi olmur.
77-1.15. Vergi ödəyicisi vergi
orqanı tərəfindən bu maddəyə uyğun olaraq
qəbul edilmiş qərardan, habelə həmin qərarın
qəbul edilməsi ilə bağlı imtinadan inzibati qaydada
və məhkəməyə şikayət verə bilər.
Maddə 78. Vergi öhdəliklərinin
yerinə yetirilməsi
78.1. Vergi öhdəliklərinin
yerinə yetirilməsi ödənilməli olan vergilərin
(o cümlədən cari vergi ödəmələrinin),
hesablanmış faizlərin və tətbiq edilmiş
maliyyə sanksiyalarının müəyyən edilmiş
müddətlərdə və qaydada ödənilməsidir.
Vergi ödəyicisinin hesablarında və ya kassasında
vəsaitin, habelə onun əmlakının olub-olmamasından
asılı olmayaraq vergi öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsi məcburidir. [531]
78.2.
Vergi öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi Mülki
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
ardıcıllıqla həyata keçirilir.
78.3.
Vergi öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, bilavasitə vergi ödəyicisi
tərəfindən həyata keçirilir.
78.4.
Vergi öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi əmtəəsiz əməliyyat
üzrə faydalanan şəxs istisna olmaqla, digər şəxsin
üzərinə qoyula bilməz. Bu maddənin məqsədləri
üçün faydalanan şəxs əmtəəsiz
əməliyyat aparmaqla mənfəət əldə etmək
məqsədilə həyata keçirilən fəaliyyət
üzrə faktiki olaraq gəlir əldə edən, o
cümlədən əmtəəsiz əməliyyat aparmaqla
mənfəət (gəlir) əldə edən hüquqi
şəxsin faktiki sahibi və ya əmtəəsiz
əməliyyat aparmaqla gəlir əldə edən vergi
ödəyicisinə nəzarəti həyata keçirən
fiziki şəxsdir. [532]
Bu Məcəllənin 85.9-1.2-ci
maddəsinə uyğun olaraq zamin duran vergi ödəyicisi
tərəfindən vergi borcunun ödənilməsinə
möhlət verilmiş vergi ödəyicisinin vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi vergi öhdəliyinin
digər şəxsin üzərinə qoyulması hesab edilmir
və zamin tərəfindən vergi borcu olan şəxsin vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi zamin vergi
ödəyicisinin vergi öhdəlikləri ilə
bağlı ödəmələrinə aid edilmir.[533]
Maddə 79. Müəssisə
(təşkilat) ləğv edildikdə vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi
79.1. Ləğv edilən
müəssisənin (təşkilatın) vergi
öhdəliklərini onun pul vəsaitləri, o
cümlədən müəssisənin (təşkilatın)
əmlakının satışından əldə edilən
gəlir hesabına ləğvetmə komissiyası (təsviyəçi,
ləğvedici) yerinə yetirir. Bu
maddədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, ləğvetmə komissiyası (təsviyəçi,
ləğvedici)
müəssisənin (təşkilatın) filiallarının
digər struktur bölmələrinin və daimi
nümayəndəliyinin vergi öhdəliklərini də
yerinə yetirməlidir. Ləğv edilən
müəssisənin (təşkilatın) filialının
və ya digər ayrıca bölməsinin
öhdəliklərini bilavasitə həmin ayrıca
bölmənin daxil olduğu müəssisə
(təşkilat), bu müəssisə (təşkilat)
ləğv edildikdə isə həmin müəssisənin
(təşkilatın) ləğvetmə komissiyası (təsviyəçi,
ləğvedici) yerinə yetirir.
79.2.
Ləğv edilən müəssisənin
(təşkilatın) pul vəsaiti, o cümlədən vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsindən
ötrü əmlakın satışından əldə
edilən vəsait onun vergi öhdəliklərinin tam
həcmdə yerinə yetirilməsi üçün
kifayət etmədiyi halda, vergi öhdəlikləri
üzrə qalan borc qanuna, nizamnaməyə və ya digər
təsis sənədinə uyğun olaraq müəssisənin
(təşkilatın) öhdəlikləri üçün
onun iştirakçıları (təsisçiləri)
birgə məsuliyyət daşıyırlarsa, həmin
iştirakçılar (təsisçilər)
tərəfindən ödənilməlidir.
79.3. Müəssisənin iflas
prosesinə məruz qaldığı hallarda vergi
öhdəlikləri qanunla müəyyən edilmiş
növbəlilik qaydasında yerinə yetirilir. Müflis
elan olunmuş bankların və sığorta (təkrarsığorta)
təşkilatlarının vergi öhdəlikləri
müvafiq olaraq “Banklar haqqında” və “Sığorta
fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının
qanunlarında
nəzərdə tutulmuş
ödənişlərin
növbəliliyi
ardıcıllığına
uyğun
olaraq yerinə yetirilir.[534]
Maddə 80. Müəssisə
(təşkilat) yenidən təşkil edildikdə vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi
80.1. Yenidən təşkil
edilən hüquqi şəxsin vergi öhdəliklərini
onun hüquqi varisi (hüquqi varisləri) bu maddədə
müəyyən edilmiş qaydada yerinə yetirir.
80.2.
Yenidən təşkil edilən hüquqi şəxsin vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirməməsinin, yaxud
lazımi qaydada yerinə yetirməməsinin yenidən
təşkili başa çatanadək hüquqi varisə
(hüquqi varislərə) məlum olub-olmamasından
asılı olmayaraq yenidən təşkil edilən hüquqi
şəxsin vergi öhdəliklərini onun hüquqi varisi
(hüquqi varisləri) yerinə yetirməlidir.
80.3.
Hüquqi şəxsin yenidən təşkil edilməsi onun
vergi öhdəliklərinin bu hüquqi şəxsin hüquqi
varisi (hüquqi varisləri) tərəfindən yerinə
yetirilməsi müddətlərini dəyişdirmir.
80.4.
Bir neçə hüquqi şəxs birləşdikdə,
onların vergilərin ödənilməsinə dair
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üzrə
hüquqi varisi bu cür birləşmə
nəticəsində yaranan hüquqi şəxs
sayılır.
80.5.
Bir hüquqi şəxs digər hüquqi şəxsə
birləşdirildikdə, onun birləşdiyi hüquqi
şəxs birləşdirilmiş hüquqi şəxsin
vergilərin ödənilməsinə dair
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üzrə
hüquqi varisi sayılır.
80.6.
Hüquqi şəxs bölündükdə, bu cür
bölünmə nəticəsində əmələ
gələn hüquqi şəxslər bölünmüş
hüquqi şəxsin vergilərin ödənilməsinə
dair öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üzrə
hüquqi varisləri sayılırlar.
80.7.
Bir neçə hüquqi varis olduqda, onların hər birinin
yenidən təşkil edilən və ya bölünən
hüquqi şəxsin vergi öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsində iştirak payı
bölüşdürücü balansa və ya digər
təhvil aktına uyğun olaraq
müəyyənləşdirilir.
Bölüşdürücü balans və ya digər
təhvil aktı yenidən təşkil edilən və ya
bölünən hüquqi şəxsin hər bir hüquqi
varisinin payını müəyyənləşdirməyə
imkan vermirsə və ya hər hansı hüquqi varis
tərəfindən vergi öhdəliklərinin tam
həcmdə yerinə yetirilməsi imkanını aradan
qaldırırsa, yeni yaranan hüquqi şəxslər
yenidən təşkil edilən və ya bölünən
hüquqi şəxsin vergi öhdəliklərini və ya bu
öhdəliklərin müvafiq hissəsini yerinə
yetirmək üçün birgə məsuliyyət
daşıyırlar.
80.8.
Bir hüquqi şəxs təşkilati-hüquqi
formasının dəyişdirilməsi yolu ilə digər
hüquqi şəxsə çevrildikdə, onun vergilərin
ödənilməsinə dair öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsi üzrə hüquqi varisi yeni yaranan hüquqi
şəxs sayılır.
80.9. Hüquqi şəxsin
tərkibindən bir və ya bir neçə hüquqi
şəxs çıxdıqda, çıxmış
hüquqi şəxslərin yenidən təşkil edilən
hüquqi şəxsin vergi öhdəliklərini yerinə
yetirməsi üzrə hüquqi varisliyi yaranmır, bu
şərtlə ki, bu cür yenidən təşkil hüquqi
şəxsin vergi öhdəliklərinin yerinə
yetirilməməsinə yönəldilməmiş olsun.
Maddə 81. Vəfat etmiş,
fəaliyyət qabiliyyətini itirmiş və ya itkin
düşmüş fiziki şəxslərin vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi
81.1. Vəfat etmiş və ya Azərbaycan
Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə
müəyyən edilmiş qaydada ölmüş hesab
edilmiş fiziki şəxsin
əmlak
vergiləri üzrə
vergi öhdəliklərini onun varisi (varisləri) miras qalan
əmlakın dəyəri hüdudlarında və mirasın
alındığı tarixdəki payına mütənasib
şəkildə ödəyirlər. [535]
81.2.
Varis (varislər) olmadıqda vəfat etmiş fiziki
şəxsin vergi öhdəlikləri silinir (ləğv
edilir).
81.3.
Məhkəmə tərəfindən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada itkin düşmüş
və ya fəaliyyət qabiliyyətini itirmiş sayılan
fiziki şəxsin vergi öhdəliklərini itkin
düşmüş və ya fəaliyyət qabiliyyətini
itirmiş şəxsin əmlak
sərəncamçısı kimi
səlahiyyətləndirilən şəxs həmin
əmlakın hesabına ödəyir.
81.4.
Qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada itkin
düşmüş və ya fəaliyyət qabiliyyətini
itirmiş kimi tanınan fiziki şəxsin əmlakı onun
vergi öhdəliklərini ödəmək üçün
kifayət deyilsə, vergilərin əmlakın
çatışmaması ilə əlaqədar
ödənilməyən hissəsi, bu Məcəllənin
93-cü maddəsində göstərilən qaydada silinir.
81.5. Fiziki şəxsin itkin
düşmüş və ya fəaliyyət qabiliyyətini
itirmiş kimi tanınmasının ləğv olunmasına
dair məhkəmə tərəfindən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada qərar qəbul
edildikdə, əvvəllər silinmiş vergi
öhdəlikləri bərpa edilir, lakin fiziki şəxsin
itkin düşmüş və ya fəaliyyət
qabiliyyətini itirmiş sayıldığı vaxtdan bu
cür tanınmanın ləğv olunduğuna dair qərar
qəbul edildiyi vaxtadək olan dövr ərzində faizlər
hesablanmır və maliyyə sanksiyaları tətbiq edilmir.
Maddə 82. Vergi ödəyicisi
tərəfindən vergilərin hesablanması və
ödənilməsi qaydası[536]
82.1. Bu Məcəllədə
başqa hallar nəzərdə tutulmamışdırsa, vergi
ödəyicisi vergi bazasını, vergi dərəcəsini
və vergi güzəştlərini əsas götürərək,
hesabat dövrü üçün ödənilməli olan
verginin məbləğini sərbəst surətdə
özü hesablayır.
82.2.
Bu Məcəllədə müəyyən edilən hallarda
ödənilməli olan vergi məbləğini hesablamaq
vəzifəsi vergi agentinə həvalə edilə bilər.
82.3.
Verginin məbləği bu Məcəllədə və ya ona
müvafiq olaraq qəbul edilmiş qanunvericilik aktında
müvafiq vergi üçün müəyyən edilmiş
qaydada hesablanır.
82.4. Müəyyən edilmiş
müddətlərdə ödənilməli olan verginin
məbləği vergi ödəyicisi və ya qanunla
müəyyən edilmiş hallarda digər şəxs tərəfindən
ödənilir (köçürülür).
Maddə 83. Vergi orqanları
tərəfindən vergilərin hesablanması[537]
83.1. Bu Məcəllədə vergi
məbləğinin hesablanması konkret hesabat dövrü
üçün vergi ödəyicisinin ödəməli
olduğu vergi məbləğinin vergi orqanının
uçot sənədlərində qeyd edilməsi deməkdir.
Hesablanmış vergi məbləğlərinin vergi
orqanları tərəfindən bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş hallarda yenidən hesablanaraq
uçot sənədlərində qeyd edilməsi də
vergilərin hesablanması deməkdir.
Bu Məcəllənin 85.4-cü
maddəsində göstərilən müddətlər
nəzərə alınmaqla, vergi ödəyicisinin vergi
orqanında uçota alındığı tarixədək
əldə etdiyi gəlirləri, o cümlədən
xaricdən əldə etdiyi gəlirləri üzrə
vergilər həmin gəlirlərin aid olduğu hesabat
dövrləri üzrə ayrılıqda hesablanaraq vergi
orqanı tərəfindən vergi orqanının uçot
sənədlərində qeyd edilir. Vergi ödəyicisinin
xaricdən əldə etdiyi gəlirləri üzrə
vergilər hesablanarkən bu Məcəllənin 127-ci
maddəsinin müddəaları nəzərə
alınır.[538]
83.2. Vergi orqanının bu
Məcəlləyə uyğun olaraq vergi ödəyicisinin
vergi öhdəliklərini aşağıdakı məlumat
mənbələrindən birinə və ya bir neçəsinə
əsaslanaraq hesablamaq hüququ vardır:
83.2.1.
vergi ödəyicilərinin vergi bəyannamələrində
olan məlumata;
83.2.2.
bu Məcəllənin 73-cü maddəsinə müvafiq
ödəmələr haqqında məlumata;
83.2.3.
vergi yoxlaması materiallarına;
83.2.4.
vergi orqanının əldə etdiyi mənbəyi bəlli
olan hər hansı digər məlumata, o cümlədən bu
Məcəllənin 67-ci maddəsi ilə nəzərdə
tutulmuş əlaqəli məlumatlara.[539]
83.3.
Vergi orqanının səyyar və kameral (bu Məcəllənin 37.2-ci
maddəsində göstərilən hal üzrə kameral vergi
yoxlaması ilə hesablama istisna olmaqla) vergi yoxlamasının
nəticələrinə görə hesablanmış
vergiləri, faizləri və maliyyə sanksiyalarını bu
Məcəllənin 85.4-cü maddəsinə müvafiq olaraq hesabat
dövrü qurtardıqdan sonra 3 il ərzində yenidən
hesablamaq hüququ vardır.[540]
83.4.
Bu Məcəlləyə müvafiq olaraq verginin vergi
bəyannaməsini vermək şərti ilə
ödənilməsində, yaxud əvvəllər verginin
hesablanmasında səhv olunduğunu müəyyən edildiyi
hallarda, vergi orqanı qanunvericiliyə uyğun vergiləri
hesablayır və sonra bu Məcəllənin 84-cü
maddəsinə uyğun olaraq verginin hesablanmasına dair bildirişi 5 iş günü müddətində vergi
ödəyicisinə göndərir. Vergi orqanı bu
Məcəllənin 85-ci maddəsində göstərilən
müddət başa çatanadək vergi məbləğini
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada hesablaya
və ya əvvələr hesablanmış vergi
məbləğinə düzəliş edə bilər. [541]
83.5.
Bu Məcəlləyə müvafiq olaraq verginin vergi
bəyannaməsini vermək şərti ilə
ödənilməsi müəyyən edildiyi halda, verginin
ödənilməsinə dair öhdəliyin əks etdirildiyi
bəyannamənin tərtib edilməsi bu cür verginin
hesablanması və onun ödənilməsinə dair
bildirişdir.
83.6.
Vergilər bu Məcəllənin 5.0.1-ci , 212.4-cü
və ya 221.4.1-ci maddələrinə uyğun olaraq
alındıqda və vergi ödəyicisi vergi
bəyannaməsini vermədiyi, vergi orqanı isə vergi
ödəyicisinin ödəməli olduğu verginin
məbləğini bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş qaydada digər məlumata
əsasən hesablamadığı halda, hesab olunur ki, vergi
orqanı vergi ödəyicisinin illik vergi öhdəliyini vergi
ödəyicisinin il ərzində vergitutma bazasından
tutulmuş və ya ödənilmiş vergi
məbləğində hesablamış və verginin hesablanması
barədə vergi ödəyicisinə bildiriş vermişdir.[542]
83.7.
Vergi orqanlarında vergi ödəyicisinin vergini
ödəməkdən yayınmaq niyyətində olduğunu
təsdiq edən əsaslandırılmış konkret
məlumat varsa və verginin tutulmasının təmin
edilməsi zəruridirsə, habelə vergi ödəyicisi riskli vergi
ödəyicisidirsə,
vergi orqanının vergini onun ödənildiyi tarixədək
hesablamaq hüququ vardır. Vergi orqanı bu barədə
əsaslandırılmış qərar
çıxarmalıdır. [543]
83.8.
Vergi ödəyicisinin bu Məcəllənin 83.7-ci
maddəsinə uyğun olaraq verginin hesablanması
barəsində vergi orqanının qərarından
aşağıdakıları əsas tutaraq
məhkəməyə müraciət etmək hüququ
vardır:
83.8.1.
vergi məbləğinin ödənilməli olan miqdarından
çox olduğunu;
83.8.2.
verginin vaxtından əvvəl hesablanmasına əsas
vermiş amilin və ya vəziyyətin
olmadığını.
83.9. Vergi ödəyicisinin
əldə etdiyi mənfəəti (gəliri) birbaşa müəyyən
etmək mümkün olmadığı halda, həmin
mənfəət (gəlir) müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
qaydalar əsasında hesablanır.[544]
Maddə 84. Verginin hesablanması
haqqında bildiriş
84.0. Vergi ödəyicisinə
verginin hesablanması haqqında bildiriş göndərilir.
Verginin hesablanması haqqında bildirişdə
aşağıdakılar göstərilir:
84.0.1.
vergi ödəyicisinin adı və ya obyektin adı;
84.0.2.
vergi ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsi;
84.0.3.
bildirişin tarixi;
84.0.4.
bildirişin aid olduğu obyekt və bildirişin əhatə
etdiyi vergi dövrü və ya vergi dövrləri;
84.0.5.
verginin növü, hesablanmış verginin və faizlərin
məbləği;
84.0.6.
verginin ödənilməsinə dair tələb və
ödəmənin müddətləri;
84.0.7.
verginin ödənildiyi yer və üsul;
84.0.8.
verginin hesablanmasına əsas olmuş hallar;
84.0.9. şikayət etmə qaydası.
Maddə 85. Vergi öhdəliyinin
yerinə yetirilməsi müddətləri və həmin
müddətlərin dəyişdirilməsi
85.1. Hər bir vergiyə dair
ödənilmə müddətləri müəyyən
edilir. Vergilərin müəyyən edilmiş
ödənilmə müddətinin dəyişdirilməsi yalnız
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
həyata keçirilə bilər.
85.2.
Vergilərin (o cümlədən cari vergi
ödəmələrinin) ödənilmə müddətlərinin pozulmasına görə vergi ödəyicisi bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
və şərtlərlə faiz ödəyir. [545]
85.3.
Vergilərin ödənilməsi müddəti təqvim tarixi
ilə və ya illərlə, rüblərlə, aylarla,
dekadalarla, həftələrlə və günlərlə
hesablanan dövrün qurtarması ilə, habelə baş
verməli hadisə və yaxud edilməli olan
hərəkət göstərilməklə müəyyən
olunur.
85.4.
Vergi orqanları vergiyə cəlb edilən hesabat dövrü
qurtardıqdan sonra 3 il ərzində vergi ödəyicisinin
vergisini, faizləri və maliyyə sanksiyasını hesablamaq
və hesablanmış məbləği yenidən hesablamaq,
verginin, faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
hesablanmış (yenidən hesablanmış)
məbləğini vergiyə cəlb edilən hesabat
dövrü qurtardıqdan sonra (səyyar
vergi yoxlaması
zamanı
əlavə hesablanmış
vergilər, faizlər və maliyyə sanksiyaları
üzrə
səyyar vergi yoxlamasının
materiallarına
baxılmanın
nəticələri üzrə
çıxarılmış
qərarın
tarixindən etibarən)
5 il ərzində tutmaq hüququna malikdirlər. [546]
Bu maddə ilə müəyyən
edilən 3 illik müddət (məcburi dövlət sosial
sığorta, işsizlikdən sığorta və icbari tibbi
sığorta haqları istisna olmaqla) səyyar vergi
yoxlamasının keçirilməsi barədə vergi
orqanının qərar qəbul etdiyi tarixdən
əvvəlki 3 illik dövrü əhatə edir. Vergi
ödəyicisi tərəfindən bu maddədə
göstərilən müddətdə təqdim edilən vergi
bəyannaməsi üzrə vergi orqanı
tərəfindən vergilərin hesablanması bu
Məcəllənin 37.2-ci maddəsində
göstərilən müddətdə həyata keçirilir. [547]
Xaricdə əldə olunan gəlirlər üzrə
xarici dövlətlərin səlahiyyətli orqanlarından
müvafiq məlumatlar daxil olduğu hallarda, vergi yoxlamaları
(məcburi dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqları istisna
olmaqla) yoxlamanın keçirilməsi haqqında vergi
orqanının qərar qəbul etdiyi tarixdən
əvvəlki 5 illik dövrü, Azərbaycan
Respublikasının Cinayət-Prosessual
Məcəlləsinə uyğun olaraq təyin edilən vergi
yoxlamaları üzrə Azərbaycan Respublikasının
Cinayət Məcəlləsinə müvafiq olaraq cinayət
məsuliyyətinə cəlb etmə müddəti ilə
müəyyən edilən dövrü əhatə edir.
85.5.
Vergi ödəyicisi vergi hesabatı dövrü qurtardıqdan
sonra 3 il ərzində ondan düzgün tutulmamış
vergilərin, faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
hesablanmasını və hesablanmış məbləğin
yenidən hesablanmasını, artıq ödənilmiş
vergilərin, faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
məbləğinin qaytarılmasını və ya
əvəzləşdirilməsini vergiyə
cəlb edilən hesabat dövrü
qurtardıqdan
sonra (bu Məcəllənin 38.3.3-cü
və 38.3.4-cü
maddələrinə uyğun
olaraq həyata keçirilən
səyyar vergi yoxlamasının
nəticələri üzrə
çıxarılmış
qərarın
tarixindən etibarən)
5 il ərzində tələb etmək hüququna malikdir.[548]
85.5-1. Bu Məcəllənin 85.4-cü
və 85.5-ci maddələrində müddətlə
bağlı müəyyən edilmiş
məhdudiyyətlər məcburi dövlət sosial
sığorta haqqına, işsizlikdən sığorta haqqına
və icbari tibbi sığorta haqlarına (bu sığorta haqları ilə bağlı tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyaları və hesablanmış
faizlər istisna olmaqla), habelə bu Məcəllənin
38.3.9-cu maddəsində nəzərdə tutulan hallara
münasibətdə tətbiq edilmir. [549]
85.5-2. Vergi ödəyicisi vergi orqanı
tərəfindən hesablanmış vergilər, faizlər
və tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyalarından
məhkəməyə şikayət verdikdə həmin
şikayətin verildiyi tarixdən məhkəmənin qanuni
qüvvəyə minmiş qərarı qəbul olunan
tarixədək keçən müddət, habelə bu Məcəllənin
38.7.1-ci, 38.7.2-ci, 38.7.4-cü,
38.7.4-1-ci və 38.7.5-ci maddələri ilə
müəyyən olunan müddətlər bu
Məcəllənin 85.4-cü və 85.5-ci maddələri
ilə müəyyən olunmuş müddətə daxil edilmir. [550]
85.6.
Bu
Məcəllənin 85.8-ci maddəsinin müddəaları
nəzərə alınmaqla vergi öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsi müddətləri aşağıda
göstərilən halların biri olduqda bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş müddətdən daha gec
müddətə dəyişdirilə bilər: [551]
85.6.1.
təbii fəlakət, təhlükə potensiallı obyektlərdə
baş verən qəzalar və ya digər qarşısı alınmaz
qüvvə nəticəsində vergi ödəyicisinə
zərər dəydikdə. Bu halda vergi ödəyicisi
hadisənin baş verməsi barədə və onun
nəticəsində dəymiş zərərin
məbləği barədə müvafiq dövlət
orqanlarının arayışlarını təqdim
etməlidir;[552]
85.6.2.
vergi
borcunu
birdəfəyə ödədiyi təqdirdə vergi
ödəyicisinin iflasa uğramaq təhlükəsi olduqda və ya vergi ödəyicisinin vergi borcunu
birdəfəyə ödəmə qabiliyyəti olmadıqda. Vergi
ödəyicisinin vergi borcunu ödəmə qabiliyyətinin
müəyyənləşdirilməsi qaydası müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilir;[553]
85.6.3. “Dövlət satınalmaları haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq
dövlət sifarişlərinin yerinə yetirilməsi ilə
əlaqədar olaraq vergi ödəyicisi tərəfindən
yerinə yetirilmiş dövlət sifarişi üzrə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən verilmiş sifarişçinin
borclu olduğunu təsdiq edən arayış təqdim
edildikdə; [554]
85.6.4. vergi ödəyicisi tərəfindən
yalnız mövsümi xarakterli malların təqdim
edilməsi, işlər görülməsi və ya
xidmətlər göstərilməsi həyata keçirildikdə.
85.6-1. Bu Məcəllənin 85.6.2 - 85.6.4-cü
maddələri məcburi dövlət sosial sığorta,
işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta
haqlarına münasibətdə tətbiq edilmir.[555]
85.7.
Vergilərin ödənilmə müddətinin
dəyişdirilməsi mövcud olan öhdəliyi
ləğv etmir və yeni vergi öhdəliyi yaratmır.
85.8. Aşağıdakı hallarda vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddəti
uzadıla bilməz: [556]
85.8.1. vergi ödəyicisinə münasibətdə
vergi qanunvericiliyinin pozulması ilə bağlı cinayət
işi qaldırıldıqda;
85.8.2. vergi ödəyicisi riskli vergi ödəyicisi
olduqda;
85.8.3. vergi öhdəliyinin məbləği vergi
ödəyicisi tərəfindən məhkəmə və ya
inzibati qaydada mübahisələndirildikdə;
85.8.4. vergi öhdəliyinin məbləği sahibkarlıq
subyektlərinin kateqoriyası üzrə müvafiq olaraq bu
Məcəllənin 85.9-cu maddəsində müəyyən
edilmiş məbləğlərin aşağı
həddindən az olduqda; [557]
85.8.5. bu Məcəllənin 85.6.3-cü və
85.6.4-cü maddələrinə münasibətdə
müraciət edən vergi ödəyicisinin vergi orqanında
uçotda olduğu müddət 2 ildən az olduqda; [558]
85.8.6.
vergi ödəyicisi tərəfindən son bir il
ərzində müddəti uzadılmış vergi
öhdəliyi vaxtında yerinə yetirilmədikdə;[559]
85.8.7.
vergi ödəyicisi bu Məcəllənin 85.9-3-cü
maddəsində nəzərdə tutulan ödənişi
etmədikdə.
85.9. Vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
müddətinin uzadılması üçün vergi
ödəyicisi tərəfindən vergi növü
(növləri) üzrə vergi orqanına yazılı
müraciət təqdim edilməlidir. Vergi ödəyicisinin borcu 500 manatdan 300 000
manatadək olduqda, vergi ödəyicisi tərəfindən
müraciətə aşağıda göstərilən
məlumatları əks etdirən sənədlər
əlavə edilir: [560]
85.9.1. bu Məcəllənin 85.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulan hər bir hala münasibətdə
müraciət edilmə tarixinə vergi ödəyicisinin
kassasında, milli və ya xarici valyutada cari və ya digər
hesablarında vəsaitlərin qalığı,
debitorların və kreditorların VÖEN-i
göstərilməklə adı və borcun
məbləği, habelə son bir il ərzində bank və
digər ödəniş hesabları üzrə
aparılmış əməliyyatlar barədə
arayışlar;[561]
85.9.2. bu Məcəllənin 85.6.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan hala münasibətdə hadisənin
baş verməsi barədə və onun nəticəsində
dəymiş zərərin məbləği barədə
müvafiq dövlət orqanlarının arayışları.
85.9-1. Vergi öhdəliyinin məbləği sahibkarlıq
subyektlərinin kateqoriyası üzrə müvafiq olaraq bu
Məcəllənin 85.9-cu maddəsində müəyyən
edilmiş məbləğlərin yuxarı həddindən
çox olduqda - bu Məcəllənin 85.6.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla,
digər hallarda vergi ödəyiciləri tərəfindən
müraciətə 85.9-cu maddədə göstərilən
sənədlərlə yanaşı, aşağıdakı
sənədlərdən hər hansı biri əlavə
edilir: [562]
85.9-1.1. bank zəmanəti;
85.9-1.2. zaminlik müqaviləsi. Həmin
müqaviləyə əsasən zamin duran şəxs ən
azı bir il müddətinə vergi orqanında qeydiyyata
alınmış, vergilər,
məcburi dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqları,
faizlər və maliyyə sanksiyaları üzrə borcu
olmayan, riskli vergi ödəyicisi olmayan şəxs
olmalıdır və həmin şəxsin müraciət
edən vergi ödəyicisinin vergi öhdəliyini yerinə
yetirmək imkanına malik olması ilə bağlı qanunla
nəzərdə tutulmuş qaydada yüklü
edilməmiş aktivləri barədə məlumat vergi
orqanına təqdim edilməlidir; [563]
85.9-1.3. girov müqaviləsi. Müqavilədə
qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada vergi
öhdəliyinin təminatı kimi girov qoyulacaq əmlak
barədə zəruri məlumatlar qeyd edilməlidir. Girov
qoyulacaq əmlakın ümumi bazar dəyərinin 50 faizi
borcun məbləğindən çox olmalıdır.
Girov müqaviləsinin qanunla nəzərdə
tutulmuş qaydada etibarsız hesab edilməsi vergi
ödəyicisinin vergi öhdəliyini ləğv etmir. Girov
müqaviləsinin qeydiyyatı ilə bağlı
xərclər vergi ödəyicisi tərəfindən
ödənilir.
85.9-1.4. vergi ödəyicisinin mülkiyyətində
olan və satış üçün yararlı
daşınar və daşınmaz əmlakının
siyahıya alınmasına dair yazılı razılıq.
Razılıq sənədində həmin əmlak
barədə zəruri məlumatlar qeyd edilməli,
əmlakın ümumi bazar dəyərinin 50 faizi borcun
məbləğindən çox olmalıdır.
Vergi ödəyicisinin müraciəti təmin edildiyi
halda, vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
müddətinin uzadıldığı dövr ərzində
razılıq sənədində qeyd edilən əmlaklar vergi
ödəyicisinin istifadə hüququ saxlanılmaqla vergi
orqanı tərəfindən siyahıya alınır. Vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddətinin
uzadıldığı dövr ərzində həmin
əmlakların hərrac vasitəsilə satışı
ilə bağlı vergi orqanı tərəfindən
məhkəməyə müraciət edilmir və vergi
ödəyicisi tərəfindən həmin əmlakların
təqdim edilməsi vergi orqanının razılığı
ilə həyata keçirilir.
85.9-2. Vergi ödəyicisi tərəfindən bu
Məcəllənin 85.6.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulan halla əlaqədar müraciət
edildikdə, borcun məbləğindən asılı
olmayaraq, yalnız bu Məcəllənin 85.9.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan sənədlər
əlavə olunur.
85.9-3.
Bu Məcəllənin 85.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulmuş əsaslar olduğu halda vergi
ödəyicisi vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
müddətinin uzadılması məqsədilə
müraciətdə göstərilən vergi borcunun 10 faizini
ödəməlidir.[564]
85.10.
Bu Məcəllənin 85.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulmuş əsaslar olduqda, vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddəti vergi orqanının qərarı ilə
vergi ödəyicisinin seçimindən asılı olaraq
aşağıdakı qaydada uzadıla bilər: Həmin müddət
ərzində vergi ödəyicisinə faizlər
hesablanmır.[565]
85.10.1. borcun ödənilməsinə 6 aydan çox
olmayan müddətə möhlət verilməsi; [566]
85.10.2. cari vergi ödəmələri üzrə
borcun ödənilməsinə təqvim ili ərzində 6
aydan çox olmayan müddətə möhlət
verilməsi;
85.10.3. vergi öhdəliyinin
razılaşdırılmış qrafik əsasında
hissə-hissə icrası şərtilə borcun
ödənilməsinə 1 ildən çox olmayan
müddətə möhlət verilməsi. Bu zaman
ödəniş qrafiki vergi orqanı ilə vergi
ödəyicisi arasında imzalanmış müvafiq aktla
rəsmiləşdirilir.
85.10-1. Vergi ödəyicisi tərəfindən
möhlət verilən dövr ərzində möhlət
verilmiş borcun 75 faizi ödənildiyi halda vergi
ödəyicisinin müraciəti əsasında bu
Məcəllənin 85.10.1-ci maddəsində
müəyyən edilən müddət 1 ildən,
85.10.3-cü maddəsində müəyyən edilən
müddət isə 2 ildən çox olmayan
müddətə yuxarı vergi orqanının qərarı
ilə artırıla bilər.
85.10-2. Vergi orqanının qərarı ilə vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddəti
uzadıldığı halda həmin borca müraciət
edilmə tarixindən etibarən
müddətin uzadıldığı dövr ərzində bu Məcəllənin
85.9-1.4-cü maddəsində nəzərdə tutulan hal
istisna olmaqla, borcun alınması ilə bağlı
tədbirlər həyata keçirilmir və faizlər
hesablanmır. [567]
85.10-3. Vergi orqanının qərarı ilə vergi
borcunun ödənilməsinə möhlət verilən
dövr ərzində vergi ödəyicisinin yeni vergi borcu
yarandığı halda həmin vergi borcu bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş ümumi qaydada dövlət
büdcəsinə ödənilir. [568]
85.11. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) müraciətin və
digər sənədlərin daxil olduğu tarixdən 30 iş
günü müddətində vergi ödəyicisinin
müraciətinə baxır və bu Məcəllənin
85.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş
əsaslar olduğu halda vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
müddətinin uzadılması barədə qərar
qəbul edir. Qərarın qəbul edilməsi
məqsədilə vergi orqanı bu Məcəllənin
85.9-3-cü maddəsində nəzərdə tutulan
ödənişin edilməsi vəzifəsi barədə vergi
ödəyicisinə yazılı məlumat verir. Qərarın
qəbul edilməsi üçün müvafiq
ödəniş vergi orqanının verdiyi məlumat
alındığı tarixdən 3 iş günü
ərzində vergi ödəyicisi tərəfindən
həyata keçirilməlidir. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddətinin
uzadılması haqqında qərarında müddətin
uzadılması səbəbi, vergi üzrə borcun
məbləği, ödənilməsi müddəti
uzadılan verginin növü (növləri),
ödənilmə müddəti və qaydası, habelə
girov, bank zəmanəti, vergi ödəyicisinin
mülkiyyətində olan siyahıya alınmış
daşınar və daşınmaz əmlaklar və zamin
haqqında qeydlər göstərilməlidir.[569]
Bu
Məcəllənin 85.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulmuş əsaslar olmadığı halda
vergi orqanı öhdəliyinin yerinə yetirilməsi
müddətinin uzadılmasından imtina edilməsi
barədə qərar qəbul edir və həmin qərarda
imtinanın səbəbləri göstərilir.
85.12.
Vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddətinin
uzadılması haqqında qərar bu qərarda
müəyyən edilmiş tarixdən qüvvəyə
minir. Vergi
orqanının qərarı əsasında vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsinin
uzadıldığı müddət bu Məcəllənin
85.4-cü maddəsində nəzərdə tutulan vergi borcunun
tələb edilməsi ilə bağlı 5 illik
müddətə daxil edilmir. [570]
85.13.
Girov müqaviləsinin qanunvericilikdə nəzərdə
tutulmuş qaydada etibarsız hesab edilməsi vergi
ödəyicisinin vergi öhdəliyini ləğv etmir. Girov
müqaviləsinin qeydiyyatı ilə bağlı
xərclər vergi ödəyicisi tərəfindən
ödənilir.[571]
85.14.
Vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsinin
uzadılmış müddətinə aşağıdakı
hallarda vaxtından əvvəl xitam verilir:
85.14.1. vergi ödəyicisi vergi
öhdəliyini vaxtından əvvəl yerinə
yetirdikdə;
85.14.2. bu Məcəllənin 85.8.1-85.8.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda; [572]
85.14.3.
vergi orqanının vergi öhdəliyinin yerinə
yetirilməsi müddətinin uzadılması barədə
qərarının şərtlərinə əməl
edilmədikdə.[573]
85.15. Bu Məcəllənin 85.14.2-ci və
85.14.3-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş hallarda vergi öhdəliyinin yerinə
yetirilməsinin uzadılmış müddətinə
vaxtından əvvəl xitam verilməsi haqqında vergi
orqanı tərəfindən qərar verilməklə, bu
Məcəllənin 85.9-1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan təminatlar hesabına vergi borcunun alınması
təmin edilir və 5 gün müddətində vergi
ödəyicisinə bu barədə məlumat verilir.[574]
85.16. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı rüblər üzrə (dövri olaraq)
müddəti uzadılan vergi öhdəliklərinin
məbləği barədə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına məlumat verir.[575]
Maddə 86. Vergilərin ödənildiyi
yer
86.0. Vergi aşağıdakı
yerlərdə ödənilir:
86.0.1.
bildirişdə göstərilən yerdə;
86.0.2.
Bu Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, vergi ödəyicisinin uçotda
olduğu yer üzrə;[576]
86.0.3.vergi
agentləri ödəmə mənbəyində tutulmuş
vergiləri özlərinin uçotda olduqları yer
üzrə;[577]
86.0.4. bu Məcəllədə
verginin ödənildiyi yer müəyyən
edilməmişdirsə, vergi ödəyicisi fiziki
şəxsin yaşadığı yer üzrə, yaxud vergi
ödəyicisi hüquqi şəxsin idarə olunduğu yer
üzrə.
Maddə 87. Artıq ödənilmiş
vergilərin, faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
məbləğlərinin qaytarılması
87.1. Bu Məcəllənin 191.5-ci
maddəsinə əsasən hesablanmış aksiz vergisinin
icbari tibbi sığorta fonduna ödənilən hissəsi
istisna olmaqla, vergilərin, faizlərin və maliyyə
sanksiyalarının ödənilmiş
məbləğləri onların hesablanmış
məbləğlərindən artıq olduqda, inzibati
cərimələr üzrə borclar istisna olmaq şərti
ilə, artıq ödənilmiş
məbləğlər:[578]
87.1.1.
digər vergilərin, faizlərin, maliyyə
sanksiyalarının və inzibati cərimələr
üzrə borcların ödənilməsi hesabına aid
edilir;[579]
87.1.2.
vergi ödəyicisinin razılığı ilə sonrakı
öhdəliklər üzrə ödəmələrin
hesabına aid edilir.
87.2.
Vergi ödəyicisinin ödədiyi vergilərin, faizlərin
və maliyyə sanksiyalarının artıq
məbləğləri digər vergilərin, faizlərin
və maliyyə sanksiyalarının ödənilməsi
hesabına aid edildiyi halda, vergi ödəyicisinin tələbi
ilə ona şəxsi vərəqədən
çıxarış və üzləşmə aktı
verilir, habelə rübdə bir dəfə rüb başa
çatdıqdan sonra 20 gün ərzində ona bildiriş
göndərilir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinə müvafiq olaraq Azərbaycan
Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 213-cü və
213-1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
cinayətlərə dair işlər üzrə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən ibtidai istintaq
aparıldığı zaman vergi yoxlaması ilə
əhatə olunmamış dövr üzrə şəxsi
vərəqədən çıxarış və
üzləşmə aktı verilmir.[580]
87.3.
Bu Məcəllədə başqa hallar müəyyən
edilməmişdirsə, artıq ödənilmiş
vergilərin, faizlərin və maliyyə sanksiyalarının
qalan məbləğləri vergi ödəyicisinin yazılı
ərizəsinə əsasən 45 gün ərzində vergi
ödəyicisinə qaytarılır. [581]
87.3-1. Riskli vergi ödəyiciləri
tərəfindən artıq ödəmənin
qaytarılması ilə bağlı müraciət
edildikdə bu maddə ilə müəyyən edilən müddətlər
onların fəaliyyəti üzrə kameral və ya səyyar
vergi yoxlamaları və operativ vergi nəzarəti
tədbirləri tam başa çatdıqdan sonra tətbiq
edilir.[582]
87.4.
Artıq ödənilmiş vergilərin, faizlərin və
maliyyə sanksiyalarının məbləğlərinin vergi
ödəyicisinə qaytarılması qaydaları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.
87.5. Bu maddənin digər
müddəalarından və bu Məcəllənin 179-cu
maddəsindən asılı olmayaraq, rekvizitlərin səhv
göstərilməsi və (və ya) ödəniş
əməliyyatlarının səhv icra olunması
nəticəsində səhv ödənilmiş
məbləğlər vergi ödəyicisinin borcu
olmadığı halda bu Məcəllənin 87.4-cü
maddəsinə müvafiq olaraq 20 gün ərzində
(məcburi dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqlarına
münasibətdə 45 gün ərzində) qaytarılır.[583]
Maddə 88. Vergilər üzrə
borcların ödənilməsi qaydası
88.1. Məhkəmənin
qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təmin
edilmiş borc məbləğləri istisna olmaqla, vergilər
üzrə yaranmış borc bu Məcəllənin
85.4-cü maddəsinin müddəaları nəzərə
alınmaqla aşağıdakı sıra qaydası ilə
ödənilir: [584]
88.1.1. yaranma tarixi
ardıcıllığı ilə hesablanmış verginin
məbləği;
88.1.2. hesablanmış faizlərin
məbləği;
88.1.3. tətbiq edilmiş maliyyə
sanksiyalarının məbləği.
88.2. Məhkəmənin
qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təmin edilmiş
borc məbləğləri istisna olmaqla, məcburi
dövlət sosial sığorta üzrə yaranmış
borc aşağıdakı sıra qaydası ilə
ödənilir:[585]
88.2.1. cari rüb üzrə borc;
88.2.2. cari rübdən geriyə
doğru (daha əvvəl yaranan borclar üzrə) yaranan
borclar ardıcıl olaraq;
88.2.3. yaranma tarixi
ardıcıllığı ilə hesablanmış
faizlərin məbləği;
88.2.4. yaranma tarixi
ardıcıllığı ilə tətbiq edilmiş
maliyyə sanksiyalarının məbləği.
88.2-1. Məhkəmənin qanuni qüvvəyə
minmiş qərarı ilə təmin edilmiş borc
məbləğləri bu Məcəllənin 88.1-ci və
88.2-ci maddələrində göstərilən sıra
qaydasından asılı olmayaraq, hər bir qətnamə
üzrə ayrılıqda ödənilir.[586]
88.3. Cari rüb üzrə borc
ödənildikdən sonra sığortaedənin artıq
vəsaiti qaldığı təqdirdə, həmin vəsait
bu Məcəllənin 88.2.2 – 88.2.4-cü
maddələrində göstərilən qaydada əvvəlki
borcların ödənilməsinə aid edilir.
Maddə 89. Əmlakın siyahıya
alınması
89.1. Vergi ödəyicisi vergi
öhdəliyini bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş müddətdə yerinə yetirmədikdə
yaranmış vergi borclarının, habelə həmin
öhdəliyin yerinə yetirilməməsi ilə
əlaqədar vergi borcu üzrə hesablanmış
faizlərin və tətbiq edilmiş maliyyə
sanksiyalarının ödənilməsini təmin etmək
üsulu kimi onun əmlakı siyahıya alına bilər.[587]
89.2.
Əmlakın siyahıya alınması vergi ödəyicisinin
öz əmlakı barəsində hüquqlarının
elə məhdudlaşdırılmasıdır ki, bu zaman vergi
ödəyicisi siyahıya alınmış əmlaka və ya
onun bir hissəsinə sərəncam vermək hüququna malik
olmur, həmin əmlaka sahiblik və ondan istifadə
edilməsi vergi orqanının nəzarəti ilə həyata
keçirilir.
89.3.
Vergi ödəyicisi vergilər, faizlər və maliyyə
sanksiyaları üzrə borclarını bu
Məcəllənin 65.1-ci maddəsində qeyd olunan
bildirişdə göstərilən müddət
ərzində ödəmədikdə vergi orqanı müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilmiş formada aktivləri barədə
məlumatın 10 gün ərzində vergi orqanına
təqdim edilməsini vergi ödəyicisindən tələb
edə bilər. Məlumatın vaxtında
verilməməsinə görə vergi ödəyicisi bu
Məcəllənin tələblərinə uyğun olaraq
məsuliyyət daşıyır.
Vergi
ödəyicisinin vergi öhdəliyini yerinə
yetirməkdən boyun qaçırması barədə vergi
orqanının kifayət qədər əsası olduqda, habelə vergi ödəyicisi riskli vergi
ödəyicisi olduğu halda vergi orqanı vergi ödəyicisinə
yazılı bildiriş göndərməklə eyni zamanda
ondan vergi öhdəliyini dərhal ödəməyi
tələb edə bilər. [588]
Vergi
ödəyicisi bu maddənin ikinci abzasında
nəzərdə tutulmuş hallarda vergi öhdəliyini
yerinə yetirmədikdə, vergi orqanı özünün
əsaslandırılmış qərarı əsasında
vergi ödəyicisinin əmlakının siyahıya
alınmasını həyata keçirə bilər.[589]
Təxirəsalınmaz
hallar istisna olunmaqla, gecə vaxtı (axşam saat 20.00-dan
səhər saat 8.00-qədər) əmlakın siyahıya
alınmasına yol verilmir.[590]
89.4.
Vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxsin bütün
əmlakı, vergi ödəyicisi olan fiziki şəxsin
isə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə
əsasən tələb yönəldilə bilməyən
əmlakından başqa digər əmlakı siyahıya
alına bilər.
89.5.
Yalnız vergi öhdəliyinin yerinə yetirilməsi,
həmin öhdəliyin yerinə yetirilməməsi ilə
əlaqədar vergi borcu üzrə hesablanmış
faizlərin və tətbiq edilmiş maliyyə
sanksiyalarının, habelə əmlakın satışı
üzrə xərclərin ödənilməsi
üçün zəruri və kifayət olan, satış
üçün yararlı və öz əmtəə
xassəsini itirməmiş əmlak siyahıya alınır.[591]
89.6.
Əmlakın siyahıya alınması bu Məcəllənin
89.5-ci maddəsinin müddəaları nəzərə
alınmaqla aşağıdakı ardıcıllıqla
həyata keçirilir:
89.7.
Əmlakın siyahıya alınması vergi orqanının
rəhbərinin qərarına əsasən həyata
keçirilir. Qərarda vergi ödəyicisinin adı və
əmlakın yerləşdiyi ünvan
göstərilməlidir.
89.8.
Əmlakın siyahıya alınması vergi
ödəyicisinin, habelə müşahidəçilərin
və zəruri hallarda mütəxəssislərin
iştirakı ilə vergi orqanı tərəfindən
həyata keçirilir.
Əmlakın
siyahıya alınmasını həyata keçirən vergi
orqanı vergi ödəyicisinin (onun qanuni və (və ya)
səlahiyyətli nümayəndəsinin) əmlakın
siyahıya alınması prosesində iştirak
etməsinə icazə verməməyə səlahiyyətli
deyildir.
Əmlakın
siyahıya alınması prosesində
müşahidəçilərə, mütəxəssis kimi
iştirak edən şəxslərə, həmçinin vergi
ödəyicisinə (onun nümayəndəsinə)
onların hüquq və vəzifələri izah
edilməlidir.
89.8-1. Dövlət reyestri aparılan daşınmaz
və daşınar əmlakı mövcud olan borclu vergi
ödəyicisinin həmin əmlakının siyahıya
alınmaya təqdim edilməsi məqsədilə, vergi
orqanı tərəfindən əmlakın siyahıya
alınması haqqında çıxarılmış
qərarla birlikdə vergi ödəyicisinə müvafiq
yazılı xəbərdarlıq da göndərilir.[593]
Vergi ödəyicisi dövlət reyestri aparılan
daşınmaz və daşınar əmlakı vergi orqanı
tərəfindən müvafiq yazılı
xəbərdarlıq edildikdən sonra da həmin
xəbərdarlıqda müəyyən edilmiş
müddətdə və yerdə siyahıya alınmaya
təqdim etməkdən yayınarsa, həmin əmlak reyestr
məlumatlarına əsasən vergi ödəyicisinin (onun
qanuni və (və ya) səlahiyyətli
nümayəndəsinin) və
müşahidəçilərin iştirakı olmadan vergi
orqanı tərəfindən siyahıya alınır.
Əmlakın siyahıya alınmasının vaxtı
və yeri barədə yazılı qaydada xəbərdar
edilmiş vergi ödəyicisi (onun qanuni və (və ya)
səlahiyyətli nümayəndəsi) əmlakın
siyahıya alınması prosesində iştirak etmədiyi
halda, əmlakın siyahıya alınmasını həyata
keçirən vergi orqanının vəzifəli şəxsləri
1 iş günü müddətində vergi
ödəyicisinə (onun qanuni və (və ya)
səlahiyyətli nümayəndəsinə) əmlakın
siyahıya alınması haqqında protokolun surətini
əlavələri ilə birlikdə göndərir.
Vergi orqanı dövlət reyestri aparılan
daşınar və daşınmaz əmlakın bu
Məcəlləyə uyğun olaraq siyahıya
alınmasını apardıqdan sonra 1 iş günü
müddətində həmin əmlakın yüklü
edilməsi barədə məlumatı bu əmlakın
dövlət reyestrini aparan səlahiyyətli dövlət
orqanına (qurumuna) elektron və ya kağız
daşıyıcıda verir.
89.9.
Əmlakın siyahıya alınmasını həyata
keçirən vergi orqanının vəzifəli
şəxsləri vergi ödəyicisinə (onun
nümayəndəsinə) siyahıya alınma haqqında
vergi orqanının rəhbərinin qərarını və
özlərinin səlahiyyətlərini təsdiq edən
sənədi təqdim etməlidirlər.
89.10.
Siyahıya alınma zamanı vergi orqanının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
əmlakın siyahıya alınması haqqında protokol
tərtib edilir, əmlak siyahıya alınır və bu
siyahı əmlakın fotoşəkli ilə
birlikdə (dövlət
reyestri aparılan daşınar və daşınmaz
əmlakın reyestr məlumatlarına əsasən
siyahıya alınması halı istisna olmaqla) protokola əlavə edilir. [594]
Siyahıda
əmlakın dəqiq adı, sayı, fərdi
əlamətləri, mümkün olduqda qiymətləri
göstərilməklə əmlak tam təsvir edilir.
Siyahıya alınan bütün əmlak müşahidəçilərə
və vergi ödəyicisinə (onun
nümayəndəsinə) baxış üçün
təqdim edilir.
Vergi
ödəyicisi siyahıya alınmış əmlakı
barəsində bu Məcəllənin 89.2-ci və 89.11-ci
maddələrində müəyyən edilmiş
məhdudiyyətlərin pozulmasına görə Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq
məsuliyyət daşıdığı barədə vergi
orqanı tərəfindən xəbərdar edilir.[595]
89.11.
Vergi ödəyicisinin bu maddənin
müəyyənləşdirdiyi qaydanı pozaraq siyahıya
alınmış əmlaka dair bağladığı
əqdlər etibarsız sayılır.
89.12.
Əmlakın siyahıya alınması haqqında qərar
qanunla müəyyən edilmiş qaydada ləğv edildiyi
andan, yaxud vergi öhdəliyinin yerinə yetirildiyi andan öz
qüvvəsini itirir.
89.13.
Aksiz markası ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markası ilə markalanmış, habelə məcburi
nişanlama ilə nişanlanmalı olan, ancaq
nişanlanmamış və ya saxta məcburi nişanlama
ilə nişanlanmış malların siyahıya alınması
aşağıdakı qaydada həyata keçirilir: [596]
89.13.1.
Aksiz markası ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markası ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış malların siyahıya
alınması vergi ödəyicisinin həmin mallar
barəsində hüquqlarının elə
məhdudlaşdırılmasıdır ki, bu zaman vergi
ödəyicisi siyahıya alınmış aksiz markası
ilə markalanmalı olan markalanmamış və ya saxta aksiz
markası ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış mallara sahiblik, onlardan istifadə
etmək və sərəncam vermək hüququna malik deyildir.
[597]
89.13.2.
Aksiz markaları ilə markalanmalı olan malların həmin
markalarla markalanmadan və ya saxta aksiz markaları ilə
markalanmaqla,
habelə məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı olan
malların məcburi nişanlama ilə nişanlanmadan və
ya saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmaqla satışı və ya
saxlanılması aşkar edildikdə (içməli spirtin,
pivənin, spirtli içkilərin bütün
növlərinin və tütün məmulatlarının)
ümumi miqdarı, aksiz markaları ilə markalanmalı olan
markalanmamış və ya saxta aksiz markaları ilə
markalanmış malların (içməli spirtin, pivənin,
spirtli içkilərin bütün növlərinin və
tütün məmulatlarının), habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış
malların miqdarı muvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq
edilmiş formaya uyğun olan aktla, hüquqi
şəxslərin və sahibkarlıq fəaliyyətini
hüquqi şəxs yaratmadan həyata keçirən fiziki
şəxsin rekvizitləri və onların səlahiyyətli
nümayəndəsinin adı və soyadı
göstərilməklə rəsmiləşdirilir, akt vergi
orqanının nümayəndələrinin, habelə obyektin
məsul şəxsinin və
müşahidəçilərin imzaları ilə
təsdiqlənir. Vergi ödəyicisi və ya onun səlahiyyətli
nümayəndəsi aktda öz qeydlərini edə bilər,
aktı imzalamaqdan imtina edə bilər və bu barədə
həmin aktda müvafiq qeyd aparılır. [598]
89.13.3.
Aksiz markaları ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markası ilə markalanmış
malların (içməli spirtin, pivənin, spirtli
içkilərin bütün növlərinin və
tütün məmulatlarının), habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış
malların müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş
formaya uyğun olan siyahısı tərtib edilir. Siyahıda
həmin malların adı, fərqləndirici əlamətləri,
mənşə mənbəyi, alış və satış
qiymətləri, vergi orqanının adı, siyahıya
almanı həyata keçirən vəzifəli
şəxslərin adı, soyadı və atasının
adı, siyahıya almanın həyata keçirildiyi tarix
və yer, vergi ödəyicisi və onun nümayəndəsi
haqqında məlumat, müşahidəçilər və
dəvət olunmuş mütəxəssislər haqqında
məlumatlar əks etdirilir. [599]
89.13.4.
Aksiz markaları ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markaları ilə markalanmış
malların (içməli spirtin, pivənin, spirtli
içkilərin bütün növlərinin və
tütün məmulatlarının), habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış
malların mənşə
mənbəyi, alış və satış qiymətləri
ilkin sənədlərlə və ya vəzifəli
şəxsdən (vəzifəli şəxs olmadıqda
satıcıdan) alınmış izahatla
müəyyənləşdirilir.
89.13.5.
Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
Məcəlləsində göstərilən inzibati
xətalara yol vermiş vəzifəli şəxs
(şəxslər) barəsində həmin Məcəlləyə
müvafiq olaraq protokol tərtib olunur. [600]
89.13.6.
Tərtib olunmuş aktın və siyahının surətləri vəzifəli
şəxsə verilir. [601]
89.13.7.
Aksiz markası ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markası ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış malların siyahıya
alınmasını həyata keçirən vergi
orqanının nümayəndəsi həmin malların
siyahıya alınması prosesində vergi ödəyicisinin
və ya onun nümayəndəsinin iştirak etməsinə
icazə verməməyə səlahiyyətli deyildir.
89.13.8.
Aksiz markası ilə markalanmalı olan markalanmamış
və ya saxta aksiz markası ilə markalanmış, habelə məcburi nişanlama ilə
nişanlanmalı olan, ancaq nişanlanmamış və ya
saxta məcburi nişanlama ilə nişanlanmış malların siyahıya
alınması prosesində vergi orqanının
nümayəndəsi vergi ödəyicisinə və ya onun
nümayəndəsinə hüquq və
vəzifələrini izah etməlidir.[602]
89.14.
Siyahıya alınmış malların vergi
ödəyicisində məsul saxlamaya qoyulması
aşağıdakı qaydada həyata keçirilir:
89.14.1.
Siyahıya alınmış mallar vergi ödəyicisində
və ya onun razılığı ilə vergi orqanının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
müəyyən edilən yerlərdə məsul saxlamaya
qoyulur.
89.14.2.
Vergi ödəyicisinin bu qaydaları pozaraq siyahıya
alınmış mallara dair bağladığı
əqdlər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada etibarsız hesab edilir.
89.14.3.
Vergi ödəyicisi siyahıya alınmış malları
məsul saxlamaya qoymaq üçün qəbul etməkdən
imtina etdikdə və ya vergi ödəyicisinin malları
saxlamaq üçün müvafiq şəraiti olmadıqda,
vergi orqanının vəzifəli şəxslərinin
(şəxsinin), vergi ödəyicisinin (və ya onun
nümayəndəsinin), iki müşahidəçinin və
obyektin məsul şəxsinin iştirakı ilə edilən
hərəkətlər protokolla
rəsmiləşdirilərək mallar yerindəcə
qablaşdırılır, möhürlənir və
obyektdən vergi orqanının müəyyən etdiyi
digər vergi ödəyicisində və ya vəzifəli
şəxsdə məsul saxlamaya qoyulmaq ücün
götürülür.
89.14.4.
Malların obyektdən götürülməsi haqqında
protokolda aşağıdakılar göstərilir:
89.14.4.1.
protokolu tərtib edən şəxsin vəzifəsi,
soyadı, adı, atasının adı;
89.14.4.2. protokolun tərtib edildiyi tarix
və yer;
89.14.4.3. malları
götürülən şəxs barədə məlumat;
89.14.4.4.
protokolun tərtibində iştirak edən
müşahidəçilər barədə məlumat;
89.14.4.5. götürülən
malların siyahısı və miqdarı barədə
məlumat.
89.14.5.
Malların götürülməsi haqqında protokol vergi
orqanının vəzifəli şəxsləri, habelə
vergi ödəyicisi (və ya onun nümayəndəsi),
obyektin məsul şəxsi və
müşahidəçilər tərəfindən
imzalanır. Vergi ödəyicisi və ya onun
səlahiyyətli nümayəndəsi protokolu imzalamaqdan imtina
etdikdə həmin protokolda bu barədə müvafiq qeyd
aparılır.
89.14.6.
Götürülən mallar inzibati xəta haqqında
işə baxılanadək, vergi orqanının
müəyyən etdiyi yerdə digər vergi
ödəyicisinə və ya vəzifəli şəxsə
məsul saxlamaya qoyulmaq üçün təhvil verilir.
89.14.7.
Siyahıya alınmış mallar məsul saxlamaya qoyulmaq
üçün vergi ödəyicisinə təhvil
verildikdə, o, siyahıya alınmış malların
özgəninkiləşdirilməsinə, israf
edilməsinə, gizlədilməsinə,
dəyişdirilməsinə yol verdiyi təqdirdə
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
məsuliyyət daşıdığı barədə
xəbərdar olunmalıdır.
89.14.8.
Tərtib olunmuş aktlara və protokollara bu Məcəlləyə uyğun olaraq baxılır.[603]
89.15.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
özəlləşdirilməsi qadağan olunan dövlət
əmlakının, habelə özəlləşdirilməsi
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı
ilə həyata keçirilən, lakin
özəlləşdirilməsi barədə qərar
qəbul edilməmiş və ya
özəlləşdirilməsi başa çatmamış
vergi ödəyicilərinin əmlakının siyahıya
alınması yalnız müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının razılığı ilə həyata
keçirilir.
Vergilər
üzrə borcların, faizlərin və tətbiq edilmiş
maliyyə sanksiyalarının dövlət
büdcəsinə alınması haqqında kredit və ya elektron pul təşkilatına
sərəncam verilən gündən 15 gün
müddətində vergi orqanı, bu maddədə
göstərilən əmlakın siyahıya alınmasına
razılıq bildirilməsi məqsədi ilə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanına rəsmi müraciət edir.
Əmlakın siyahıya alınmasına bir ay
müddətində razılıq verildikdə, sayahıya
alınma vergi orqanı tərəfindən bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
həyata keçirilir.[604]
89.15-1.
Məhkəmənin qanuni qüvvəyə
minmiş
qərarı
ilə müflis
elan olunmuş
kredit təşkilatlarının
əmlakı
siyahıya
alınmır.[605]
89.16. Vergi ödəyicisinin pul
vəsaitləri siyahıya alınarkən siyahıya
alındığı gündən sonrakı iş
günündən gec olmayaraq müvafiq büdcə
hesabına depozitə qoyulur. Vergi orqanı vergi
ödəyicisinin pul vəsaitlərinin depozitə
qoyulmasını təsdiq edən sənədin surətini ona
təqdim edir. Qızıldan, gümüşdən,
platindən və platin qrupundan olan materiallardan, qiymətli
daşlardan və mirvaridən hazırlanmış zərgərlik
məmulatları siyahıya alınarkən
qablaşdırılır,möhürlənir və məsul
saxlanması üçün vergi ödəyicisinə (onun
qanuni və (və ya) səlahiyyətli
nümayəndəsinə) və ya vergi orqanının
müəyyən etdiyi digər şəxsə təhvil
verilir.[606]
Maddə 90. Vergi ödəyicisinin
əmlakı hesabına verginin tutulması qaydası
90.1. Vergi ödəyicisinin
əmlakı siyahıya alındıqdan sonra 30 gün
müddətində vergi öhdəliyi yerinə
yetirilmədikdə, vergi orqanı vergilər, faizlər və maliyyə
sanksiyaları üzrə dövlət büdcəsinə
yaranmış borclarının ödənilməsinin təmin olunması məqsədi
ilə siyahıya alınmış əmlakın zəruri
və kifayət olan həcmdə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
vasitəsilə, habelə dəyəri 5000 manatdan artıq
olmayan daşınar əmlakların isə ticarət şəbəkələrində satılması haqqında qərar qəbul olunması
üçün
məhkəməyə müraciət edə bilər. [607]
Siyahıya
alınmış əmlakın yararlıq müddəti bu
maddədə göstərilən müddət başa
çatanadək bitirsə, vergi orqanı dərhal məhkəməyə
müraciət edə bilər.[608]
90.2.
Məhkəmə bu Məcəllənin 90.1-ci
maddəsində göstərilən vergi orqanının
müraciətinə Azərbaycan Respublikasının Mülki
Prosessual Məcəlləsində müəyyən edilmiş
qaydada baxır.
90.3.
Vergi ödəyicisinin siyahıya alınmış
əmlakının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) vasitəsilə, habelə
dəyəri 5000 manatdan artıq olmayan daşınar
əmlakların isə ticarət şəbəkələrində
satılması
satılması haqqında məhkəmənin qərarı qanuni qüvvəyə mindikdən sonra
qətnamə ilə təmin edilmiş borca faizin
hesablanması dayandırılır və bu
Məcəllənin 90.4-cü maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla vergi borcunun
dövlət büdcəsinə ödənilməsi vergi orqanı tərəfindən təmin edilir.[609]
Vergi ödəyicisinin siyahıya alınmış
əmlakı vergi orqanının sifarişinə
əsasən elektron hərrac vasitəsi ilə də
satıla bilər. Elektron hərracın təşkili və
keçirilməsi qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən təsdiq olunur. [610]
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı vergi
ödəyicisinin siyahıya alınmış
əmlakının satışından əldə olunan
vəsait barədə, habelə siyahıya alınmış
əmlakın hərracda (o cümlədən elektron
hərracda) və ya ticarət
şəbəkələrində (o cümlədən
satışını elektron şəkildə həyata
keçirən ticarət şəbəkələrində)
satılması üçün icra məmurları
tərəfindən edilmiş sifarişlər barədə
rüblük məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
formada hər rüb başa çatdıqdan sonra
növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına elektron şəkildə təqdim
edir. [611]
Vergi ödəyicisinin siyahıya
alınmış əmlakının məhkəmənin
qərarı ilə qiymətləndirildiyi, habelə
tənzimlənən qiymətlərin tətbiq olunduğu
hallar istisna olmaqla, vergi ödəyicisinin siyahıya alınmış
əmlakının qiymətləndirilməsi
“Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq
qiymətləndirici tərəfindən həyata
keçirilir.[612]
Məhkəmə
qərarlarına əsasən verilən icra
vərəqələri daxil olduqdan 10 (on) gün
müddətində qiymətləndirici vergi orqanı tərəfindən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada dəvət olunur. Vergi orqanı
qiymətləndirmə sahəsində ixtisaslaşmış
və 5 ildən az olmayaraq fəaliyyət göstərən,
ağır və ya xüsusilə ağır
cinayətlərə, habelə korrupsiya cinayətləri
və qulluq mənafeyi əleyhinə olan cinayətlərə
və ya iqtisadi sahədə olan cinayətlərə
görə məhkum edilməyən qiymətləndiricini
dəvət etməlidir. Qiymətləndiricinin xidmətinin dəyəri vergi ödəyicisi
tərəfindən ödənilir.[613]
Həmin
əmlak aşağıdakı qaydada satılır:[614]
90.3.1.
Əmlakın hərracda satışı -
məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş
qərarı əsasında əmlakın, ona dair heç bir
şərt qoyulmadan satışıdır. Bu zaman ən
yüksək qiymət təklif etmiş alıcı həmin
əmlak üzərində mülkiyyət hüququnu
əldə edir.
90.3.2.
Hərracın təşkilatçısı kimi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) çıxış edir. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) hərracı vergi orqanının sifarişi əsasında həyata
kecirir.[615]
90.3.3.
Vergi
orqanının sifarişinə
aşağıdakı sənədlər əlavə
edilməlidir: [616]
90.3.3.1.
vergi ödəyicisinin əmlakının hərracda
satışı barədə Azərbaycan Respublikasının
Mülki Prosessual Məcəlləsinə uyğun olaraq
məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş
qərarının surəti; [617]
90.3.3.2.
icraata başlanılması barədə məhkəmə
qərarına əsasən verilən icra sənədinin surəti; [618]
90.3.3.2-1. əmlakın fotoşəkli,
yerləşdiyi ünvan barədə məlumat; [619]
90.3.3.3. əmlakın ilkin satış
qiyməti barədə məlumat;
90.3.3.4.
əmlakın satışından əldə olunan vəsaitin
köçürüləcəyi bank və digər ödəniş hesabının nömrəsi;[620]
90.3.3.5. əmlakın siyahıya alınması
barədə vergi orqanının aktı və tərtib
edilmiş siyahı;[621]
90.3.3.6.
daşınmaz əmlak satıldıqda, həmin əmlaka dair
qanunvericiliyə müvafiq olaraq zəruri olan sənədlərin surəti; [622]
90.3.3.7.
ayrıca tikili satıldıqda, həmin tikilinin
yerləşdiyi torpaq sahəsindən istifadə hüququnu
və ya həmin torpaq sahəsi üzərində
mülkiyyət hüququnu təsdiq edən
sənədlərin surəti;
90.3.3.8.
uzunmüddətli icarə hüququ satıldıqda,
müqavilənin surəti və qanunvericiliklə
nəzərdə tutulmuş hallarda belə müqavilənin
dövlət qeydiyyatını təsdiq edən sənədin
surəti;
90.3.3.9.
tikintisi başa çatmamış obyekt üzərində
hüquq satıldıqda əlavə olaraq torpaq sahəsi
üzərində mülkiyyət, icarə və ya
istifadə hüququnu təsdiq edən sənədin və
tikintiyə icazənin surətləri. [623]
Məhkəmənin
qərarı qüvvəyə mindiyi gün siyahıya
alınmış əmlakın yararlılıq müddəti
60 gündən tez başa çatdıqda və ya qida məhsulu
olduqda vergi orqanı hərracın
təşkilatçısına sənədləri 3 gün
müddətində təqdim etməlidir. [624]
90.3.4.
Hərracın təşkilatçısı bu
məcəllənin 90.3.3-cü maddəsində
göstərilən sənədləri aldıqdan sonra
hərracın keçiriləcəyi tarixə ən azı 20 gün, yararlılıq
müddəti başa çatmaqda, habelə yararsız hala
düşmək təhlükəsi olan ərzaq və
qeyri-ərzaq məhsulu olan əmlak satıldıqda isə ən
azı 5 gün qalmış mediada, o cümlədən internet
saytlarında və sosial şəbəkələrdə hərraca çıxarılacaq
əmlak barəsində elan dərc etdirir.[625]
90.3.5. Elanda aşağıdakı
məlumatlar əks olunmalıdır:
90.3.5.1.
hər bir lot üzrə ayrı-ayrılıqda satışa
çıxarılan əmlakın siyahısı, fotoşəkli, yerləşdiyi ünvan; [626]
90.3.5.2. siyahı üzrə
əmlakın ayrı-ayrılıqda ilkin satış
qiyməti;
90.3.5.3.
hərracda iştirak etmək üçün sifariş
və digər sənədlərin qəbulu günü, son
müddəti və yeri;
90.3.5.4. əmlakın sahibi barədə
məlumat;
90.3.5.5.
ilkin satış qiymətinin daşınmaz əmlakın 5
faizi, daşınan əmlakın 10 faizi həcmində
hesablanan behin məbləği və həmin
məbləğin köçürüləcəyi bank və digər ödəniş hesabı;
90.3.5.6.
əmlakın satışından əldə olunan vəsaitin
köçürüləcəyi bank və digər ödəniş hesabları və bu hesablara
köçürüləcək vəsaitin miqdarı;
90.3.5.7.
hərracın keçirilmə tarixi, vaxtı və yeri,
əlaqə telefonunun nömrəsi;
90.3.5.8.
hərracın təşkilatçısının adı,
ünvanı, əlaqə telefonu və sair rekvizitləri.
90.3.6.
Məlumatın dərc edildiyi andan qanunvericiliyə uyğun
olaraq hərracda iştirak etmək hüququnu əldə
etmiş şəxslərə satışa
çıxarılan əmlakla tanış olmaq imkanı
yaradılır.
Satışa
çıxarılan əmlakla tanış olduqdan sonra
hərracın keçirilməsinə 5 gün qalmış
hərraca buraxılmış şəxslər
hərracın təşkilatçısına hərracda
iştirak edib-etməyəcəkləri barədə öz
qərarlarını yazılı surətdə
bildirməlidirlər.
90.3.7.
Hərracda iştirak etmək üçün müraciət
etmiş və müvafiq qaydada sənədləri tərtib
edib, elanda göstərilən müddətdə təqdim
etmiş, habelə elanda göstərilən bank və digər ödəniş hesabına behin
köçürülməsi barədə bildiriş
təqdim etmiş şəxslər hərracda iştirak
edə bilərlər.
90.3.8.
Hərracda iştirak etmək üçün şəxs
və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsi
tərəfindən imzalanmış (hüquqi şəxs
tərəfindən əlavə olaraq möhürlə
təsdiq edilmiş) ərizə sifariş verən
tərəfindən müəyyən olunmuş
nümunəyə müvafiq olaraq hərracın
təşkilatçısına verilir və ərizəyə aşağıdakı
sənədlər əlavə edilir: [627]
90.3.8.1.
elanda göstərilmiş bank və digər ödəniş hesabına behin
köçürüldüyünü təsdiq edən
sənəd;
90.3.8.2.
fiziki şəxslər tərəfindən
şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin notariat qaydasında təsdiq
edilmiş surəti; [628]
90.3.8.3.
hüquqi şəxslər və (və ya) fərdi sahibkarlar
tərəfindən vergi ödəyicisinin uçota
alınması haqqında şəhadətnamənin notariat qaydasında təsdiq
edilmiş surəti.
90.3.9.
Hərracın təşkilatçısı
tərəfindən aşağıdakı hallar
müəyyən edildikdə, şəxslər hərracda
iştirak etmək üçün buraxılmırlar:
90.3.9.1.
hüquqi şəxs yenidən təşkil olunma, ləğv
olunma yaxud müflis vəziyyətində olduqda;
90.3.9.2. şəxs özü
haqqında dəqiq olmayan məlumat verdikdə;
90.3.9.3.
sənədlər sifarişlərin qəbulu müddəti
qurtardıqdan sonra təqdim edildikdə;
90.3.9.4.
ərizə müvafiq səlahiyyəti olmayan şəxs
tərəfindən təqdim edildikdə;
90.3.9.5.
məlumatda göstərilən siyahıya uyğun
bütün sənədlər təqdim edilmədikdə,
yaxud təqdim olunmuş sənədlər müvafiq qaydada
tərtib olunmadıqda.
90.3.10.
Sənədlərin qəbulundan imtina hərracın
təşkilatçısı tərəfindən
əsasları göstərilməklə edilir. Ərizəni
və sənədləri qəbul edilməyən
şəxslərin sənədləri, imtinanın
əsasları yazılı surətdə bildirilməklə,
növbəti iş günü ərzində qaytarılır.
90.3.11.
Hərracda iştirak etmək üçün
şəxslər ərizəni və ona əlavə
olunmuş sənədləri, habelə təqdim olunan
sənədlərin 2 nüsxədən ibarət
siyahısını hərracın
təşkilatçısına təqdim edirlər.
Hərracın
təşkilatçısı hər bir ərizəni və
ona əlavə olunmuş sənədləri verilmə tarixi
və vaxtını göstərməklə xüsusi jurnalda
ardıcıllıqla qeyd edir.
Hərracın
təşkilatçısı təqdim olunan
sənədlərin siyahısının bir
nüsxəsində ərizənin verilmə tarixini və
vaxtını, habelə qeydiyyat jurnalındakı
nömrəsini göstərməklə
ərizəçiyə qaytarır.[629]
90.3.12.
Hərrac iştirakçılarına onların hərracda
iştirak etmək nömrəsini əks etdirən bilet
verilir.
90.3.13.
Şəxs hərracda iştirak etmək üçün
ərizələrin qəbulu başa çatanadək öz
ərizəsini geri götürə bilər. Bunun
üçün şəxs hərracın
təşkilatçısına yazılı müraciət
etməlidir.
Sənədlərin
qəbulu jurnalında hərracda iştirak etmək
üçün ərizələrin geri
götürülməsi barədə müvafiq qeyd
aparılmalıdır.
Hərracın
şərtlərinə uyğun olaraq hərracda iştirak
etmək üçün ərizələrini geri
götürmüş şəxslərin ödədiyi beh
geri qaytarılır.
90.3.14.
Hərracda iştirak etmək üçün müraciət
edən şəxslərin hərraca
buraxılıb-buraxılmaması barədə hərracın
təşkilatçısının qərarı protokolla
rəsmiləşdirilir. Bu protokolda müraciətləri
(ərizələri) qəbul edilən və rədd edilən
şəxslərin adları qeyd edilir. Müraciətlərinin
(ərizələrinin) rədd edilməsinin əsasları
şəxslərə yazılı surətdə bildirilir.
Müraciətlərin
(ərizələrin) qəbuluna dair protokol imzalandıqdan
sonra müvafiq şəxslər hərracın
iştirakçısı statusunu əldə edir.
90.3.15.
Hərracın təşkilatçısı təqdim
olunmuş ərizələrin və onlara əlavə
olunmuş sənədlərin müvafiq qaydada
saxlanılması üçün zəruri tədbirlər
görür.
90.3.16.
Çıxarılmışdır.[630]
90.3.17.
Çıxarılmışdır.[631]
90.3.18.
Çıxarılmışdır.[632]
90.3.19. Hərracın
təşkilatçısı:[633]
90.3.19.1. hərracın təşkil
olunmasını və keçirilməsini təmin edir;
90.3.19.2. satışın baş
tutub-tutmadığını təsdiq edir;
90.3.19.3.
hərracın gedişində mübahisəli vəziyyət yarandıqda
mübahisənin səbəbləri aradan
qaldırılanadək hərracı dayandırır.
Mübahisənin səbəblərini aradan qaldırmaq
mümkün olmadıqda hərracı baş tutmamış
elan edir;
90.3.19.4.
hərracın yekunu barədə protokol tərtib edir və
onu təsdiq etmək üçün sifariş verənə
təqdim edir.
90.3.20. Hərrac aşağıdakı
qaydada keçirilir:
90.3.20.1.
satışa çıxarılan əmlakın ilkin
satış qiyməti elan olunur. İlkin satış
qiyməti və ya əlavələr edilməklə
artırılan satış qiyməti elan olunduqda,
hərrəcda iştirak edən şəxslər öz
biletlərini qaldırmaqla elan olunmuş qiymətə
əmlakı almağa razı olduqlarını bildirirlər;
90.3.20.2.
hərracı aparan hər yeni elan olunmuş qiyməti
üç dəfə təkrar edir. Elan olunmuş
satış qiymətinə əmlakı almağa razı olan
hərracda iştirakçılarının sayı iki və
daha çox olduqda həmin qiymət iştirakçılar
tərəfindən əlavəetmə yolu ilə
artırılır. Elan olunmuş satış qiymətinə
əmlakı almağa yalnız bir iştirakçı
razılıq verdiyi halda həmin şəxs hərracın
qalibi hesab olunur. Bu vaxt hərracı aparan şəxs əmlakın
satıldığını, satış qiymətini və
qalib gəlmiş şəxsin biletinin nömrəsini bildirir;
90.3.20.3.
ilkin qiymət və ya əmlakın növbəti hərracda
aşağı salınmış qiyməti 3 dəfə elan
olunduqdan sonra iştirakçıların heç biri biletini
qaldırmazsa, hərrac baş tutmamış hesab olunur;
90.3.20.4. birinci hərrac baş tutmadıqda və ya
siyahı üzrə ayrı-ayrılıqda əmlakın
satışı baş tutmadıqda, hər növbəti
hərraca 10 gün qalmış mediada, o cümlədən
internet saytlarında və sosial
şəbəkələrdə hərracla bağlı
90.3.5-ci maddədə qeyd olunan elan verilir. İkinci hərracda
qiymət birinci hərracda satılmayan əmlakın və ya
onun ayrılıqda siyahı üzrə satılmayan
hissəsinin ilkin satış qiymətinin 20 faizi, üçüncü
hərracda isə 40 faizinədək aşağı salına
bilər;[634]
90.3.20.5.
bu zaman ikinci və
sonrakı hərraclar arasındakı müddət 10
gündən, yararlılıq müddəti başa çatan
(yaxud, bu müddət ərzində qurtaran) əmlakın
növbəti hərracları arasındakı müddət
isə 3 gündən çox olmamalıdır; [635]
90.3.20.6.
yararlılıq müddəti başa çatmış
yeyinti məhsullarının hərraca yenidən qida
məhsulları qismində çıxarılması
qadağandır. Bu əmlak qanunvericiliyə uyğun olaraq
heyvanların yemləndirilməsi üçün
istifadəyə yararlı olduqda 5 gün müddətində
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada yenidən
qiymətləndirilərək hərracda
satılmalıdır;
90.3.20.7.
hərrac başa çatdıqdan sonra hərracın
təşkilatçısı hərracın yekunları
üzrə iki nüsxədə protokol tərtib edir və
qanunvericiliyə uyğun olaraq komissiyanın sədri,
sifarişçi və alıcı arasında
alqı-satqı müqaviləsi imzalanır;[636]
90.3.20.8.
protokol qalib gəlmiş şəxs və ya onun
nümayəndəsi, komissiyanın sədri və
üzvləri tərəfindən 2 nüsxədə
imzalanır. Protokolda sifarişçi və qalib gəlmiş
şəxs barədə qısa məlumatlar, satılan
əmlakın siyahısı və satış qiyməti,
satış qiymətinin ödəniləcəyi bank və digər ödəniş hesabları, hərracda qalib
gəlmiş şəxsin verdiyi beh məbləğinin
imzalanmış protokol üzrə öhdəliklərin
icrası hesabına daxil edilməsi, habelə tərəflərin
digər hüquq və vəzifələri əks olunur.
Protokolun bir nüsxəsi qalib gəlmiş şəxsə
verilir. Hərracın qalibi və hərracın
təşkilatçısı hərrac başa
çatdığı gün protokolu imzalamalıdır.
İmzalanmış protokol üç gündən gec
olmayaraq satıcıya təqdim olunmalıdır. Alqı-satqı
müqaviləsində satılmış obyektin adı
(siyahısı), onun alınma qiyməti, sifarişçi
və qalib gəlmiş şəxs barədə və
qanunvericiliyə müvafiq olaraq digər məlumatlar
göstərilir. Müqavilə protokol imzalandığı
gündən 5 gün müddətində imzalanmalıdır;[637]
90.3.20.9.
qalib gəlmiş şəxs qanunvericiliyə uyğun
tərtib edilmiş protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, verdiyi
beh geri qaytarılmır. Həmin protokolu imzalamaqdan imtina
edən sifarişçi qalib gəlmiş şəxsə
behi ikiqat məbləğdə geri qaytarmalı, habelə
hərracda iştirak etmək nəticəsində
dəyən zərərin əvəzini ödəməlidir.
Ziyanın məbləği sifarişçinin və qalib
gəlmiş şəxsin razılığı
əsasında müəyyən edilir. Tərəflər
razılığa gəlmədikdə zərərin
məbləği onların birinin ərizəsi
əsasında məhkəmə qaydasında
müəyyən edilir;
90.3.20.10.
hərrac baş tutmadıqda beh geri qaytarılmalıdır.
Hərracda iştirak edən, lakin onu udmayan
şəxslərin behi 5 əməliyyat
günü müddətində geri qaytarılır;[638]
90.3.20.11.
hərrac baş tutmadığı hallarda hərracın
təşkilatçısı tərəfindən protokol
tərtib edilir.[639]
90.3.21.
Hərracın yekunları haqqında məlumat hərracın
keçirildiyi gündən 15 təqvim günü
müddətində hərracın
təşkilatçısı tərəfindən
hərracın keçirilməsi haqqında elanın verildiyi media subyektlərində verilir.[640]
90.3.22.
Hərracın qalibi ilə sifarişçi arasında
müqavilə imzalandığı andan ən geci beş əməliyyat günü müddətində
hərracın qalibi ödəməli olduğu pul vəsaitini
satıcının müəyyən etdiyi bank və digər ödəniş hesabına köçürür.
Hərracın təşkilatçısı hərracın
keçirilməsi ilə bağlı çəkdiyi
xərcləri təsdiq edən sənədləri
sifarişçi təqdim edir.
90.3.23.
Əmlakın (və ya müəyyən lotun) qiymətinin tam
ödənildiyini təsdiq edən ödəniş
sənədi (sənədləri) təqdim edildikdən sonra
əmlaka (lota) mülkiyyət hüququ hərracın
qalibinə keçir.
90.3.24.
Siyahıya alınmış əmlakın açıq
hərracda satışında ədliyyə
orqanlarının, o cümlədən icra
məmurlarının, vergi orqanlarının və
hərracın təşkilatçısının
vəzifəli şəxslərinin bir-başa və ya
dolayısı ilə alıcı kimi iştirak
etməsinə yol verilmir.[641]
90.3-1. Dövlət əmlakı istisna olmaqla, vergi
ödəyicisinin siyahıya alınmış dəyəri
5000 manatadək olan daşınar əmlakları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqanının (qurumun) müəyyən etdiyi qaydada vergi
orqanının müəyyən etdiyi ticarət
şəbəkələrində (o cümlədən
satışını elektron şəkildə həyata
keçirən ticarət şəbəkələrində)
satıla bilər.[642]
90.3-2. Hərracın
təşkilatçısının rəsmi internet saytı
olmalı, hərracın keçirilməsi barədə elan,
habelə hərraca çıxarılan əmlak barəsində
məlumatlar ətraflı şəkildə həmin internet
saytında yerləşdirilməlidir. [643]
90.3-3. Hərracın təşkilatçısı (o
cümlədən elektron hərracın
təşkilatçısı) keçirilmiş hərraclar,
başa çatmış və ya baş tutmamış
hərraclar, habelə siyahıya alınmış
əmlakın satışından əldə olunan
vəsaitlər barədə aylıq məlumatı müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilmiş formada hər ay başa
çatdıqdan sonra növbəti ayın 20-dən gec
olmayaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanına təqdim edir.
90.3-4. Ticarət şəbəkələri (o
cümlədən satışını elektron
şəkildə həyata keçirən ticarət
şəbəkələri) satışa çıxarılmış
əmlaklar, satışı təmin edilmiş və ya
satışı mümkün olmadığı
üçün geri qaytarılmış əmlaklar,
habelə siyahıya alınmış əmlakın
satışından əldə olunan vəsaitlər
barədə aylıq məlumatı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş formada hər ay başa çatdıqdan sonra
növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təqdim edir.
90.4.
Əmlakın satılmasından əldə edilən
məbləğlər əvvəlcə tənbeh
tədbirinin yönəldilməsi və əmlakın
satışı üzrə xərclərin, sonra isə vergilər, faizlər və maliyyə
sanksiyaları üzrə dövlət büdcəsinə
yaranmış borcların ödənilməsinə
yönəldilir. Vəsaitin qalan hissəsi vergi
ödəyicisinin yeni borcu yaranmadıqda 3 əməliyyat günü ərzində vergi
ödəyicisinə qaytarılır. [644]
Əmlakın
satışından daxil olan pul vəsaiti vergilər,
faizlər və maliyyə sanksiyaları üzrə
dövlət büdcəsinə yaranmış borcların
ödənilməsi üçün kifayət
etmədikdə və ya əmlak qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada hərracda
satılmadıqda, borcların dövlət
büdcəsinə ödənilməsini təmin etmək
məqsədilə vergi orqanı
tərəfindən vergi ödəyicisinin həmin
borclarının qalan məbləği həcmində
digər əmlakı qanunvericilikdə nəzərdə
tutulmuş qaydada siyahıya alına bilər.[645]
90.5.
Bu maddənin müddəaları vergi agentinə də
şamil edilir.
90.6.
Siyahıya alınmış əmlakın
ixtisaslaşdırılmış açıq hərracda
satışında hərracın
təşkilatçısının, vergi orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin və ya digər
işçilərinin bilavasitə və ya dolayısı
ilə alıcı kimi iştirak etməsinə yol verilmir. [646]
Vergi orqanının sorğusuna
əsasən hərracın təşkilatçısı
tərəfindən əmlakı hərraca
çıxarılmış şəxslərin
əmlakının hərraca çıxarılması və
satışı barədə vergi orqanına müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş formada məlumat verilir.[647]
Maddə 91. Ödənilməyən
vergilər üçün birgə məsuliyyət
Vergi ödəyicisinin vergi
öhdəlikləri siyahıya alınmış
əmlakın satışından sonra yerinə
yetirilməmiş qaldıqda, başqa ad altında
fəaliyyət göstərən, lakin məhkəmənin
qərarı əsasında həmin vergi ödəyicisinə
məxsus olması müəyyən edilən və bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş qaydada
siyahıya alınma tətbiq edildiyi gündən
əvvəlki 3 illik dövr ərzində aparılmış
əməliyyatda onun aktivlərini almış şəxs,
aldığı aktivlərin dəyərindən bu cür
aktivlərə görə ödədiyi hər hansı
məbləğlər çıxılandan sonra qalan
məbləğdə vergi ödəyicisinin
öhdəlikləri üzrə birgə məsuliyyət
daşıyır.
Maddə 92. Ödəmə
mənbəyində verginin tutulmamasına və ya
büdcəyə köçürülməməsinə
görə məsuliyyət
Bu Məcəllədə
nəzərdə tutulan hallarda ödəmə
mənbəyində gəlirdən (mənfəətdən)
vergi tutmadan həmin məbləği ödəyən
hüquqi şəxslər və onların müvafiq
işçiləri və ya fiziki şəxslər verginin
tutulmamasına və büdcəyə
köçürülməməsinə görə bu
Məcəllənin tələblərinə uyğun olaraq
məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 93. Ümidsiz borcların
silinməsi
93.1. Vergilər, faizlər və
maliyyə sanksiyaları üzrə ümidsiz borclar vergi
orqanları tərəfindən aşağıdakı hallarda
silinir:
93.1.1.
bu Məcəllədə müəyyən edilmiş vergi
öhdəliyinin yerinə yetirilməsi müddəti
qurtardıqda;
93.1.2.
bu Məcəllədə müəyyən edilmiş
əsaslar üzrə vergi öhdəlikləri
qüvvədən düşdükdə.
93.1.3. qanuni qüvvəyə minmiş
məhkəmə qərarı ilə təmin edilmiş
vergilər üzrə borcların və faizlərin, tətbiq
edilmiş maliyyə sanksiyalarının (məcburi
dövlət sosial sığorta, işsizlikdən
sığorta və icbari tibbi sığorta haqları istisna
olmaqla) dövlət büdcəsinə alınması
barədə məhkəmə qərarının
qüvvəyə mindiyi tarixdən 5 illik müddət
keçdikdə.[648]
93.2. Digər hallarda vergilər,
faizlər və maliyyə sanksiyaları üzrə borclar
məhkəmə qərarı ilə ümidsiz borc hesab
edildikdə qanunla müəyyən edilmiş qaydada silinə
bilər.[649]
Maddə 94. Sübut etmək
vəzifəsi
94.0. Verginin
hesablandığının səhv olduğunu sübut
etmək vəzifəsi bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş hallarda:
94.0.1.
vergi ödəyicisinin hesablamalarının səhv olduğunu
vergi orqanının;
94.0.2. vergi orqanının
hesablamalarının səhv olduğunu vergi ödəyicisinin
üzərinə düşür.
Xüsusi hissə
VIII fəsil. Fiziki
şəxslərin gəlir vergisi
Maddə 95. Vergi ödəyiciləri
Rezident və qeyri-rezident fiziki
şəxslər gəlir vergisinin
ödəyiciləridirlər.
Maddə 96. Vergitutma obyekti
96.1. Rezidentlərin gəlirləri
üzrə vergitutma obyekti vergi ili üçün
rezidentlərin bütün gəliri ilə həmin dövr
üçün bu Məcəllə ilə müəyyənləşdirilən
gəlirdən çıxılan məbləğ
arasındakı fərqdən ibarət olan vergiyə cəlb
edilən gəlirdir.
Xüsusi
notarius tərəfindən bir ay ərzində aparılan
notariat hərəkətlərinə, habelə notariat
hərəkətləri ilə əlaqədar
göstərilən xidmətlərə görə alınan
haqlar (xərclər nəzərə alınmadan) vergitutma
obyektidir.[650]
Ödəmə
mənbəyində vergi tutulduğu halda, vergitutma obyekti
vergiyə cəlb olunan gəlirdir.
96.2.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
vasitəsilə fəaliyyət göstərən qeyri-rezident
vergi ödəyicisi daimi nümayəndəliyi ilə
əlaqədar olan vergiyə cəlb edilən gəlirləri
üzrə gəlir vergisinin ödəyicisidir.
Vergiyə
cəlb olunan gəlir, konkret dövrdə Azərbaycan
mənbələrindən daimi nümayəndəliklə
bağlı əldə edilən ümumi gəlirlə
həmin dövrdə bu gəlirlərin əldə
edilməsi ilə əlaqədar çəkilən və
gəlirdən çıxılan məbləğ
arasındakı fərqdir.
96.3.
Qeyri-rezidentin bu Məcəllənin 96.2-ci maddəsində
göstərilməyən, lakin vergiyə cəlb edilməsi
bu Məcəllənin 125-ci maddəsində nəzərdə
tutulan ümumi gəliri, gəlirdən çıxılan
məbləğ nəzərə alınmadan
ödəniş yerində vergitutma obyektidir.
96.4.
Məşğulluqdan və ya əmlakın təqdim
edilməsindən gəlir əldə edən qeyri-rezident
fiziki şəxs Azərbaycan mənbəyindən təqvim
ili ərzində əldə etdiyi bu növ ümumi gəlirin
bu Məcəllədə
müəyyənləşdirilən, həmin dövrdə bu
gəlirə aid olan və ondan çıxılan
xərclər qədər azaldılan məbləği
üzrə gəlir vergisinin ödəyicisidir.
96.5. Hüquqi şəxsin nizamnamə
kapitalındakı iştirak payı və ya səhmlər
xalis aktivlərin iştirak payı və ya səhmlərə
mütənasib dəyərindən yuxarı qiymətə
təqdim edildikdə faktiki təqdimetmə qiyməti ilə
nizamnamə kapitalındakı iştirak payının və
ya səhmin nominal dəyəri arasındakı fərq,
iştirak payı və ya səhmlər xalis aktivlərin
iştirak payı və ya səhmlərə mütənasib
dəyərindən aşağı qiymətə
(güzəştli qiymətlə) təqdim edildikdə
isə alqı-satqı müqaviləsinin
bağlandığı tarixə xalis aktivlərin
mütənasib dəyəri ilə nizamnamə
kapitalındakı iştirak payının nominal dəyəri
arasındakı fərq vergiyə cəlb edilən
gəlirdir. İştirak payları və ya səhmlər
nominal qiymətdən yuxarı qiymətə
alınmışdırsa, həmin iştirak paylarının
və ya səhmlərin təqdim edilməsi zamanı
gəlirdən çıxılan xərclər bu
aktivlərin faktiki satınalma qiyməti ilə
nəzərə alınır. Bu
zaman iştirak payı və ya səhmlərin təqdim
edilməsi əməliyyatı ilə bağlı əldə
olunan gəlirdən həmin gəlirin əldə olunması
ilə bağlı çəkilən digər xərclər
də çıxılır. [651]
Maddə 97. Gəlir
97.1. Rezident vergi ödəyicisinin
gəliri onun Azərbaycan Respublikasında və Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənarda əldə
etdiyi gəlirdən ibarətdir.
97.2.
Qeyri-rezident vergi ödəyicisinin gəliri onun Azərbaycan
Respublikası mənbələrindən əldə etdiyi
gəlirlərdən ibarətdir.
97.3.
Gəlirlərə aiddir:
97.3.1.
muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən gəlir;
97.3.2.
muzdlu işə aid olmayan fəaliyyətdən əldə
edilən gəlir;
97.3.3. vergilərdən azad
edilən gəlirlərdən və əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) yenidən
qiymətləndirilməsindən yaranan artımdan başqa bütün digər
gəlirlər.[652]
Maddə 98. Muzdlu işlə
əlaqədar alınan gəlir
98.1. Fiziki şəxs
tərəfindən muzdlu işlə əlaqədar alınan
gəlir - əmək haqqı, bu işdən alınan hər
hansı ödəmə və ya fayda, o cümlədən
əvvəlki iş yerindən, yaxud gələcək muzdlu
işdən alınan gəlirdir.
98.2.
Bu Məcəllənin 98.1-ci maddəsinin məqsədləri
üçün gəlirin məbləği,
aşağıda göstərilən məbləğdən
işçinin əldə etdiyi gəlirə görə
ödədiyi hər hansı xərc
çıxıldıqdan sonra qalan məbləğə
bərabərdir:
98.2.1.
fiziki şəxsə banklararası kredit hərracında olan
faiz dərəcəsindən aşağı faiz
dərəcəsi ilə ssuda verildiyi halda - bu tipli ssudalar
üzrə banklararası kredit hərracında olan faiz
dərəcəsinə uyğun faizlə ödənməli
olan məbləğlə aşağı faiz
dərəcəsinə uyğun ödənməli olan məbləğ
arasındakı fərq;
98.2.2.
işəgötürənin öz işçisinə
malı, işi və ya xidməti təqdim etdiyi, yaxud
hədiyyə verdiyi halda - bu cür malların, işlərin
və xidmətlərin bazar qiyməti ilə dəyəri;
98.2.3.
bu Məcəllənin 119.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş xərclər
istisna olmaqla, işçinin
xərclərinin əvəzi ödənildiyi halda -
ödənən vəsaitin məbləği; [653]
98.2.4.
işçinin işə götürənə olan borcunun
və ya öhdəliyinin
bağışlanıldığı halda - həmin borcun
və ya öhdəliyin məbləği;
98.2.5.
İşəgötürən tərəfindən
ödənilən sığorta haqları.[654]
98.2.6
hər hansı digər halda - normativ hüquqi aktlarda başqa
qiymətləndirmə metodu göstərilmirsə, bu
Məcəllənin 14-cü maddəsinə uyğun olaraq
müəyyən edilən dəyər;
98.2.7. işəgötürən tərəfindən
işçiyə (təhtəlhesab şəxsə)
verilmiş təhtəlhesab vəsait müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada
geri qaytarılmadıqda – həmin vəsaitin
məbləği.[655]
98.3.
Faktiki ezamiyyə xərclərinin, habelə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş dəniz nəqliyyatında ezamiyyə
xərcləri əvəzinə üzücü heyətin
üzvlərinə sutkalıq ödənişlərin
və ya digər işgüzar xərclərin əvəzinin
ödənilməsi gəlirə daxil deyildir.[656]
98.4.
Bu Məcəllənin 98.2-ci maddəsində
göstərilən məbləğlərə və
xərclərə aksizlər, əlavə dəyər vergisi
və qiymətləndirilən əqdlə əlaqədar
işə götürənin ödəməli olduğu
hər hansı digər vergi daxildir.
98.5. İşə
götürən tərəfindən bu Məcəllənin
109.3-cü və 119.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
xərclərin çəkilməsinin nəticəsi kimi
əldə edilən gəlir vergi tutulan gəlirə aid
deyildir. [657]
Maddə 99. Muzdlu işə aid olmayan
fəaliyyətdən gəlir
99.1. Muzdlu işə aid olmayan
fəaliyyətdən gəlirlər sahibkarlıq və
qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirlərdən
ibarətdir.
99.2.
Sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirə o
cümlədən aşağıdakılar aiddir:
99.2.1.
sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün istifadə olunan aktivlərin təqdim
edilməsindən gəlir;
99.2.2.
sahibkarlıq fəaliyyətinin
məhdudlaşdırılmasına və ya
müəssisənin bağlanmasına razılıq
verilməsinə görə alınan gəlir;
99.2.3.
əsas vəsaitlərin təqdim edilməsindən alınan
və bu Məcəllənin 114.7-ci maddəsinə uyğun
olaraq gəlirə daxil edilən məbləğlər;
99.2.4.
bu Məcəllənin 141-ci maddəsinə uyğun olaraq
gəlirdən çıxılan kompensasiya edilən
məbləğlərdən və ya ehtiyatların
azalmasından gəlir.
99.3.
qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirə, o
cümlədən aşağıdakılar aiddir:
99.3.1.
faiz gəliri;
99.3.2.
dividend;
99.3.3.
əmlakın icarəyə verilməsindən gəlir;
99.3.4.
royalti;
99.3.5.
vergi ödəyicisinə bağışlanmış borcun
məbləği, bu Məcəllənin 98.2.4 -cü
maddəsində göstərilənlər istisna olmaqla;
99.3.6.
sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün istifadə olunmayan aktivlərin təqdim
edilməsindən gəlir;
99.3.7.
təqvim ili ərzində alınan hədiyyə və
mirasların məbləği, bu Məcəllənin 98.2.2-ci
maddəsində göstərilənlər istisna olmaqla;
99.3.8.
vergi ödəyicisinin aktivlərinin ilkin qiymətinin
artdığını göstərən hər hansı
digər gəlir (təqdim olunduğu və ya vergitutma
məqsədləri üçün amortizasiya
hesablandığı təqdirdə) - əmək
haqqından başqa;[658]
99.3.9.
həyatın yığım sığortası üzrə
sığorta olunanın ödədiyi və ya onun xeyrinə
ödənilən sığorta haqları ilə
sığorta ödənişləri arasındakı
fərq;
99.3.10.
xüsusi notarius tərəfindən aparılan notariat
hərəkətlərinə, habelə notariat
hərəkətləri ilə əlaqədar
göstərilən xidmətlərə görə alınan
haqlar;[659]
99.3.11.
vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər tərəfindən bu fəaliyyətlə
bağlı göstərilən xidmətə görə
alınan haqq;[660]
99.3.12. lotereyalardan
və idman mərc oyunlarından əldə edilən
uduşlar;[661]
99.3.13. mediator fəaliyyəti ilə məşğul
olan fiziki şəxslər tərəfindən bu
fəaliyyətlə bağlı göstərilən
xidmətə görə alınan haqq, o cümlədən
əldə olunan mükafat.[662]
Maddə 100. Gəlirin
dəqiqləşdirilməsi
Fiziki şəxsin aldığı
və bu Məcəllənin 122-ci, 123-cü, 124-cü,
150.1.9-cu və 150.1.10-cu maddələrinə uyğun olaraq
Azərbaycan Respublikasında ödəmə mənbəyindən
vergi tutulmuş dividend, faiz, icarə haqqı, royalti,
daşınmaz əmlakın təqdim edilməsindən
əldə edilən gəlirlər, lotereyalardan və idman mərc oyunlarından
əldə edilən uduşlar ümumi gəlirdən
çıxılır.[663]
Maddə 101. Gəlir vergisinin
dərəcəsi
Bu Məcəllənin 101.1-1-ci
maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla,
fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq
gəlirlərindən vergi aşağıdakı
cədvələ uyğun tutulur:[664]
1-ci cədvəl
Vergi tutulan aylıq
gəlirin məbləği |
Verginin məbləği |
2500 manatadək |
14 faiz |
2500 manatdan çox olduqda |
350 manat + 2500 manatdan çox olan
məbləğin 25 faizi |
İki və ya daha çox
yerdə muzdla işləyən fiziki şəxslərin
gəlirlərindən gəlir vergisi hər bir iş
yerində ödənilən məbləğdən ayrıca
hesablanır və dövlət büdcəsinə
ödənilir.
Fiziki
şəxslərin bu Məcəllənin 150.1.1-ci, 150.1.2-ci,
150.1.3-cü və 150.1.7-ci maddələrinə əsasən
ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb olunan
gəlirlərindən vergi bu maddədə nəzərdə
tutulan 1-ci cədvələ uyğun olaraq hesablanır və
dövlət büdcəsinə ödənilir.[665]
101.1-1. Neft-qaz sahəsində
fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid
edilən vergi ödəyicilərində işləyən
fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən
vergi 2019-cu il yanvarın 1-dən 7 il müddətində
aşağıdakı cədvələ uyğun olaraq tutulur: [666]
2-ci cədvəl
Vergiyə cəlb edilən aylıq gəlir |
Verginin dərəcəsi |
8000 manatadək |
0 faiz |
8000 manatdan
çox olduqda |
8000 manatdan
çox olan məbləğin 14 faizi |
101.1-2. İki və ya daha çox yerdə muzdla
işləyən fiziki şəxslərin
gəlirlərindən gəlir vergisi hər bir iş
yerində ödənilən məbləğdən ayrıca hesablanır
və dövlət büdcəsinə ödənilir.
101.1-3. Fiziki şəxslərin bu Məcəllənin
150.1.1-ci və 150.1.2-ci maddələrinə əsasən
ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb olunan
gəlirlərindən vergi bu Məcəllənin 101.1-ci
və 101.1-1-ci maddələrində nəzərdə tutulan
dərəcələrə uyğun olaraq hesablanır və
aidiyyəti üzrə ödənilir. Bu Məcəllənin
150.1.3-cü və 150.1.7-ci (vergi orqanlarında uçota
alınmayan fiziki şəxslərin göstərdiyi
xidmətlərə (işlərə) münasibətdə)
maddələri tətbiq edilərkən gəlir vergisi bu
Məcəllənin 101.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan verginin dərəcəsi müvafiq olaraq pensiya alan
və xidməti göstərən şəxsin
gəlirlərinə tətbiq edilməklə hesablanır. [667]
101.1-4. Bu Məcəllənin məqsədləri
üçün neft-qaz sahəsində fəaliyyətin
və qeyri-dövlət sektorunun meyarları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilir.
101.2. Qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti üzrə
illik gəlirdən 14 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.[668]
Muzdlu işçi kimi cəlb etmədiyi fiziki
şəxslərə hüquqi şəxslər, fərdi sahibkarlar və ya vergi
orqanında uçotda olan qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən fiziki
şəxslər tərəfindən ödənilən maddi
yardım, mükafat və təqaüdlərdən,
mediatorlara mediasiya təşkilatları tərəfindən
mülki-hüquqi müqavilələr əsasında
ödənilən xidmət haqlarından habelə
vəkil qurumlarının tərkibində fəaliyyət
göstərən vəkillərin həmin qurum
tərəfindən ödənilən gəlirlərindən
vergi bu Məcəllənin 150.1.7-ci, 150.1.17-ci və 150.1.18-ci maddələrinə
uyğun olaraq bu maddədə göstərilən
dərəcə ilə tutulur.[669]
101.3. Hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxslərin vergiyə cəlb edilən
gəlirlərindən 20 faiz dərəcə ilə vergi
tutulur.[670]
101.4. Xüsusi notarius üçün bu
Məcəllənin 96.1-ci maddəsinin ikinci bəndi ilə
müəyyən edilmiş vergitutma obyektindən 10 faiz
dərəcə ilə vergi tutulur.[671]
101.5. İdman mərc
oyunlarından, lotereyalardan, habelə digər
yarışlardan və müsabiqələrdən pul
şəklində əldə edilən uduşlardan
(mükafatlardan)iştirakla bağlı ödənilən pul
vəsaiti (pul qoyuluşu) çıxılmaqla qalan
məbləğdən(Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda təşkil edilən mərc
oyunlarından, lotereyalardan,
yarışlardan və müsabiqələrdən əldə
edilən nağd pul vəsaiti istisna olmaqla) 10 faiz
dərəcə ilə vergi tutulur.[672]
101.6. Vergi ödəyicisi kimi vergi orqanında
uçotda olmayan fiziki şəxslərin “Nağdsız
hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununun 3.5-ci maddəsində göstərilən malların
təqdim edilməsindən əldə edilən
gəlirlərindən (bu Məcəllə ilə vergidən
azad olunan gəlirlər istisna olmaqla) xərclər
çıxılmadan 5 faiz dərəcə ilə vergi
tutulur.[673]
101.7. Bu maddənin digər müddəalarından
asılı olmayaraq, texnologiyalar parkının rezidenti kimi
texnologiyalar parkından kənar fəaliyyət
göstərən sistem inteqrasiyası, proqram
təminatının hazırlanması və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən vergi
ödəyicilərində işləyən fiziki
şəxslərin muzdlu işdən əldə edilən
aylıq gəlirlərindən gəlir vergisi
aşağıdakı qaydada tutulur: [674]
101.7.1. 2023-cü il yanvarın 1-dən 3 il
müddətində aylıq gəlir 8000 manatadək olduqda 0
faiz, 8000 manatdan çox olan məbləğin 5 faizi;
101.7.2. 2026-cı il yanvarın 1-dən 7 il
müddətində aylıq gəlirin 5 faizi.
Maddə 102. Gəlir vergisindən
azadolmalar və güzəştlər
102.1. Fiziki şəxslərin
aşağıdakı gəlirləri gəlir vergisindən
azaddır:
102.1.1.
Azərbaycan Respublikasının
diplomatik nümayəndəliyində və ya konsulluğunda
işləyən diplomatik xidmət
əməkdaşlarına, diplomatik xidmət
orqanlarının inzibati-texniki xidmətini həyata
keçirən şəxslərə “Diplomatik xidmət
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 21-ci və
23.2-ci maddələrinə uyğun olaraq ödənilən
müavinətlər, kompensasiyalar və aylıq əlavə, Azərbaycan
Respublikasının xarici ölkələrdə fəaliyyət
göstərən səfirlik və konsulluqlarında
ticarət nümayəndələrinin və onların
aparatlarının işçilərinin və mühafizəsi
zəruri hesab edilən Azərbaycan Respublikasının xarici
ölkələrdə və beynəlxalq təşkilatlarda
fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndəliklərinin
və konsulluqlarının mühafizəsini həyata
keçirən hərbi qulluqçuların xarici ölkədə
aldığı əməkhaqqı, Azərbaycan
vətəndaşı olmayan diplomatik və ya konsulluq
əməkdaşının rəsmi
məşğulluğundan gəlir.[675]
102.1.2.
Azərbaycan Respublikasının rezidenti olmayan şəxsin
iş yerindən gəlir - əgər bu gəlir Azərbaycan
Respublikasının rezidenti olmayan işə
götürən tərəfindən, yaxud onun adından
ödənilirsə və qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyi tərəfindən və ya onun
adından, yaxud daimi nümayəndəlikdə
fəaliyyəti ilə əlaqədar ödənilmirsə;[676]
102.1.3.
təqvim ili ərzində alınan hədiyyə, maddi
yardım, birdəfəlik müavinət və miraslar:
[677]102.1.3.1. hədiyyələrin və təhsil
haqlarını ödəmək üçün maddi
yardımın, birdəfəlik müavinətin
dəyərinin 2500 manatadək olan hissəsi, mirasların
dəyərinin 20000 manatadək olan hissəsi;[678]
Ölkə daxilində müalicə haqlarını,
o cümlədən cərrahiyyə
əməliyyatının haqqını ödəmək
üçün maddi yardımın, birdəfəlik
müavinətin dəyərinin 10000 manatadək olan
hissəsi, xaricdə müalicə haqlarını, o
cümlədən cərrahiyyə əməliyyatının
haqqını ödəmək üçün maddi
yardımın, birdəfəlik müavinətin
dəyərinin 50000 manatadək olan hissəsi; [679]
Təhsil
və ya müalicə (o cümlədən cərrahiyyə
əməliyyatı üçün) haqlarını
ödəmək üçün maddi yardım,
birdəfəlik müavinət almış şəxslərə bu
güzəşt o halda verilir ki, həmin
məbləğlərin təyinatı üzrə
ödənildiyini təsdiq edən müvafiq
sənədlər təqdim edilmiş olsun.[680]
102.1.3.2.
hədiyyə, maddi yardım və miras vergi ödəyicisinin
ailə üzvlərindən alındığı halda, onun
tam dəyəri;
102.1.3.3. şəhid olmuş şəxslərin
ailə üzvlərinin əldə etdiyi maddi yardımın
20000 manatadək olan hissəsi; [681]
102.1.3.4.
Azərbaycan Respublikasının azadlığı, suverenliyi
və ərazi bütövlüyü uğrunda aparılan
hərbi əməliyyatlar nəticəsində əlilliyi
müəyyən edilmiş hərbi qulluqçuların
və mülki şəxslərin əldə etdiyi maddi
yardımın 20000 manatadək olan hissəsi.
Maddi yardım almış mülki
şəxslərə bu güzəşt o halda verilir ki,
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən şəxsin hərbi
əməliyyatlar nəticəsində əlilliyi
müəyyən edildiyini təsdiq edən arayış
təqdim edilmiş olsun.
102.1.4.
Əmək qabiliyyətinin müvəqqəti
itirilməsinə görə ödənilən
müavinətlər istisna olmaqla, dövlət
müavinətləri, əvəzsiz dövlət
köçürmələri, dövlət pensiyaları,
dövlət təqaüdləri, hüquqi şəxsin, onun filialı
və ya nümayəndəliyinin, habelə fərdi
sahibkarın fəaliyyətinin ləğvi və işçilərin sayının
və ştatların ixtisar edilməsi ilə əlaqədar
olaraq əmək müqaviləsinə xitam verildikdə
işçilərə, habelə işçinin vəfatı ilə
əlaqədar əmək müqaviləsinə xitam
verildikdə isə vəfat edənin
vərəsələrinə Azərbaycan Respublikasının
Əmək Məcəlləsinə müvafiq
ödənilən təminatlar, habelə Azərbaycan
Respublikasının qanunları və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarının qərarları əsasında
dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına fərdi
birdəfəlik ödəmələr və ya maddi
yardımlar;[682]
102.1.5.
alimentlər;
102.1.6.
Fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək
kitabçasının olduğu yerdə) hər hansı
muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən aylıq
gəliri 2500
manatadək olduqda, 200 manat, illik gəliri 30000 manatadək olduqda, 2400 manat məbləğində olan hissəsi;[683]
102.1.7.
qiymətli daşlardan və metallardan, qiymətli daşlar
və metalların məmulatlarından, incəsənət
əsərlərindən, əntiq əşyalardan və vergi
ödəyicisinin sahibkarlıq fəaliyyətində
istifadə edilən və ya istifadə edilmiş əmlakdan,
habelə “Nağdsız
hesablaşmalar
haqqında”
Azərbaycan Respublikası
Qanununun 3.5-ci maddəsində göstərilən
malların
vergi ödəyicilərinə
təqdim edilməsindən (kənd təsərrüfatı
məhsullarının
istehsalçıları
tərəfindən istehsal olunan kənd təsərrüfatı
məhsullarının
təqdim edilməsi istisna olmaqla) başqa, daşınan maddi
əmlakın təqdim edilməsindən gəlir; [684]
102.1.8
Sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta
olunanın və faydalanan şəxsin həyatına,
habelə onun əmlakına və ya əmlak
mənafelərinə dəymiş zərərin
əvəzini ödəmək üçün pul və ya
natura şəklində ödənilmiş vəsait,
həmçinin işəgötürən
tərəfindən ödənilən bütün növ
icbari sığorta
və könüllü tibbi sığorta haqları, 3
ildən az olmayan müddətə bağlanan müqavilə
ilə həyatın yığım sığortası
və pensiya sığortası üzrə
işəgötürənin sığortaolunanın vergiyə
cəlb olunan gəlirlərinin 50 faizindən çox olmayan
hissəsindən Azərbaycan
Respublikasının sığortaçılarına
ödədikləri sığorta haqları, həyatın
yığım sığortası və pensiya
sığortası üzrə müqavilənin
qüvvəyə mindiyi andan etibarən 3 illik müddət
keçdikdən sonra sığorta olunana və faydalanan
şəxsə ödənilən hər hansı
məbləğlər;[685]
102.1.9.
vergi ödəyicisinin azı 3 il ərzində əsas
yaşayış yeri olduğu daşınmaz
əmlakının təqdim edilməsindən gəlir;[686]
102.1.10.
dəymiş zərərlərin ödənilməsi ilə
bağlı alınan kompensasiya ödənişləri;
102.1.11.
bilavasitə kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalından
(o cümlədən sənaye üsulu
ilə) alınan
gəlirlər, o cümlədən
kənd təsərrüfatı
məhsullarının
istehsalı
ilə məşğul
olan fiziki şəxslərin
bu fəaliyyət üzrə
satışdankənar
gəlirləri, habelə kənd təsərrüfatı
məhsullarının
istehsalı
ilə əlaqədar fiziki şəxslərə dövlət
büdcəsinin
vəsaiti hesabına
verilən subsidiyalar; [687]
102.1.11-1. kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan (o cümlədən sənaye üsulu ilə) rezident hüquqi şəxslərin iştirakçıları olan fiziki şəxslərin dividend gəlirləri - 2023-cü il yanvarın 1-dən 4 il müddətinə;[688]
102.1.12.
sənətkarlığın misgərlik,
qalayçılıq və saxsı məmulatlarının,
təsərrüfat müxəlləfatının,
bağçılıq-bostançılıq
alətlərinin, xalq musiqi alətlərinin, oyuncaqların,
suvenirlərin, qamışdan və qarğıdan
məişət əşyalarının
düzəldilməsi, keramika məmulatlarının bədii
işlənməsi, bədii tikmə, ağac materiallardan
məişət alətlərinin hazırlanması
sahəsində fəaliyyət göstərən fiziki
şəxslərin gəliri;
102.1.13. müvafiq qaydada maliyyə
bazarlarına nəzarət orqanında
qeydiyyatdan keçmiş lotereyalardan, habelə dövlət
daxili uduşlu istiqrazlardan əldə olunan uduşların
dəyəri;[689]
102.1.14.
Fiziki şəxslərə kompensasiya xarakterli
aşağıdakı ödəmələr:
102.1.14.1.
iş vaxtı daimi yolda olan və ya işi
gediş-gəliş (səyyar) xarakteri daşıyan,
çöl təşkilatlarında işləyən
işçilərə gündəlik ezamiyyə
xərclərinin əvəzində verilən əlavə
vəsaitin, habelə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş dəniz
nəqliyyatında ezamiyyə xərcləri əvəzinə
üzücü heyətin üzvlərinə sutkalıq
ödənişlərin qanunvericiliklə
nəzərdə tutulan məbləği; [690]
102.1.14.2.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı
ilə müəyyən edilmiş ezamiyyə
xərclərinin məbləğləri;[691]
102.1.14.3.
Çıxarılmışdır.[692]
102.1.14.4.
ağır, zərərli və təhlükəli
istehsalatlarda işçilərin tibbi müayinədən
keçirilməsi üçün
işəgötürənin hesabına qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada ödənilmiş xərc
məbləğləri;
102.1.14.5.
əmək şəraiti zərərli, ağır olan və
yeraltı işlərdə çalışan
işçilərə verilən pulsuz
müalicə-profilaktik yeməklər, süd və ona
bərabər tutulan digər məhsulların dəyəri
və işçilərə müəyyən edilmiş
müddətlərdə və tələb olunan
çeşidlərdə verilən xüsusi geyim, xüsusi
ayaqqabı və digər fərdi mühafizə
vasitələrinin dəyəri;
102.1.14.6.
istehsalatdan ayrılmaqla təhsil almağa
göndərilmiş tələbələrə, doktorantlara və magistrlərə müəssisə və
təşkilatların hesabına ödənilən
təqaüd məbləğləri;[693]
102.1.14.7.
Çıxarılmışdır.[694]
102.1.14.8.
təbii fəlakət və digər fövqəladə
hallarla əlaqədar müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının qərarları əsasında, habelə
xarici dövlətlər və digər təşkilatlar
tərəfindən göstərilən birdəfəlik
yardımlar;
102.1.14.9.
verdikləri qana görə donorlara ödənilən kompensasiya
məbləğləri;
102.1.14.10. dalğıc işləri
üçün pul mükafatı;
102.1.14.11. Çıxarılmışdır.[695]
102.1.14.12.
Çıxarılmışdır.[696]
102.1.14.13.
ictimai təşkilatlar, xeyriyyə cəmiyyətləri
və fondları tərəfindən verilən maddi
yardımlar;
102.1.14.14. Çıxarılmışdır.[697]
102.1.14.15.
hərbi qulluqçulara, hakimlərə,
prokurorluq orqanlarının prokurorluq işçilərinə
və prokurorluq işçiləri olmayan hərbi
qulluqçularına, hüquq mühafizə və feldyeger
rabitəsi orqanlarının (o
cümlədən hüquq
mühafizə
orqanlarının
səlahiyyətlərini həyata keçirən
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilən vergi orqanının) xüsusi rütbəsi olan
əməkdaşlarına ödənilən bütün
növ ödənişlər (vəzifə və hərbi
(xüsusi) rütbəyə görə maaşlar istisna
olmaqla), habelə əməliyyat-axtarış
fəaliyyəti subyektləri ilə əməkdaşlıq
edən şəxslərə, kəşfiyyat və
əks-kəşfiyyat fəaliyyəti subyektlərinə
kömək edən şəxslərə ödənilən
bütün növ əməkhaqqı, mükafat və
digər maddi təminatlar;[698]
102.1.14.16. bəzi kateqoriyalı hərbi
qulluqçuların xüsusi xidmət şəraitinə
görə ödənilən əlavə məbləğ;
102.1.14.16.
işəgötürən tərəfindən
işçinin hərbi və alternativ xidmətə
çağırılması ilə əlaqədar
ödənilən müavinətlərin qanunvericilikdə
nəzərdə tutulan məbləği;[699]
102.1.14.18. Çıxarılmışdır
102.1.14.19. Çıxarılmışdır
102.1.14.20. Çıxarılmışdır
102.1.14.21. Çıxarılmışdır
102.1.14.22. Çıxarılmışdır
102.1.14.23. Çıxarılmışdır
102.1.14.24. Çıxarılmışdır
102.1.14.25. Çıxarılmışdır
102.1.14.26. Çıxarılmışdır
102.1.14.27. Çıxarılmışdır
102.1.14.28. Çıxarılmışdır
102.1.14.29. Çıxarılmışdır
102.1.14.30. Çıxarılmışdır
102.1.14.31. Çıxarılmışdır
102.1.14.32.
Çıxarılmışdır.
102.1.14.33.
dəniz nəqliyyatında xarici
daşımaçılıqla məşğul olan
ticarət donanmasının heyət üzvlərinə
vəzifə maaşlarına verilən aylıq əlavə
pul təminatının müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilən məbləği.[700]
102.1.15. yarışlarda və
müsabiqələrdə əşya şəklində
alınan mükafatların tam dəyəri. Beynəlxalq
yarışlarda (idman yarışları istisna olmaqla) və
müsabiqələrdə pul şəklində alınan
mükafatların dəyəri 4000 manatadək, respublika,
regional, şəhər və rayon yarışlarında (idman
yarışları istisna olmaqla) və
müsabiqələrində isə 200 manatadək; [701]
Beynəlxalq, ölkələrarası
idman yarışları ilə bağlı həmin
yarışların təşkilatçıları və respublika idman federasiyaları
(assosiasiyaları) tərəfindən verilən
mükafatların tam dəyəri, habelə ölkədaxili
(respublika, regional, şəhər və rayon səviyyəli)
idman yarışları ilə bağlı respublika idman
federasiyaları (assosiasiyaları) və idman klubları
tərəfindən pul şəklində verilən
mükafatların dəyəri 50000 manatadək. [702]
102.1.16.
Dövlət qulluqçusu pensiya yaşına
çatmasına görə könüllü işdən
çıxması ilə əlaqədar verilən
birdəfəlik haqq.[703]
102.1.17.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı ilə vəzifəyə təyin olunan
Azərbaycan Respublikasının icra hakimiyyəti və
digər dövlət orqanlarının (təsisatlarının), Azərbaycan Respublikasının
Mərkəzi Bankının və dövlətin adından
yaradılan publik hüquqi şəxslərin rəhbər
işçilərinə səlahiyyətlərinin icrası
ilə bağlı təmsilçilik xərclərinin
ödənilməsi üçün verilən vəzifə
maaşlarına aylıq əlavə pul təminatı.[704]
102.1.18. “Torpaqların dövlət ehtiyacları
üçün alınması haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa əsasən fiziki
şəxslərə ödənilən kompensasiya;[705]
102.1.19.
"Bədən tərbiyəsi və idman haqqında"
Azərbaycan Respublikasının Qanununun 53-1-ci maddəsi
ilə müəyyən edilmiş qaydada keçirilən
idman mərc oyunlarından əldə edilən uduşlar.[706]
102.1.20. Azərbaycan Respublikasının
keçmiş Prezidentinə və onun ailə
üzvlərinə ödənilən pensiya, müavinət
və digər ödənişlərin məbləği.
102.1.21.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarına
əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının rezidenti olan hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxslərin sənaye və texnologiyalar
parkındakı fəaliyyətdən əldə etdikləri
gəlir (əmək haqqından tutulan gəlir vergisi istisna
olmaqla) - qanunvericiliyə uyğun olaraq sənaye və
texnologiyalar parkında qeydiyyata alındıqları hesabat
ilindən başlayaraq - 10 il
müddətinə. Bu
maddədə nəzərdə tutulan güzəşt
texnologiyalar parkının
rezidenti kimi texnologiyalar parkından
kənar sistem inteqrasiyası,
proqram təminatının
hazırlanması
və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən
şəxslərin
həmin fəaliyyətdən (o cümlədən
həmin fəaliyyətin həyata keçirilməsindən
irəli gələrək alıcılara
göstərilən
təkmilləşmə,
texniki dəstək və təlim xidmətləri)
əldə etdikləri gəlirlərə münasibətdə
də tətbiq edilir;[707]
102.1.22. 2016-cı il fevralın 1-dən etibarən 7
(yeddi) il müddətində yerli bank və xarici bankın
Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət
göstərən filialı tərəfindən fiziki
şəxslərin əmanəti üzrə
ödənilən illik faiz gəlirləri, habelə emitent tərəfindən
investisiya qiymətli kağızları üzrə
ödənilən dividend, diskont (istiqrazların nominalından
aşağı yerləşdirilməsi nəticəsində
yaranmış fərq) və faiz gəlirləri.[708]
102.1.22-1. Bu Məcəllə ilə müəyyən
olunmuş qaydada gəlirlərin və xərclərin
uçotunu aparan, ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyata alınmayan və
əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq
dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000
manatadək olan rezident müəssisənin təsisçisi
(payçısı) və yaxud səhmdarları olan fiziki
şəxslərin dividend gəlirləri;[709]
102.1.22-2.
2023-cü il fevralın 1-dən etibarən 5 (beş)
il müddətində
Azərbaycan
Respublikasının ərazisində, habelə ölkə hüdudlarından kənarda rezident hüquqi şəxslər tərəfindən
kütləvi
təklif edilmiş
və tənzimlənən bazarda ticarətə buraxılmış
səhmlər və istiqrazlar üzrə
ödənilən
dividend, diskont (istiqrazların
nominalından
aşağı
yerləşdirilməsi
nəticəsində yaranmış fərq) və faiz
gəlirləri.[710]
102.1.22-3. yerli bank
və xarici bankın Azərbaycan Respublikasındakı
filialı tərəfindən fiziki şəxslərin hər
bir bankda (xarici bankın Azərbaycan Respublikasındakı
filialında) milli valyutada olan depozitlər üzrə hesablanan
aylıq faiz gəlirlərinin 200 manatadək olan hissəsi;[711]
102.1.22-4. yerli bank
və xarici bankın Azərbaycan Respublikasındakı
filialı tərəfindən fiziki şəxslərin hər
bir bankda (xarici bankın Azərbaycan Respublikasındakı
filialında) milli valyutada olan depoziti 18 ay və daha artıq
müddətə yerləşdirildikdə və depozitin
məbləği 18 aydan tez olmayaraq ödənildikdə
hesablanan faiz gəlirlərinin tam hissəsi –3 il
müddətinə;
102.1.23. investisiya təşviqi sənədini
almış fərdi sahibkar həmin sənədi
aldığı tarixdən əldə etdiyi gəlirin 50 faizi
- 7 il müddətinə;[712]
102.1.24. Pərakəndə satış qaydasında
malların satışının həyata keçirilməsi
üzrə ticarət fəaliyyəti və (və ya) ictimai
iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan
fərdi sahibkar tərəfindən büdcəyə
ödənilməli olan gəlir vergisinin məbləği
2019-cu il yanvarın 1-dən 3 il müddətinə
“İstehlakçıların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu ilə müəyyən edilmiş POS-terminal
vasitəsilə nağdsız qaydada aparılan
ödənişlərin ümumi gəlirdəki xüsusi
çəkisinə uyğun müəyyən edilən
verginin 25 faizi həcmində azaldılır. [713]
Bu güzəştin alınması hüququ
müəyyən edilərkən vergi orqanında uçotda
olan şəxslər tərəfindən POS-terminal
vasitəsilə aparılan ödənişlərin
məbləği nəzərə alınmır;
102.1.25. qanuna uyğun olaraq dövlət
büdcəsinə olan vergi borclarının
silinməsindən əldə olunan gəlir;
102.1.25-1. Vətən müharibəsi
iştirakçılarının və Vətən
müharibəsində, habelə Vətən
müharibəsindən sonra Azərbaycan Respublikasının ərazi
bütövlüyü uğrunda döyüş
əməliyyatları və hərbi təxribatlar
nəticəsində şəhid ailəsi statusu almış
və əlilliyi müəyyən edilmiş
şəxslərin banklara və digər kredit
təşkilatlarına olan borclarının
silinməsindən əldə olunan gəlir;[714]
102.1.26. lotereya
təşkilatçısı tərəfindən
keçirilən lotereyalardan və idman mərc oyunları
operatoru tərəfindən keçirilən idman mərc
oyunlarından pul şəklində əldə edilən 500
manatadək uduşlar;[715]
102.1.27. vergi ödəyicisinin azı 3 (üç) il
ərzində mülkiyyətində olan iştirak
payının və ya səhmin təqdim edilməsindən
əldə olunan gəlirlərinin 50 faizi;
102.1.28. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
ödənilən maddi yardım (dəstək);
102.1.29. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydaya uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən zəmanət verilmiş kredit üzrə
ödəniş edilməsi hallarında borcalanların
borclarının ödənilməsinin nəticəsi kimi
əldə edilən gəlirləri;
102.1.30. müvafiq il
üzrə orta aylıq muzdlu işçi sayı 3
nəfərdən az olmayan və məcburi dövlət sosial
sığorta haqları üzrə borcu olmayan mikro
sahibkarlıq subyekti olan fərdi sahibkarların sahibkarlıq
fəaliyyətindən əldə etdikləri gəlirinin 75
faizi.[716]
Müvafiq il
üzrə orta aylıq muzdlu işçi sayı təqvim
ili ərzində muzdlu işçilərin sayının
cəmlənərək 12-yə bölünməsi yolu
ilə müəyyən edilir.
Vergi ödəyicisi
vergi güzəştinin tətbiqi məqsədilə bu
maddədə müəyyən edilən
şərtlərə cavab vermədikdə və
növbəti hesabat ilində mikro sahibkarlıq subyektindən
digər kateqoriya sahibkarlıq subyektinə keçdikdə
fərdi sahibkarın mikro sahibkar olduğu əvvəlki 3
təqvim ilinin yekunlarına görə hesablanmış
və ödənilmiş gəlir vergisinin 75 faizi
həcmində vergi güzəşti müəyyən
edilməklə digər sahibkarlıq subyekti olduğu
dövrlərdə gəlir vergisi öhdəliyindən
çıxılır.
Vergi ödəyicisi
tərəfindən əmtəəsiz əməliyyatlar
aparıldığı halda bu maddə ilə
müəyyən edilmiş vergi güzəşti
əmtəəsiz əməliyyatlardan yaranan
gəlirlərə münasibətdə tətbiq edilmir;
102.1.31. mikro və ya kiçik sahibkarlıq subyekti
olan və fərdi sahibkar kimi fəaliyyət
göstərən startapların “Startap”
şəhadətnaməsi aldığı tarixdən innovasiya
fəaliyyətindən əldə etdikləri gəlir – 3 il
müddətinə;
102.1.32. KOB klasterin iştirakçısı olan
fərdi sahibkarın KOB klaster şirkəti ilə
bağlanmış müqavilə əsasında təqdim
etdiyi mal (iş, xidmət) üzrə əldə etdiyi
gəlirin kapital xarakterli xərclərin
çəkilməsinə yönəldilən hissəsi – 7 il
müddətinə;
102.1.33. “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) haqqı ödənilən ictimai işlərə
cəlb etdiyi işçilərinin bu fəaliyyətlə
əlaqədar gəlirləri;
102.1.34. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2019 Avropa
Liqasının final oyunu və UEFA 2020 Futbol
çempionatının oyunları ilə əlaqədar
malların təqdim edilməsi, işlər
görülməsi və xidmətlər
göstərilməsinə cəlb olunmuş qeyri-rezident fiziki
şəxslərin bu fəaliyyət
çərçivəsində qeyri-rezident futbol klublarının
oyunçularının və işçilərinin həmin
oyunlarla bağlı əldə etdiyi gəlirləri;[717]
102.1.35. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq olunmuş qaydada dövlət büdcəsinin
vəsaiti hesabına ödənilən ixrac təşviqi;[718]
102.1.36. lotereya
biletlərinin satıcısı ilə bağlanmış
müqavilə əsasında və ya onun
tapşırığı əsasında lotereya
biletlərinin bütün mərhələlərdə agent
qaydasında satışının həyata
keçirilməsi üzrə göstərilən
xidmətlərdən əldə olunan gəlirlər;[719]
102.1.37. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş idxal mallarını
yerli istehsal (emal) malları ilə əvəz edəcək
qida (ərzaq) məhsullarının istehsalını
həyata keçirən fərdi sahibkarların həmin
fəaliyyətdən əldə etdiyi gəlirin 50 faizi -
müvafiq siyahının təsdiq edildiyi ildən etibarən
7 il müddətinə; [720]
102.1.38. “Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan
enerji mənbələrindən istifadə haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun 10-cu maddəsinə
uyğun olaraq əhali qrupuna daxil olan aktiv
istehlakçının bərpa olunan enerji
mənbələri hesabına 150 kVt (150 kVt daxil olmaqla) güc
həddinədək istehsal etdiyi elektrik enerjisinin elektrik
təchizatı şəbəkəsinə ötürülməsindən
əldə olunan gəlir;
102.1.39. media subyektlərinin (audiovizual media
subyektləri istisna olmaqla) öz fəaliyyətlərindən
əldə etdikləri gəlirlər (o cümlədən
reklam gəlirləri), habelə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən verilən maddi yardımlar – 2023-cü il
yanvarın 1-dən 3 il müddətinə;[721]
102.1.40. Bu
Məcəllənin 165.5-ci, 165.6-cı və 228-ci
maddələrinə əsasən fiziki şəxs olan
istehlakçılar tərəfindən ödənilmiş
ƏDV-nin qaytarılmasına görə əldə olunan
gəlirlər;[722]
102.1.41. özəl
tibbi praktika ilə məşğul olan fiziki
şəxslər tərəfindən dövlət
büdcəsinə ƏDV hesablanarkən bu
Məcəllənin 174.5-ci maddəsinə əsasən
ƏDV məbləğinin azaldılmasından əldə
edilən gəlirlər.
102.1-1.
şəhid statusu almış
şəxslərin
valideynlərinin, dul arvadlarının
(ərlərinin) və övladlarının
hər hansı
muzdlu işdən
vergi tutulmalı
olan aylıq
gəliri 800 manat məbləğində
azaldılır.[723]
102.2.
Aşağıdakı fiziki şəxslərin hər
hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq
gəliri 400 manat məbləğində azaldılır:[724]
102.2.1.
Azərbaycan Respublikasının Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının;[725]
102.2.1-1. Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanlarının;[726]
102.2.2.
Sovet İttifaqı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanlarının;
102.2.3.
Şöhrət ordeninin hər üç dərəcəsi
ilə təltif edilmiş şəxslərin; [727]
102.2.4.
I və II qrup müharibə ilə əlaqədar
əlilliyi olan şəxslərin; [728]
102.2.5.
həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş
döyüşçülərin (şəhid
statusu almış şəxslər istisna olmaqla) dul arvadlarının
(ərlərinin) və övladlarının; [729]
102.2.6.
1941-1945-ci illərdə arxa cəbhədə fədakar
əməyinə görə orden və medallar ilə
təltif edilmiş şəxslərin;
102.2.7.
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
müharibə veteranı adı almış
şəxslərin;
102.2.8.
Çernobıl AES-də qəza, mülki və ya hərbi
təyinatlı atom obyektlərində digər radiasiya
qəzaları nəticəsində, habelə nüvə
qurğularının hər hansı növləri, o
cümlədən nüvə silahı və kosmik texnika
ilə bağlı olan sınaqlar, təlimlər və
başqa işlər nəticəsində şüa
xəstəliyinə və şüa yükü ilə
əlaqədar xəstəliyə tutulmuş və ya bu
xəstəlikləri keçirmiş şəxslərin.
102.3. Orqanizmin
funksiyalarının 61-100 faiz pozulmasına görə
əlilliyi müəyyən edilmiş (müharibə ilə
əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş
şəxslər istisna olmaqla), 18 yaşınadək
əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin,
daimi qulluq tələb edən 18 yaşınadək
əlilliyi müəyyən edilmiş və ya orqanizmin
funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə
əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsə
baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən (o
cümlədən övladlığa götürən
şəxslərdən) birinin (özlərinin istəyi
ilə), arvadın (ərin), himayəçinin və ya
qəyyumun hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı
olan aylıq gəliri 200 manat məbləğində
azaldılır.[730]
102.4.
Aşağıdakı fiziki şəxslərin hər
hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq
gəliri 100 manat məbləğində azaldılır:[731]
102.4.1.
həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş
döyüşçülərin (şəhid
statusu almış şəxslər istisna olmaqla) valideynləri, habelə
vəzifələrinin icrası zamanı həlak olmuş
dövlət qulluqçularının valideynləri və
arvadları (ərləri). Bu şəxslərin arvadlarına
(ərlərinə) güzəşt o halda verilir ki, onlar
təkrar nikaha girmiş olmasınlar;
102.4.2.
1990-cı il yanvarın 20-də SSRİ qoşunlarının
müdaxiləsi nəticəsində, habelə Azərbaycan
Respublikasının ərazi bütövlüyünün
müdafiəsi zamanı həlak olmuş şəxslərin
valideynləri, arvadları (ərləri)
və övladları. Bu şəxslərin
arvadlarına (ərlərinə) güzəşt o halda
verilir ki, onlar təkrar nikaha girmiş olmasınlar; [732]
102.4.3.
Əfqanıstana və döyüş əməliyyatları
aparılan başqa ölkələrə
göndərilmiş hərbi qulluqçular və
təlim-yoxlama toplanışlarına
çağırılmış hərbi
vəzifəlilər;
102.4.4.
daimi qulluq tələb edən sağlamlıq imkanları
məhdud uşağa və ya I dərəcə əlilliyi
olan şəxsə baxan və onunla birlikdə yaşayan
valideynlərdən biri (özlərinin istəyi ilə), arvad
(ər), himayəçi və ya qəyyum.[733]
102.4.5.
məcburi köçkünlər və onlara bərabər
tutulan şəxslər. Bu güzəşt mənzil
qanunvericiliyinə və ya mülki hüquqi əqdlərə
əsasən ayrıca mənzil sahəsi əldə etməsi
nəticəsində daimi məskunlaşmış
şəxslərə şamil edilmir.[734]
102.5.
Qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq
himayəsində azı üç nəfər, o
cümlədən gündüz təhsil alan 23
yaşınadək şagirdlər və tələbələr
olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq
gəliri 50 manat
məbləğində azaldılır.[735]
Bu
qayda uşaqların 18 yaşa, tələbələrin və
şagirdlərin 23 yaşa çatdığı ilin
sonunadək, habelə uşaqların və
himayədəkilərin öldüyü hallarda ölüm
ilinin sonunadək saxlanılır.
Fiziki
şəxslərin vergi tutulan gəliri uşağın
doğulduğu və himayədə olanın himayəyə
götürüldüyü aydan başlayaraq azaldılır.
Himayədə
olanların sayı il ərzində azaldıqda
(uşaqların ölüm halları istisna olmaqla)
himayədə olanların sayının azaldığı
aydan sonrakı aydan başlayaraq onların saxlanması
üçün məbləğin çıxılmasına
xitam verilir.
102.6.
Aşağıdakılar himayədə olanlara aid
edilmirlər:
102.6.1.
təqaüd, pensiya və işsizlikdən
sığorta ödənişi alan şəxslər (uşaqlardan
başqa);[736]
102.6.2. qanuna
əsasən tam dövlət təminatında olan
şəxslər.[737]
102.6.3.
xüsusi məktəblərin şagirdləri və internat
evlərində olan, saxlanmasına görə qəyyumlardan
haqq alınmayan uşaqlar, habelə tam dövlət
təminatındakı məktəblər yanında
internatlarda olan uşaqlar.[738]
102.7.
Fiziki şəxsin bu Məcəllənin 102.1-1-ci, 102.2-ci, 102.3-cü və 102.4-cü
maddələri üzrə güzəşt hüququ olduqda,
ona bu güzəştlərdən biri, məbləğcə
ən böyük olanı verilir. [739]
102.8. Əmək haqqından tutulan
vergi hesablanarkən fiziki şəxslərin bu maddədə
sadalanan vergi güzəştləri hüququ müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyənləşdirilmiş sənədlərin
təqdim edildiyi andan tətbiq edilir
və yalnız fiziki şəxsin əsas iş yerində
(əmək kitabçasının olduğu yerdə)
həyata keçirilir. Fiziki şəxsin bu maddədə sadalanan vergi
güzəştlərini əldə etməyə əsas
verən statusu olduğu, lakin güzəşt hüququnu
təsdiq edən müvafiq sənədləri əmək
müqaviləsi (kontraktı) hüquqi qüvvəyə
mindikdən sonra təqdim etdiyi halda vergi güzəşti
həmin fiziki şəxsin əmək müqaviləsi (kontraktı)
hüquqi qüvvəyə mindiyi tarixdən hesablanır.[740]
IX fəsil. Hüquqi
şəxslərin mənfəət vergisi
Maddə 103. Vergi ödəyiciləri
103.1. Azərbaycan Respublikasında
rezident və qeyri-rezident müəssisələr, habelə sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən
qeyri-kommersiya təşkilatları mənfəət vergisinin
ödəyiciləridir. [741]
103.2.
Fiziki şəxs olmayan hər hansı xarici şəxs bu
Məcəllənin 137-ci maddəsinə uyğun olaraq
birgə sahibkarlıq fəaliyyətinin obyekti kimi
baxılmalı olmadığını sübut
etməyincə, bu fəsilin məqsədləri
üçün ona müəssisə kimi baxılır.
103.3. Bu Məcəllənin 103.1-ci
və 103.2-ci maddələrinin müddəaları bu
Məcəllənin 13.2.39.3-cü maddəsində
göstərilənlərə şamil edilmir.
Maddə 104. Vergitutma obyekti
104.1. Rezident müəssisə
üçün vergitutma obyekti onun mənfəətidir. Vergi
ödəyicisinin bütün gəlirləri, o cümlədən onun Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənarda daimi
nümayəndəlikləri vasitəsilə əldə etdiyi
gəlirləri, Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda əldə etdiyi dividend, faiz,
royalti (vergidən azad
edilən gəlirdən başqa) ilə bu
Məcəllənin X fəslində göstərilən,
gəlirdən çıxılan xərc (vergidən azad edilən gəlirlər
üzrə çəkilən xərclərdən başqa) arasındakı fərq
mənfəətdir.[742]
104.2.
Azərbaycan Respublikasında özünün daimi
nümayəndəliyi vasitəsilə fəaliyyət
göstərən qeyri-rezident müəssisəsi bu
fəaliyyətdən əldə etdiyi
mənfəətindən, yəni daimi nümayəndəliyi
ilə bağlı Azərbaycan mənbəyindən
əldə etdiyi ümumi gəlirinin bu
Məcəlləyə uyğun olaraq həmin gəlirin
əldə edilməsinə çəkilən xərclər
çıxıldıqdan sonra qalan məbləğindən
vergi ödəyir.
104.3.
Qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi ilə bağlı
olmayan ümumi gəliri, bu Məcəllənin 125-ci
maddəsində nəzərdə tutulduğu hallarda
xərclər çıxılmadan ödəmə
mənbəyində vergiyə cəlb olunur.
104.4.
Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliklə bağlı olmayan əmlak
təqdim edilməsindən gəlir əldə edən
qeyri-rezident müəssisəsinin təqvim ili ərzində
Azərbaycan mənbəyindən əldə etdiyi bu növ
ümumi gəlirindən bu Məcəllədə
göstərilən və həmin dövrdə bu cür
gəlirə aid olan xərclər çıxıldıqdan
sonra vergi tutulur.
104.5. Əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) yenidən qiymətləndirilməsindən
yaranan artım (yenidən qiymətləndirilmə
nəticəsində yaranan müsbət fərq)
mənfəət vergisinin vergitutma obyekti deyildir. [743]
104.6. Hüquqi şəxsin nizamnamə
kapitalındakı iştirak payı və ya səhmlər
xalis aktivlərin iştirak payı və ya səhmlərə
mütənasib dəyərindən yuxarı qiymətə
təqdim edildikdə faktiki təqdimetmə qiyməti ilə
nizamnamə kapitalındakı iştirak payının və
ya səhmin nominal dəyəri arasındakı fərq,
iştirak payı və ya səhmlər xalis aktivlərin
iştirak payı və ya səhmlərə mütənasib
dəyərindən aşağı qiymətə
(güzəştli qiymətlə) təqdim edildikdə
isə alqı-satqı müqaviləsinin
bağlanıldığı tarixə xalis aktivlərin
mütənasib dəyəri ilə nizamnamə
kapitalındakı iştirak payının nominal dəyəri
arasındakı fərq vergiyə cəlb edilən
mənfəətdir. İştirak payları və ya səhmlər
nominal qiymətdən yuxarı qiymətə
alınmışdırsa, həmin iştirak paylarının
və ya səhmlərin təqdim edilməsi zamanı
gəlirdən çıxılan xərclər bu
aktivlərin faktiki satınalma qiyməti ilə
nəzərə alınır. Bu
zaman iştirak payı və ya səhmlərin təqdim
edilməsi əməliyyatı ilə bağlı əldə
olunan gəlirdən həmin gəlirin əldə olunması
ilə bağlı çəkilən digər xərclər
də çıxılır. [744]
104.7. Vəkil qurumunun tərkibində fəaliyyət
göstərən vəkillər tərəfindən
göstərilən, yaxud göstərilməsi nəzərdə
tutulan vəkillik fəaliyyəti ilə bağlı vəkil
qurumuna daxil olan ödənişlərin vəkillərə
ödənilən, yaxud ödənilməsi nəzərdə
tutulan hissəsi qurumun vergi tutulan gəlirlərinə aid
edilmir.[745]
104.8. Mediasiya təşkilatı ilə
bağlanmış mülki-hüquqi müqavilə
əsasında fəaliyyət göstərən mediatorlar
tərəfindən göstərilən mediasiya xidməti
ilə bağlı mediasiya təşkilatına daxil olan
haqların və mükafatların həmin mediatorlara
ödənilməli olan hissəsi mediasiya
təşkilatının vergitutulan gəlirlərinə aid
edilmir.[746]
Maddə 105. Verginin
dərəcələri
105.1.
Müəssisələrin mənfəətindən 20 faiz
dərəcəsi ilə vergi tutulur.[747]
105.2. Qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyinin fəaliyyəti ilə bağlı
olmayan, lakin Azərbaycan mənbəyindən əldə
edilən ümumi gəlirindən (ƏDV və aksizlər
çıxılmaqla) bu Məcəllənin 125-ci
maddəsində göstərilən
dərəcələrlə vergi tutulur.
Maddə 106. Azadolmalar və
güzəştlər
106.1. Vergidən azaddır:
106.1.1.
xeyriyyə təşkilatlarının gəliri -
sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə etdikləri
gəlirdən başqa;
106.1.2.
qeyri-kommersiya təşkilatlarının aldıqları
əvəzsiz köçürmələr, üzvlük
haqları və ianələr;
106.1.3.
beynəlxalq, dövlətlərarası və
hökumətlərarası təşkilatların
gəlirləri - sahibkarlıq fəaliyyətindən
əldə etdikləri gəlirdən başqa;
106.1.4.
dövlət hakimiyyəti orqanlarının, büdcə
təşkilatlarının, yerli özünüidarəetmə
orqanlarının və dövlətin adından yaradılan
publik hüquqi şəxslərin gəlirləri (dividend gəlirləri, sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir, o cümlədən publik hüquqi
şəxslərin bu Məcəllənin 164.1.48-ci
maddəsində göstərilmiş işlərin
görülməsi və xidmətlərin göstərilməsindən
(həmin maddədə nəzərdə tutulan
müddətdə) başqa digər ödənişli
işlər görməsindən və xidmətlər
göstərməsindən əldə olunan gəlirləri
və faiz gəlirləri istisna olmaqla); [748]
106.1.5. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının və onun qurumlarının, ipoteka
kreditləşməsi və sahibkarların aldıqları
kreditlərə təminat verilməsi sahəsində
fəaliyyət göstərən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun),
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun,
Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun, İcbari Sığorta
Bürosunun gəlirləri, habelə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) nizamnaməsinə (əsasnaməsinə) uyğun
olaraq ayrılmış güzəştli kreditlər
üzrə müvəkkil kredit təşkilatları
tərəfindən həmin orqanlara (qurumlara)
ödənilən faiz gəlirləri;[749]
106.1.6.
alınmış sığorta ödənişləri
(həmin sığorta hadisəsi ilə əlaqədar
zərərə aid edilən məbləğlərdən
başqa);
106.1.7. təhsil müəssisələrinin, o
cümlədən məktəbəqədər
təhsil müəssisələrinin və
sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin
təhsil alması üçün yaradılmış
xüsusi təhsil müəssisələrinin
mənfəəti – mənfəətin dividendlərin
ödənilməsinə yönəldilən hissəsi istisna
olmaqla;[750]
106.1.8.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun
olaraq dövlət büdcəsinə olan vergi
borclarının silinməsindən əldə olunan gəlir.[751]
106.1.9.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilmiş hallarda hüquqi şəxsin
qərarı ilə onun özünün və onun tam
mülkiyyətində olan rezident törəmə
müəssisələrinin birinin balansından digərinin
balansına əvəzsiz olaraq verilən aktivlərin
dəyəri;[752]
106.1.10.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarına
əsasən bir hüquqi şəxsin balansından
əvəzsiz olaraq digər şəxsin balansına
verilmiş əsas vəsaitlərin dəyəri;
106.1.11.
Neft-qaz ehtiyatlarının kəşfiyyatı,
işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü,
ixrac boru kəmərləri haqqında və bu qəbildən
olan digər sazişlərə uyğun olaraq əsas
fondların, daşınar əmlakın və digər
aktivlərin hər hansı şəkildə həmin
sazişlərdə Azərbaycan Respublikasını təmsil
edən tərəfə təqdim edilməsi üzrə
əməliyyatlar;
106.1.12.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarına
əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının idarəedici təşkilatının və ya
operatorunun mənfəətinin sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının infrastrukturunun tikintisinə və saxlanılmasına
yönəldilmiş hissəsi;
106.1.13.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarına
əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının rezidenti olan hüquqi şəxslərin sənaye
və texnologiyalar parkındakı fəaliyyətdən
əldə etdikləri gəlir - qanunvericiliyə uyğun
olaraq sənaye və texnologiyalar parkında qeydiyyata
alındıqları hesabat ilindən başlayaraq - 10 il müddətinə. Bu
maddədə nəzərdə tutulan güzəşt
texnologiyalar parkının
rezidenti kimi texnologiyalar parkından
kənar sistem inteqrasiyası,
proqram təminatının
hazırlanması
və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi
şəxslərin
həmin fəaliyyətdən (o cümlədən
həmin fəaliyyətin həyata keçirilməsindən
irəli gələrək alıcılara
göstərilən
təkmilləşmə,
texniki dəstək və təlim xidmətləri)
əldə etdikləri gəlirə münasibətdə
də tətbiq edilir; [753]
106.1.14. kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan
(o cümlədən, sənaye üsulu ilə) hüquqi
şəxslərin bu fəaliyyətdən əldə
etdikləri mənfəət - 2014-cü il yanvarın
1-dən 13 il
müddətinə; [754]
106.1.14-1. kənd
təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan (o cümlədən sənaye üsulu ilə) hüquqi şəxslərin bu
fəaliyyət üzrə
satışdankənar gəlirləri, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə əlaqədar hüquqi şəxslərə dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına verilən subsidiyalar,
habelə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan (o cümlədən sənaye üsulu ilə) rezident hüquqi şəxslərin iştirakçıları olan hüquqi şəxslərin bu sahə üzrə dividend
gəlirləri - 2023-cü il yanvarın 1-dən 4 il müddətinə;[755]
106.1.15. məktəbəqədər təhsil
müəssisələrinin və uşaq evlərinin bu
fəaliyyətdən əldə etdikləri gəlirləri
2014-cü il yanvarın 1-dən 10 il müddətinə;[756]
106.1.16. “Torpaqların dövlət ehtiyacları
üçün alınması haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa əsasən hüquqi şəxslərə
ödənilən kompensasiya;[757]
106.1.17. investisiya təşviqi sənədini
almış hüquqi şəxsin həmin sənədi
aldığı tarixdən əldə etdiyi
mənfəətin 50 faizi - 7 il müddətinə;[758]
106.1.18. paylarının (səhmlərinin) 51 və
daha artıq faizi birbaşa və ya dolayısı ilə
dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər
və dövlətin adından yaradılan publik hüquqi
şəxslər istisna olmaqla, vergi ödəyicisinin hesabat
ilinin mənfəətinin 15 faizindən çox olmayan
hissəsinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən edilən meyarlara cavab verən elm, təhsil,
səhiyyə, idman və mədəniyyət sahəsində
fəaliyyət göstərən müəssisə, idarə
və təşkilatlara,
habelə siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən ictimai və sosial məqsədlər
üçün yaradılmış fondlara
köçürülən hissəsi 2024-cü il yanvarın 1-dən 5 il
müddətinə. Bu maddənin müddəaları
yalnız nağdsız qaydada ödənilən
xərclərə münasibətdə tətbiq edilir. [759]
106.1.19. vergi ödəyicisinin azı 3 (üç) il
ərzində mülkiyyətində olan iştirak
payının və ya səhmin təqdim edilməsindən
əldə olunan gəlirlərinin 50 faizi;
106.1.20. müvafiq il
üzrə orta aylıq muzdlu işçi sayı 3
nəfərdən az olmayan və məcburi dövlət sosial
sığorta haqları üzrə borcu olmayan mikro
sahibkarlıq subyekti olan hüquqi şəxslərin
sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə etdikləri
mənfəətin 75 faizi; [760]
Müvafiq il
üzrə orta aylıq muzdlu işçi sayı təqvim
ili ərzində muzdlu işçilərin sayının
cəmlənərək 12-yə bölünməsi yolu
ilə müəyyən edilir.
Vergi ödəyicisi
vergi güzəştinin tətbiqi məqsədilə bu
maddədə müəyyən edilən
şərtlərə cavab vermədikdə və
növbəti hesabat ilində mikro sahibkarlıq subyektindən
digər kateqoriya sahibkarlıq subyektinə keçdikdə
hüquqi şəxsin mikro sahibkar olduğu əvvəlki 3
təqvim ilinin yekunlarına görə hesablanmış
və ödənilmiş mənfəət vergisinin 75 faizi
həcmində vergi güzəşti müəyyən
edilməklə digər sahibkarlıq subyekti olduğu
dövrlərdə mənfəət vergisi
öhdəliyindən çıxılır.
Vergi ödəyicisi
tərəfindən əmtəəsiz əməliyyatlar
aparıldığı halda bu maddə ilə
müəyyən edilmiş vergi güzəşti
əmtəəsiz əməliyyatlardan yaranan
gəlirlərə münasibətdə tətbiq edilmir;
106.1.21. KOB klaster şirkətinin mənfəəti –
KOB klaster şirkətinin KOB klaster şirkətlərinin
reyestrinə daxil edildiyi tarixdən 7 il müddətinə;
106.1.22. KOB klasterin iştirakçısı olan
hüquqi şəxsin KOB klaster şirkəti ilə
bağlanmış müqavilə əsasında təqdim
etdiyi mal (iş, xidmət) üzrə əldə etdiyi
mənfəətin kapital xarakterli xərclərin
çəkilməsinə yönəldilən hissəsi – 7 il
müddətinə;
106.1.23. mikro və ya kiçik sahibkarlıq subyekti
olan və hüquqi şəxs kimi fəaliyyət
göstərən startapların “Startap”
şəhadətnaməsi aldığı tarixdən innovasiya
fəaliyyətindən əldə etdikləri
mənfəəti – 3 il müddətinə;
106.1.24. “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) haqqı ödənilən ictimai işlərin
təşkili ilə bağlı fəaliyyətdən
əldə etdiyi gəlir;
106.1.25. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2019 Avropa
Liqasının final oyunu ilə əlaqədar UEFA-nın, onun
yaratdığı qeyri-rezident hüquqi şəxslərin,
qeyri-rezident futbol klublarının (assosiasiyalarının)
həmin oyunla bağlı əldə etdiyi gəlirləri;
106.1.26. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2020 Futbol
çempionatının oyunları ilə əlaqədar
UEFA-nın, onu təmsil edən və onun yaratdığı
qeyri-rezident hüquqi şəxslərin, habelə qeyri-rezident
futbol klublarının (assosiasiyalarının) çempionatla
bağlı əldə etdiyi gəlirləri;[761]
106.1.27. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq olunmuş qaydada
dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına ödənilən
ixrac təşviqi;[762]
106.1.28. Azərbaycan Respublikasında keçirilən
Formula 1 və Formula 2 yarışlarına aid qeyri-maddi
aktivlər üzərində müəllif hüquqlarından
istifadə olunmasına, yaxud istifadə hüquqlarının
verilməsinə görə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə
bağlanılmış müqavilə əsasında onun
tərəfindən qeyri-rezident hüquqi şəxsə
ödənilən royalti gəlirləri - 2018-ci il yanvarın
1-dən 9 il müddətinə; [763]
106.1.29. lotereya
biletlərinin satıcısı ilə bağlanmış
müqavilə əsasında və ya onun
tapşırığı əsasında lotereya
biletlərinin bütün mərhələlərdə agent
qaydasında satışının həyata
keçirilməsi üzrə göstərilən
xidmətlərdən əldə olunan gəlirlər;[764]
106.1.30. vəkillər və vəkil qurumları
tərəfindən order markasının əldə
edilməsi ilə bağlı Azərbaycan
Respublikasının Vəkillər Kollegiyasına edilən
ödənişlər; (vəkillər
və vəkil qurumları
tərəfindən order markasının əldə edilməsi
ilə bağlı “Vəkillər
və vəkillik fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa
ediləcək dəyişikliklərlə
eyni gündə
qüvvəyə
minir)[765]
106.1.31. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş idxal mallarını
yerli istehsal (emal) malları ilə əvəz edəcək
qida (ərzaq) məhsullarının istehsalını
həyata keçirən hüquqi şəxslərin həmin
fəaliyyətdən əldə etdikləri mənfəətin
50 faizi - müvafiq siyahının təsdiq edildiyi ildən
etibarən 7 il müddətinə;
106.1.32. media subyektlərinin (audiovizual media
subyektləri istisna olmaqla) öz fəaliyyətlərindən
əldə etdikləri gəlirlər (o cümlədən
reklam gəlirləri), habelə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən verilən maddi yardımlar – 2023-cü il
yanvarın 1-dən 3 il müddətinə;[766]
106.1.33 qanunla
müəyyən olunmuş qaydada Azərbaycan
Respublikasında qeydiyyatdan keçən və filmin
istehsalını, habelə dublyajını həyata
keçirən, mikro sahibkarlıq subyekti olmayan kinematoqrafiya
müəssisəsinin sahibkarlıq fəaliyyətindən
əldə etdikləri mənfəətin 75 faizi -2024-cü
il yanvarın 1-dən 3 il müddətinə;[767]
106.1.34. tibb
müəssisələri tərəfindən dövlət
büdcəsinə ƏDV hesablanarkən bu
Məcəllənin 174.5-ci maddəsinə əsasən
ƏDV məbləğinin azaldılmasından əldə
edilən gəlirlər.
106.2. Əlilliyi olan
şəxslərin qeyri-hökumət təşkilatlarına məxsus olan
işçilərinin ümumi sayının azı 50 faizi əlilliyi olan şəxslərdən ibarət
olan istehsal müəssisələrinin mənfəət
vergisinin dərəcəsi 50 faiz azaldılır. [768]
Bu
güzəştlərin alınması hüququ
müəyyən edilərkən işçilərin orta
siyahı sayına əvəzçilik, podrat
müqavilələri və mülki-hüquqi xarakterli
digər müqavilələr üzrə işləyən əlilliyi olan
şəxslər, o cümlədən sağlamlıq
imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar daxil edilmir.[769]
106.3.
Çıxarılmışdır.
106.4.
Çıxarılmışdır.
106.5.
Çıxarılmışdır.
106.6.
Çıxarılmışdır.
106.7.
Çıxarılmışdır.
106.8. Çıxarılmışdır.[770]
106.9. Pərakəndə satış qaydasında
malların satışının həyata keçirilməsi
üzrə ticarət fəaliyyəti və (və ya) ictimai
iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan
hüquqi şəxslər tərəfindən
büdcəyə ödənilməli olan mənfəət
vergisinin məbləği 2019-cu il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə “İstehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
POS-terminal vasitəsilə nağdsız qaydada aparılan
ödənişlərin ümumi gəlirdəki xüsusi
çəkisinə uyğun müəyyən edilən
verginin 25 faizi həcmində azaldılır. [771]
Bu güzəştin alınması hüququ
müəyyən edilərkən vergi orqanında uçotda
olan şəxslər tərəfindən POS-terminal
vasitəsilə aparılan ödənişlərin
məbləği nəzərə alınmır.
106.10. Bu Məcəllə ilə müəyyən
olunmuş qaydada gəlirlərin və xərclərin
uçotunu aparan, ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyata alınmayan və əməliyyatlarının
həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən
ayında (aylarında) 200.000 manatadək olan rezident
müəssisənin təsisçisi (payçısı)
və yaxud səhmdarları olan hüquqi şəxslərin
dividend gəlirləri vergidən azaddır.
Fəsil X. Fiziki
şəxslərin gəlir vergisinə və hüquqi
şəxslərin mənfəət vergisinə aid olan
maddələr
Maddə 107. Tətbiq sahəsi
Bu fəsil gəlir vergisinin və
mənfəət vergisinin məqsədləri
üçün tətbiq edilir.
Maddə 108. Gəlirin əldə
edilməsi ilə bağlı xərclər
108.1. Bu fəsilə uyğun olaraq
gəlirdən çıxılmayan xərclərdən
başqa, gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı
olan bütün xərclər, həmçinin qanunla
nəzərdə tutulmuş icbari ödənişlər
gəlirdən çıxılır. Gəlirdən çıxılan xərclər qanunla
müəyyən edilmiş qaydada
rəsmiləşdirilməlidir. Qanunla müəyyən
edilmiş qaydada rəsmiləşdirilməyən xərclərin
gəlirdən çıxılmasına yol verilmir.[772]
108.1-1. Alışı və ya mədaxili bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
rəsmiləşdirilməyən mallara görə vergi
ödəyicisinə bu Məcəllənin 58.8.2-ci
maddəsinə əsasən maliyyə sanksiyası tətbiq
edilmişdirsə, həmin malların bu Məcəllənin
58.16-cı maddəsinə uyğun olaraq müəyyən edilən
dəyəri gəlirdən çıxılan
xərclərə aid edilir.[773]
108.2. Vergi ödəyicisi
tərəfindən vergiyə cəlb edilən
əməliyyatlarla yanaşı, vergidən azad olunan, yaxud
mənfəət (gəlir) vergisinə cəlb
edilməyən əməliyyatlar aparıldıqda, habelə
qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı
əməliyyatlar aparıldıqda, həmin əməliyyatlar
üzrə gəlirlərin və xərclərin uçotu
ayrılıqda aparılmalıdır. Vergi ödəyicisi
tərəfindən vergiyə cəlb olunan və vergidən
azad olunan, yaxud mənfəət (gəlir) vergisinə cəlb
edilməyən, habelə qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti
ilə bağlı əməliyyatlar üzrə
çəkilən, lakin bölüşdürülməsi
mümkün olmayan xərclərin gəlirdən
çıxılan məbləği vergiyə cəlb
edilən gəlirlərin vergi ödəyicisinin ümumi
gəlirlərində xüsusi çəkisi əsasında
müəyyən edilir. [774]
108.3. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər tərəfindən
tikilən binalardan dövlətə yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələri ayrıldıqda,
dövlətə ayrılan yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinə
çəkilmiş məsrəflər gəlirdən
çıxılan xərclərə aid edilir.
108.4. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində ezamiyyələr üzrə ezamiyyə
xərcləri müvafiq təsdiqedici sənədlər
əsasında (gündəlik xərclər istisna olmaqla)
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanın (qurumun) müəyyənləşdirdiyi norma
daxilində gəlirdən çıxılan
xərclərə aid edilir. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində ezamiyyə zamanı mehmanxana xərcləri
barədə müvafiq təsdiqedici sənədlər
təqdim edilmədiyi hallarda ezamiyyə xərclərinin 1
günlük normasının mehmanxana xərcləri
üçün müəyyən edilmiş hissəsinin 50
faizi gəlirdən çıxılır. [775]
108.5. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən edilmiş təbii itki
normaları daxilində zayolmadan əmələgələn
itkilər, təbii itki normaları daxilində xarabolmalar
və bu kimi əskikgəlmələr vergitutma
məqsədləri üçün gəlirdən
çıxılır.
Maddə 109. Gəlirdən
çıxılmayan xərclər
109.1. Əsas vəsaitlərin
alınmasına və qurulmasına çəkilən
xərclərin və bu Məcəllənin 143-cü
maddəsinə uyğun olaraq kapital xarakterli digər
xərclərin gəlirdən çıxılmasına yol
verilmir.
109.2.
Qeyri-kommersiya fəaliyyəti ilə bağlı olan
xərclərin gəlirdən çıxılmasına yol
verilmir.
109.3. Bu
Məcəllənin 119.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş xərclər istisna olmaqla, işçilərin
və onların ailə üzvlərinin sosial xarakterli
xərclərinin və əyləncə xərclərinin
gəlirdən çıxılmasına yol verilmir.[776]
109.4.
Sahibkarlıq fəaliyyəti əyləncə və ya sosial xarakteri
daşıyan vergi ödəyicisinin xərcləri bu cür
fəaliyyət çərçivəsində
çəkilirsə, müvafiq olaraq əyləncə və
sosial xərclər gəlirdən çıxılır.
109.5.
Əmək haqqı kartlarının alınmasına
çəkilən xərclər istisna olmaqla, fiziki şəxsin fərdi istehlakla
və ya əmək haqqının alınması ilə
bağlı olan xərcləri gəlirdən
çıxılmır. [777]
109.6.
Ehtiyat fondlarına ayırma məbləğləri yalnız
bu Məcəllənin 111-ci və 112-ci maddələrinə
müvafiq surətdə gəlirdən
çıxılır.
109.7. Faktiki ezamiyyə
xərclərinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyənləşdirdiyi normadan artıq olan
hissəsi gəlirdən çıxılmır.
109.8. “Nağdsız hesablaşmalar haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun 3.5-ci maddəsində
göstərilən mallar, habelə daşınmaz əmlak,
avtomobil nəqliyyatı vasitələri və daşınar
əsas vəsaitlər istisna olmaqla, digər malların vergi
ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslərdən alış aktı əsasında
alınması və ya malların vergi
ödəyicilərindən bu Məcəllənin 50.8-ci
maddəsinin tələblərinə cavab verən
nəzarət kassa aparatının çeki əsasında
alınması üzrə gəlirdən çıxılan
xərclərin yuxarı həddi vergi ödəyicisinin
hər il üçün gəlirlərinin və
xərclərinin ən yüksəyinin hər bir hal
üzrə 2 faizi həddində
məhdudlaşdırılır və bu həddən
yuxarı məbləğ gəlirdən
çıxılmır.[778]
109.9. Əmtəəsiz
əməliyyatlar çərçivəsində əldə
edilmiş sənədlər gəlirdən
çıxılan xərcləri təsdiq edən
sənəd hesab edilmir və təqdim edilən malların
(işlərin, xidmətlərin) dəyəri bu
Məcəllənin 14-cü, 14-1-ci və 67-ci maddələri
nəzərə alınmaqla gəlirdən çıxılır.[779]
Maddə 110. Gəlirdən faizlər
üzrə çıxılan məbləğlərin
məhdudlaşdırılması
110.1. Xaricdən alınmış borclar üzrə,
habelə qarşılıqlı surətdə asılı
olan şəxslərin bir-birinə ödədikləri
faizlərin faktiki məbləği (hesablama metodundan
istifadə edildikdə ödənilməli faizlərin
məbləği) faizlərin aid olduğu dövrdə eyni
valyuta ilə, oxşar müddətə verilmiş
banklararası kredit hərracında olan və ya hərraclar
keçirilmədiyi təqdirdə Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının dərc etdiyi banklararası
kreditlər üzrə faizlərin orta səviyyəsinin 125 faizdən
artıq olmamaqla gəlirdən çıxılır. [780]
110.2. Bu Məcəllənin 14-1.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan şəxslərdən
alınmış borclar üzrə əməliyyatlara bu
Məcəllənin 14-1-ci maddəsinin müddəaları
tətbiq edilir.
110.3. Bu maddənin digər müddəalarından
asılı olmayaraq, xaricdən alınan borclar (xarici banklar
və kredit təşkilatları tərəfindən
verilmiş, habelə xarici birjalarda ticarət olunan istiqrazlar
üzrə borclar istisna olmaqla) vergi ödəyicisinin xalis
aktivlərindən (kapitalından) iki dəfədən
çox olduğu halda, borcun xalis aktivdən (kapitaldan) iki dəfədən
çox olan hissəsinə görə hesablanmış
faizlərin gəlirdən çıxılmasına yol
verilmir. Bu maddənin müddəaları rezident banklara və
kredit təşkilatlarına aid edilmir.
Maddə 111. Ümidsiz və
şübhəli borcların gəlirdən
çıxılması[781]
111.1. Əgər malların
təqdim edilməsi, işlərin görülməsi və
xidmətlərin göstərilməsi ilə əlaqədar
gəlir əvvəllər sahibkarlıq fəaliyyətindən
əldə edilən ümumi gəlirə daxil
edilmişdirsə, vergi ödəyicisi onlarla bağlı olan
ümidsiz borc məbləğini gəlirdən
çıxmaq hüququna malikdir.
111.2.
Ümidsiz borc məbləğinin gəlirdən
çıxılmasına vergi ödəyicisinin mühasibat
kitablarında ümidsiz borc məbləğinin dəyəri
olmayan borc kimi silindiyi vaxt yol verilir.
111.3.
Banklar və bank fəaliyyətinin ayrı-ayrı
növlərini həyata keçirən kredit
təşkilatları qanunvericiliyə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının müəyyən etdiyi qaydada
aktivlərin təsnifatından asılı olaraq
yaratdıqları xüsusi ehtiyatları vergitutma məqsədləri üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
qaydada gəlirdən çıxmaq hüququna malikdirlər.[782]
111.4. Müflis elan olunmuş banklar vergitutma
məqsədləri üçün müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada
xüsusi ehtiyatları yaratmaqla gəlirdən çıxmaq
hüququna malikdirlər.[783]
Maddə 112. Ehtiyat sığorta
fondlarına ayırmaların gəlirdən
çıxılması
Sığorta fəaliyyəti
ilə məşğul olan hüquqi şəxs Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən
edilmiş normalara uyğun olaraq ehtiyat sığorta
fondlarına ayırma məbləğlərini gəlirdən
çıxmaq hüququna malikdir.
Maddə 113. Elmi tədqiqat,
layihə-axtarış və təcrübə konstruktor
işlərinə çəkilən xərclərin
gəlirdən çıxılması
Gəlir götürmək
məqsədi ilə aparılan elmi tədqiqat,
layihə-axtarış və təcrübə-konstruktor
işlərinə çəkilən xərclər (əsas
vəsaitlərin alınması və qurulması ilə
bağlı xərclər, habelə kapital xarakterli digər
xərclər istisna olmaqla) gəlirdən
çıxılır.
Maddə 114. Amortizasiya ayırmaları
və gəlirdən amortizasiya olunan aktivlər üzrə
çıxılan məbləğlər[784]
114.1. Bu Məcəllənin 99-cu
maddəsində müəyyən edilmiş sahibkarlıq
və qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətində istifadə
edilən əsas vəsaitlər üzrə amortizasiya
ayırmaları bu maddənin müddəalarına uyğun
olaraq gəlirdən çıxılır.
114.2.
Torpaq, incəsənət əsərləri, nadir tarixi və
memarlıq abidələri olan binalar, qurğular (tikililər)
və bu maddə ilə müəyyən edilən
köhnəlməyə məruz qalmayan digər aktivlər
amortizasiya olunmur:
114.2.1.
elmi-tədqiqat, tədris və təcrübə
məqsədi üçün kabinetlərdə və
laboratoriyalarda istifadə edilən əvadanlıqlar,
eksponatlar, nümunələr, fəaliyyətdə olan və
olmayan modellər, maketlər və başqa əyani
vəsaitlər;
114.2.2.
məhsuldar heyvanlar (damazlıq inəklər, camışlar,
madyanlar, dəvələr, marallar, donuzlar, qoyunlar,
keçilər, döllük buğalar, kəllər,
ayğırlar, nərlər, qabanlar, qoçlar,
təkələr və bunlar kimi digər məhsuldar
heyvanlar);
114.2.3.
heyvanxanalarda və digər analoji müəssisələrdə
olan heyvanat aləminin eksponatları;
114.2.4. istismar vaxtı çatmayan
çoxillik əkmələr;
114.2.5.
kitabxana fondları, kinofondlar (video, audio, foto), səhnə
rekvizitləri, muzey sərvətləri (eksponatları);
114.2.6.
tam amortizasiya olunmuş əsas vəsaitlər, onlar istismara
yararlı olduğu hallarda;
114.2.7. konservasiya edilmiş əsas
vəsaitlər;
114.2.8. ümumi istifadədə olan
avtomobil yolları;
114.2.9. ümumi istifadədə olan
parklardakı avadanlıqlar;
114.2.10. istismara verilməmiş anbarda
olan əsas vəsaitlər.[785]
114.3.
Amortizasiya olunan aktivlər üzrə illik amortizasiya
normaları aşağıdakı kimi müəyyən
edilir:[786]
114.3.1.
torpaqların
yaxşılaşdırılması üzrə
kapitallaşdırılmış xərclər, binalar, tikintilər
və qurğular - 7 faizədək;[787]
114.3.2. maşınlar və avadanlıq – 20%-dək;[788]
114.3.2-1. yüksək texnologiyalar məhsulu olan
hesablama texnikası üzrə – 25 faizədək;[789]
114.3.3.
nəqliyyat vasitələri - 25 faizədək;
114.3.4.
iş heyvanları - 20 faizədək;
114.3.5.
geoloji-kəşfiyyat işlərinə və təbii
ehtiyatların hasilatına hazırlıq işlərinə
çəkilən xərclər - 25 faizədək;
114.3.6.
qeyri-maddi aktivlər - istifadə müddəti məlum
olmayanlar üçün 10 faizədək, istifadə
müddəti məlum olanlar üçün isə illər
üzrə istifadə müddətinə mütənasib
məbləğlərlə;[790]
114.3.7.
digər əsas vəsaitlər - 20 faizədək;
114.3.8.
Çıxarılmışdır.[791]
114.3-1. Mikro sahibkarlıq subyektləri
sahibkarlıq fəaliyyətində istifadə etdikləri
əsas vəsaitlərə münasibətdə amortizasiya
ayırmalarını bu Məcəllənin 114.3-cü
maddəsi ilə müəyyən edilən amortizasiya
normalarına 2 əmsal tətbiq etməklə gəlirdən
çıxmaq hüququna malikdirlər. [792]
114.3-2. Kiçik sahibkarlıq subyektləri
sahibkarlıq fəaliyyətində istifadə etdikləri
əsas vəsaitlərə münasibətdə amortizasiya
ayırmalarını bu Məcəllənin 114.3-cü
maddəsi ilə müəyyən olunmuş amortizasiya
normalarına 1,5 əmsal tətbiq etməklə
gəlirdən çıxmaq hüququna malikdirlər.
114.4.
Əsas vəsaitlərin kateqoriyaları üzrə amortizasiya
ayırmaları bu Məcəllənin 114.3-cü maddəsi
ilə hər kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlər
üçün müəyyənləşdirilmiş
amortizasiya normasını həmin kateqoriyaya aid əsas
vəsaitlərin vergi ilinin sonuna balans üzrə
qalıq dəyərinə tətbiq etməklə
hesablanır.[793]
Hər
hansı kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlər üzrə
vergi ili üçün müəyyən olunmuş
amortizasiya normalarından aşağı norma tətbiq
olunduqda, bunun nəticəsində yaranan fərq növbəti
vergi illərində amortizasiyanın gəlirdən
çıxılan məbləğinə əlavə oluna
bilər.
114.5.
Binalar, tikililər və qurğular (bundan sonra - tikililər)
üçün amortizasiya ayırmaları hər tikili
üzrə ayrılıqda aparılır.
114.6.
Amortizasiya hesablanması məqsədləri üçün
əsas vəsaitlər (vəsait) üzrə vergi ilinin sonuna
qalıq dəyəri aşağıdakı qaydada
müəyyənləşdirilən (lakin sıfırdan
aşağı olmayan) məbləğdən ibarət olur:
əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) əvvəlki ilin sonuna qalıq
dəyərinə (həmin il üçün
hesablanmış amortizasiya məbləği
çıxıldıqdan sonra qalan dəyər) bu
Məcəllənin 143-cü maddəsinə uyğun olaraq
cari ildə daxil olmuş əsas vəsaitlərin (vəsaitin)
dəyəri, habelə cari ildə bu Məcəllənin 115-ci
maddəsinə əsasən müəyyən edilən
təmir xərclərinin məhdudlaşdırmadan artıq
olan hissəsi əlavə edilir, vergi ilində təqdim
edilmiş, ləğv edilmiş və ya qalıq
dəyəri 500 manatdan və ya ilkin dəyərin 5
faizindən az olduqda əsas vəsaitlərin qalıq
dəyəri çıxılır. Əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) yenidən
qiymətləndirilməsindən yaranan artım (yenidən
qiymətləndirilmə nəticəsində yaranan
müsbət fərq) amortizasiya hesablanması
məqsədləri üçün əsas vəsaitlərin
(vəsaitin) vergi ilinin sonuna qalıq dəyərinə
əlavə olunmur.[794]
114.7.
Əsas vəsaitlərin (vəsaitin) təqdim
edilməsindən əldə olunan məbləğ həmin
əsas vəsaitlərin (vəsaitin) qalıq
dəyərindən artıqdırsa, yaranmış fərq
gəlirə daxil edilir.[795]
114.8.
İlin sonuna əsas vəsaitin qalıq dəyəri 500 manatdan
və ya ilkin dəyərinin 5 faizindən az olduqda, qalıq
dəyərinin məbləği gəlirdən
çıxılır.[796]
114.9. Əsas vəsaitlərin
(vəsaitin) təqdim edilməsindən əldə olunan
məbləğ, həmin əsas vəsaitlərin
(vəsaitin) qalıq dəyərindən azdırsa, yaranmış
fərq gəlirdən çıxılır.[797]
114.10. Bu maddənin digər
müddəalarından asılı olmayaraq, dövlət
müəssisələrinə dövlət büdcəsinin
investisiya xərcləri hesabına ayrılmış
vəsaitlər hesabına alınan və ya
quraşdırılan aktivlərin, bu Məcəllənin
114.3-cü maddəsi ilə müəyyən olunmuş illik
amortizasiya normalarına uyğun hesablanmış
amortizasiyanın yalnız 40 faizi gəlirdən
çıxılır. [798]
Maddə 115. Təmirlə bağlı
xərclərin gəlirdən çıxılması
115.1. Hər il üçün
gəlirdən çıxılmalı olan təmir
xərclərinin məbləği əsas vəsaitlərin
hər bir kateqoriyasının əvvəlki ilin sonuna balans
üzrə qalıq dəyərinə müvafiq olaraq bu
Məcəllənin 114.3.1-ci maddəsində
göstərilən əsas vəsaitlərin
kateqoriyasının ilin sonuna qalıq dəyərinin 2 faizi, 114.3.2-ci, 114.3.2-1-ci və 114.3.3-cü
maddələrində göstərilən əsas
vəsaitlərin (yük avtomobilləri istisna olmaqla) kateqoriyasının ilin sonuna
qalıq dəyərinin 5 faizi,
yük avtomobillərinin ilin sonuna qalıq dəyərinin 8
faizi, 114.3.7-ci
maddəsində göstərilən əsas vəsaitlərin
kateqoriyasının ilin sonuna qalıq dəyərinin 3 faizi
və köhnəlmə (amortizasiya) hesablanmayan əsas
vəsaitlər üzrə sıfır (0) faizi həddi
ilə məhdudlaşdırılır. Təmir
xərclərinin faktiki məbləği bu hədd ilə
müəyyənləşdirilən məbləğdən
az olduqda, gəlirdən təmir xərclərinin faktiki
məbləği çıxılır.[799]
Bu
halda növbəti vergi illərində təmir
xərclərinin gəlirdən çıxılan
məbləğ həddi təmir xərclərinin faktiki
məbləği ilə müəyyənləşdirilmiş
hədd üzrə hesablanmış məbləği
arasındakı fərq qədər artırılır.
115.2.
Bu Məcəllənin 115.1-ci maddəsində
müəyyən edilən məhdudlaşdırmadan artıq
olan məbləğ cari vergi ilinin sonuna əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) qalıq dəyərinin
artmasına aid edilir.
Amortizasiya
olunmayan, köhnəlmə (amortizasiya) hesablanmayan əsas
vəsaitlərin təmirinə çəkilmiş
xərclər (torpaqların yaxşılaşdırılmasına
çəkilən xərclər istisna olmaqla) gəlirdən
çıxılmır və onların balans dəyərini
artırır.[800]
Torpaqların yaxşılaşdırılmasına
çəkilən xərclər kapitallaşdırılaraq
bu Məcəllənin 114.3.1-ci maddəsinə uyğun olaraq
amortizasiya olunur.
115.3.
İcarəyə götürülmüş əsas
vəsaitlər üzrə təmir xərclərinin
gəlirdən çıxılması bu Məcəllənin
115.4
- 115.6-1-ci
maddələrinə uyğun olaraq müəyyən edilir.[801]
115.4.
icarəyə götürülmüş əsas
vəsaitlərin təmiri üzrə xərclərin
gəlirdən çıxılan məbləği əsas
vəsaitlərin hər bir kateqoriyasının əvvəlki
ilin sonuna qalıq dəyərinin bu Məcəllənin
115.1-ci maddəsi ilə müəyyən edilən faiz
həddi ilə məhdudlaşdırılır.
115.5.
Əsas vəsaitlərin icarəyə
götürülməsi müddətləri,
şərtləri, habelə onların təmiri üzrə
xərclər qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
qaydada icarəyə verənlə icarəçi arasında
bağlanılan müqavilədə
razılaşdırılır.
115.6.
İcarəyə
götürülmüş əsas vəsaitlər icarəçinin
balansında uçota alınmadıqda və ya təmir işləri icarəyə
verənin hesabına aparıldıqda, yaxud icarəçinin
hesabına aparılaraq, icarə haqqı ilə
əvəzləşdirildikdə bu Məcəllənin 115.4-cü maddəsinin müddəaları
icarəçiyə tətbiq edilmir. [802]
115.6-1.
İcarəçinin balansında uçota alınmayan
əsas vəsaitlərin təmirinə çəkilən
və icarə haqqı ilə
əvəzləşdirilməyən, yaxud icarəyə
verən tərəfindən əvəzi
ödənilməyən xərclər bağlanmış
müqavilə müddəti ərzində, lakin 5 ildən az
olmayaraq, illər üzrə mütənasib
məbləğlərdə amortizasiya olunmaqla gəlirdən
çıxılır. İcarəyə
götürülmüş əsas vəsaitlərin
təmirinə çəkilən xərclər hər il
üzrə ayrıca olaraq kapitallaşdırılır və
bu maddə ilə müəyyən edilmiş qaydada amortizasiya
olunur.[803]
115.7.
Əsas vəsaitlərin hər bir kateqoriyasının ilin
sonuna qalıq dəyəri sıfıra bərabər olduqda,
təmir xərclərinin faktiki məbləği müvafiq
kateqoriyaya aid əsas vəsaitlərin qalıq
dəyərinə aid edilir və bu Məcəllənin
müddəalarına uyğun olaraq amortizasiya hesablanır.
115.8. Bu Məcəllənin
müddəaları yalnız təmir xərclərinin
gəlirdən çıxılan məbləğini
məhdudlaşdırır və vergi ödəyicilərinin
digər mənbələr hesabına təmir işlərini
həyata keçirməsini qadağan etmir.[804]
Maddə 116. Sığorta
haqlarının gəlirdən çıxılması[805]
116.1. Öz işçilərinin xeyrinə
əmlakın zərərdən sığortalanması,
habelə xarici sığortaçılar ilə
bağlanmış həyat sığortası
müqavilələri üzrə sığorta haqları
istisna olmaqla, sığorta haqları üzrə,
həmçinin təkrarsığorta
müqavilələrinə münasibətdə
təkrarsığorta haqları üzrə
öhdəliklər gəlirdən çıxılır.
Sığorta müqaviləsinin müddəti bir
neçə hesabat dövrünü əhatə edirsə
çəkilən sığorta haqqı xərcləri
həmin hesabat dövrləri üzrə onun hesablanması
qaydasına müvafiq surətdə
bölüşdürülür.[806]
116.2.
Fiziki şəxsin Azərbaycan Respublikası
sığortaçıları ilə 3 ildən az olmayan
müddətə bağlanmış və sığorta
ödənişinin sığorta müqaviləsinin
qüvvəyə mindiyi andan etibarən 3 illik müddət
keçdikdən sonra verilməsini nəzərdə tutan
həyatın yığım sığortası və pensiya
sığortası üzrə bağladığı
sığorta müqavilələri əsasında vergiyə cəlb olunan
gəlirlərinin 50 faizindən çox olmayan
hissəsindən hesablayıb ödədiyi sığorta haqları
vergitutma məqsədləri üçün
işəgötürən tərəfindən həmin fiziki
şəxsin muzdlu işlə əlaqədar alınan
gəlirindən çıxılır. [807]
İşəgötürən
tərəfindən fiziki şəxsin muzdlu işlə
əlaqədar alınan gəlirindən çıxılan
həyatın yığım sığortası və pensiya
sığortası üzrə ödədiyi sığorta
haqları yalnız bank vasitəsilə
sığortaçının bank hesabına
ödənildikdə çıxılır.
116.3. Bu Məcəllənin 116.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulan sığorta
müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam
verildikdə, ödənilmiş sığorta haqları sığortaçı
tərəfindən ödəmə mənbəyində
vergiyə cəlb olunur.
Maddə 117. Geoloji-kəşfiyyat
işlərinə və təbii ehtiyatların hasilatına
hazırlıq işlərinə çəkilən
xərclərin gəlirdən çıxılması
117.1. Geoloji-kəşfiyyat
işlərinə və təbii ehtiyatların hasilatına
hazırlıq işlərinə çəkilən
xərclər bu Məcəllənin 114-cü maddəsi ilə
müəyyən edilmiş amortizasiya dərəcəsi
ilə hesablanan amortizasiya ayırmaları şəklində
ümumi gəlirdən çıxılır.
117.2. Bu maddə vergi
ödəyicisinin geoloji-kəşfiyyat işlərini aparmaq
və təbii ehtiyatları emal, yaxud istismar etmək
hüquqlarını əldə etmək üçün
qeyri-maddi aktivlərə çəkdiyi xərclərə
də tətbiq olunur.
Maddə 118. Qeyri-maddi aktivlərə
çəkilən xərclərin gəlirdən
çıxılması
118.1. Hüquqi və fiziki
şəxslərin bir ildən artıq müddətə
təsərrüfat fəaliyyətində istifadə
etdikləri qeyri-maddi obyektlərə çəkilən xərclər
qeyri-maddi aktivlərə aiddir.
118.2.
Qeyri-maddi aktivlərə çəkilən xərclər bu
Məcəllənin 114-cü maddəsi ilə
müəyyən edilən amortizasiya dərəcəsi
ilə hesablanan amortizasiya ayırmaları şəklində
gəlirdən çıxılır.
118.3. Qeyri-maddi aktivlərin
alınmasına və ya istehsalına çəkilən
xərclər vergi ödəyicisinin vergiyə cəlb olunan
gəlirinin hesablanması zamanı gəlirdən çıxılmışdırsa,
həmin xərclər amortizasiya olunmalı qeyri-maddi
aktivlərin dəyərinə aid edilmir.
Maddə 119. Gəlirdən çıxılan
məbləğlərin məhdudlaşdırılması.
119.1. Aşağıdakı vergilərin, faizlərin,
maliyyə sanksiyalarının və cərimələrin
gəlirdən çıxılmasına yol verilmir:
119.1.1.
Azərbaycan Respublikasının və ya digər
dövlətlərin ərazilərində ödənilmiş
mənfəət vergisi və ya gəlirdən hesablanan
hər hansı digər vergi;
119.1.2.
bu Məcəllə və digər qanunlarla müəyyən
edilmiş qaydada hesablanmış faizlər, maliyyə
sanksiyaları və inzibati cərimələr (gəlirin
əldə edilməsi ilə bağlı mülki hüquq
müqavilələri üzrə faizlər, dəbbə pulu
(cərimə), icranın gecikdirilməsi ilə
əlaqədar vurulmuş zərərin əvəzinin
ödənilməsi və digər analoji cərimələr
istisna olmaqla). [808]
119.2. Nümayəndəlik xərclərinin,
işçilərlə bağlı mənzil və yemək
xərclərinin, eləcə də əmək şəraiti
zərərli, ağır olan və yeraltı
işlərdə çalışan işçilərə
verilən müalicə-profilaktik yeməklərin, süd
və ona bərabər tutulan digər məhsullar və
vasitələrlə bağlı xərclərin
gəlirdən çıxılması normaları və
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
müəyyən olunur.[809]
Maddə 120. Əmlakın təqdim
edilməsindən yaranan zərər
Fiziki şəxsin əmlakın
təqdim edilməsindən (təsərrüfat
fəaliyyəti üçün istifadə edilən
əmlakdan və ya təqdim edilməsindən əldə
olunan gəlirin vergidən azad edildiyi əmlakdan başqa)
yaranan zərəri belə əmlakın təqdim
edilməsindən əldə olunan gəliri hesabına
kompensasiya edilir. Yaranmış zərər həmin ildə
kompensasiya edilə bilmirsə, o, gələcək üç
ilədək davam edən sonrakı dövrə keçirilir
və belə əmlakın təqdim edilməsindən
götürülən gəlir hesabına kompensasiya edilir.[810]
Maddə 121. Zərərin
keçirilməsi
121.1. Müəssisənin
gəlirlərdən çıxarılmasına yol verilən
xərclərinin gəlirdən artıq olan hissəsi beş
ilədək davam edən sonrakı dövrə keçirilir
və illər üzrə məhdudiyyət qoyulmadan həmin
illərin mənfəəti hesabına kompensasiya edilir.[811]
121.2. Fiziki şəxsin - sahibkarlıq
fəaliyyətindən əldə edilən ümumi
gəlirindən çıxılmasına yol verilən
xərclərinin belə ümumi gəlirdən artıq olan
hissəsi digər gəlirlərdən çıxıla
bilməz, lakin gələcək dövrlərdə
sahibkarlıq fəaliyyətindən ümumi gəlir
hesabına kompensasiya edilməsi üçün üç
ilədək davam edən sonrakı dövrə
keçirilə bilər.[812]
121.3. Bu Məcəllənin 157.3.3-cü
maddəsində göstərilən hallar istisna olmaqla, vergi
ödəyicisi mənfəət (gəlir) vergisinin
ödəyicisi olduğu tarixədək yaranmış
zərərlər, habelə bu Məcəllənin 114-cü
və 115-ci maddələrində nəzərdə tutulan
amortizasiya və təmir xərcləri normalarından
aşağı norma tətbiq edilməsi nəticəsində
yaranan və növbəti illərə keçirilən
məbləğlər növbəti illərin gəlirləri hesabına kompensasiya
edilmir.[813]
Vergi ödəyicisinin mənfəət (gəlir)
vergisi üzrə güzəşt hüququ olduğu
dövrdə amortizasiya və təmir xərcləri
normalarından aşağı norma tətbiq edilməsi
nəticəsində yaranan məbləğlər
güzəşt hüququ başa çatdıqdan sonrakı
illərin gəlirdən çıxılan
məbləğlərinə əlavə edilmir.
Maddə 122. Ödəmə
mənbəyində dividenddən vergi tutulması
122.1. Rezident müəssisə
tərəfindən ödənilən dividenddən
ödəmə mənbəyində 5 faiz
dərəcə ilə vergi tutulur. [814]
122.2.
Dividendin faktiki sahibi olan fiziki və hüquqi
şəxslərdən bu Məcəllənin 122.1-ci maddəsinə
uyğun olaraq vergi tutulmuşdursa, dividendi alan fiziki və
hüquqi şəxslərin həmin gəlirindən bir daha
vergi tutulmur.
Həmin
gəlir yenidən dividend şəklində verilən zaman
vergiyə cəlb olunmur.
122.3.
Neft-qaz ehtiyatlarının kəşfiyyatı,
işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü,
ixrac boru kəmərləri haqqında və bu qəbildən
olan digər sazişlər üzrə mənfəətin
bölüşdürülməsi, habelə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş hallarda hüquqi şəxsin tam
mülkiyyətində olan törəmə
müəssisələrin xalis mənfəətinin həmin
hüquqi şəxsin mərkəzləşdirilmiş
fondunda cəmləşdirilməsi üzrə
köçürmələr və bu şəxsin həmin
gəliri vergiyə cəlb olunmur.[815]
122.4. Cəmiyyətin fəaliyyəti zamanı
əldə edilmiş aktivlərin, o cümlədən pul
vəsaitlərinin (təsisçiyə borcların
verilməsi və ya alınmış borcların
əvəzinin qaytarılması istisna olmaqla)
təsərrüfat fəaliyyətinin
məqsədlərindən kənar digər
məqsədlər üçün təsisçiyə verilməsi,
habelə təsisçinin digər şəxslərə olan
borclarının əvəzinin ödənilməsi vergitutma
məqsədləri üçün dividend ödəmələrinə
bərabər hesab edilir və bu zaman bu Məcəllənin
122.1-ci maddəsi ilə ödəmə mənbəyində
vergi tutulur.[816]
122.5.
Texnologiyalar parkının rezidenti kimi texnologiyalar parkından
kənar sistem inteqrasiyası,
proqram təminatının
hazırlanması
və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən
şəxslər
tərəfindən ödənilən
dividenddən texnologiyalar parkının
qeydiyyat şəhadətnaməsinin alındığı
hesabat ilindən başlayaraq
10 il müddətinə
ödəmə
mənbəyində vergi tutulmur.[817]
Maddə 123. Ödəmə
mənbəyində faizlərdən vergi tutulması
123.1. Rezident fiziki
şəxsə, qeyri-rezident fiziki şəxsin
Azərbaycan Respublikasındakı
daimi nümayəndəliyinə
(maliyyə lizinqini həyata keçirən
fiziki şəxslər
istisna olmaqla) və Azərbaycan Respublikasında
daimi nümayəndəliyi
olmayan qeyri-rezidentə
rezident tərəfindən və ya qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyi tərəfindən, yaxud bu cür
nümayəndəliyin adından ödənilən
faizlərdən, o cümlədən maliyyə lizinqi
əməliyyatları üzrə ödənilən ssuda
faizlərindən, gəlir bu Məcəllənin 13.2.16-cı
maddəsinə uyğun olaraq Azərbaycan mənbəyindən
əldə edilmişdirsə, bu Məcəllənin 102.1.22-ci və
102.1.22-2-ci maddələrində nəzərdə
tutulmuş güzəşt nəzərə alınmaqla ödəniş
mənbəyində 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.[818]
123.2.
Faizlərin faktiki sahibi fiziki şəxsdirsə, bu
Məcəllənin 123.1-ci və 123.4-cü
maddələrinə uyğun olaraq vergi tutulmuş faizlər
həmin fiziki şəxslərə ödənildikdən
sonra onlardan bir daha vergi tutulmur.
123.3.
İstiqraz üzrə ödənilən
diskont və faiz gəlirləri üzrə
ödəmə
mənbəyində vergi istiqraz mülkiyyətçisinin
həmin istiqraza malik olduğu
günlərin
sayına
mütənasib
surətdə hesablanır.[819]
123.4. Həyatın yığım
sığortası üzrə sığorta olunanın
ödədiyi və ya onun xeyrinə ödənilən
sığorta haqları ilə sığorta ödənişləri
arasındakı fərq kimi alınan gəlirdən
ödəniş mənbəyindən 10 faiz
dərəcəsi ilə vergi tutulur.
Maddə 124. Ödəmə
mənbəyində icarə haqlarından və royaltidən
vergi tutulması
124.1. Daşınan və
daşınmaz əmlak üçün icarə haqqından,
həmçinin rezidentin və ya qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasındakı daimi nümayəndəliyinin
ödədiyi və ya onun adından ödənilən
royaltidə gəlir bu Məcəllənin 13.2.16-cı
maddəsinə uyğun olaraq Azərbaycan
mənbəyindən əldə edilmişdirsə,
ödəmə mənbəyində 14 faiz dərəcə
ilə vergi tutulur.
İcarə
haqqı vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan fiziki
şəxs tərəfindən ödənildikdə
icarəyə verən bu maddəyə uyğun olaraq 14 faiz
dərəcə ilə vergini özü ödəyir və
bu Məcəllənin 33-cü və 149-cu
maddələrinə uyğun olaraq vergi uçotuna
alınıb bəyannamə verir.[820]
124.2.
İcarə haqqı və royaltidən gəlir əldə
edən fiziki şəxslərdən bu Məcəllənin
124.1-ci maddəsinə uyğun olaraq vergi tutulmuşdursa və
ya onun tərəfindən ödənilmişdirsə,
həmin gəlirlərdən bir daha vergi tutulmur.[821]
124.3.
Rezident müəssisələrə və ya
qeyri-rezidentlərin daimi nümayəndəliklərinə
Azərbaycan Respublikasında ödənilmiş
məbləğlər bu maddə üzrə vergitutma obyekti
deyildir.
124.4.
Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın (sahibkarlıq fəaliyyəti
məqsədləri üçün istifadə olunmayan yaşayış
fondu istisna olmaqla) vergitutma məqsədləri üçün
aylıq icarə haqqının məbləği bu
Məcəllənin 14-cü maddəsinə uyğun olaraq,
bazar qiyməti nəzərə alınmaqla müəyyən
edilir.[822]
Maddə 125. Qeyri-rezidentin
gəlirindən ödəmə mənbəyində vergi
tutulması
125.1. Qeyri-rezidentin, bu
Məcəllənin 13.2.16-cı maddəsi ilə Azərbaycan
mənbəyindən əldə olunan gəliri kimi
müəyyən edilən və qeyri-rezidentin Azərbaycan
Respublikasının ərazisindəki daimi
nümayəndəliyinə aid olmayan ümumi gəlirindən
ödəmə mənbəyində xərclər
çıxılmadan aşağıdakı dərəcələrlə
vergi tutulur:
125.1.1.
dividend - bu Məcəllənin 122-ci maddəsinə uyğun
olaraq;
125.1.2.
faizlər - bu Məcəllənin 123-cü maddəsinə
uyğun olaraq;
125.1.3.
rezident müəssisəsinin və ya sahibkarın lizinq, o
cümlədən maliyyə lizinqi əməliyyatları
üzrə ödəmələri, habelə riskin
sığortasına və ya təkrar sığortasına
dair müqaviləyə uyğun olaraq sığorta
ödəmələri - 4 faiz;[823]
125.1.4.
Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər
arasında beynəlxalq rabitə və ya beynəlxalq
daşımalar həyata keçirilərkən rabitə
və ya nəqliyyat xidmətləri üçün rezident müəssisənin və ya sahibkarın
ödəmələri - 6 faiz. Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda digər
dövlətlərdəki təyinat (göndərilmə)
məntəqələri arasında, habelə Azərbaycan
Respublikasının ərazisindən tranzit qaydada həyata
keçirilən daşımalara görə rezident
müəssisənin və ya sahibkarın
ödəmələri bu maddə üzrə vergitutuma obyekti
deyildir; [824]
125.1.5. bu Məcəllənin 125.1.1-ci – 125.1.4-cü,
125.1.6-cı – 125.1.8-ci və 125.1-1-ci maddələrində
göstərilən gəlirlər istisna olmaqla, hüquqi
şəxslərin və vergi ödəyicisi kimi uçota
alınmış fiziki şəxslərin işlərin
görülməsindən və ya xidmətlərin
göstərilməsindən əldə edilən
gəlirlər və Azərbaycan mənbəyindən
əldə edilən digər gəlirlər üzrə
ödəmələri – 10 faiz;[825]
125.1.6.
rezident müəssisəsinin və ya sahibkarın muzdlu
işlə əlaqədar ödədiyi gəlir - bu
Məcəllənin 101-ci maddəsində göstərilən
dərəcələrlə;
125.1.7.
icarə haqları və royalti (bu Məcəllənin 125.5-ci maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla) - bu Məcəllənin 124-cü
maddəsinə uyğun olaraq; [826]
125.1.8. idman mərc
oyunlarından, lotereyalardan, habelə digər
yarışlardan və müsabiqələrdən pul
şəklində əldə edilən uduşlardan
(mükafatlardan) iştirakla bağlı ödənilən pul
vəsaiti (pul qoyuluşu) çıxılmaqla qalan
məbləğdən – bu Məcəllənin 101.5-cı
maddəsinə uyğun olaraq. [827]
125.1.9. bu Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci
maddəsində göstərilən ödəmələr –
10 faiz.[828]
125.1-1. Azərbaycan Respublikasının rezidentləri
tərəfindən qeyri-rezident şəxslərə
məxsus elektron pul kisəsində yaradılan hesaba pul
köçürülərkən, əməliyyatı
həyata keçirən yerli ödəniş xidməti
təchizatçısı və ya xarici ödəniş
xidməti təchizatçısının yerli filialı
həmin rezidentdən köçürülən
məbləğin 10 faizi miqdarında ödəmə
mənbəyində vergi tutur.[829]
125.2.
Bu maddənin məqsədləri üçün
qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliyi tərəfindən və ya onun
adından aparılan ödəmələr rezident
müəssisənin ödəmələrinə
bərabər tutulur.
125.3. Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında
beynəlxalq müqavilələrdə vergilərin aşağı
dərəcəsi və ya vergilərdən tam azad olunma
nəzərdə tutulduğu halda, ödəmə
mənbəyində artıq tutulmuş vergi məbləği
bu Məcəllənin 87.4-cü maddəsində
müəyyən edilmiş qaydada geri qaytarılır.[830]
125.4. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) müəyyən etdiyi qaydada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən verilmiş təsdiqedici
sənəd əsasında Azərbaycan Respublikasında
keçirilən UEFA 2019 Avropa Liqasının final oyunu ilə
əlaqədar UEFA-nın, onun yaratdığı qeyri-rezident
hüquqi şəxslərin və qeyri-rezident futbol
klublarının dividend və faiz gəlirlərinə,
habelə UEFA 2020 Futbol çempionatı ilə əlaqədar
UEFA-nı təmsil edən qurumların dividend
gəlirlərinə bu maddənin müddəaları
tətbiq edilmir.[831]
125.5. Mülki aviasiya fəaliyyətini
həyata keçirən hüquqi şəxslər
tərəfindən bu fəaliyyətin məqsədləri
üçün Azərbaycan Respublikasında daimi
nümayəndəlik yaratmayan qeyri-rezident
şəxslərdən icarəyə və ya lizinqə
(maliyyə lizinqi istisna olmaqla) götürülmüş hava
gəmisinə və hava gəmisinin mühərrikinə
görə aparılan ödənişlərdən
ödəmə mənbəyində vergi tutulmur və
həmin gəlir vergiyə cəlb edilmir.[832]
Maddə
125-1. Güzəştli vergi tutulan ölkələrdə
və ya ərazilərdə təsis edilmiş (qeydiyyatdan
keçmiş) şəxslərə və
güzəştli vergi tutulan ölkələrə və ya
ərazilərə aparılan ödənişlərin
ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb
edilməsi[833]
Bu Məcəllənin digər
müddəalarından asılı olmayaraq, bu
Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci maddəsində
göstərilən ödəmələrdən
ödəmə mənbəyində 10 faiz dərəcə
ilə vergi tutulur.
Maddə 126. Qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyinin xalis mənfəətindən
ödəmə mənbəyində vergi tutulması
Qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyindən mənfəət vergisindən
əlavə olaraq bu daimi nümayəndəliyin xalis
mənfəətindən həmin qeyri-rezidentə
köçürdüyü (verdiyi) hər hansı
məbləğdən 10 faiz dərəcə ilə vergi
tutulur.[834]
Maddə 127. Xarici ölkədə
ödənilən verginin nəzərə alınması
127.1. Rezidentin Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənarda Azərbaycan
mənbəyindən olmayan gəlirindən
ödənilmiş gəlir vergisinin və ya
mənfəət vergisinin məbləğləri
Azərbaycanda vergi ödənilərkən nəzərə
alınır.
127.2. Bu Məcəllənin 127.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq nəzərə alınan
məbləğ Azərbaycan Respublikasında həmin
gəlirdən və ya mənfəətdən müəyyən
edilmiş dərəcələrlə tutulan verginin
məbləğindən çox olmamalıdır.
Maddə 128. Güzəştli vergi
tutulan ölkələr və ya ərazilər[835]
128.1.
Rezident güzəştli vergi tutulan ölkədə və ya
ərazidə gəlir
əldə edən qeyri-rezidentin nizamnamə fondunun 20
faizindən çoxuna bilavasitə və ya dolayısı
ilə sahibdirsə, yaxud öz növbəsində onun
səsvermə hüququ verən səhmlərinin 20
faizindən çoxunun sahibidirsə, rezidentin həmin
gəliri onun vergi tutulan gəlirinə daxil edilir. [836]
128.2. Güzəştli vergi tutulan xarici ölkə
və ya ərazi dedikdə, aşağıdakı
ölkələr və ya ərazilər başa
düşülür: [837]
128.2.1. vergi dərəcəsi bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş
dərəcənin 75 faizi və ya daha aşağı hissəsinə bərabər
olan ölkələr və ya ərazilər və (və ya);
128.2.2. Azərbaycan Respublikası ilə beynəlxalq
müqavilələr çərçivəsində
müvafiq standartlara uyğun məlumat mübadiləsini
aparmayan ölkələr və ya ərazilər və (və
ya);
128.2.3. maliyyə məlumatını, yaxud
əmlakın faktiki sahibi və ya gəlir (mənfəət)
götürən barədə sirri qorumaq imkanı verilmiş
şirkətlər haqqında məlumatın
məxfiliyinə dair qanunun mövcud olduğu ölkələr
və ya ərazilər.
128.3. Güzəştli vergi tutulan
ölkələrin və ya ərazilərin və ya
ərazilərin siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən təsdiq edilir. [838]
Maddə 129. Vergi ili
Vergi ili təqvim ili sayılır.
Maddə 130. Gəlirin və xərcin
uçotu qaydası
130.1. Vergi ödəyicisi vergi
tutulan gəlirin (mənfəətin) dəqiq əks
etdirilməsi üçün sənədləşdirilmiş
məlumat əsasında gəlirlərinin və
xərclərinin vaxtlı-vaxtında dəqiq uçotunu
aparmağa, bu fəsilə uyğun şəkildə tətbiq
edilən uçot metodundan asılı olaraq gəlirlərini
və xərclərini onların əldə edildiyi və ya
çəkildiyi müvafiq hesabat dövrlərinə aid
etməyə borcludur. Vergi ödəyicisinin istifadə etdiyi
uçot metodunda xərclərin və daxilolmaların
müddətləri və uçotu qaydasına dair
bütün tələblər nəzərə
alınmalıdır.
Gəlirlərin
və xərclərin uçotunu hüquqi və fiziki
şəxslər Azərbaycan Respublikasının müvafiq
qanunvericiliyinə uyğun olaraq aparırlar. Vergitutma
məqsədləri üçün gəlirlər və
xərclər bu Məcəlləyə əsasən
müəyyən edilir.[839]
130.1-1. İqtisadi fəaliyyət sahələri
üzrə vergitutma məqsədləri üçün
gəlirlərin və xərclərin uçotunun aparılması
qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir. [840]
130.2.
Vergi ödəyicisi öz fəaliyyəti ilə bağlı
olan bütün əməliyyatların
başlanğıcını, gedişini və
qurtarmasını müəyyənləşdirməyə
imkan verən uçotun aparılmasını təmin
etməyə borcludur.
130.3.
Bu maddədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, vergi tutulan gəlir bu
Məcəllənin tələblərinə əməl
etmək üçün zəruri düzəlişləri
aparmaq şərti ilə vergi ödəyicisinin öz
mühasibat uçotunda istifadə etdiyi metodla
hesablanmalıdır.
130.4. Mikro sahibkarlıq subyektləri öz
seçimlərindən asılı olaraq, gəlirlərin
və xərclərin uçotunu kassa metodu və ya hesablama
metodu ilə, kiçik, orta və iri sahibkarlıq
subyektləri isə hesablama metodu ilə aparırlar.[841]
130.5.
Vergi ödəyicisinin istifadə etdiyi uçot metodu
dəyişdirilərkən, verginin məbləğinə
təsir göstərən mühasibat
əməliyyatlarına düzəlişlər uçot
metodunun dəyişdirildiyi ildə aparılmalıdır ki,
bu əməliyyatlardan heç biri nəzərdən
qaçırılmasın və ya iki dəfə hesaba
alınmasın.
130.6. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər tərəfindən
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi ilə bağlı
gəlir və bu gəlirdən çıxılan
xərclər vergi ili ərzində yerinə yetirilmiş
işlər (mərhələlər) üzrə təqdim
edilən yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin ƏDV-siz məbləğləri ilə
həmin sahələrin tikintisi ilə bağlı
çəkilən məsrəflər, o cümlədən
torpaq sahələrinin alınması ilə bağlı
çəkilən məsrəflər əsasında
müəyyən edilir.[842]
130.7. Banklar və kredit
təşkilatları tərəfindən Vətən
müharibəsi iştirakçılarının və
Vətən müharibəsində şəhid olmuş şəxslərin,
habelə Vətən müharibəsi nəticəsində
şəhid ailəsi statusu almış şəxslərin
2021-ci il 1 yanvar tarixinədək alınmış kreditlər
üzrə həmin tarixədək ödənilməyən
borclarına görə hesablanmış faizlərin
silinməsi bankların və digər kredit
təşkilatlarının vergi tutulan gəlirlərinə
aid edilmir. Bu maddə ilə müəyyən edilmiş
silinən borcların əsas məbləği üzrə
yaradılmış ehtiyatlar gəlirdən çıxılan
xərclərə aid edilir. [843]
Maddə 131. Kassa metodu ilə gəlirin
və xərcin uçotu prinsipləri
Kassa metodu ilə uçot aparan
vergi ödəyicisi gəliri əldə edəndə və
ya gəlir onun sərəncamına veriləndə, bu
gəliri nəzərə almalı və gəlirdən
öz xərclərini yalnız bu xərcləri
çəkdiyi zaman çıxmalıdır.
Maddə 132. Kassa metodundan istifadə
olunarkən gəlirin əldə edilməsi vaxtı
132.1.
Vergi ödəyicisinin nağd pul vəsaitini
aldığı, nağdsız ödəmədə isə
pul vəsaitinin bankda, digər kredit və ya elektron pul
təşkilatında
onun hesabına və ya sərəncamçısı ola
biləcəyi hesaba, yaxud göstərilən vəsaiti almaq
hüququna malik olacağı hesaba daxil olduğu vaxt
gəlirin əldə edildiyi vaxt sayılır.[844]
132.2. Vergi ödəyicisinin
maliyyə öhdəliyinin ləğv edildiyi və ya
ödənildiyi halda (qarşılıqlı hesablaşmalar
aparıldıqda və sair bu kimi hallarda) öhdəliyin
ləğv edildiyi və ya ödənildiyi vaxt gəlirin
əldə edildiyi vaxt sayılır.
Maddə 133. Kassa metodundan istifadə
olunarkən xərcin çəkilməsi vaxtı
133.1. Vergi uçotunun
məqsədləri üçün vergi ödəyicisi kassa
metodundan istifadə etdikdə, xərcin çəkilməsi
vaxtı, əgər bu maddədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, xərcin faktiki çəkildiyi vaxt
sayılır.
133.2.
Vergi ödəyicisi pul vəsaitini ödəyirsə, nağd
pul vəsaitinin ödənildiyi, nağdsız
ödəmədə isə vergi ödəyicisinin pul
vəsaitinin köçürülməsi haqqındakı
tapşırığının bank, digər kredit və ya elektron pul
təşkilatı
tərəfindən alındığı vaxt xərcin
çəkildiyi vaxt sayılır.[845]
133.3.
Vergi ödəyicisi qarşısında maliyyə
öhdəlikləri ləğv edildiyi və ya
ödənildiyi halda (qarşılıqlı hesablaşmalar
aparıldıqda və sairə bu kimi hallarda), öhdəliyin
ləğv edildiyi və ya ödənildiyi vaxt xərcin
çəkilməsi vaxtı sayılır.
133.4. Borc öhdəlikləri
üzrə faizlər ödənilərkən və ya
əmlakın icarəyə götürülməsi
müqabilində ödəmə həyata keçirilərkən,
əgər borc öhdəliyinin və ya icarə
müqaviləsinin müddəti bir neçə hesabat
dövrünü əhatə edirsə, hesabat ilində
gəlirdən çıxılmalı olan və faktiki
ödənilən faizlərin (icarə haqqının)
məbləği həmin il üçün hesablanan
faizlərin (icarə haqqının) məbləği deməkdir.
Maddə 134. Hesablama metodundan istifadə
edilərkən gəlirin və xərcin uçotu qaydası
Hesablama metodu ilə uçot aparan
vergi ödəyicisi gəlir əldə edilməsinin və
xərc çəkilməsinin faktiki vaxtından asılı
olmayaraq gəlirini və xərcini müvafiq surətdə
gəlir almaq hüququnun əldə edildiyi və ya xərcin
çəkilməsi barədə öhdəliyin
yarandığı vaxt nəzərə almalıdır.
Maddə 135. Hesablama metodundan istifadə
olunarkən gəlirin əldə edilməsi vaxtı
135.1. Müvafiq məbləğ
vergi ödəyicisinə qeyd-şərtsiz
ödənilməlidirsə, yaxud vergi ödəyicisi əqd
və ya müqavilə üzrə bütün öhdəliklərini
yerinə yetirmişdirsə, bu vaxt gəliri almaq hüququ
əldə edilmiş sayılır.
135.2.
Vergi ödəyicisi müqavilə üzrə iş
görürsə və ya xidmət göstərirsə,
gəlir onu almaq hüququ müqavilədə
nəzərdə tutulan işlərin görülməsinin
və ya xidmətlərin göstərilməsinin tam başa
çatdığı vaxtda əldə edilmiş
sayılır.
135.3. Vergi ödəyicisi gəlir
əldə edirsə və ya onun faiz gəliri, yaxud
əmlakın icarəyə verilməsindən gəlir
əldə etmək hüququ vardırsa, borc öhdəliklərinin
və ya icarə müqaviləsi üzrə
ödəmənin müddətinin qurtardığı vaxt
gəlir almaq hüququnun əldə edildiyi vaxt sayılır.
Borc öhdəliyinin və ya icarə müqaviləsi
üzrə ödəmənin müddəti bir neçə
hesabat dövrünü əhatə edirsə, gəlir onun
hesablanma qaydasına müvafiq surətdə həmin hesabat
dövrləri üzrə bölüşdürülür.
Maddə 136. Hesablama metodundan istifadə
edilərkən xərcin çəkilməsi vaxtı
136.1. Vergi ödəyicisi vergi
uçotunun aparılması üçün hesablama metodundan
istifadə etdikdə, əqdlə bağlı olan xərcin
çəkilməsi vaxtı, bu maddədə başqa hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, aşağıda
sadalanan şərtlərin hamısına əməl edildiyi
vaxt sayılır:
136.1.1.
vergi ödəyicisi birmənalı olaraq maliyyə
öhdəliklərini qəbul edir;
136.1.2.
maliyyə öhdəliklərinin məbləği dəqiq
qiymətləndirilir;
136.1.3.
əqddə və ya müqavilədə iştirak edən
bütün tərəflər əqd və ya müqavilə
üzrə özlərinin bütün öhdəliklərini
yerinə yetirmişlər, yaxud müvafiq
məbləğlər qeyd-şərtsiz
ödənilməlidir.
136.2.
Bu maddədə göstərilən maliyyə öhdəliyi əqdə
və ya müqaviləyə müvafiq surətdə qəbul
edilən elə öhdəlikdir ki, onun yerinə
yetirilməsindən ötrü əqdin və ya
müqavilənin digər iştirakçısı pul
şəklində və ya digər şəkildə
müvafiq vəsait verməli olsun.
136.3. Borc öhdəliyi üzrə
faizlər və ya əmlakın icarə haqqı
ödənilərkən borc öhdəliyi və ya icarə
müqaviləsi üzrə ödənişin müddəti
bir neçə hesabat dövrünü əhatə
edirsə, xərc həmin hesabat dövrləri üzrə
onun hesablanma qaydasına müvafiq surətdə
bölüşdürülür.
Maddə 137. Birgə
fəaliyyətdən mənfəətin
(gəlirin)
bölüşdürülməsi [846]
Hüquqi şəxs yaratmadan
birgə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul
olan şəxslər, həmin fəaliyyətdən
əldə etdikləri birgə mənfəəti
(xərclər çıxılmaqla gəliri) (bu fəaliyyətlə
bağlı birgə xərci çıxmaqla) hesabladıqdan
sonra, birgə sahibkarlıq fəaliyyətlərinə dair
razılığa uyğun olaraq, vergiyə cəlb edilən mənfəəti (xərclər
çıxılmaqla gəliri) bu fəaliyyətin
iştirakçıları arasında bölürlər. [847]
Maddə 138. Uzunmüddətli
müqavilələr üzrə gəlir və gəlirdən
çıxılan məbləğlər
138.1. «Uzunmüddətli
müqavilə» - müqavilədə nəzərdə tutulan
istehsal, quraşdırma və ya tikinti, yaxud bunlarla
bağlı xidmətlərin və işlərin vergi ili
ərzində başa çatdırılmadığı
müqavilə deməkdir. Müqavilədə
göstərilən işlərin başlandığı
gündən 6 ay ərzində başa çatdırılmasını
nəzərdə tutan müqavilələr uzunmüddətli
müqavilələrə aid edilmir.
138.2.
Vergi ödəyicisi hesablama metodu ilə uçot aparırsa,
uzun müddətli müqavilələrlə bağlı
gəlir və bu gəlirdən çıxılan
məbləğlər vergi ili ərzində
müqavilələrin yerinə yetirilməsinin faktiki
həcmlərinə uyğun olaraq uçota alınır.
138.3.
Müqavilənin yerinə yetirilməsinin faktiki həcmi vergi
ili ərzində çəkilmiş xərcin həmin
müqavilədə nəzərdə tutulan ümumi
qiymətləndirilən xərclərlə müqayisə
edilməsi yolu ilə müəyyənləşdirilir.
138.4. Bu Məcəllənin 138-ci
maddəsinin müddəaları bina tikintisi fəaliyyəti üzrə
sadələşdirilmiş vergi ödəyicilərinə
şamil edilmir.[848]
Maddə 139. Əmtəə-material
ehtiyatlarının uçotu qaydası
139.1. Vergi ödəyicisi
özünün mülkiyyətində olan və sonradan
satılmaq, yaxud məhsul istehsalı, işlər
görülməsi və ya xidmətlər
göstərilməsində istifadə olunmaq üçün
nəzərdə tutulan hər hansı malı
əmtəə-material ehtiyatlarına aid etməyə
borcludur.
139.2.
Əmtəə-material ehtiyatlarının uçotunu
apararkən vergi ödəyicisi istehsal etdiyi, yaxud satın
aldığı malların istehsal xərclərinə və
ya satınalma qiymətlərinə əsasən
müəyyənləşdirilən dəyərini
uçotda əks etdirməyə borcludur. Vergi ödəyicisi
bu malların saxlanmasına və nəql olunmasına
çəkilən xərcləri də onların
dəyərinə daxil etməlidir.
139.3.
Əmtəə-material ehtiyatlarının uçotunu
apararkən vergi ödəyicisi mənəvi
cəhətdən köhnəlmiş və ya dəbdən
düşmüş qüsurlu malın, yaxud digər
səbəblər üzündən istehsalına
çəkilmiş xərclərdən (satınalma
qiymətindən) yüksək qiymətə satıla
bilməyən malın (məhsulun) dəyərini onların
satıla biləcəyi qiyməti əsas
götürməklə qiymətləndirə bilər.
139.4. Vergi ödəyicisi onun
ixtiyarında olan malların fərdi uçotunu aparmırsa,
o, əmtəə-material ehtiyatlarının uçotunu orta
maya dəyəri ilə qiymətləndirmə metodundan
istifadə etməklə aparmaq hüququna malikdir.
Maddə 140. Maliyyə lizinqi
140.1. Bu maddənin məqsədləri
üçün maliyyə lizinqinin obyekti əsas
vəsaitlərə aid edilən daşınar və
daşınmaz əmlakdır. İcarəyə verən maddi
əmlakı maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə
icarəyə verirsə, vergitutma məqsədləri
üçün icarəçi əmlakın sahibi, icarə
ödəmələri isə icarəçiyə verilmiş
ssuda üzrə ödəmələr sayılır.
Maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə lizinq alan
qismində yalnız hüquqi şəxslər və fərdi
sahibkarlar çıxış edirlər.[849]
140.2.
Aşağıdakı şərtlər
yerinə yetirildiyi hallarda əmlak
icarəsi maliyyə lizinqi sayılır: [850]
140.2.1.
lizinq müqaviləsi ilə icarə müddəti
qurtardıqdan sonra əmlakın mülkiyyətə
verilməsi nəzərdə tutulur, yaxud icarə
müddəti qurtardıqdan sonra icarəçi əmlakı
müəyyən edilmiş və ya qabaqcadan güman
edilən qiymətlərlə almaq hüququna malikdir, yaxud;
140.2.2.
icarə müddəti icarəyə götürülən
əmlakın istismar müddətinin 75 faizindən
artıqdır, yaxud;
140.2.3.
icarə müddəti qurtardıqdan sonra əmlakın Vergi Məcəlləsinə əsasən
müəyyənləşdirilmiş qalıq dəyəri icarənin
əvvəlinə onun bazar qiymətinin 20 faizindən
azdır, yaxud; [851]
140.2.4.
icarə haqqının ödəniləcək
məbləği əmlakın icarənin əvvəlinə
olan bazar qiymətinin ən azı 90 faizinə
bərabərdir və ya ondan artıqdır.[852]
140.2.5.
icarəyə götürülən əmlak icarəçi
üçün sifarişlə hazırlanmışdır
və icarə müddəti qurtardıqdan sonra
icarəçidən başqa heç kəs
tərəfindən istifadə edilə bilməz.
140.3.
Bu Məcəllənin 140.2.4-cü maddəsi aktivin istifadə
olunması müddətinin 3/4-ü qurtardıqdan sonra
başlanan icarəyə tətbiq edilmir.
140.4.
Maliyyə lizinqi müqaviləsində ssuda
ödəmələri üzrə faiz dərəcəsi
göstərilmədikdə və ya maliyyə lizinqi həyata
keçirən qeyri-rezidentlərə, habelə
qarşılıqlı surətdə asılı
şəxslərə maliyyə lizinqi üzrə icarə
ödəmələrinin cari dəyərini
müəyyənləşdirməkdən ötrü
istifadə edilən faiz dərəcəsi
ödəmələr aid olduğu dövrdə eyni valyuta
ilə, oxşar müddətə verilmiş banklararası
kredit hərracında olan və ya hərraclar
keçirilmədiyi təqdirdə banklararası kreditlər
üzrə faizlərin orta səviyyəsinin 125 faizi
məbləğində götürülür.[853]
140.5.
Bu maddənin məqsədləri üçün
icarəçinin icarəni təzələmək hüququna
malik olduğu əlavə müddət icarə
müddətinə daxildir.
140.6.
İcarəyə verən maliyyə lizinqi başlananadək
aktivin sahibi olduğu hallarda, bu Məcəllənin 140.1-ci
maddəsində göstərilən ssudanın verilməsi
rejiminə əlavə olaraq, əqd əmlakı
icarəyə verənin satması və icarəçinin
alması kimi qiymətləndirilir.
140.7. Maliyyə lizinqi müqaviləsinə
vaxtından əvvəl xitam verildiyi halda əməliyyat bu
Məcəllənin 140.2-ci maddəsinin
tələblərinə cavab vermədiyi təqdirdə
belə əməliyyat əmlakın icarəyə
verilməsi olmaqla maliyyə lizinqi hesab edilmir. Bu zaman bu
Məcəllənin 72.4-1-ci maddəsinə uyğun olaraq
vergilərin dəqiqləşdirilməsi
qiymətləndirmə bazasında dəyişikliyin baş
verdiyi hesabat dövründə aparılır və hesabat
dövrü üzrə vergi ödəyicisi
tərəfindən təqdim edilmiş bəyannamədə
dəqiqləşdirilir. Maliyyə lizinqi müqaviləsi
üzrə lizinq alan bu müqavilə üzrə hüquq
və öhdəliklərini digər şəxsə
təqdim etdiyi halda lizinq verənlə yeni alıcı
arasında yaranan münasibətlər maliyyə lizinqi
sayılır və əvvəlki maliyyə lizinqi
müqaviləsinin davamı hesab edilir.[854]
Maddə 141. Gəlirdən
çıxılan məbləğlərin kompensasiya
edilməsi və ehtiyatların azaldılması
141.1.
Əvvəllər gəlirdən çıxılmış
xərc, zərər və ya şübhəli borc
ödənilirsə, əldə edilən məbləğ
onların ödənildiyi vaxtda gəlir sayılır.
141.2. Əvvəllər
gəlirdən çıxılmış ehtiyat azalırsa,
həmin ehtiyatın azalmış məbləği
gəlirə daxil edilir.
Maddə 142. Aktivlər təqdim
edilərkən gəlir və zərər
142.1. Aktivlərin təqdim
edilməsindən əldə edilən gəlir, aktivlərin
təqdim edilməsindən daxilolmalar və aktivlərin bu
Məcəllənin 143-cü maddəsinə uyğun olaraq
müəyyənləşdirilən dəyəri
arasındakı müsbət fərq deməkdir. Aktivlərini
əvəzsiz əsasla və ya güzəştli
qiymətlə təqdim edən şəxsin gəliri bu qayda
ilə təqdim edilən aktivin bazar qiyməti və onun bu
Məcəllənin 143-cü maddəsinə uyğun olaraq
müəyyənləşdirilən dəyəri
arasındakı fərqdən ibarətdir.
142.2.
Aktivlərin təqdim edilməsindən yaranan zərər
aktivlərin təqdim edilməsindən daxilolmalar və
həmin aktivlərin bu Məcəllənin 143-cü
maddəsinə müvafiq surətdə
müəyyənləşdirilən dəyəri
arasındakı fərqdən ibarətdir.
142.3. Çıxarılmışdır.[855]
Maddə 143. Aktivlərin dəyəri
Aktivlərin
dəyərinə onların alınması, gətirilməsi,
istehsalı, tikilməsi, quraşdırılması və
qurulması üçün çəkilən
xərclər, həmçinin vergi ödəyicisinin
gəlirdən çıxmaq hüququna malik olduğu
xərclər və əsas vəsaitlərin (vəsaitin) yenidən
qiymətləndirilməsindən yaranan artım (yenidən
qiymətləndirilmə nəticəsində yaranan
müsbət fərq)
istisna edilməklə, aktivlərin dəyərini artıran
digər xərclər daxil edilir. [856]
Aktivlər kreditlər hesabına
alındığı halda, kredit faizləri aktivlərin
dəyərini artırmır və bu Məcəllənin
108-ci maddəsinə uyğun olaraq gəlirdən
çıxılır.[857]
Maddə 144. Gəlirin və ya
zərərin qəbul edilməməsi
144.1. Vergi tutulan gəlir
müəyyən edilərkən aşağıdakı
hallarda gəlir və ya zərər nəzərə
alınmır:
144.1.1.
aktivlər ər və arvad arasında verildikdə;
144.1.2.
aktivlər keçmiş ər-arvad arasında boşanma
prosesində verildikdə;
144.1.3.
aktivin ləğv edildiyi, yaxud
özgəninkiləşdirildiyi ildən sonrakı ilin
axırınadək daxilolmaları analoji aktivə və ya
eyni xarakterli aktivə təkrar investisiya etməklə aktiv
qərəzsiz, yaxud onun sahibinin iradəsindən asılı
olmayaraq məhv edildikdə, ləğv olunduqda və ya
özgəninkiləşdirildikdə;
144.1.4. hüquqi və fiziki şəxslər
tərəfindən daşınar və daşınmaz
əmlak, qeyri-maddi aktivlər, habelə əmlak kompleksi
şəklində müəssisələr dövlət
orqanlarına (qurumlarına), eləcə də siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən ictimai və sosial məqsədlər üçün yaradılmış fondlara əvəzsiz olaraq verildikdə.[858]
144.2.
Bu Məcəllənin 144.1.3 -cü maddəsində
göstərilən əvəzedici aktivin dəyəri
əvəz olunan aktivin məhv edildiyi, ləğv olunduğu
və ya təqdim edildiyi vaxtdakı ilk dəyəri
nəzərə alınmaqla
müəyyənləşdirilir.
144.3.
Bu Məcəllənin 144.1.1-ci və ya 144.1.2-ci maddələrinə
uyğun olaraq mənfəətin vergi məqsədləri
üçün nəzərə alınmadığı
əqdin nəticəsində alınan aktivin dəyəri əqd
günündə onu verən tərəf üçün
də aktivin dəyəri sayılır.
144.4. Çıxarılmışdır.[859]
Maddə 145. Hüquqi şəxsin
ləğv edilməsi
145.1. Bu maddədə başqa hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, hüquqi
şəxsin ləğv edilməsi
iştirakçıların həmin hüquqi
şəxsdəki iştirak paylarının təqdim
edilməsi sayılmır.
145.2.
Hər hansı hüquqi şəxs ləğv edilirsə,
həmin hüquqi şəxsin aktivi hüquqi şəxs olan
iştirakçıya verilirsə və bilavasitə
ləğv etmədən əvvəl iştirakçıya
hüquqi şəxsdə iştirak payının 100 faizi
məxsus olmuşdursa, belə halda:
145.2.1.
aktivlərin verilməsi ləğv edilən hüquqi
şəxs tərəfindən aktivlərin vergiyə cəlb
olunan təqdim edilməsi sayılmır;
145.2.2.
iştirakçı üçün verilən aktivlərin
dəyəri ləğv edilən hüquqi şəxs
üçün aktivlər verilənədək olan
dəyərə bərabərdir;
145.2.3.
bu
Məcəllənin 13.2.15-ci maddəsinin müddəaları
nəzərə alınmaqla, aktivlərin
bölüşdürülməsi dividend sayılmır; [860]
145.2.4.
ləğv edilən hüquqi şəxsdə iştirak
payının ləğv edilməsi zamanı heç bir
gəlir və zərər nəzərə alınmır;
145.2.5.
hər hansı kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlərin
balans dəyəri həmin əsas vəsaitləri alan
şəxsə keçir.
145.3.
Bu maddə bir kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlərin
hamısının eyni vaxtda təqdim edildiyi hallar istisna
edilməklə, bu Məcəllənin 114-cü maddəsinin
müddəalarına uyğun olaraq kateqoriyalar üzrə
amortizasiya olunan əsas vəsaitlərə tətbiq edilmir.[861]
145.3. Bu Məcəllənin 145.2-ci
maddəsi yalnız o halda tətbiq edilir ki,
ləğvetmənin əsas məqsədinin vergidən
yayınma olmadığı vergi orqanı
tərəfindən təsdiq edilmiş olsun.
Maddə 146. Hüquqi şəxsin
yaranması
146.1. Aktivlərin verilməsi
aşağıdakı hallarda onların vergiyə cəlb
olunan təqdim edilməsi sayılmır:
146.1.1.
şəxs və ya şəxslər qrupu aktivləri hər
hansı hüquqi şəxsə bu hüquqi
şəxsdə iştirak payı əvəzinə
verirsə (hər hansı öhdəlik
götürməklə və ya
götürməməklə);
146.1.2.
şəxs və ya şəxslər qrupu bilavasitə
mübadilədən sonra hüquqi şəxsdə iştirak
paylarının 100 faizinə sahib olursa.
146.2.
Bu Məcəllənin 146.1-ci maddəsinin müddəaları
şamil edilən aktivi alan iştirakçı
üçün onun dəyəri aktivi verən
iştirakçı üçün onun verilmə
vaxtındakı dəyərinə bərabərdir və
aktivin balans dəyəri onu alan şəxsə keçir.
146.3.
Bu Məcəllənin 146.1-ci maddəsində
göstərilən mübadilə nəticəsində
alınan iştirak payının dəyəri verilən
hər hansı borcun məbləği çıxılmaqla
verilən aktivlərin dəyərinə bərabərdir.
146.4.
Bu maddə bir kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlərin
hamısının eyni vaxtda verildiyi hallar istisna
edilməklə, bu Məcəllənin 114-cü maddəsinin
müddəalarına uyğun olaraq kateqoriyalar üzrə
amortizasiya olunan əsas vəsaitlərə tətbiq edilmir.
146.4. Götürülmüş
öhdəliklər verilən aktivlərin
dəyərindən artıqdırsa, bu maddə həmin
artıq məbləğə tətbiq edilmir.[862]
Maddə 147. Hüquqi şəxsin
yenidən təşkil edilməsi
147.1. Yenidəntəşkilin
iştirakçısı olan hüquqi şəxsə və
ya hüquqi şəxslərə məxsus əmlakın
və iştirak paylarının dəyəri həmin
əmlakın və iştirak paylarının bilavasitə
yenidəntəşkildən əvvəlki dəyəri
ilə eynidir. Eynilə əsas vəsaitlərin hər
hansı amortizasiya kateqoriyasına aid olan balans dəyəri
həmin əsas vəsaitləri alan şəxsə
keçir.
147.2.
Yenidəntəşkilin iştirakçısı olan
hüquqi şəxslər arasında əmlakın və
iştirak paylarının verilməsinə əmlakın
vergiyə cəlb olunan özgəninkiləşdirilməsi
kimi baxılmır.
147.3.
Yenidəntəşkilin iştirakçısı olan rezident
hüquqi şəxsin özünün iştirak
paylarının bu yenidəntəşkilin
iştirakçısı olan digər rezident hüquqi
şəxsdəki iştirak payları ilə hər hansı
mübadiləsi iştirak payının vergiyə cəlb
olunan özgəninkiləşdirilməsi hesab edilmir.
147.4.
Bu Məcəllənin 147.3-cü maddəsinə uyğun
olaraq mübadilə edilən iştirak paylarının
dəyəri ilkin iştirak paylarının
dəyərinə bərabərdir.
147.5.
Yenidəntəşkilin iştirakçısı olan
hüquqi şəxsin iştirak paylarının
iştirakçı tərəf olan digər hüquqi
şəxsdəki iştirak payının dəyişməsi
ilə əlaqədar bölüşdürülməsi,
yenidəntəşkildə iştirakçı
tərəflər üçün dividend sayılmır.
147.6.
Bu Məcəllənin 147.5-ci maddəsində
göstərilən ilk iştirak paylarının
dəyəri bilavasitə bölüşdürmədən
sonra ilk və bölüşdürülmüş iştirak
payları arasında onların bazar dəyərinə
mütənasib olaraq bölüşdürülür.
147.7.
Hüquqi şəxsin yenidəntəşkili:
147.7.1.
iki və daha çox rezident hüquqi şəxsin
birləşməsi;
147.7.2.
rezident hüquqi şəxsin səsvermə hüququ olan
iştirak paylarının 50 və ya daha çox faizinin
və bütün digər iştirak paylarının
dəyərinin 50 və ya daha çox faizinin yalnız
yenidəntəşkilin iştirakçısı olan
tərəfin iştirak payları ilə
dəyişdirilməsi;
147.7.3.
rezident hüquqi şəxsin aktivlərinin 50 və ya daha
çox faizinin digər rezident hüquqi şəxs
tərəfindən, yalnız yenidəntəşkildə
iştirak edən tərəfin dividendlərinə
münasibətdə imtiyazlı olmayıb səsvermə
hüququ olan iştirak paylarına dəyişdirilməsi
üçün əldə edilməsi;
147.7.4.
rezident hüquqi şəxsin iki və ya daha çox rezident
hüquqi şəxsə ayrılması;
147.7.5.
ayırma yolu ilə yeni şəxs yaradılması;
147.7.6.
müəssisədə iştirak paylarının azı 50
faizinin sahibi olan hüquqi şəxs tərəfindən
öz iştirak paylarının hamısının bu
hüquqi şəxsin iştirakçılarına
paylanması deməkdir.
Bu
Məcəllənin 147.7.1. - 147.7.6-cı maddələrinin
müddəaları o şərtlə tətbiq olunur ki,
birləşmənin, əldəetmənin,
birləşdirmənin, ayrılmanın və ya ayırma yolu
ilə yeni şəxs yaradılmasının əsas
məqsədinin vergilərdən yayınma olmadığı
vergi orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş olsun.
147.8.
Yenidəntəşkilin bilavasitə
iştirakçısı olan hər hansı rezident hüquqi
şəxs və yenidəntəşkilin bilavasitə
iştirakçısı olan rezident hüquqi şəxsin
sahibi olan, yaxud bu cür şəxsə mənsub olan hər
hansı hüquqi şəxs yenidəntəşkilin
iştirakçısı sayılır.
147.9.
Bu Məcəllənin 147.8-ci maddəsinin məqsədləri
üçün hüquqi şəxsin sahibi hüquqi
şəxsdə səsvermə hüququ olan iştirak
paylarının 50 və ya daha çox faizinin, yaxud iştirak
paylarının hamısının dəyərinin 50 və ya
daha çox faizinin sahibi sayılır.
147.10. Çıxarılmışdır.[863]
Maddə 148. Hüquqi şəxs
üzərində sahibliyin əhəmiyyətli
dərəcədə dəyişdirilməsi
148.0. Hüquqi şəxsin sahibliyi
əvvəlki ilə nisbətən 50 və ya daha çox
faiz dəyişdikdə, bu dəyişikliyin baş verdiyi
vergi ilindən başlayaraq əvvəlki vergi ilindən
zərərin, gəlirdən çıxılmaların,
əvəzləşdirmələrin keçirilməsinə,
aşağıdakı hallar istisna edilməklə, icazə
verilmir:
148.0.1.
dəyişiklikdən sonrakı 3 il ərzində hüquqi
şəxs həmin sahibkarlıq fəaliyyətini həyata
keçirirsə və
148.0.2. dəyişiklikdən
sonrakı 1 il ərzində hüquqi şəxs yeni
sahibkarlıq fəaliyyətinə başlamırsa.
Maddə 149. Bəyannamənin
verilməsi
149.1. Aşağıdakı vergi
ödəyiciləri bu Məcəllənin 149.2-ci
maddəsində göstərilən müddətlərdə
vergi orqanlarına bəyannamə verirlər:
149.1.1.
rezident müəssisələr;
149.1.2.
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəliyi olan
qeyri-rezidentlər;
149.1.3.
vergiyə cəlb olunan gəliri Azərbaycan
mənbəyindən olan və bu gəlirindən
ödəmə yerində vergi tutulmayan qeyri-rezidentlər;
149.1.3-1. bu Məcəllənin 149.1.3-cü
maddəsində göstərilən qeyri-rezident şəxsin
təyin etdiyi vergi agenti; [864]
149.1.4.
xüsusi notariuslar, ödəmə mənbəyində
vergiyə cəlb olunması nəzərdə tutulmayan
(tutulması mümkün olmayan) gəlirləri olan fiziki
şəxslər, yaxud Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda gəlir, o cümlədən
royaltidən gəlir əldə edən rezident fiziki
şəxslər;[865]
149.1.5. sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir
əldə edən qeyri-kommersiya təşkilatları.[866]
149.2.
Bu Məcəllənin 149.1-ci maddəsində
göstərilən şəxslər (xüsusi notariuslar
istisna olmaqla) hesabat ilindən sonrakı ilin mart ayının
31-dən gec olmayaraq vergi orqanlarına bəyannamə
verirlər. Xüsusi notariuslar hər rüb başa
çatdıqdan sonra növbəti ayın 20-dən gec
olmayaraq vergi orqanına bəyannamə verməlidirlər.[867]
149.3. Vergi ödəyicisi Azərbaycan Respublikasında
fəaliyyətini müvəqqəti
dayandırdıqda, habelə vergi ödəyicisi olan fiziki
şəxsin fəaliyyətinə xitam verildikdə 30 gün
müddətində vergi orqanlarına bəyannamə
verməlidir. Bu maddənin məqsədləri
üçün hesabat dövrü vergi ilinin
əvvəlindən vergi ödəyicisi fəaliyyətini
dayandırdığı və ya fiziki şəxsin
fəaliyyətinə xitam verildiyi günə qədər olan
dövrü əhatə edir. Vergi
ilində fəaliyyətini müvəqqəti dayandıran
vergi ödəyicisi həmin vergi ilində fəaliyyətini
təkrar bərpa edərsə bu Məcəllənin 149.2-ci
maddəsində göstərilən müddətdə vergi orqanına
dəqiqləşdirilmiş bəyannamə təqdim
etməlidir.[868]
149.4.
Hüquqi şəxs və ya qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyi ləğv edildikdə,
ləğvetmə komissiyası (təsviyəçi,
ləğvedici) və ya vergi
ödəyicisi bu barədə qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada vergi orqanına məlumat
verməlidir. Hüquqi şəxs və ya qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyi ləğvetmə balansını
qeydiyyat orqanına təqdim etdiyi tarixdən 30 gün
müddətində mənfəət vergisi
bəyannaməsini vergi orqanına təqdim etməyə
borcludur.[869]
149.4-1.
Mənfəət (gəlir) vergisi ödəyicisi olmayan vergi
ödəyicisinin ƏDV qeydiyyatı bu Məcəllənin
157.3.3-cü maddəsinə uyğun olaraq keçmiş
tarixlə aparıldıqda, vergi ödəyicisi qeydiyyat
bildirişinin verildiyi tarixdən etibarən 90 gün
müddətində bəyannaməni vergi orqanına təqdim
etməyə borcludur.[870]
149.5.
Bəyannamə verməli olmayan fiziki şəxs verginin
yenidən hesablanması və vəsaitlərin
qaytarılması haqqında tələb irəli
sürülən bəyannamə verə bilər.
149.6. Azərbaycan Respublikasında
daimi nümayəndəliyi olmayan, bu Məcəllənin
125.1.3-cü, 125.1.4-cü, 125.1.5-ci və ya 125.1.7-ci
maddələrinə müvafiq qaydada ödəmə
mənbəyində vergi tutulan gəlir əldə edən
qeyri-rezident vergi ödəyicisi və
ya onun təyin etdiyi vergi agenti bu cür gəlir haqqında
bəyannamə verməklə tutulmuş verginin
qaytarılması tələbini irəli sürə bilər.
Bu cür bəyannamə bu Məcəllənin 149.2-ci maddəsinin
birinci cümləsində müəyyən edilən
müddətlərdə verilməlidir. Belə vergi
ödəyicisindən Azərbaycan Respublikasında vergi
ödəyicisinin daimi nümayəndəliyinin gəliri kimi
bu Məcəllənin 105.1-ci maddəsində
müəyyən edilən dərəcə ilə vergi
tutulur, vergi ödəyicisinin gəlir əldə edilməsi
ilə bağlı olan xərci isə daimi
nümayəndəliyin xərcində olduğu kimi
gəlirdən çıxılmalıdır, bu
şərtlə ki, vergi bu Məcəllənin 125-ci
maddəsinə uyğun olaraq ödəmə
mənbəyində tutulan verginin məbləğindən
artıq olmasın.[871]
Maddə 150. Ödəmə
mənbəyində verginin tutulması vaxtı və qaydası [872]
150.1. Vergi
orqanında uçotda olan
aşağıdakı
şəxslər (vergi agentləri) ödəmə
mənbəyində vergini tutmağa borcludurlar:[873]
150.1.1.
muzdla işləyən fiziki şəxslərə
ödəmələr verən hüquqi şəxslər;
150.1.2.
muzdla işləyən fiziki şəxslərə
ödəmələr verən sahibkarlar və qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir
əldə edən fiziki şəxslər;[874]
150.1.3.
dövlət sosial təminat sistemi vasitəsilə
ödənilən pensiyalar istisna edilməklə, digər
şəxslərə pensiya ödəyən hüquqi
şəxslər, sahibkarlar və qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən fiziki
şəxslər; [875]
150.1.4.
hüquqi və fiziki şəxslərə dividend ödəyən
rezident hüquqi şəxslər;
150.1.5. fiziki
şəxslərə və Azərbaycan Respublikasında daimi
nümayəndəliyi olmayan qeyri-rezident hüquqi
şəxslərə faizlər ödəyən hüquqi
şəxslər, sahibkarlar və qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən fiziki
şəxslər;[876]
150.1.6.
bu Məcəllənin 124-cü, 125-ci və ya 126-cı
maddələrində nəzərdə tutulan
ödəmələr verən hüquqi şəxslər, sahibkarlar və qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən fiziki
şəxslər.[877]
150.1.7.
Vergi ödəyicisi kimi vergi orqanlarında uçota
alınmayan, VÖEN təqdim etməyən fiziki
şəxslərin göstərdiyi xidmətlərə
(işlərə) görə həmin fiziki
şəxslərə haqq ödəyən, habelə muzdlu işçi kimi
cəlb etmədiyi fiziki şəxslərə maddi yardım,
mükafat, təqaüd verən hüquqi şəxslər, fərdi sahibkarlar və qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətindən gəlir əldə edən fiziki
şəxslər;[878]
150.1.8.
Bu Məcəllənin 116.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan sığorta müqaviləsinə
vaxtından əvvəl xitam verildikdə, sığorta
haqları ödəyən sığortaçılar;[879]
150.1.9. fiziki şəxslər tərəfindən
torpaq, yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi (fiziki şəxsin
azı 3 (üç) təqvim ili ərzində
yaşayış yeri üzrə qeydiyyatda olduğu
yaşayış sahələrinin təqdim edilməsi, bu
Məcəllənin 102.1.3.2-ci, 102.1.18-ci, 106.1.16-cı,
144.1.1-ci, 144.1.2-ci və 144.1.4-cü maddələrində
nəzərdə tutulmuş hallarda təqdim edilməsi,
həmçinin bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxs tərəfindən təqdim
edilməsi halları istisna olmaqla) üzrə
müqavilələri təsdiq edən notarius;[880]
150.1.10. idman mərc oyunlarından, lotereyalardan,
habelə digər yarışlardan və
müsabiqələrdən pul şəklində uduşlar
(mükafatlar) əldə edən şəxsə
ödəmələr verən şəxs;[881]
150.1.11. idman
mərc oyunlarından, lotereyalardan, digər
yarışlardan və müsabiqələrdən gəlir
(mükafat) rezident hüquqi şəxs və fərdi
sahibkarlar tərəfindən ödənildiyi halda
ödəməni həyata keçirən şəxslər,
həmin gəlirlər Azərbaycan Respublikasında daimi
nümayəndəliyi olmayan qeyri-rezident şəxslər
tərəfindən ödənildikdə, bu gəliri
əldə edən şəxsin bank və digər
ödəniş hesabının olduğu yerli ödəniş
xidməti təchizatçısı və ya xarici
ödəniş xidməti təchizatçısının
Azərbaycan Respublikasındakı filialı;[882]
150.1.12. hüquqi şəxslərə və fərdi
sahibkarlara bank və digər ödəniş
hesablarındakı pul vəsaitlərinin nağd qaydada
verilməsini həyata keçirən yerli ödəniş
xidməti təchizatçıları və ya xarici
ödəniş xidməti təchizatçısının
Azərbaycan Respublikasındakı filialı;[883]
150.1.13. aşağıdakılar istisna olmaqla, fiziki
şəxslər tərəfindən yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin, habelə torpaq
sahələrinin açıq hərrac qaydasında təqdim
edilməsi üzrə hərracın nəticələrini
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında”
Azərbaycan Respublikası Qanununun 8.0.2-ci maddəsində
müəyyən olunmuş protokolla təsdiq edən
ixtisaslaşdırılmış təşkilatlar: [884]
150.1.13.1. vergi borcunun ödənilməsi ilə
bağlı siyahıya alınmış əmlak;
150.1.13.2. “Banklar haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə nəzərdə tutulmuş
qaydada iflas prosesi çərçivəsində təqdim
edilən aktivlər; [885]
150.1.13.3. ödəmə qabiliyyətini itirmiş
bankların rezolyusiyası və sağlamlaşdırma
tədbirləri çərçivəsində müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada
təqdim olunan qeyri-işlək (toksik) aktivlər;
150.1.13.4. qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada
üzərinə tələb yönəldilən
dövlət əmlakının
özəlləşdirilməsi, habelə bələdiyyə
əmlakı üzərində mülkiyyət və icarə
hüquqlarının özgəninkiləşdirilməsi;
150.1.13.5. verilmiş borcun təminatı kimi fərdi
sahibkarın əmlakı çıxış etdikdə
ipoteka saxlayanın xeyrinə yüklü edilmiş
əmlakın “İpoteka haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun 43-cü maddəsinə uyğun olaraq ipoteka saxlayan
tərəfindən əldə edilməsi.[886]
150.1.14. vergi ödəyicisi kimi vergi orqanında
uçotda olmayan fiziki şəxslərə “Nağdsız
hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununun 3.5-ci maddəsində göstərilən malların
təqdim edilməsinə görə (bu Məcəllə
ilə vergidən azad olunan gəlirlər istisna olmaqla)
ödəmələr verən hüquqi şəxslər
və fərdi sahibkarlar.
150.1.15. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslər istisna olmaqla, bu Məcəllənin
13.2.16.14-1-ci maddəsində göstərilən
ödənişləri həyata keçirən
şəxslər; [887]
150.1.16. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslərin bu Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci
maddəsində göstərilən ödənişlərini
həyata keçirən yerli ödəniş xidməti
təchizatçıları və ya xarici ödəniş
xidməti təchizatçısının Azərbaycan
Respublikasındakı filialı;[888]
150.1.17. “Vəkillər və vəkillik
fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa uyğun olaraq vəkil qurumlarının
tərkibində fəaliyyət göstərən
vəkillər tərəfindən göstərilən
vəkillik fəaliyyəti ilə bağlı
vəkillərə ödənişi həyata keçirən
vəkil qurumu;
150.1.18. “Mediasiya
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq mediasiya təşkilatları ilə bağlanmış
mülki-hüquqi müqavilələr əsasında fəaliyyət
göstərən mediatorlar tərəfindən
göstərilən mediasiya xidməti ilə bağlı
mediatorlara ödənişi həyata keçirən mediasiya
təşkilatı.[889]
150.2.
Bu Məcəllənin 150.1-ci maddəsində
göstərilən şəxslər verginin tutulması
və büdcəyə köçürülməsi
üçün cavabdehdirlər. Vergi məbləği
tutulmursa və ya tutulmuş vergi büdcəyə
köçürülmürsə, gəliri ödəyən
hüquqi şəxslər,
sahibkarlar və vergi orqanında uçotda olan
qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir əldə
edən fiziki şəxslər tutulmamış və ya
köçürülməmiş verginin məbləğini,
həmçinin müvafiq faizləri və sanksiyaları
büdcəyə ödəməyə borcludurlar. [890]
150.3.
Bu Məcəllənin 150.1-ci maddəsinə uyğun olaraq
ödəmə mənbəyində vergi tutan hüquqi
şəxslər, fərdi sahibkarlar və xüsusi notariuslar:[891]
150.3.1.
bu Məcəllənin 150.1.1, 150.1.2, 150.1.8 və 150.1.17-ci maddələrinə uyğun olaraq
fiziki şəxslərin hesablanmış aylıq
gəlirinə gəlir vergisini hesablamağa və
hesablanmış vergini növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq
büdcəyə köçürməyə;[892]
150.3.2.
bu Məcəllənin 150.1.3-150.1.7-ci maddələrinə
uyğun olaraq gəlirin ödənildiyi rübdən
sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq vergini büdcəyə
köçürməyə;[893]
150.3.3. bu Məcəllənin 150.1.1 - 150.1.8-ci və
150.1.17-ci maddələrinə uyğun olaraq ödəmə
mənbəyində vergini tutan şəxslər
ödəmə mənbəyində tutulan vergilər barədə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi formada
bəyannaməni rüb başa çatdıqdan sonra
növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq vergi orqanına
verməyə borcludurlar.[894]
150.3-1. Notarius və ixtisaslaşdırılmış
hərrac təşkilatları bu Məcəllənin 220.8-ci
və 220.8-1-ci maddələrinə uyğun olaraq
sadələşdirilmiş vergini hesablayaraq 1 (bir) əməliyyat
günü ərzində dövlət büdcəsinə
ödəyir və hesabat ayından sonrakı ayın
20-dən gec olmayaraq müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi forma üzrə
bəyannaməni vergi orqanına verməyə borcludur.[895]
Hərrac təşkilatçısı kimi
çıxış edən
ixtisaslaşdırılmış təşkilatlar bu
Məcəllənin 150.1.13.5-ci maddəsinə uyğun olaraq
ödəmə mənbəyində vergi tutulmayan
əməliyyatlar üzrə hərracın
nəticələri rəsmiləşdirildiyi gündən 10
(on) iş günü müddətində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) müəyyən etdiyi formada məlumatı vergi
orqanına təqdim etməyə borcludurlar.
Verilmiş borcun təminatı kimi vergi
ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslərin ipoteka saxlayanın xeyrinə yüklü
edilmiş əmlakı “İpoteka haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 43-cü maddəsinə uyğun olaraq
ipoteka saxlayan tərəfindən əldə edildikdə bu
Məcəllənin 220.8-ci və 220.8-1-ci maddələrinə
uyğun olaraq hesablanmış sadələşdirilmiş
vergi hərrac təşkilatçısı kimi
çıxış edən
ixtisaslaşdırılmış təşkilatlar tərəfindən
ipoteka saxlayandan tutulur.[896]
150.3-2. Bu Məcəllənin 150.1.10-cu və 150.1.11-ci
maddələrində göstərilən şəxslər bu
Məcəllənin 101.5-ci maddəsinə uyğun olaraq
gəlir vergisini hesablamağa və hesabat ayından sonrakı
ayın 20-dən gec olmayaraq hesablanmış vergini
dövlət büdcəsinə köçürməyə
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi forma üzrə bəyannaməni vergi
orqanına verməyə borcludurlar.[897]
150.3-3. bu Məcəllənin 150.1.12-ci
maddəsində göstərilən şəxslər bu
Məcəllənin 220.12-ci maddəsinə uyğun olaraq
sadələşdirilmiş vergini hesablamağa, vəsaiti alan
şəxsin bank və digər ödəniş hesabından
tutmağa və hesabat ayından sonrakı ayın 20-dən
gec olmayaraq hesablanmış vergini dövlət
büdcəsinə köçürməyə və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi forma üzrə bəyannaməni vergi orqanına
verməyə borcludurlar.[898]
150.3-4. Bu Məcəllənin 150.1.14-cü
maddəsində göstərilən şəxslər bu
Məcəllənin 101.6-cı maddəsinə uyğun olaraq
gəlir vergisini hesablamağa, hesablanmış vergini hesabat
rübündən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq
dövlət büdcəsinə köçürməyə
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanının (qurumun) müəyyən etdiyi forma
üzrə bəyannaməni rüb başa çatdıqdan
sonra növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq vergi orqanına
verməyə borcludurlar.[899]
150.3-5. Bu Məcəllənin 150.1.13.5-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş halda fərdi
sahibkarlar bu Məcəllənin 220.8-ci və 220.8-1-ci
maddələrinə uyğun olaraq sadələşdirilmiş
vergini hesablamağa və hesabat ayından sonrakı ayın
20-dən gec olmayaraq hesablanmış vergini dövlət
büdcəsinə köçürməyə və müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqanın (qurumun) təsdiq etdiyi forma üzrə
bəyannaməni vergi orqanına verməyə borcludurlar.[900]
150.3-6. Bu Məcəllənin 150.1.15-ci və
150.1.16-cı maddələrində göstərilən
şəxslər bu Məcəllənin 125-1-ci
maddəsinə uyğun olaraq vergini hesablamağa, hesabat
rübündən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq
hesablanmış vergini büdcəyə köçürməyə
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi forma üzrə bəyannaməni rüb başa
çatdıqdan sonra növbəti ayın 20-dən gec
olmayaraq vergi orqanına verməyə borcludurlar.[901]
150.4.
Vergi ödəyicisinin iş yerində vergi agenti aylıq
gəlir üzrə vergi tutmağa borcludur. Vergi
ödəyicisi bu Məcəllənin 149.5-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hüquqlardan istifadə
etmirsə, tutulmuş vergi gəlir vergisinin tam
məbləği sayılır.[902]
150.5. Muzdlu işlə əlaqədar ödəmə
mənbəyində tutulan vergi istisna olmaqla, digər
gəlirlərdən ödəmə mənbəyində
verginin tutulması öhdəliyinin yaranma vaxtı
aşağıdakı qaydada müəyyən edilir: [903]
150.5.1. vergi ödəyicisi pul vəsaitini nağd
qaydada ödəyirsə, nağd pul vəsaitinin
ödənildiyi, nağdsız ödəmə zamanı pul
vəsaitinin köçürülməsinə dair
ödəmə tapşırığının ödəniş
xidməti təchizatçısı tərəfindən
icraya qəbul edildiyi vaxt;[904]
150.5.2. vergi ödəyicisinin kreditoru
qarşısında maliyyə öhdəlikləri
ləğv edildiyi və ya ödənildiyi halda
(qarşılıqlı hesablaşmalar aparıldıqda və
digər bu kimi hallarda), öhdəliyin ləğv edildiyi
və ya ödənildiyi (əvəzləşdirildiyi) vaxt;
150.5.3. vergi orqanında uçotda olmayan fiziki
şəxslərin bu Məcəllənin 13.2.16.14-1-ci
maddəsində göstərilən
ödəmələrindən pul vəsaitinin köçürülməsinə
dair ödəmə tapşırığının ödəniş
xidməti təchizatçısı tərəfindən icra
edildiyi vaxt.
150.6. Bu Məcəllənin 150.3.3-cü və 150.3-1 -
150.3-6-cı maddələrində göstərilən vergi
ödəyiciləri Azərbaycan Respublikasında
fəaliyyətini dayandırdıqda, habelə hüquqi
şəxs və ya qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi
ləğv edildikdə,yaxud vergi ödəyicisi olan fiziki
şəxsin fəaliyyətinə xitam verildikdə bu Məcəllənin
150.3.3-cü və 150.3-1 - 150.3-6-cı maddələrində
göstərilən müddətlərdən gec olmamaq
şərtilə 30 gün müddətində ödəmə
mənbəyində tutulan vergilər barədə vergi
orqanına bəyannamə verməyə borcludurlar.
Maddə 151. Cari vergi
ödəmələri
151.1. Hüquqi şəxslər
və fərdi sahibkarlar rüb qurtardıqdan sonra 15
gündən gec olmayaraq cari ödəmələri
dövlət büdcəsinə ödəməlidirlər. Bələdiyyə
mülkiyyətində olan müəssisə və
təşkilatlar mənfəət vergisini yerli
büdcəyə (bələdiyyə büdcəsinə)
ödəyirlər. Hər ödəmənin
məbləği əvvəlki vergi ilində
hesablanmış vergi məbləğinin 1/4 hissəsini
təşkil edir. Xüsusi notariuslar bu Məcəllənin
101.4-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş
dərəcə ilə hesablanmış vergini növbəti
ayın 20-dən gec olmayaraq dövlət büdcəsinə
ödəməlidirlər.[905]
151.2.
Vergi ödəyicisi cari vergi ödəmələrinin
məbləğini bu rübdəki vergiyə
cəlb olunan gəlirinin (xərclər nəzərə
alınmadan) həcmini onun
keçən ilin vergiyə cəlb olunan gəlirində
(xərclər nəzərə alınmadan) verginin xüsusi çəkisini
göstərən əmsala vurmaqla
müəyyənləşdirə bilər. [906]
151.3.
Bu zaman vergi ödəyicisi il ərzində cari vergi
ödəmələrinin məbləğini
müəyyənləşdirməyin yuxarıdakı iki
mümkün metodundan birini seçir və hər il aprel
ayının 15-dək bu barədə vergi orqanına
məlumat verir. Vergi ödəyicisi cari vergi
ödəmələrinin məbləğini
müəyyənləşdirmək üçün bu
Məcəllənin 151.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan metodu seçdiyi halda, hər rüb başa
çatdıqdan sonra 15 gün ərzində
mənfəətdən və ya gəlirdən hesablanmış
cari vergi məbləği barədə vergi orqanına
arayış təqdim etməlidir, əks halda, vergi orqanı
bu Məcəllənin 151.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan metodu tətbiq edir. Vergi
ödəyicisi cari vergi ödəmələrinin
məbləğini müəyyənləşdirmək
üçün tətbiq etdiyi metod barədə məlumat
vermədiyi halda vergi orqanı birinci metodu tətbiq edir və
həmin metod vergi ilinin sonunadək dəyişdirilmir.[907]
151.4.
Cari vergi ödəmələri vergi ili üçün vergi
ödəyicisindən tutulan verginin məbləğinə aid
edilir.
151.5.
Əvvəlki vergi ilində fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan və
növbəti vergi ilində fəaliyyət göstərən
hüquqi şəxslərin və sahibkarlıq
fəaliyyətini hüquqi şəxs yaratmadan həyata
keçirən fiziki şəxslərin, habelə yeni
yaradılmış və fəaliyyət göstərən
vergi ödəyicilərinin (bundan sonra - əvvəllər
fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti (gəliri) olmayan vergi ödəyiciləri)
cari vergi ödəmələri aşağıda
göstərilən qaydada həyata keçirilir: [908]
151.5.1.
Əvvəllər fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan vergi
ödəyicilərinin mənfəət vergisi və ya
gəlir vergisi üzrə cari vergi ödəmələri
təqvim ili ərzində rüblər üzrə artan yekunla
(əvvəlki illərdə
yaranmış zərər məbləğləri vergi tutulan
mənfəətdən (gəlirdən)
çıxılmaqla)
bu Məcəllə ilə
müəyyənləşdirilən müvafiq vergi
dərəcələrinə əsasən hesablanır. [909]
151.5.2.
Cari vergi ödəmələrinin məbləği
mənfəətdən və ya gəlirdən verginin
məbləğinin 75 faizindən az olmamalıdır.
151.5.3.
Əvvəllər fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan vergi
ödəyiciləri rüb başa çatdıqdan sonra 15
gün ərzində cari vergi ödəmələrini
aparmalı və rüb ərzində mənfəətdən
və ya gəlirdən hesablanmış cari vergi
məbləği barədə vergi orqanına arayış
təqdim etməlidirlər.[910]
151.5.4.
Cari vergi ödəmələri bu Məcəllənin
151.5.3-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş
müddətdə ödənilmədikdə, ödəmə
müddətindən sonrakı hər bir ötmüş
gün üçün əvvəllər fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan vergi
ödəyicisindən ödənilməmiş cari vergi
ödəmələrinə görə bu
Məcəllənin 59-cu maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada faiz tutulur.
151.5.5.
Bu Məcəllənin 151.5.4-cü maddəsində
müəyyən edilmiş faiz bu Məcəlləyə
müvafiq olaraq aparılmış vergi yoxlaması
nəticəsində aşkar edilmiş vaxtında
ödənilməmiş vergilər üzrə cari vergi
ödəmələrinə münasibətdə bütün
ötmüş müddətə ancaq bir ildən çox olmamaq
şərti ilə tətbiq edilir.
151.5.6.
Cari vergi ödəmələri vergi ili üçün
əvvəllər fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan vergi
ödəyicisindən tutulan verginin məbləğinə aid
edilir.
151.5.7.
Sadələşdirilmiş verginin ödəyiciləri mənfəət
və ya gəlir vergisi ödəyicisi olduqda cari vergi ödəmələrinin
məbləği bu Məcəlləyə uyğun olaraq
müəyyən edilir. [911]
151.5.8.
Əvvəllər fəaliyyəti və ya vergi tutulan mənfəəti
(gəliri) olmayan vergi
ödəyiciləri bu Məcəllənin 16.2-ci və
151.5.3-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş müvafiq arayışı təqdim
etmədikləri halda, vergi orqanı cari vergi
ödəmələrinin məbləğini bu
Məcəllənin 67-ci maddəsinə uyğun olaraq vergini
əlaqəli məlumatlar əsasında hesablayır və
vergi ödəyicisinə müvafiq bildiriş göndərir.[912]
151.6. Cari vergi ödəmələri
hesabat ili başa çatdıqdan sonra yenidən haqq-hesab
edilir və bu zaman hesablanmış cari vergi məbləği
hesabat üzrə vergi məbləğindən çox
olduğu halda artıq hesablanmış cari vergi və ona
uyğun faiz məbləğləri azaldılır.[913]
151.7. Cari vergi ödəmələri bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan
güzəşt və azadolmalar nəzərə alınmaqla
hesablanır və hesabat ili başa çatdıqdan sonra
yenidən haqq-hesab edilir.[914]
Maddə 152. İlin yekunlarına
görə verginin ödənilməsi
152.1.
Vergi ödəyiciləri vergi ili üçün
bəyannamənin verilməsinin müəyyən edilmiş
vaxtınadək son hesablamanı aparmalı və vergini
ödəməlidirlər.
152.2.
Bələdiyyələrin mülkiyyətində olan
müəssisələr mənfəət vergisini yerli
büdcəyə, digər müəssisələr isə
dövlət büdcəsinə ödəyir. Fiziki
şəxslər gəlir vergisini dövlət
büdcəsinə ödəyirlər
152.3. Gəlir vergisinin ödəyicisi kimi
fəaliyyət göstərən mikro sahibkarlıq subyekti
olan fiziki şəxslər tərəfindən
özlərinə görə ödədikləri illik
məcburi dövlət sosial sığorta haqqı
məbləğinin 25 faizi 2024-cü il yanvarın 1-dən 3
il müddətinə vergi ödəyicisinin təqvim ilinin
yekunlarına görə hesablanmış və əvvəlki
illərin zərəri çıxılmaqla
ödənilməli olan gəlir vergisi öhdəliyindən
(həmin öhdəliklərin məbləğindən
çox olmamaqla) çıxılır.[915]
Fəsil XI. Əlavə
dəyər vergisi
Maddə 153. Əlavə dəyər
vergisi anlayışı[916]
153.1. Əlavə dəyər vergisi (bundan sonra -
ƏDV) vergi tutulan dövriyyədən hesablanan verginin
məbləği ilə bu Məcəllənin
müddəalarına uyğun olaraq verilən elektron
qaimə-fakturalara və ya idxalda ƏDV-nin ödənildiyini göstərən
sənədlərə müvafiq surətdə
əvəzləşdirilməli olan verginin məbləği
arasındakı fərqdir. [917]
153.2. Azərbaycan Respublikası ərazisində
istehsal olunan kənd təsərrüfatı
məhsullarının pərakəndə satışı
zamanı ƏDV ticarət əlavəsindən hesablanan
verginin məbləğidir.
153.3. 2022-ci il yanvarın 1-dən 3 il
müddətində kənd təsərrüfatı məhsullarının
(yerli və xarici mənşəli) topdan və
pərakəndə satışı zamanı ƏDV
ticarət əlavəsindən hesablanan verginin
məbləği hesab edilir.
Maddə 154. Vergi ödəyiciləri
154.1. ƏDV-nin ödəyicisi kimi
qeydiyyatdan keçən və ya qeydiyyatdan keçməli olan
şəxs ƏDV-nin ödəyicisidir.
154.2.
Qeydiyyatdan keçən şəxs qeydiyyatın
qüvvəyə mindiyi andan etibarən vergi ödəyicisi
olur. Qeydiyyata dair ərizə verməli olan, lakin qeydiyyatdan
keçməmiş şəxs qeydiyyata dair ərizə
vermək öhdəliyinin yarandığı dövrdən
sonrakı hesabat dövrünün başlanğıcından
etibarən vergi ödəyicisi sayılır.
154.3.
Azərbaycan Respublikasına ƏDV tutulan malları idxal
edən şəxslər bu cür idxal malları üzrə
ƏDV-nin ödəyiciləri sayılırlar.
154.4.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatdan
keçmədən iş görən və ya xidmət
göstərən və bu Məcəllənin 169-cu
maddəsinə müvafiq surətdə vergiyə cəlb
edilməli olan qeyri-rezident şəxs həmin işlər
və ya xidmətlər üzrə vergi ödəyicisi
sayılır.[918]
154.5.
Bu Məcəllənin 137-ci maddəsinə uyğun olaraq
hüquqi şəxs yaratmadan göstərilən birgə
sahibkarlıq fəaliyyəti ƏDV-nin məqsədləri
üçün ayrıca şəxs sayılır. Bu maddənin məqsədi
üçün ayrıca şəxs dedikdə birgə
sahibkarlıq fəaliyyətinin uçotunu aparan şəxs
nəzərdə tutulur. [919]
154.6.
Aksizli,
məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı malların
istehsalçıları və sadələşdirilmiş verginin
ödəyicisi olmaq hüququndan istifadə etməyən bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər ƏDV-nin
ödəyiciləri sayılır.[920]
154.7. Bu Məcəllənin 33.8-1-ci maddəsində
göstərilən şəxslər (bu Məcəllənin
19-cu maddəsi ilə nəzərdə tutulan daimi
nümayəndəliklər istisna olmaqla) ƏDV-nin
ödəyiciləri sayılır.[921]
Maddə 155. Qeydiyyata dair ərizə
verilməsinin tələb edilməsi
155.1. Sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən
və ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən
ayında (aylarında) vergi tutulan əməliyyatlarının
həcmi 200.000 manatdan artıq olan şəxslər, o cümlədən bu
Məcəllənin 218.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş hüquqdan istifadə etməyən ticarət
və (və ya) ictimai iaşə fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər (bu
Məcəllənin 218.4.1-ci, 218.4.2-ci və 218.4.3-cü
maddələrində göstərilənlər istisna olmaqla)
bu Məcəllənin 157.3.1-ci maddəsində
göstərilən tarixdən 10 gün ərzində
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata dair
ərizə verməyə borcludur. [922]
Bu Məcəllənin 154.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulan fəaliyyətlə məşğul
olan şəxslər dövlət qeydiyyatına və ya vergi
orqanında uçota alınmaq üçün ərizə
ilə birlikdə, bu fəaliyyətlə sonradan
məşğul olduqları halda isə həmin
fəaliyyəti həyata keçirməyə
başladığı günədək ƏDV
məqsədləri üçün qeydiyyata dair ərizə
verməyə borcludurlar.[923]
Bir əqd və
ya müqavilə üzrə əməliyyatın ümumi
dəyəri 200.000 manatdan artıq olduqda, bu əməliyyat ƏDV tutulan
əməliyyat sayılır və həmin
əməliyyatı həyata keçirən şəxs bu
əməliyyatın aparıldığı
günədək ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyata dair ərizə verməyə
borcludur.[924]
Bu Məcəllənin 218.1.2-ci
maddəsində göstərilən şəxslər
həmin maddədə müəyyən edilmiş hüquqdan istifadə
etdikdə ardıcıl 12 aylıq dövrün
istənilən ayında vergi tutulan
əməliyyatlarının həcmi 200.000 manatı
keçdiyi aydan sonrakı ayın 1-dən etibarən 10
gün ərzində fəaliyyətlərini
sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi kimi davam
etdirəcəkləri barədə vergi orqanına
yazılı formada ərizə təqdim etməlidirlər.[925]
155.2.
Qeyri-rezidentin mallar göndərməsi, işlər
görməsi və xidmətlər göstərməsi bu
Məcəllənin 155.1-ci maddəsinin məqsədləri
üçün vergi tutulan əməliyyatların ümumi
dəyəri müəyyən edilərkən yalnız o zaman
nəzərə alınır ki, onlar Azərbaycan
Respublikasındakı daimi nümayəndəlik
vasitəsilə həyata keçirilmiş olsun.
155.3. Bu Məcəllənin 154.5-ci
maddəsində göstərilən şəxs, bu
Məcəllənin 155.1-ci maddəsində müəyyən
edildiyi halda, yaxud iştirakçı ƏDV-nin məqsədləri
üçün vergi ödəyicisi olduğu halda, birgə sahibkarlıq fəaliyyətinin
uçotunu aparan şəxs qeydiyyata alınmaq üçün
ərizə verməyə borcludur. [926]
Maddə 156. Könüllü qeydiyyat[927]
156.1. Qeydiyyatdan keçməli olmayan
sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən şəxs
vergi orqanına ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyat haqqında könüllü ərizə
verə bilər.
156.1-1. bu
Məcəllənin 218.4.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan, göstərilən xidmətlərin
dəyərini nağdsız qaydada əldə edən
şəxslər (taksi fəaliyyəti göstərən
şəxslər istisna olmaqla) bu Məcəllənin
156-cı maddəsi ilə müəyyən edilən
hüquqdan istifadə edə bilərlər.[928]
156.1-2. Bu Məcəllənin 156.1-1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan şəxslər yanvar ayının 31-dən
gec olmayaraq, ƏDV məqsədləri üçün
qeydiyyata alınmasına dair ərizəni uçotda
olduğu vergi orqanına təqdim edir və həmin
şəxslərin ƏDV məqsədləri
üçün qeydiyyatı həmin ayın birinci
günündən qüvvəyə minir. [929]
156.2. Çıxarılmışdır.[930]
Maddə 157. Qeydiyyat
157.1. ƏDV-nin məqsədləri
üçün məcburi və ya könüllü qeydiyyat
haqqında ərizə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi forma üzrə
verilməlidir.[931]
157.2.
Şəxs ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyatdan keçərkən vergi orqanı həmin
şəxsi ƏDV ödəyicilərinin dövlət
reyestrində qeydə almağa və ərizə
verildikdən sonra 5 iş günündən gec olmayaraq ona
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi forma üzrə qeydiyyat bildirişi verməyə,
həmin bildirişdə vergi ödəyicisinin adını
və ona aid olan digər məlumatı, qeydiyyatın
qüvvəyə mindiyi tarixi və VÖEN-i
göstərməyə borcludur.[932]
Şəxsin
ərizəsindəki məlumatların düzgün
olmadığı müəyyən edildikdə,
araşdırmanın nəticələri üzrə vergi
orqanı tərəfindən bu Məcəllənin 157-2-ci
maddəsinin dördüncü abzasında müəyyən
edilmiş formada əsaslandırılmış akt tərtib
olunur. Akt iki nüsxədə tərtib olunur və bir
nüsxəsi şəxsə təqdim edilir. Şəxs
aktı aldığı gündən 5 gün
müddətində dəqiqsizlikləri aradan qaldırıb
vergi orqanına təqdim etməlidir, təqdim edilmiş
ərizədə dəqiqsizliklər olmadıqda şəxs
qeydiyyata alınır və bu barədə şəxsə
vergi orqanı tərəfindən bildiriş göndərilir.
Şəxs
bu maddənin ikinci abzasında müəyyən edilmiş
qaydada dəqiqsizlikləri aradan qaldırmadıqda və
qeydiyyata alınmadıqda vergi orqanı tərəfindən
ona qeydiyyata alınmadan imtina barədə bildiriş təqdim
edilir.
Araşdırmanın
nəticələri üzrə tərtib olunan aktın
forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.[933]
ƏDV
ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi ƏDV
ödəyicisinə bir dəfə verilir və onda
saxlanılır. ƏDV ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi
itirildikdə və ya yararsız hala düşdükdə
vergi ödəyicisinin müraciəti əsasında ona
bildirişin surəti verilir.[934]
157.3.
Qeydiyyat hansı tarixin əvvəl başlanmasından
asılı olaraq aşağıdakı tarixlərin
birində qüvvəyə minir:
157.3.1.
məcburi qeydiyyat zamanı:[935]
-
ardıcıl 12
aylıq dövrün istənilən ayında (aylarında)
vergi tutulan əməliyyatların həcmi 200.000 manatdan artıq
olduqda - növbəti ayın birinci günündə;
-
bir əqd və
ya müqavilə üzrə ƏDV-yə cəlb olunan
əməliyyatın ümumi dəyəri 200.000 manatdan artıq
olduqda - əməliyyatın aparıldığı
günədək;[936]
- bu Məcəllənin 154.6-cı
maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyətlə
məşğul olan şəxslərin dövlət
qeydiyyatına və ya vergi orqanında uçota alındığı
gündə, bu fəaliyyətlə sonradan məşğul
olduqları halda isə həmin fəaliyyəti həyata
keçirməyə başladığı gündə.[937]
157.3.2.
könüllü qeydiyyat zamanı - qeydiyyat haqqında
ərizənin verildiyi aydan sonrakı hesabat dövrünün
birinci günündə.
157.3.3. Bu Məcəllənin 85.4-cü maddəsi
ilə müəyyən edilmiş 3 il müddətindən
çox olmamaqla, vergi ödəyicisinin qeydiyyat
haqqındakı ərizəsində göstərilən
tarixdə.
Bu
Məcəllənin 85.4-cü maddəsində
göstərilən 3 illik dövr bitdikdən sonra vergi
ödəyicisi tərəfindən ƏDV-nin
dəqiqləşdirilməsinə və əvəzləşdirilməsinə
yol verilmir.[938]
Bu maddənin müddəaları bu
Məcəllənin 218.4.1-ci maddəsində
göstərilən şəxslərə, habelə Azərbaycan Respublikasının
ərazisində yük daşımalarını həyata
keçirən şəxslərə tətbiq edilmir.[939]
157.4.
Vergi orqanı ƏDV-nin ödəyicilərinin reyestrini
aparmağa borcludur. Vergi ödəyiciləri ƏDV-nin
reyestrinə daxil edilərkən onların uçota
alınması haqqında vergi orqanına təqdim etdikləri
ərizədəki məlumatlardan istifadə olunur.[940]
157.5.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatdan
keçməyə borclu olan, lakin qeydiyyat üçün
ərizə verməyən vergi ödəyicisini (bu
Məcəllənin 158.2-ci maddəsinin ikinci abzasında
göstərilən vergi ödəyiciləri istisna olmaqla)
vergi orqanı öz təşəbbüsü ilə
qeydiyyata alır və ona müvafiq qeydiyyat bildirişi
göndərir.[941]
157.6.
ƏDV ödəyicilərinin məlumatlarında
dəyişikliklər baş verdikdə ƏDV
ödəyicilərinin dövlət reyestrində müvafiq
düzəlişlər edilməlidir.[942]
157.7.
Çıxarılmışdır.[943]
157.8. Bu Məcəllə ilə
müəyyən olunmuş hallarda rəsmi sorğulara
əsasən sorğu edənə "ƏDV
ödəyicilərinin reyestrindən
çıxarış" verilir.[944]
Maddə 158. Qeydiyyatın ləğv
edilməsi
158.1. Vergi ödəyicisi, o cümlədən bu
Məcəllənin 218.1.2-ci maddəsində
göstərilən şəxslər (bu Məcəllənin
16.3-cü maddəsində nəzərdə tutulan hallar istisna
edilməklə) ƏDV-nə
cəlb olunan əməliyyatlar aparmağı
dayandırırsa, ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyatın ləğv olunmasına dair
ərizə verməyə borcludur. Bu halda, ƏDV-nin
məqsədləri üçün qeydiyyatın ləğv
olunması vergi ödəyicisinin vergi tutulan
əməliyyatları tam dayandırdığı gün
qüvvəyə minir.[945]
Bu Məcəllənin 218.4.1-ci
maddəsində göstərilən şəxslər
ƏDV-nin məqsədləri üçün son
qeydiyyatın qüvvəyə mindiyi tarixdən etibarən 3 il
keçdikdən sonrakı istənilən vaxt qeydiyyatın
ləğv olunmasına dair ərizə verə bilər.[946]
158.2.
Vergi ödəyicisinin vergiyə cəlb olunan
əməliyyatlarının ümumi məbləği
əvvəlki tam 12 təqvim ayı ərzində 100.000 manatdan çox deyilsə, bu
Məcəllənin 158.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan hallar istisna edilməklə, vergi ödəyicisi
ƏDV-nin məqsədləri üçün son qeydiyyatın
qüvvəyə mindiyi tarixdən etibarən bir il
keçdikdən sonrakı istənilən vaxt qeydiyyatın
ləğv olunmasına dair ərizə verə bilər.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatın
ləğv olunması vergi orqanına qeydiyyatın
ləğv edilməsinə dair ərizənin verildiyi gün
qüvvəyə minir.[947]
Vergi
orqanı şəxsin ƏDV qeydiyyatının ləğv
edilməsi barədə məlumatı bir iş günü
ərzində müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
göndərməlidir.[948]
158.3. Vergi orqanı ƏDV-nin
məqsədləri üçün qeydiyyatı ləğv
edilən şəxsin adını, onun haqqında digər
məlumatları ƏDV-nin ödəyicilərinin
reyestrindən silməli və verilmiş qeydiyyat bildirişini
geri almalıdır.
Maddə 159. Vergitutma obyekti
159.1. Malların təqdim
edilməsi, işlərin görülməsi,
xidmətlərin göstərilməsi, Azərbaycan Respublikası
ərazisində istehsal olunan kənd təsərrüfatı
məhsullarının pərakəndə satışı
zamanı tətbiq edilən ticarət əlavəsi və vergi tutulan idxal vergitutma
obyektidir. 2022-ci
il yanvarın 1-dən 3 il müddətində kənd
təsərrüfatı məhsullarının (yerli və
xarici mənşəli) topdan və pərakəndə
satışı zamanı tətbiq edilən ticarət
əlavəsi vergitutma obyektidir.[949]
159.2.
Bu fəslin müddəalarına uyğun olaraq vergidən azad
edilən malların göndərilməsindən,
işlərin görülməsindən və
xidmətlərin göstərilməsindən başqa,
müstəqil sahibkarlıq fəaliyyəti və ya hüquqi
şəxs yaratmadan birgə sahibkarlıq fəaliyyəti
çərçivəsində malların göndərilməsi,
işlər görülməsi və xidmətlərin
göstərilməsi, onlar bu Məcəllənin 167-ci və
ya 168-ci maddələrinə uyğun olaraq Azərbaycan
Respublikasının ərazisində həyata
keçirilirsə, vergi tutulan əməliyyatlar
sayılır. Bu Məcəllənin 168-ci maddəsinə
uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda xidmətlər
göstərilməsi və ya işlər görülməsi
vergi tutulan əməliyyatlara daxil edilmir.
159.3.
Malların idxalı bu fəsilə uyğun olaraq vergidən
azad edilən idxal istisna edilməklə, vergi tutulan idxal
sayılır. Tranzit yük daşınması qaydasında,
müvəqqəti idxal şəklində Azərbaycan
Respublikası ərazisinə buraxılan mallar və ya
gömrük qanunvericiliyinə uyğun olaraq daxili istehlak
üçün idxal edilmiş və ya qəbul olunmuş
sayılmayan mallar ƏDV-nin məqsədləri
üçün idxal malları hesab edilmir.
159.4.
Vergi ödəyicisinin haqqı ödənilməklə və
ya əvəzsiz qaydada öz işçilərinə və
digər şəxslərə mal verməsi, iş
görməsi və ya xidmət göstərməsi, habelə
barter əməliyyatı vergi tutulan əməliyyat
sayılır.
159.5.
Vergi ödəyicisi malları (işləri, xidmətləri)
ƏDV-ni ödəməklə əldə edirsə və
müvafiq əvəzləşdirmə alırsa və ya almaq
hüququna malikdirsə, belə mallardan (işlərdən,
xidmətlərdən) qeyri-kommersiya məqsədləri
üçün istifadə edilməsi, fövqəladə
hallardan,
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş təbii itki
normaları daxilində zayolmadan əmələ gələn
itkilərdən, təbii itki normaları daxilində
xarabolmalar və bu kimi əskikgəlmələrdən başqa, malların itməsi,
əskik gəlməsi, xarab olması, tam amortizasiya
olunmadan uçotdan silinməsi və ya oğurlanması vergi tutulan
əməliyyat sayılır.[950]
159.6.
Vergi ödəyicisinin qeydiyyatı ləğv edilirsə,
ləğvetmə vaxtı onun sahibliyində qalan mallar
həmin vaxt və vergi tutulan əməliyyat
çərçivəsində təqdim edilən mallar kimi qiymətləndirilir.
159.7.
Bu maddənin digər müddəalarından asılı
olmayaraq, malları ƏDV-nə cəlb edilən əməliyyatlar
nəticəsində əldə edən, lakin bu malları
əldə edərkən, bu Məcəllənin 175-ci
maddəsinə əsasən ƏDV-ni
əvəzləşdirməyə hüququ olmayan
şəxsin həmin malları göndərməsinə vergi
tutulan əməliyyat kimi baxılmır. Əgər mallar
əldə edilərkən əvəzləşdirilməsinə
qismən yol verilməmişdirsə, vergi tutulan
əməliyyatın məbləği
əvəzləşdirmənin qismən yol verilməmiş
payına mütənasib olaraq azaldılır. Verilmiş kreditin təminatı kimi
bankın və ya digər kredit təşkilatının
xeyrinə ipoteka ilə yüklü edilmiş və hərrac
yolu ilə bankın və ya digər kredit
təşkilatının mülkiyyətinə
keçmiş, habelə “İpoteka haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 43-cü maddəsinə uyğun olaraq
əldə olunmuş əmlakın təqdim edilməsi
verilmiş kreditlər üzrə ödənilməyən
əsas borc dəyəri həddində vergi tutulan
əməliyyat sayılmır.[951]
159.8.
ƏDV ödəyicisi kimi qeydiyyatdan keçməyən
şəxslərin ƏDV tətbiq etməklə aparılan
əməliyyatları, habelə ƏDV-dən azad edilən
və ya sıfır (0) dərəcə ilə ƏDV-yə
cəlb edilən, lakin ƏDV tətbiq etməklə
aparılan əməliyyatları vergitutma obyektidir.[952]
159.9.
Mənzil tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər tərəfindən ƏDV-nin
məqsədləri üçün vergi tutulan minimum
dövriyyə bu Məcəllənin 219.3-cü maddəsində müəyyən
edilmiş vergitutma obyektinin hər kvadrat metri üçün
225 manat məbləğinə ölkənin şəhər
və rayonlarının ərazilərinin zonalar üzrə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi əmsallar tətbiq edilməklə hesablanır.[953]
159.10. Bu
Məcəllənin 164.1.11-ci, 164.1.15-ci, 164.1.16-cı, 164.1.20-164.1.25-ci,
164.1.33-cü və 164.1.35-ci
maddələrinə uyğun olaraq ƏDV-dən azad edilən
idxal mallarının Azərbaycan Respublikasının
ərazisində təqdim edilməsi vergi tutulan
əməliyyat sayılır.[954]
Maddə
160. Vergiyə cəlb
edilməyən
əməliyyatlar,
o cümlədən
müəssisənin
təqdim
edilməsi[955]
160.1. Müəssisənin və
ya müəssisədə müstəqil fəaliyyət
göstərən bölmənin bütün aktivlərinin
bir əməliyyat çərçivəsində bir vergi
ödəyicisi tərəfindən digər vergi
ödəyicisinə təqdim edilməsi vergi tutulan
əməliyyat sayılmır.[956]
160.2.
Bu Məcəllənin 160.1-ci maddəsində
göstərilən halda müəssisəni (müəssisədə
müstəqil fəaliyyət göstərən
bölməni) alan və ya qəbul edən şəxs
təqdim edənin bu fəsildə göstərilən və
təqdim edilən müəssisəyə (müəssisədə
müstəqil fəaliyyət göstərən
bölməyə) aid hüquq və öhdəliklərini
öz üzərinə götürür. Bu müddəa
müəssisəni (müəssisədə müstəqil
fəaliyyət göstərən bölməni) təqdim
edən şəxsi əvvəlki vergi dövrləri
üçün vergiləri, faizləri və ya maliyyə
sanksiyalarını ödəməkdən azad etmir.
160.3.
Bu maddə yalnız o halda tətbiq edilir ki,
müəssisəni (müəssisədə müstəqil
fəaliyyət göstərən bölməni) təqdim
edən və alan (qəbul edən) tərəflər
təqdim edilmədən sonra 10 gündən gec olmayaraq bu
maddənin müddəalarının tətbiq edilməsi
üçün vergi orqanına yazılı məlumat
vermiş olsun.[957]
160.4. Hüquqi və fiziki
şəxslər tərəfindən daşınar və daşınmaz əmlakların, qeyri-maddi
aktivlərin, habelə əmlak kompleksi
şəklində müəssisələrin dövlət
orqanlarına (qurumlarına), eləcə də siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən ictimai və sosial məqsədlər üçün yaradılmış fondlara əvəzsiz olaraq verilməsi vergi
tutulan əməliyyat sayılmır.[958]
Maddə 161. Vergi tutulan
əməliyyatın dəyəri
161.1. Vergi tutulan
əməliyyatın dəyəri vergi ödəyicisinin
müştəridən və ya hər hansı digər
şəxsdən aldığı, yaxud almağa hüququ
olduğu haqqın ƏDV nəzərə alınmadan
məbləği (yol vergisi istisna olmaqla, digər vergilər, rüsumlar və ya başqa
yığımlar da daxil olmaqla) əsasında
müəyyən edilir.[959]
161.2.
Əgər vergi ödəyicisi vergi tutulan
əməliyyatın əvəzində mal, iş və ya
xidmət alırsa, yaxud almağa hüququ varsa, bu malların,
işlərin və ya xidmətlərin ƏDV
nəzərə alınmadan bazar dəyəri (hər
hansı rüsumlar, vergilər və ya başqa
yığımlar da daxil olmaqla) vergi tutulan
əməliyyatın dəyərinə daxil edilir.
161.3. Bu Məcəllənin
159.4-cü, 159.5-ci və 159.6-cı maddələrində
göstərilən hallarda vergi tutulan əməliyyatın
dəyəri təqdim edilmiş malların,
görülmüş işlərin və ya göstərilmiş
xidmətlərin ƏDV nəzərə alınmadan
formalaşan dəyərindən (hər hansı rüsumlar,
vergilər və ya başqa yığımlar da daxil olmaqla)
ibarət olur. Vergi tutulan əməliyyatın dəyəri bu
Məcəllənin 159-cu maddəsində göstərilən
qaydada müəyyən edilir. Bu qayda bu Məcəllənin
159.6-cı maddəsinə uyğun olaraq qeydiyyat ləğv
edildikdə, əldə qalan mallara da tətbiq edilir.
Maddə 162. Vergi tutulan idxalın
dəyəri
162.1.
Vergi tutulan idxalın dəyəri malların Azərbaycan
Respublikasının gömrük qanunvericiliyinə uyğun
olaraq müəyyən edilən gömrük
dəyərindən və mallar Azərbaycan Respublikasına
gətirilərkən ödənilməli olan rüsumlardan
və vergilərdən (ƏDV və yol vergisi nəzərə alınmadan)
ibarətdir.[960]
162.2. Bu Məcəllənin 171.2-ci
maddəsinə uyğun olaraq idxalın bir hissəsi kimi
sayılan xidmət göstərildikdə, onun ƏDV
nəzərə alınmadan dəyəri bu Məcəllənin
162.1-ci maddəsində göstərilən dəyərə
əlavə edilir.
Maddə 163. Vergi tutulan dövriyyənin
dəqiqləşdirilməsi
163.1. Bu maddə
aşağıdakı hallarda mal göndərənin, iş
görənin və xidmət göstərənin vergi tutulan
əməliyyatlarına tətbiq edilir:
163.1.1.
əməliyyat tam və ya qismən ləğv edildikdə, o
cümlədən mal tam və qismən geri
qaytarıldıqda;
163.1.2.
əməliyyatın xarakteri dəyişdikdə;
163.1.3.
qiymətlərin aşağı düşməsi və ya
hər hansı digər səbəbdən əməliyyat
üçün razılaşdırılmış
kompensasiya dəyişdikdə; yaxud
163.1.4.
vergi ödəyicisi elektron qaimə-faktura verdikdən sonra vergi tutulan
dövriyyənin dəqiqləşdirilməsi
üçün əsas verən hallar üzə
çıxdıqda və bu cür dəqiqləşdirmə
qanunvericiliyə müvafiq olaraq aparıldıqda. [961]
163.2.
Vergi ödəyicisi bu Məcəllənin 163.1-ci
maddəsində göstərilən hallardan birinin nəticəsində:
163.2.1.
ƏDV üçün elektron qaimə-fakturanı vermiş və ƏDV-nin
məbləğini həmin elektron qaimə-fakturada düzgün
göstərməmişdirsə, yaxud[962]
163.2.2. ƏDV-nin
bəyannaməsində verginin məbləğini
düzgün göstərməmişdirsə, bu
Məcəllənin 174.2-ci maddəsinə və ya 175.5-ci
maddəsinə müvafiq surətdə
dəqiqləşdirmə aparılır.
Dəqiqləşdirmə qiymətləndirmə bazasında
dəyişikliyin baş verdiyi hesabat dövründə
aparılır.
Maddə 164. Vergi ödəməkdən
azad edilmə
164.1. Malların ixracından
başqa, malların təqdim edilməsinin, işlər
görülməsinin və xidmətlər
göstərilməsinin aşağıdakı
növlərindən, habelə idxalın
aşağıdakı növlərindən ƏDV tutulmur:
164.1.1.
özəlləşdirilmə qaydasında dövlət
müəssisəsindən satın alınan əmlakın
dəyəri, habelə dövlət əmlakının
icarəyə verilməsindən alınan icarə
haqqının büdcəyə ödənilməli olan
hissəsi;[963]
164.1.2.
maliyyə (maliyyə lizinqi daxil olmaqla)
xidmətlərinin göstərilməsi, o cümlədən maliyyə lizinqi
əməliyyatları üzrə ödənilən faizlər;[964]
164.1.2-1.
ƏDV-dən azad olunan, yaxud ƏDV-yə cəlb
edilməyən əməliyyatlar
çərçivəsində əldə edilmiş
aktivlərin (əsas vəsaitlərin) maliyyə lizinqi
müqaviləsi üzrə təqdim edilməsi;[965]
164.1.3.
milli və ya xarici valyutanın (numizmatika
məqsədlərindən başqa), həmçinin
qiymətli kağızların göndərilməsi və ya
idxal edilməsi;
164.1.4.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi
Bankının və Azərbaycan Respublikasının
Dövlət Neft Fondunun aktivlərində
yerləşdirilməsi üçün nəzərdə
tutulan qızılın, habelə Azərbaycan
Respublikasının Mərkəzi Bankının valyuta sərvətlərinin,
xaricdə istehsal edilmiş Azərbaycan Respublikası pul
nişanlarının, yubiley sikkələrinin və digər
bu qəbildən olan qiymətlilərin idxalı; [966]
164.1.5.
idxal olunan əmlak istisna olmaqla müəssisənin
nizamnamə fonduna (kapitalına) pay şəklində hər
hansı əmlakın (əsas
vəsaitlər istisna olmaqla) qoyulması (əmlakın pay
şəklində qoyuluşu, onun müqabilində
bilavasitə digər əmlakın əldə edilməsi
ilə əlaqədar olmadıqda);[967]
164.1.6.
tutulan məbləğlər hədlərində
dövlət hakimiyyəti, maliyyə bazarlarına nəzarət, yerli özünü
idarəetmə və digər səlahiyyətli orqanların
tutduğu dövlət rüsumu, icazə haqları,
yığımlar, xüsusi notariusların aldığı
haqlar (notariat hərəkətlərinin aparılmasına
və notariat hərəkətləri ilə əlaqədar
göstərilən xidmətə görə) və
onların tutulması müqabilində göstərdiyi
xidmətlər;[968]
164.1.7. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilən media
məhsullarının və kitabların (elektron kitablar istisna
olmaqla), habelə dərslik komplektlərinin idxalı və
satışı, həmin malların (məhsulların)
istehsalı (nəşri) ilə bağlı rulon və ya
vərəqə şəklində kağızın
idxalı və satışı;[969]
164.1.8. mətbu media məhsullarının və
kitabların (o cümlədən elektron kitabların),
habelə dərslik komplektlərinin istehsalı ilə
bağlı redaksiya, nəşriyyat və poliqrafiya fəaliyyəti
(reklam xidmətləri istisna olmaqla);[970]
164.1.8-1. media subyektləri (audiovizual media subyektləri
istisna olmaqla) tərəfindən istehsal olunan media
məhsullarının təqdim edilməsi, habelə
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik
yaratmayan qeyri-rezident şəxslər tərəfindən
media subyektlərinə (audiovizual media subyektləri istisna
olmaqla) media fəaliyyəti ilə bilavasitə bağlı
olan işlərin görülməsi və xidmətlərin
göstərilməsi – 2023-cü il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə;[971]
164.1.9.
dəfn və qəbiristanlığın mərasim
xidmətləri;
164.1.9-1.
qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş
vəzifələrinin yerinə yetirilməsi ilə
bağlı Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi
Bankı tərəfindən mal idxalı, iş
görülməsi, xidmət göstərilməsi və
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
üçün xidmətlərin göstərilməsi və
işlərin görülməsi, o cümlədən
xəzinə avadanlıqlarına texniki servis xidməti, pul
nişanlarının istehsalı, daşınması,
saxlanılması, sığortalanması, istehsal prosesinin
auditinin keçirilməsi, ekspertizası, beynəlxalq
qızıl-valyuta ehtiyatlarının saxlanılması və
idarə edilməsi ilə əlaqədar xidmətlərin,
informasiya sistemləri üzrə dəstəkləmə
xidmətlərinin, habelə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının məqsəd və funksiyalarının
həyata keçirilməsi ilə əlaqədar
məsləhət xidmətlərinin göstərilməsi;[972]
164.1.10.
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının və
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Fondunun qanunvericiliklə nəzərdə
tutulmuş vəzifələrinin yerinə yetirilməsi
ilə bağlı mal idxalı, iş görülməsi
və xidmət göstərilməsi.[973]
164.1.10-1.
yaşayış sahələrini satmaq öhdəliyi
ilə kirayəyə vermə sahəsində fəaliyyət
göstərən
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən yaşayış
sahələrinin kirayəçilərə
təqdim edilməsi;[974]
164.1.11.
Azərbaycan Respublikasına, o cümlədən onu təmsil
edən hüquqi şəxslərə neft-qaz
ehtiyatlarının kəşfiyyatı, işlənməsi
və hasilatın pay bölgüsü, ixrac boru
kəmərləri haqqında və bu qəbildən olan
digər sazişlərə uyğun olaraq verilməsi
nəzərdə tutulan əsas fondların, daşınan əmlakın
və digər aktivlərin Azərbaycan Respublikası
Dövlət Neft Fonduna və ya Azərbaycan
Respublikasını təmsil edən tərəfə hər
hansı şəkildə təqdim edilməsi, habelə idxalı üzrə əməliyyatlar.[975]
164.1.12.
Metropolitenlə sərnişindaşıma xidmətləri.[976]
164.1.13.
Ödənişli məktəbəqədər
təhsil xidmətlərinin göstərilməsi (digər
fəaliyyətləri ilə bağlı xidmətlərin
göstərilməsi istisna olmaqla).[977]
164.1.14.
Bu Məcəllənin 106.1.9-106.1.11-ci maddələri ilə
müəyyən olunan aktivlərin dəyəri və
onların hər hansı şəkildə təqdim
olunması üzrə əməliyyatlar;[978]
164.1.15.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarına
əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının infrastrukturunun, istehsal sahələrinin
yaradılması və tikintisi, habelə elmi-tədqiqat və
təcrübə-konstruktor işlərinin görülməsi
məqsədi ilə sənaye, yaxud texnologiyalar parklarının
idarəedici təşkilatı və ya operatoru
tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının təsdiqedici sənədi əsasında
texnikanın, texnoloji avadanlıqların və
qurğuların idxalı;
164.1.16. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarına əsasən yaradılan sənaye və
texnologiyalar parkında istehsal sahələrinin tikintisi,
elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor
işlərinin görülməsi və istehsal məqsədi
ilə sənaye, yaxud
texnologiyalar parklarının rezidenti olan
hüquqi şəxslər və hüquqi şəxs
yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini həyata
keçirən fiziki şəxslər tərəfindən
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının təsdiqedici
sənədi əsasında idxal olunan texnikanın, texnoloji
avadanlıqların və qurğuların idxalı - rezidentin
sənaye və texnologiyalar parkında qeydiyyata
alındığı tarixdən 10
il müddətinə; [979]
164.1.17. hüquqi
şəxsin iştirak paylarının və ya
səhmlərinin təqdim edilməsi; [980]
164.1.18. kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalçıları (o
cümlədən, sənaye üsulu ilə)
tərəfindən özlərinin istehsal etdikləri kənd
təsərrüfatı məhsullarının
satışı üzrə dövriyyələr - 2014-cü
il yanvarın 1-dən 13 il
müddətinə;[981]
164.1.19.
müdafiə təyinatlı məmulatların
yaradılması və istehsalı fəaliyyətini həyata
keçirən şəxslər tərəfindən bu
məqsədlə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) təsdiqedici
sənədi əsasında texnologiyaların,
avadanlıqların, dəstləşdirici hissələrin
və xammalın idxalı və həmin şəxslər
tərəfindən istehsal edilmiş müdafiə
təyinatlı məmulatların satışı;[982]
164.1.19-1. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən verilmiş təsdiqedici
sənəd əsasında müdafiə və dövlət
təhlükəsizliyi məqsədləri üçün
istifadə olunan bütün növ texnika və texniki
vasitələrin, onların ehtiyat hissələrinin, xüsusi
proqram təminatlarının və silah-sursatın idxalı
və satışı;[983]
164.1.20. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində mövcud qaydada qeydiyyatdan keçmiş
humanitar təşkilatlar, həmçinin müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qurumun
razılığı ilə digər hüquqi və fiziki
şəxslər tərəfindən humanitar yardım kimi
gətirilən mallar;
164.1.21. texniki yardım da daxil olmaqla,
təmənnasız yardım və xeyriyyə məqsədi
ilə dövlətlərin, hökumətlərin və
beynəlxalq təşkilatların xətti ilə
gətirilən mallar;
164.1.22. müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş hallarda və
qaydada fiziki şəxs tərəfindən gömrük
sərhədindən keçirilən istehsal, yaxud kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan mallar;
164.1.23. ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti
ilə əlaqədar gətirilən avadanlıq və
materiallar (müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən ixrac məqsədli neft-qaz
fəaliyyəti üzrə Azərbaycan Respublikasına idxal
olunan avadanlıq və materialların təsdiq olunmuş
siyahısı gömrük orqanlarına təqdim edildiyi
təqdirdə);
164.1.24. xüsusi iqtisadi zonaya idxal
edilən mallar (aksizli mallar istisna olmaqla);
164.1.25. lizinq müqaviləsinin obyekti olan əsas
vəsaitlərin idxalı;[984]
164.1.26. investisiya təşviqi sənədini
almış hüquqi şəxslər və fərdi
sahibkarlar tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının təsdiqedici sənədi əsasında
texnikanın, texnoloji avadanlıqların və
qurğuların idxalı – investisiya təşviqi
sənədinin alındığı tarixdən 7 il
müddətinə;
164.1.27. buğdanın idxalı və
satışı, buğda ununun və çörəyin
istehsalı və satışı - 2017-ci il yanvarın
1-dən 10 il müddətinə;[985]
164.1.28. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarına əsasən yaradılan
sənaye parkında müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi fəaliyyətlə
məşğul olan sənaye parkının rezidenti
tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının təsdiqedici sənədi əsasında
həmin fəaliyyətin məqsədləri
üçün bütün növ malların idxalı -
2016-cı il mayın 1-dən 10 il müddətinə;[986]
164.1.29. damazlıq heyvanların idxalı və
satışı;
164.1.30. toxum və tinglərin idxalı və
satışı;
164.1.31. mineral gübrələrin, pestisidlərin
idxalı və satışı;
164.1.32. toxumların yetişdirilməsi,
quşçuluq və arıçılıq
üçün avadanlıqların, o cümlədən
laboratoriya avadanlıqlarının, toxum, taxıl və quru
paxlalı bitkilərin təmizlənməsi,
çeşidlənməsi və ya kalibrlənməsi
üçün maşınların idxalı və
satışı;
164.1.33. kənd təsərrüfatı
heyvanlarının və quşların profilaktikası,
diaqnostikası və müalicəsi üçün
istifadə olunan baytarlıq preparatlarının idxalı;
164.1.34. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq olunmuş bilavasitə kənd
təsərrüfatı təyinatlı suvarma və digər
qurğuların, maşınların, avadanlıqların
və texnikaların, habelə kənd
təsərrüfatı texnikasının ehtiyat
hissələrinin istehsalı, idxalı və
satışı;[987]
164.1.34-1. kənd
təsərrüfatı texnikalarının mülkiyyət
hüququnun keçməməsişərtilə kənd
təsərrüfatı istehsalçılarına lizinqə (icarəyə)
verilməsi; [988]
164.1.34-2. kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalçılarına aqrotexniki
xidmətlərin göstərilməsi;
164.1.35. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən olunan
xammalın və materialların idxalı;[989]
164.1.36. ödəmə qabiliyyətini
itirmiş bankların rezolyusiyası və
sağlamlaşdırma tədbirləri
çərçivəsində müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada qeyri-işlək
(toksik) aktivlərin təqdim edilməsi, habelə bankın
iflas proseduru çərçivəsində aktivlərinin
təqdim edilməsi – 2017-ci il yanvarın 1-dən 9 il
müddətinə;[990]
164.1.37. heyvan və quş ətinin satışı –
2020-ci il yanvarın 1-dən 7 il müddətinə;[991]
164.1.38. mülki aviasiya
məqsədləri üçün idxal edilən
uçuş aparatları, onların ehtiyat hissələri,
mühərrikləri və güc qurğuları;[992]
164.1.39. sürücü daxil olmaqla 10
nəfərdən çox adam daşımaq üçün
nəzərdə tutulmuş sıxılmış qazla
işləyən avtobusların idxalı – 2020-ci il yanvarın
1-dən 5 il müddətinə; [993]
164.1.40. KOB klaster şirkəti tərəfindən
mikro, kiçik və orta sahibkarlığın
inkişafını dəstəkləyən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) təsdiqedici sənədi əsasında istehsal, yaxud
emal məqsədləri üçün texnikanın, texnoloji
avadanlıqların və qurğuların idxalı – KOB klaster
şirkətinin KOB klaster şirkətlərinin reyestrinə
daxil edildiyi tarixdən 7 il müddətinə;
164.1.41. yalnız elektrik mühərriki ilə
işləyən avtomobillərin idxalı və
satışı; [994]
164.1.41-1. istehsal tarixi 3 ildən və
mühərrikinin həcmi 2500 kubsantimetrdən çox olmayan
hibrid avtomobillərin idxalı və satışı - 2022-ci
il yanvarın 1-dən 4 il müddətinə; [995]
164.1.41-2. elektrik mühərriki ilə
işləyən avtomobillər üçün ikinci və
üçüncü səviyyə elektrik enerji doldurucularının
idxalı və satışı - 2022-ci il yanvarın 1-dən
3 il müddətinə;
164.1.41-3. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində istehsal olunan minik avtomobillərinin
satışı – 2023-cü il mayın 1-dən 10 il
müddətinə;[996]
164.1.42. “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən haqqı ödənilən ictimai
işlərin təşkili ilə əlaqədar
işçi qüvvəsinin təqdim edilməsi üzrə
əməliyyatlar;
164.1.43. kəpəyin istehsalı və
satışı – 2019-cu il martın 1-dən 8 il
müddətinə.[997]
164.1.44. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2019 Avropa
Liqasının final oyunu ilə əlaqədar UEFA, onun
yaratdığı qeyri-rezident hüquqi şəxslər
və qeyri-rezident futbol klubları (assosiasiyaları)
tərəfindən həmin oyunla bağlı malların
təqdim edilməsi, işlər görülməsi və
xidmətlər göstərilməsi, habelə malların
idxalı; (2019-cu il martın
1-dən 2021-ci il avqustun 1-dək qüvvədədir.)
164.1.45. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2020 Futbol
çempionatı ilə əlaqədar UEFA, onu təmsil
edən, habelə onun yaratdığı və
tərəfindən səlahiyyətləndirilmiş hüquqi
şəxslər tərəfindən çempionatla
bağlı malların təqdim edilməsi, işlər
görülməsi və xidmətlər
göstərilməsi, habelə malların idxalı.[998] (2019-cu il
martın 1-dən 2021-ci il avqustun 1-dək
qüvvədədir.)
164.1.46. heyvandarlıq və quşçuluq
təsərrüfatlarında istifadə edilən
siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilən yem və yem əlavələrinin
satışı üzrə dövriyyələr – 2020-ci il
yanvarın 1-dən 7 il müddətinə; [999]
164.1.47. bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər tərəfindən
tikilən binanın yaşayış və
qeyri-yaşayış sahələrinin dövlətə
ayrılan hissəsinin təqdim edilməsi üzrə dövriyyələr;
164.1.48. siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilən dövlət adından
yaradılan publik hüquqi şəxslər
tərəfindən nizamnamələrində
nəzərdə tutulan və onlara həvalə edilən
vəzifələrin yerinə yetirilməsi üçün
dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsait
hesabına müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə
bağlanılmış müqavilə əsasında
işlərin və xidmətlərin göstərilməsi –
2020-ci il yanvarın 1-dən 7 il müddətinə;[1000]
164.1.49. Azərbaycan Respublikasında keçirilən
Formula 1 və Formula 2 yarışları ilə bağlı
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) ilə bağlanılmış
müqavilə əsasında mal, iş və xidmətin
təqdim edilməsi – 2018-ci il yanvarın 1-dən 9 il
müddətinə; [1001]
164.1.50. Azərbaycan Respublikasında daimi
nümayəndəlik yaratmayan qeyri-rezident şəxslərin
mülki aviasiya fəaliyyəti
çərçivəsində hava gəmilərinin və
hava gəmilərinin mühərriklərinin rezident hüquqi
şəxslərə icarəyə və ya lizinqə
verilməsi;
164.1.51. “Tibbi sığorta haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq icbari tibbi
sığorta fondunun,
habelə siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilən ictimai və sosial
məqsədlər üçün yaradılmış
fondların vəsaiti hesabına tibbi xidmətlərin
göstərilməsi – 2024-cü
il yanvarın 1-dən 3 il müddətinə; [1002]
164.1.51-1. tədris
bazası kimi fəaliyyət göstərən tibb
müəssisələrində tibbi xidmətlərin
göstərilməsi -2024-cü il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə;[1003]
164.1.52. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
təsdiqedici sənədi əsasında iri neft emalı
zavodlarının (xam neft üzrə illik emal gücü 3
milyon tondan az olmayan) yenidən qurulması layihələri
çərçivəsində avadanlıqların və
materialların idxalı – 2021-ci il yanvarın 1-dən 4 il
müddətinə;[1004]
164.1.53. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) təsdiqedici
sənədi əsasında yeni növ koronavirus (COVID-19)
infeksiyasına qarşı vaksinlərin və həmin
vaksinlər üçün nəzərdə tutulmuş
şprislərin idxalı – 2021-ci il yanvarın 1-dən 2 il
müddətinə;[1005]
164.1.54. qızıldan və gümüşdən
hazırlanan zərgərlik məmulatlarının
istehsalı və emalı işlərinin görülməsi
məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) təsdiqedici
sənədi əsasında dəzgahların,
avadanlıqların və qurğuların idxalı – 2021-ci il
yanvarın 1-dən 6 il müddətinə; [1006]
164.1.55. külçə, sikkə və ya qranul
şəklində qızılın və
gümüşün satışı;[1007]
164.1.56.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqanın
(qurumun) təsdiqedici sənədi əsasında
Azərbaycan Respublikasının
işğaldan
azad edilmiş
ərazilərinin, habelə müharibə
və hərbi əməliyyatların
təsirinə məruz qalmış
digər ərazilərin minalardan və partlamamış
hərbi sursatdan, tərkibində partlayıcı
olan qurğulardan
və digər partlayıcı
qalıqlardan təmizlənməsi çərçivəsində
bütün
növ
texnikanın,
avadanlıqların,
texniki vasitələrin və qurğuların,
onların
ehtiyat hissələrinin, fərdi zirehli qoruyucu geyimlərin,
alətlərin, minaaxtaran itlərin, partlayıcı
və pirotexniki vasitələrin , onların yaradılması və
(və ya) istehsalı üçün texnologiyaların, avadanlıqların,
dəstləşdirici hissələrin və xammalın,
habelə minaaxtaran itlərin idxalı – 2023-cü il martın
1-dən
5 il müddətinə;[1008]
164.1.56-1. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) təsdiqedici
sənədi əsasında Azərbaycan Respublikasının
işğaldan azad edilmiş ərazilərinin, habelə
müharibə və hərbi əməliyyatların
təsirinə məruz qalmış digər ərazilərin
minalardan və partlamamış hərbi sursatdan,
tərkibində partlayıcı olan qurğulardan və
digər partlayıcı qalıqlardan təmizlənməsi
çərçivəsində bütün növ
texnikanın, avadanlıqların, texniki vasitələrin
və qurğuların, onların ehtiyat hissələrinin,
fərdi zirehli qoruyucu geyimlərin, alətlərin,
partlayıcı və pirotexniki vasitələrin istehsalı
və satışı – 2023-cü il martın 1-dən 5 il
müddətinə;[1009]
164.1.57. lotereya
biletlərinin satıcısı ilə bağlanmış
müqavilə əsasında və ya onun
tapşırığı əsasında lotereya
biletlərinin bütün mərhələlərdə agent
qaydasında satışının həyata
keçirilməsi üzrə xidmətlərin
göstərilməsi;[1010]
164.1.58. özəl
baytarlıq xidmətlərinin göstərilməsi;[1011]
164.1.59. vəkillər və vəkil
qurumları tərəfindən order markasının
əldə edilməsi ilə bağlı Azərbaycan
Respublikasının Vəkillər Kollegiyasına edilən
ödənişlər; (vəkillər
və vəkil qurumları tərəfindən order
markasının əldə edilməsi
ilə bağlı “Vəkillər
və vəkillik fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa ediləcək dəyişikliklərlə eyni gündə qüvvəyə minir)[1012]
164.1.60. siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş əsas
vəsaitlərin idxalı;
164.1.61. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun)
təsdiqedici sənədi əsasında müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) yenidən qurulması layihəsi
çərçivəsində avadanlıqların və
ehtiyat hissələrinin idxalı – 2023-cü il yanvarın
1-dən 3 il müddətinə;
164.1.62. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqanın (qurumun) verdiyi təsdiqedici sənəd
əsasında svop əməliyyatları
çərçivəsində xam neftin və təbii
qazın idxalı -2024-cü il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə.[1013]
164.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı konkret sahənin inkişafını təmin
etməklə konkret dövr üçün
nəzərdə tutulan, istehsal ehtiyaclarını yerli xammal
hesabına ödəmək mümkün olmadıqda, istehsal
təyinatlı xammal və müasir texnologiyanı təmin
edən avadanlıqların idxalını ƏDV-dən azad
edə bilər.[1014]
Qeyd: Bu Məcəllənin 164.1.37-ci maddəsinin
müddəaları kəsilmə və dondurulma
əməliyyatlarına məruz qalan heyvan və quş
ətləri istisna olmaqla, emal əməliyyatlarına
məruz qalan heyvan və quş ətinə
münasibətdə tətbiq edilmir.[1015]
Maddə 165. Verginin sıfır (0)
dərəcəsi ilə tutulması
165.1. Aşağıdakı
işlərin görülməsinə, xidmətlərin
göstərilməsinə və əməliyyatların
aparılmasına görə ƏDV sıfır (0) dərəcəsi
ilə tutulur:[1016]
165.1.1.
Azərbaycan Respublikasında akkreditə edilmiş
beynəlxalq təşkilatların və xarici
Ölkələrin diplomatik və konsulluq
nümayəndəliklərinin rəsmi istifadəsi,
həmçinin bu nümayəndəliklərin müvafiq
statuslu Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı olmayan diplomatik və inzibati-texniki
işçilərinin, o cümlədən onlarla yaşayan
ailə üzvlərinin şəxsi istifadəsi
üçün nəzərdə tutulan mallar və
xidmətlər;[1017]
165.1.2.
qrant
müqaviləsi (qərarı) əsasında xaricdən
alınan qrantlar hesabına
malların idxalı, qrant üzrə resipiyentlərə
malların təqdim edilməsi, işlərin
görülməsi və xidmətlərin
göstərilməsi;[1018]
165.1.3.
malların (o
cümlədən əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
ərazisində bu Məcəllənin 165.3-cü
maddəsinə uyğun olaraq əlavə dəyər
vergisinin qaytarılması qaydasında satıcı kimi
qeydiyyata alınmış vergi ödəyicilərindən
əldə edilmiş istehsal yaxud kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan malların) və bu Məcəllənin
168.1.5-ci maddəsində göstərilmiş
xidmətlərin ixracı;[1019]
165.1.4.
beynəlxalq poçt xidmətləri istisna olmaqla,
beynəlxalq və tranzit yük və sərnişin
daşınması, habelə tranzit yük
daşınması ilə bilavasitə bağlı yük
aşırılma xidməti. Beynəlxalq və tranzit
uçuşlarla bilavasitə bağlı olan işlərin
görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi, habelə beynəlxalq və tranzit
yük daşınması ilə bağlı ekspeditor
xidmətlərinin göstərilməsi;[1020]
165.1.5.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankına
qızıl və digər qiymətlilərin
göndərilməsi.
165.1.6.
Çıxarılmışdır.[1021]
165.1.7. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarına əsasən yaradılan
sənaye parkında müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi fəaliyyətlə məşğul
olan sənaye parkının rezidentinə podratçı
tərəfindən, podratçıya isə onunla birbaşa
müqavilə bağlamış subpodratçı tərəfindən
həmin fəaliyyətin məqsədləri
üçün malların təqdim edilməsi,
işlərin görülməsi və xidmətlərin
göstərilməsi - 2016-cı il mayın 1-dən 5 il
müddətinə;[1022]
165.1.8. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2020 Futbol
çempionatının oyunları ilə əlaqədar UEFA
və onun yaratdığı hüquqi şəxslər,
habelə bu fəaliyyət çərçivəsində
UEFA tərəfindən cəlb edilmiş qeyri-rezident fiziki
şəxslər tərəfindən malların təqdim
edilməsi, işlər görülməsi və
xidmətlər göstərilməsi;[1023]
165.1.9. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada malların
ixrac qeydi ilə satışı;[1024]
165.1.10.
müəssisənin nizamnamə fonduna (kapitalına)
pay şəklində
əsas vəsaitin qoyulması
(əsas vəsaitin pay şəklində qoyuluşu,
onun müqabilində
bilavasitə digər əmlakın
əldə edilməsi ilə əlaqədar olmadıqda).[1025]
165.2.
Bu Məcəllənin 165.1.1-ci maddəsi üzrə
sıfır (0) dərəcəsi ilə ƏDV o
ölkələrə münasibətdə tətbiq edilir ki,
həmin ölkələr tərəfindən 165.1.1-ci maddəsində
göstərilən işlərə, xidmətlərə
və əməliyyatlara görə ƏDV sıfır (0)
dərəcəsi ilə tətbiq edilsin.[1026]
165.3. Əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
ərazisində alınmış, istehsal yaxud kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan mallara görə
ödənilmiş ƏDV-nin qaytarılması qaydası
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir.[1027]
165.4. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş qaydada təşkil edilən ticarət
festivalları dövründə fiziki şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
ərazisində alınmış, istehsal yaxud kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan mallara görə ödənilmiş ƏDV-nin
qaytarılması qaydası müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilir. [1028]
165.5. Fiziki şəxs olan
istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının ərazisində pərakəndə
ticarət və ya ictimai iaşə fəaliyyəti
göstərən şəxslərdən alınmış
mallara (neft və qaz məhsulları, avtomobillər, alkoqollu
içkilər və tütün məmulatları istisna
olmaqla), habelə tibb müəssisələri və özəl tibbi praktika ilə məşğul olan fiziki şəxslər tərəfindən
göstərilən tibbi xidmətlərə görə
ödənilmiş ƏDV-nin qaytarılması
qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) müəyyən edir. Bu
maddəyə uyğun olaraq qaytarılan məbləğ
nağdsız qaydada ödənilmiş ƏDV-nin 17,5 faizini,
nağd qaydada ödənilmiş ƏDV-nin 5 faizini
təşkil edir. Ödənilmiş ƏDV-nin bu maddə
ilə müəyyən olunmuş hissəsinin
qaytarılması zamanı təqdim edilən
nəzarət-kassa aparatının çeki bu
Məcəllənin 50.8-ci maddəsinin
tələblərinə cavab verməlidir. [1029]
165.6. Fiziki şəxs olan
istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının ərazisində bina tikintisi
fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslərdən nağdsız qaydada alınmış
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinə görə ödənilmiş ƏDV-nin
qaytarılması şərtlərini və qaydasını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) təsdiq edir. Bu maddəyə uyğun olaraq
qaytarılan məbləğ ödənilmiş ƏDV-nin 30
faizini təşkil edir. Fiziki şəxs olan
istehlakçılar eyni binadan bir və ya bir neçə
yaşayış və (və ya) qeyri-yaşayış
sahələrini aldıqda, ƏDV-nin qaytarılması
alınmış yaşayış sahəsinin 500 kvadratmetr
və qeyri-yaşayış sahəsinin 500 kvadratmetrdən
çox olmayan hissəsinə mütənasib
ödənilmiş ƏDV-yə tətbiq edilir. [1030]
Maddə 166. Vergi tutulan
əməliyyatların aparıldığı vaxt
166.1. Bu maddədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, vergi tutulan əməliyyatın
vaxtı təqdim edilən mallar (işlər və
xidmətlər) üçün ödəmənin
aparıldığı vaxtdır. Ödəmə
aşağıdakı vaxtda aparılmış
sayılır: [1031]
166.1.1. bu
Məcəllənin 16.1.8-ci maddəsində
göstərilən, nəzarət-kassa aparatı tətbiq
edilməli olan fəaliyyət növləri istisna olmaqla
digər fəaliyyət növləri üzrə nağd
pul vəsaitini aldığı, nağdsız
ödəmədə isə pul vəsaitinin onun bank və
digər ödəniş hesabına və ya
sərəncamçısı ola biləcəyi hesaba, yaxud
göstərilən vəsaiti almaq hüququna malik
olacağı hesaba daxil olduğu vaxt;[1032]
166.1.1-1. bu
Məcəllənin 16.1.8-ci maddəsində
göstərilən, nəzarət-kassa aparatı tətbiq
edilməli olan fəaliyyət növləri üzrə
ödənişlə (nağd və ya nağdsız)
bağlı nəzarət-kassa aparatı çekinin
vurulduğu tarix;[1033]
166.1.2. qarşılıqlı hesablaşmalar
aparıldıqda öhdəliyin ləğv edildiyi və ya
ödənildiyi vaxt;
166.1.3. malların (işlərin, xidmətlərin)
təqdim edilməsi üzrə yaranan debitor borclar üzrə
– iddia müddətinin bitdiyi vaxt;
166.1.4. natura şəklində aparıldıqda,
habelə barter edildikdə – aktivlərin əldə edildiyi
(barter edildiyi) vaxt;
166.1.5. əvəzsiz təqdim edildiyi hallarda
təqdimetmənin həyata keçirildiyi vaxt;
166.1.6. tələb hüququ güzəşt
edildikdə – güzəşt edilən məbləğ
üzrə tələb hüququnun güzəşt edildiyi
vaxt.
166.2. Bu Məcəllənin 159.5-ci maddəsi tətbiq
edildikdə, malların (işlərin, xidmətlərin)
qeyri-kommersiya məqsədləri üçün verildiyi
vaxt, malların itməsi, əskik gəlməsi, xarab
olması, tam amortizasiya olunmadan uçotdan silinməsi və
ya oğurlanması baş verdiyi vaxt (gün) vergi tutulan
əməliyyatın vaxtı sayılır.
166.3. Bu
Məcəllənin 159.6-cı
maddəsi tətbiq edildikdə, vergi tutulan əməliyyatın
(o cümlədən
malların
(işlərin,
xidmətlərin) təqdim edilməsi üzrə
yaranan debitor borclar üzrə)
vaxtı
ləğvetmənin
qüvvəyə
minməsindən bilavasitə əvvəlki vaxt (gün)
sayılır.[1034]
166.4. Vergi ödəyicisi tərəfindən
təqdim edilən və dəyəri
ödənilməyən mallar (işlər, xidmətlər)
üzrə həmin malların (işlərin, xidmətlərin)
alıcısı tərəfindən malları
(işləri, xidmətləri) təqdim edən vergi
ödəyicisinə borc vəsait verildikdə, ƏDV tutulan
əməliyyatın vaxtı aşağıdakı vaxt hesab
edilir:
166.4.1. mallar (işlər, xidmətlər) təqdim
edildikdən sonra verilmiş borclar üzrə (kredit
təşkilatları və bank əməliyyatları aparan
şəxslər tərəfindən verilmiş borclar istisna
olmaqla) – borcun verildiyi vaxt;
166.4.2. mallar (işlər, xidmətlər) təqdim
edilənədək verilmiş borclar üzrə (kredit
təşkilatları və bank əməliyyatları aparan
şəxslər tərəfindən verilmiş borclar istisna
olmaqla) – malların (işlərin, xidmətlərin) təqdim
edildiyi vaxt.
166.5. Vergi tutulan əməliyyat üzrə iki və
ya daha çox ödəmə aparılırsa, hər
ödəmə ödəniş miqdarında ayrıca
əməliyyat sayılır.
166.6. Ödəmə malların (işlərin,
xidmətlərin) təqdim edilməsinədək həyata
keçirildikdə, vergi tutulan əməliyyatın vaxtı
ödəmənin həyata keçirildiyi vaxt sayılır.
Vergi tutulan əməliyyat üçün iki və ya daha
çox ödəmə aparılırsa, hər
ödəmə ödəniş miqdarında ayrıca əməliyyat
üçün həyata keçirilmiş sayılır. Alınmış
avans ödəmələri üzrə elektron qaimə-faktura
verilməsinə yol verilmir. [1035]
166.7. Bu maddənin məqsədləri
üçün ödəmə dedikdə, təqdim
edilmiş malların (işlərin, xidmətlərin)
ƏDV-siz dəyərinin və ya ƏDV
məbləğinin ödənilməsi
nəzərdə tutulur. [1036]
Maddə 167. Malların təqdim edildiyi
yer
Malların təqdim edilməsi
onların verildiyi yerdə həyata keçirilir. Malların
göndərilməsi şərtlərində malların yola
salınması və ya nəql edilməsi nəzərdə
tutulursa, təqdim edildiyi yer onların yola salınmasına
və ya nəql edilməsinə başlandığı yer
sayılır. Lakin malları göndərən tərəf onları
qurursa və ya quraşdırırsa, təqdim edilmə
malların qurulduğu və ya
quraşdırıldığı yer sayılır.
Maddə 168. İşlərin
görüldüyü və ya xidmətlərin
göstərildiyi yer
168.1. Bu fəsilin
məqsədləri üçün işlərin
görüldüyü və ya xidmətlərin
göstərildiyi yer aşağıdakılar sayılır:[1037]
168.1.1.
daşınmaz əmlakın olduğu yer - işlər
(xidmətlər) bilavasitə bu əmlakla
bağlıdırsa. Bu cür işlərə
(xidmətlərə) tikinti, tikinti-quraşdırma, təmir,
bərpa işləri, daşınmaz əmlakla bağlı
agent və ekspert xidmətləri və digər analoji
işlər (xidmətlər) aiddir;[1038]
168.1.2.
işlərin faktiki görüldüyü (xidmətlərin
faktiki göstərildiyi) yer - bunlar daşınan əmlakla
bağlıdırsa;
168.1.3.
xidmətlərin faktiki göstərildiyi yer - xidmətlər
mədəniyyət, incəsənət, təhsil,
bədən tərbiyəsi və ya idman sahəsində, yaxud
digər analoji fəaliyyət sahələrində
göstərilirsə;
168.1.4.
nəqletmənin faktiki həyata keçirildiyi yer -
işlər (xidmətlər) bu nəqletmə ilə
bağlıdırsa;
168.1.5.
işlərin və ya xidmətlərin
alıcısının yerləşdiyi və ya qeydiyyatda
olduğu, təsis edildiyi, işlər və ya
xidmətlər alıcının daimi nümayəndəliyi
ilə bilavasitə bağlı olduğu halda həmin daimi
nümayəndəliyin olduğu yer. Bu maddənin
müddəaları aşağıdakı
xidmətlərə tətbiq edilir:[1039]
patentlərin, lisenziyaların,
ticarət markalarının, müəlliflik və digər
analoji hüquqların mülkiyyətə verilməsi və
ya güzəşt edilməsi, o cümlədən istifadəyə
verilməsi; [1040]
məsləhət, hüquq,
mühasibat, mühəndis və ya reklam xidmətlərinin,
həmçinin məlumatların işlənilməsi
üzrə xidmətlərin və digər analoji xidmətlərin
göstərilməsi;
işçi qüvvəsinin təchiz edilməsi üzrə xidmətlərin
göstərilməsi (işçilər bu xidmətlərin
alıcısının fəaliyyət göstərdiyi
yerdə işlədikləri halda); [1041]
daşınan əmlakın
icarəyə verilməsi (nəqliyyat
müəssisələrinin nəqliyyat vasitələri istisna
olmaqla);
müqavilənin əsas
iştirakçısı adından bu maddədə
göstərilən xidmətlərin yerinə yetirilməsi
üçün hüquqi və ya fiziki şəxsi cəlb
edən agentin xidmət göstərməsi;
telekommunikasiya xidmətlərinin
göstərilməsi (siqnalların, sənədlərin,
şəkillərin və ya səsin, yaxud istənilən
xarakterli informasiyanın teleqraf, radio, optik və ya digər
elektromaqnit sistem vasitəsilə alınması,
yayılması, ötürülməsi, o cümlədən
bu cür ötürmə, alma və ya yayım
hüquqlarının təqdim edilməsi və ya
alınması);
radio və televiziya yayımı,
poçt rabitəsi xidmətlərinin göstərilməsi;
kompüter, internet və digər
elektron şəbəkələr, elektron poçt və
digər oxşar vasitələrlə xidmətlərin
göstərilməsi, yaxud bu cür şəbəkələrdən
və ya xidmətlərdən istifadə hüququnun
verilməsi;[1042]
elektron ticarətin satıcıları
(təchizatçıları) tərəfindən
işlərin və xidmətlərin təqdim edilməsi,
habelə elektron qaydada təşkil olunan lotereyaların, (o cümlədən virtual
lotereyaların), idman mərc oyunlarının, digər
yarışların və müsabiqələrin
keçirilməsi.[1043]
168.1.6.
işi yerinə yetirən və ya xidmət
göstərən şəxsin fəaliyyəti həyata
keçirdiyi yer.
168.2. Bu Məcəllənin 168.1-ci
maddəsi tətbiq edildikdə, birdən çox
maddədə sadalanan işlərin görüldüyü
və ya xidmətlərin göstərildiyi yer bu maddələrin
sıra üzrə birincisi ilə
müəyyənləşdirilir.
Maddə 169. Qeyri-rezidentlərin
vergiyə cəlb edilməsi
169.1. ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyata alınmayan qeyri-rezident Azərbaycan
Respublikasının ərazisində bu Məcəllənin
169.2-ci və ya 169.5-ci maddələrində adı
çəkilən vergi agenti üçün xidmət
göstərirsə və ya iş görürsə (o cümlədən elektron ticarət
qaydasında Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda otel xidmətlərinin və
aviabiletlərin sifarişi üzrə xidmətlər istisna
olmaqla, işlərin görülməsi və
xidmətlərin göstərilməsi), bu fəslin məqsədləri
üçün işlərin görülməsi və ya
xidmətlərin göstərilməsi bu maddəyə
uyğun olaraq vergiyə cəlb olunur.[1044]
169.2.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata
alınan hər hansı şəxs bu maddənin
məqsədləri üçün vergi agenti sayılır.
169.3. Bu Məcəllənin 169.1-ci maddəsi
tətbiq edildikdə, vergi tutulan əməliyyatın vaxtı
ödəmənin həyata keçirildiyi vaxt sayılır.
Ödəmə əməliyyatın həyata
keçirilməsinədək aparıldıqda, vergi tutulan
əməliyyat ödəmə həyata keçirildikdə
aparılmış sayılır. Verginin məbləği bu
Məcəllənin 173.1-ci maddəsinin müddəalarına
uyğun olaraq vergi dərəcəsinin qeyri-rezidentə
ödənməli olan məbləğə (ƏDV
nəzərə alınmadan) tətbiq edilməsi yolu ilə
müəyyənləşdirilir.[1045]
ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyata alınmayan qeyri-rezidentə elektron
ticarət qaydasında işlərin və xidmətlərin
təqdim edilməsinə görə vergi orqanlarında
uçotda olmayan şəxslər tərəfindən
ödənişlər aparılarkən bu maddə ilə
müəyyən edilmiş qaydada qeyri-rezidentə
ödənilməli olan məbləğə ƏDV
hesablanmalı və ödənilməlidir. [1046]
Elektron ticarət qaydasında işlərin və
xidmətlərin alıcısı, habelə Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənarda elektron qaydada
təşkil olunan lotereyaların (o cümlədən virtual
lotereyaların), idman mərc oyunlarının, digər
yarışların və müsabiqələrin
iştirakçısı vergi orqanlarında uçotda olmayan
şəxs olduqda ödənişi aparan yerli ödəniş
xidməti təchizatçısı və xarici
ödəniş xidməti təchizatçısının
Azərbaycan Respublikasındakı filialları
tərəfindən hesablanan ƏDV alıcının
vəsaiti hesabına büdcəyə ödənilir.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata
alınmış yerli ödəniş xidməti
təchizatçısı və xarici ödəniş
xidməti təchizatçısının Azərbaycan
Respublikasındakı filialları tərəfindən vergi
orqanlarında uçotda olmayan şəxsdən tutulmuş
ƏDV əvəzləşdirilmir.[1047]
169.4.
Vergi agenti ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyatdan keçmişdirsə, hesablanan vergi,
əməliyyatın aparıldığı ay
üçün ƏDV-nin bəyannaməsi verilərkən
ödənilir. Hesablanan verginin ödənilməsini təsdiq
edən ödəmə sənədi bu Məcəllənin
175-ci maddəsinin müddəalarına uyğun olaraq vergi
agentinə ƏDV-nin məbləğini
əvəzləşdirmək hüququnu verən elektron qaimə-fakturadır.[1048]
169.5.
Vergi agenti ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyatdan keçməmişdirsə, o hesablanan vergini bu
maddəyə uyğun olaraq qeyri-rezidentə ödəmə
verildikdən sonra 7 gün ərzində ödəməyə
və növbəti ayın 20-dək müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş formada ƏDV bəyannaməsi verməyə
borcludur. Bu Məcəlləyə uyğun olaraq vergi agentinin
qeyri-rezidentə ödənilməli olan məbləğ
ƏDV-nin hesablanması üzrə əməliyyatları
vergi agentinin ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyata alınmasına görə
müəyyənləşdirilən vergi tutulan
əməliyyatlarına aid edilmir. Vergi agenti qeyri-rezidentə
ödənilməli olan məbləğə ƏDV-ni
hesablayaraq büdcəyə ödədikdə,
ödəniş sənədlərində vergini
qeyri-rezidentdə ödədiyi məbləğdən
hesabladığı barədə müvafiq qeyd
aparmalıdır.[1049]
169.6.
Qeyri-rezidentə məxsus əmlak vergi agentinə
icarəyə verilmək üçün idxal edildikdə,
əmlakın sahibi olan qeyri-rezidentin icazəsi ilə vergi
agenti idxaldan ödənilmiş vergidən ƏDV-nin
məbləğinin əvəzləşdirilməsini
tələb edə bilər. Bu halda vergi agenti vergi
ödəyicisi sayılır və sonradan əmlakı
təqdim edərkən (onun ixracı istisna edilməklə)
ƏDV-nin ödənilməsi üçün cavabdehdir.
169.7.
Vergi agenti qeyri-rezidentə ödəmə verilən aydan
sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq ƏDV-nin hesablanması
barədə vergi orqanına müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi formada bəyannamə
təqdim etməlidir.[1050]
169.8.
Bu Məcəllənin 33.8-1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan qaydada uçota
alınan
qeyri-rezident tərəfindən bu fəslin
məqsədləri üçün
işlərin
və xidmətlərin göstərilməsi
bu maddəyə uyğun
olaraq vergiyə cəlb edilmir və bu əməliyyatlar üzrə
yaranan vergi öhdəliyi qeyri-rezident şəxs
tərəfindən bu Məcəlləyə uyğun
olaraq hesablanıb
ödənilir.[1051]
Maddə 170. İdxalın vaxtı
Gömrük qanunvericiliyinə
uyğun olaraq mallara gömrük rüsumları tutulduğu
vaxt malların idxal edilməsi vaxtı sayılır.
Əgər idxal olunan mallar gömrük rüsumlarından
azad edilirsə, malların idxal edilməsi vaxtı onların
gömrük xidmətinin nəzarətindən
çıxdığı vaxt sayılır.
Maddə 171. Qarışıq
əməliyyatlar
171.1. Mallar
göndərilməsinə, işlər
görülməsinə və ya xidmətlər
göstərilməsinə yardımçı xarakter
daşıyan mallar göndərilməsi, işlər
görülməsi, xidmətlər göstərilməsi
onların bir hissəsi sayılır.
171.2.
İxracatçının malların idxalına
yardımçı xarakter daşıyan işlər
görməsi və ya xidmətlər göstərməsi
malların idxalının bir hissəsi sayılır.
171.3. Müstəqil
elementlərdən ibarət əməliyyat
bölünərkən vergiyə cəlb edilən və
ƏDV-dən azad olan əməliyyatlara ayrılırsa, onlara
ayrı-ayrı əməliyyatlar kimi baxılır.
Maddə 172. Agentin həyata
keçirdiyi əməliyyatlar
172.1. Digər şəxsin
(vəkalət verən) agenti (vəkalət alan) olan
şəxs tərəfindən mallar göndərilməsi,
işlər görülməsi və ya xidmətlər göstərilməsi
vəkalət verənin həyata keçirdiyi əməliyyat
sayılır.
172.2.
Bu Məcəllənin 172.1-ci maddəsi agentin vəkalət
verənə göstərdiyi xidmətlərə tətbiq
edilmir.
172.3.
Bu Məcəllənin 172.1-ci maddəsi rezident olmayan və
Azərbaycan Respublikasında ƏDV-nin ödəyicisi kimi
qeydiyyatdan keçməmiş şəxsin rezident agentinin
Azərbaycan Respublikasına mallar göndərməsinə
tətbiq edilmir. Belə hallarda, ƏDV-nin məqsədləri
üçün malların göndərilməsi agent
tərəfindən həyata keçirilən əməliyyat
sayılır.
Turist agentlərinin xidmətləri,
komisyon qaydada satış, işlənmiş malların
satışı və ümumi qaydalara əsasən vergitutma
bazasının müəyyənləşdirilməsi
çətin olan digər sahələr üzrə
ödənilməli olan ƏDV-nin məbləği bu
maddə ilə müəyyənləşdirilir.[1052]
172.4.
Digər şəxsin agent vasitəsilə həyata
keçirdiyi əməliyyatlar üzrə ƏDV-nin vergitutma
bazası aşağıdakı kimi
müəyyənləşdirilir:
172.4.1.
Digər şəxs agent vasitəsilə malları təqdim
etdikdə, işlər gördükdə və ya
xidmətlər göstərdikdə, həmin malların
(işlərin, xidmətlərin) dəyəri vergi tutulan
əməliyyatların dəyəri və vergitutma bazası
hesab edilir.
Agent
tərəfindən göstərilən xidmətlərə
görə ona ödənilən haqlar (mükafatlar) agentin
vergi tutulan əməliyyatlarına daxil edilməklə
yanaşı, digər şəxsin gəlirdən
çıxılan xərclərinə aid edilir.
Agentin
digər şəxsdən aldığı elektron qaimə-faktura ona ƏDV məbləğini
əvəzləşdirmək hüququ vermir. [1053]
172.4.2. Digər şəxs (vəkalət verən)
üçün vergi tutulan əməliyyatların vaxtı bu
Məcəllənin 166-cı maddəsi ilə
müəyyən edilən vaxtdır. Digər şəxs
(vəkalət verən) tərəfindən malların
agentə təhvil verilməsi bu məqsəd
üçün nəzərdə tutulan elektron
qaimə-faktura ilə rəsmiləşdirilir.[1054]
172.4.3. Agent ƏDV üzrə vergi
ödəyicisi olduqda, digər şəxsə (vəkalət
verənə) göstərdiyi xidmətlərə görə
elektron qaimə-faktura verir. Elektron qaimə-faktura ƏDV
ödəyicisi olan digər şəxs (vəkalət
verən) tərəfindən agentə ödənilmiş
ƏDV-ni əvəzləşdirmək hüququ verir. [1055]
Agent ƏDV-nin məqsədləri üçün
qeydiyyatda olduğu halda digər şəxsdən
(vəkalət verəndən) qəbul etdiyi mallar
(işlər, xidmətlər) üçün həmin
malların (işlərin, xidmətlərin)
alıcılarına bu Məcəllənin 71-1.5.5-ci
maddəsində nəzərdə tutulan elektron qaimə-faktura
verir. Həmin elektron qaimə-faktura bu Məcəllənin
175-ci maddəsinə uyğun olaraq ödənilmiş
ƏDV-nin əvəzləşdirilməsinə əsas verir.
Agent ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatda
olmadıqda, alıcı tərəfindən
alınmış malların (işlərin, xidmətlərin)
dəyəri digər şəxsin (vəkalət verənin)
hesabına nağdsız qaydada, ƏDV məbləği
ƏDV-nin depozit hesabına ödənildiyi halda agent
tərəfindən həmin malların (işlərin, xidmətlərin)
alıcısına verilmiş elektron qaimə-faktura
ödənilmiş ƏDV-nin
əvəzləşdirilməsinə əsas verir. Bu zaman
malların (işlərin, xidmətlərin) alıcısı
agentdən aldığı elektron qaimə-faktura
əsasında digər şəxsə (vəkalət
verənə) malların (işlərin, xidmətlərin)
dəyərini nağdsız qaydada, ƏDV məbləğini
ƏDV-nin depozit hesabına ödəməklə
ödənilmiş ƏDV məbləğini
əvəzləşdirir.
172.4.4.
Agent üçün vergitutma bazası onun digər
şəxslərə malların təqdim edilməsi
(işlərin görülməsi, xidmətlərin
göstərilməsi) üzrə göstərdiyi
xidmətlərin dəyəri, vergi tutulan
əməliyyatların vaxtı bu Məcəllənin 166-cı
maddəsi ilə müəyyən edilən vaxt, vergi tutulan əməliyyatların
dəyəri isə onun digər şəxsdən almalı
olduğu (aldığı) haqdır (mükafatdır).[1056]
172.5.
Digər şəxsin agent vasitəsilə həyata
keçirdiyi əməliyyatlarda ƏDV hesablanmasının
sahəvi xüsusiyyətləri aşağıdakı qaydada
müəyyənləşdirilir:
172.5.1.
Lotereya keçirən şəxs üçün vergi tutulan
əməliyyatların dəyəri lotereyaların
satışından əldə olunan məbləğdən
uduş fondunun məbləği çıxıldıqdan
sonra qalan məbləğ hesab edilir.[1057]
172.5.2.
Lotereyaların keçirilməsi şərtlərinə
uyğun olaraq uduş fondu tam və ya qismən mallardan
ibarət olduqda, lotereya keçirən şəxs
tərəfindən uduş fondu üçün
alınmış mallara görə ödənilmiş ƏDV
məbləği əvəzləşdirilmir.[1058]
172.5.3.
Azərbaycan Respublikası ərazisindən digər
ölkələrə keçən marşrutlar üzrə
turist xidmətləri göstərən şəxslər
üçün turist xidmətlərinin (Azərbaycan
Respublikası ərazisindən kənarda göstərilən
xidmətlər istisna olmaqla) dəyəri, turist
vərəqələrini təqdim edən şəxslər
(agentlər) üçün isə bu təqdimetmə
üzrə göstərilən xidmətlərin dəyəri
vergitutma bazası hesab edilir.
172.5.4.
Malların komisyon qaydada satışı zamanı komitent
üçün vergitutma bazası komisyonçuya verilmiş
malların dəyəridir (komisyon haqları
çıxılmadan).
172.5.5.
Komisyonçunun komitentdən aldığı elektron qaimə-faktura komisyonçuya ƏDV
məbləğini əvəzləşdirmək hüququ
vermir. [1059]
172.5.6.
Komisyonçu komissiyaya götürdüyü malların
dəyərinə ƏDV daxil edilib-edilməməsindən
asılı olmayaraq, malların alıcısına elektron
vergi hesab-fakturasını verə bilməz. [1060]
172.5.7.
Komitent qeyri-rezident olduqda, bu Məcəllənin 172.3-cü
maddəsinə əsasən malların komissiya qaydasında
satışı üzrə əməliyyatlar agentin, yəni
komisyonçunun apardığı əməliyyatlar hesab
edilir.
Bu
halda komisyonçu üçün vergitutma bazası komisyon
qaydasında satdığı malların dəyəri,
habelə komitentə göstərdiyi xidmətlərin
dəyəri hesab edilir. Komisyonçunun vergi tutulan
əməliyyatının dəyəri komisyon qaydasında
satılan mallar üzrə komitentin müəyyən etdiyi
satış qiyməti (ƏDV-siz) və komitentə
göstərdiyi xidmətlər üzrə komitentdən
almalı olduğu (aldığı) xidmət haqqıdır
(mükafatdır).
Komisyonçu üçün vergi tutulan
əməliyyatın vaxtı bu Məcəllənin 166-cı
maddəsi ilə müəyyən edilən vaxt
sayılır.[1061]
Komisyonçu
idxal olunmuş mallara görə gömrük orqanlarına
ƏDV ödəmişdirsə, bu ödəmənin
yerinə yetirildiyini təsdiq edən sənədlər
ƏDV ödəyicisi olan komisyonçuya həmin ƏDV
məbləğinin əvəzləşdirmək hüququ
verir. Komisyonçu vergi ödəyicisi olduqda, komissiya
qaydasında təqdim etdiyi mallara ümumi qaydada ƏDV
tətbiq etməlidir.
Komisyon
qaydasında idxal olunmuş mallar ƏDV ödəyicisi olan
komisyonçu tərəfindən satılmadan tam və ya
qismən komitentin tapşırığı ilə
Azərbaycan Respublikası ərazisində başqa
şəxsə verildikdə, gömrük orqanlarına
ödənilmiş ƏDV-nin əvəzləşdirilən
məbləğinin malların satılmayan hissəsinə
düşən məbləği komisyonçu
tərəfindən büdcəyə hesablanmalıdır.
172.5.8.
Digər şəxsin agent vasitəsilə həyata
keçirdiyi əməliyyatlar üzrə vergi tutulan
əməliyyatların aparıldığı vaxt,
büdcəyə ƏDV-nin hesablanması, büdcəyə
ödəmələr müəyyən edilərkən
ƏDV-nin əvəzləşdirilməsi və elektron qaimə-fakturaların tətbiqi, bu maddənin
müddəaları nəzərə alınmaqla, bu
Məcəlləyə uyğun olaraq ümumi qaydada
müəyyənləşdirilir.[1062]
172.6. ƏDV ödəyicisi olan
şəxslər tərəfindən bu maddədə
göstərilən əməliyyatlardan başqa digər
əməliyyatlar da həyata keçirildikdə, həmin
əməliyyatların uçotu ayrıca aparılır.[1063]
Maddə 173. ƏDV-nin
dərəcəsi
173.1.
ƏDV-nin dərəcəsi hər vergi tutulan
əməliyyatın və hər vergi tutulan idxalın
dəyərinin 18 faizidir.
173.2. Vergi tutulan dövriyyə
hesabat dövrü ərzində vergi tutulan
əməliyyatların ümumi dəyərindən
ibarətdir.
Maddə 174. Vergi tutulan
dövriyyədən büdcəyə ödənilməli
olan ƏDV
174.1. Bu Məcəllənin
166-cı maddəsinə uyğun olaraq hesabat dövrü
ərzində vergi tutulan dövriyyədən
büdcəyə ödənilməli olan ƏDV-nin
məbləği bu Məcəllənin 173.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq vergi tutulan dövriyyədən
hesablanan verginin məbləği ilə bu
Məcəllənin 175-ci maddəsinə uyğun olaraq əvəzləşdirilməli
olan verginin məbləği arasındakı fərqlə
müəyyən olunur.
174.2. Bu Məcəllənin
163-cü maddəsində göstərilən hallarda
ödənilməli olan ƏDV-nin məbləği vergi
ödəyicisinin bəyannamədə göstərdiyi ƏDV-nin
məbləğindən artıq olduqda, artıq
məbləğ bu Məcəllənin 163.1-ci
maddəsində göstərilən halların
yarandığı hesabat dövrü ərzində
ödənilməli olan ƏDV sayılır və bu
Məcəllənin 174.1-ci maddəsinə uyğun olaraq
hesabat dövrü ərzində ödənilməli olan
verginin məbləğinə əlavə edilir.
174.3. Azərbaycan Respublikası
ərazisində istehsal olunan kənd təsərrüfatı
məhsullarının pərakəndə satışı
zamanı tətbiq olunmuş ticarət əlavəsindən
ƏDV hesablayan pərakəndə ticarət fəaliyyəti
ilə məşğul olan vergi ödəyiciləri həmin
malların uçotunu ayrıca aparır. Belə uçot aparılmadıqda,
bu Məcəllənin digər maddələrində
göstərilən müddəalardan asılı olmayaraq
həmin malların pərakəndə satışı
zamanı ƏDV ümumi dövriyyədən hesablanır.[1064]
174.4. 2022-ci ilin yanvarın 1-dən
əldə edilmiş kənd təsərrüfatı
məhsullarının (yerli və xarici mənşəli)
alışı elektron qaimə-faktura, idxal gömrük bəyannaməsi
və bu bəyannamə ilə bağlı hesab-faktura (invoys),
habelə elektron alış aktı ilə, topdan və
pərakəndə satışı müvafiq olaraq elektron
qaimə-faktura və nəzarət kassa-aparatının
çeki ilə rəsmiləşdirildiyi halda bu
maddədə göstərilən tarixdən 3 il
müddətində ƏDV ticarət əlavəsindən
hesablanır. Kənd təsərrüfatı
məhsullarının alışı elektron qaimə-faktura,
idxal gömrük bəyannaməsi və bu bəyannamə
ilə bağlı hesab-faktura (invoys), habelə elektron
alış aktı ilə, topdan və pərakəndə
satışı müvafiq olaraq elektron qaimə-faktura və
nəzarət kassa-aparatının çeki ilə
rəsmiləşdirilmədikdə ƏDV ümumi
dövriyyədən hesablanır.[1065]
174.5. Tibb müəssisələrinin və
özəl tibbi praktika ilə məşğul olan fiziki
şəxslərin hesabat dövrü ərzində
əhaliyə göstərilən tibbi xidmətlər
üzrə nağdsız qaydada POS-terminal vasitəsilə
aparılan ödəmələr əsasında formalaşan
dövriyyəsinin 50 faizi 2024-cü il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə onun vergi tutulan ümumi
dövriyyəsindən çıxılır. Nağdsız
ödəmələr nəzarət-kassa aparatına vahid
əməliyyat sistemində inteqrasiya edilmiş POS-terminal
vasitəsilə aparılmalıdır.[1066]
Maddə 175. Büdcəyə
ödəmələr müəyyən edilərkən
əvəzləşdirilən ƏDV
175.1. Bu maddədə başqa hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, ƏDV tutulan
əməliyyatlar üçün malların (işlərin,
xidmətlərin) alışı zamanı ödənilmiş
ƏDV məbləği əməliyyatın dəyəri
alıcının bank və digər ödəniş
hesabından həmin malları (işləri,
xidmətləri) təqdim edən şəxsin bank və
digər ödəniş hesabına, ƏDV məbləği
ƏDV-nin depozit hesabına ödənildikdə
əvəzləşdirilir. Bu maddənin məqsədləri
üçün malların (işlərin, xidmətlərin)
barter edilməsi, təqdim
edilmiş malların (işlərin, xidmətlərin)
dəyəri üzrə yaranmış maliyyə
öhdəliklərinin qarşılıqlı
şəkildə əvəzləşdirilməsi və ya
notariusun depozit hesabı vasitəsilə həyata
keçirilən əməliyyatlar üzrə
əməliyyatın dəyərinin notariusun bankda
açdığı depozit hesabına ödənilməsi
həmin əməliyyatın ƏDV-siz dəyərinin
malları (işləri, xidmətləri) təqdim edən
şəxsin bank və digər ödəniş hesabına
ödənilməsinə bərabər tutulur. Bu zaman
əvəzləşdirilən ƏDV-nin vaxtı
aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilir:[1067]
175.1.1.
hesabat dövrü ərzində həyata keçirilmiş
sayılan mal göndərilməsini, iş
görülməsini, yaxud xidmət göstərilməsini
nəzərdə tutan əməliyyatlar üzrə - alınmış elektron qaimə-faktura
üzrə malların (işlərin, xidmətlərin)
dəyərinin və ona mütənasib ƏDV
məbləğinin tam ödənildiyi vaxt; [1068]
175.1.2.
hesabat dövrü ərzində malların idxalı
üzrə - bu Məcəllənin 170-ci maddəsinə
uyğun olaraq.
175.1.3.
vergi ödəyicisinə verilmiş elektron qaimə-faktura üzrə iki və ya daha çox
ödəmə aparılarsa, hər ödəmə
ödəniş miqdarında ayrıca əməliyyat
üçün həyata keçirilmiş sayılır.
Vergi ödəyicisinə verilmiş elektron qaimə-faktura üzrə alınmış
malların (iş və xidmətlərin) dəyəri
ödənilən gündən bir iş günü
müddətində, ƏDV-nin məbləği bu
Məcəllə ilə və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
qaydada ödənilməlidir. Bu zaman malların (iş və
xidmətlərin) dəyəri üzrə iki və ya daha
çox ödəmə aparılarsa, ƏDV-nin
məbləği aparılmış ödəniş
məbləğinə uyğun olaraq ƏDV-nin depozit hesabına ödənilməlidir.[1069]
Mallar,
işlər və xidmətlərlə bağlı
xərclər istehsal məsrəflərinə aid edilmirsə
də, belə mallar, işlər və xidmətlər vergi
ödəyicisinin kommersiya fəaliyyəti üçün
istifadə edilməli olduqda və ya istifadə edildikdə bu
Məcəllənin 175.1-ci, 175.1.1-ci və 175.1.2-ci
maddələrinin müddəaları tətbiq olunur.
175.2.
Bir hissəsi vergi ödəyicisinin sahibkarlıq
fəaliyyəti, digər hissəsi isə başqa
məqsədlər üçün, o cümlədən ƏDV tutulmayan
əməliyyatlar üçün nəzərdə tutulan vergiyə
cəlb edilən əməliyyatlara görə nağdsız
qaydada ƏDV-nin depozit hesabı vasitəsilə
ödənilmiş (mal, iş və xidmət təqdim
edənin bank və digər ödəniş hesabına birbaşa nağd qaydada
ödənişlər istisna edilməklə) və
malların idxalı üçün vergi
ödəyicisinə verilmiş elektron qaimə-fakturaları üzrə onun
tərəfindən ödənilmiş ƏDV-nin
məbləği sahibkarlıq fəaliyyəti
üçün istifadə olunan malların (işlərin,
xidmətlərin) xüsusi çəkisinə görə
müəyyənləşdirilən ƏDV-nin məbləği
qədər əvəzləşdirilir.[1070]
175.3.
Bu Məcəllənin 109.4-cü və
119.2-ci maddələrində göstərilən xərclər
istisna olmaqla, bu Məcəllənin 109.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulan xərclər
çəkiləndə, ƏDV-nin əvəzləşdirilməsinə
yol verilmir. [1071]
175.4.
Vergi ödəyicisi vergi tutulan əməliyyatlar və bu
Məcəllənin 164-cü maddəsinə uyğun olaraq
ƏDV-dən azad edilmiş əməliyyatlar aparırsa,
ƏDV üzrə əvəzləşdirmə
üçün vergi tutulan dövriyyənin ümumi
dövriyyədəki xüsusi çəkisinə uyğun
olaraq müəyyən edilən ƏDV-nin məbləği
qəbul olunur. Vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV-yə
cəlb edilən əməliyyatlarla yanaşı,
ƏDV-dən azad olunan əməliyyatlar aparılarkən, bu
əməliyyatlara aid olan mallar (işlər, xidmətlər)
üzrə sənədləşdirilmiş məlumatlar
əsasında ƏDV ödənilməklə və
ƏDV-dən azad edilməklə mədaxil edilən
malların (işlərin, xidmətlərin)
ayrı-ayrılıqda uçotu aparıldığı
halda, ƏDV tutulan əməliyyatlar üçün
alınmış mallara (işlərə,
xidmətlərə) görə ödənilmiş ƏDV-nin
məbləği bu Məcəllənin 175.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq tam məbləğdə
əvəzləşdirilir. [1072]
175.5.
Bu Məcəllənin 163-cü maddəsində
göstərilən hallarda bəyannamədə
büdcəyə çatası ƏDV-nin məbləği
düzgün göstərilməmişdirsə,
büdcəyə ödənilməli olan ƏDV-nin
məbləği həmin halların yarandığı
hesabat dövrü üzrə vergi ödəyicisi
tərəfindən təqdim edilmiş bəyannamədə
dəqiqləşdirilir.[1073]
175.6.
Bu Məcəllənin
160.4-cü
maddəsində göstərilən
hal istisna olmaqla,
ƏDV-dən azad
olunan, yaxud ƏDV-yə cəlb edilməyən
əməliyyatlar aparan şəxslər tərəfindən
mallar (işlər, xidmətlər) alınarkən bu maddə
ilə müəyyən edilmiş qaydada ödənilmiş
ƏDV məbləği əvəzləşdirilmir. Dövlət büdcəsindən
ayrılan vəsaitlər (subsidiya və geri qaytarılmalı
vəsaitlər istisna olmaqla) hesabına mallar
(işlər, xidmətlər) alınarkən,
ödənilmiş ƏDV -nin məbləği
əvəzləşdirilmir. [1074]
175.7.
Sıfır (0) dərəcəsi ilə ƏDV tutulan
əməliyyatlar ƏDV cəlb olunan əməliyyatlar hesab
edilir və belə əməliyyatlar aparan şəxslər
tərəfindən mallar (işlər, xidmətlər)
alınarkən nağdsız qaydada (mal, iş və xidmət
təqdim edənin bank və digər ödəniş hesabına birbaşa nağd qaydada
ödənişlər istisna edilməklə) ƏDV-nin depozit
hesabı vasitəsilə ödənilmiş ƏDV-nin
məbləği bu Məcəllənin müddəalarına
uyğun olaraq əvəzləşdirilir.[1075]
175.8. ƏDV ödəyiciləri, habelə
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatda
olmayan səhmlərinin və paylarının 50 faizindən
çoxu dövlətə məxsus olan hüquqi
şəxslər və büdcə təşkilatları
tərəfindən mallar, xidmətlər (işlər)
alınarkən onlara verilmiş elektron qaimə-fakturaları üzrə, habelə bina tikintisi fəaliyyəti
ilə məşğul olan şəxslərdən
yaşayış və qeyri-yaşayış sahələri
alan şəxslər tərəfindən ƏDV-nin məbləği
ƏDV-nin depozit hesabına köçürülməlidir.
ƏDV-nin depozit hesabında uçotun aparılması,
ƏDV-nin hərəkəti, bu hesab üzrə aparılan
əməliyyatlardan ƏDV-nin
əvəzləşdirilməsi və dövlət
büdcəsinə köçürülməsi qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.[1076]
175.9. Qəbzlər, çeklər
və nağd qaydada aparılan əməliyyatların
rəsmiləşdirildiyi sənədlər, habelə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilən qaydada
tərtib edilməyən elektron qaimə-fakturalar bu maddənin
məqsədləri üçün verginin
əvəzləşdirilməsinə əsas vermir. [1077]
175.10. Gömrük orqanları
tərəfindən verilmiş idxalda ƏDV-nin
ödənildiyini göstərən idxal sənədləri
ödənişin formasından asılı olmayaraq bu maddənin
məqsədləri üçün verginin
əvəzləşdirilməsinə əsas verir.
Müvəqqəti idxal
şəklində Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə buraxılan və müvəqqəti idxal
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar sonradan sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru altında yerləşdirildiyi halda idxal
əməliyyatı üzrə ödənilmiş ƏDV məbləğləri
malların sərbəst dövriyyəyə
buraxıldığı hesabat ayında
əvəzləşdirilir.[1078]
175.11. Əmtəəsiz əməliyyatlar
çərçivəsində əldə edilmiş
sənədlər bu Məcəllənin 175-ci maddəsinin
məqsədləri üçün verginin
əvəzləşdirilməsinə əsas vermir. [1079]
175.12. Kənd təsərrüfatı
məhsullarının topdan və pərakəndə
satışı ilə məşğul olan vergi
ödəyiciləri tərəfindən 2022-ci il yanvarın
1-dən əldə edilmiş kənd
təsərrüfatı məhsullarına görə 3 il
müddətində ödənilmiş ƏDV
məbləğləri əvəzləşdirilmir.[1080]
175.13. Bu Məcəllənin 175.12-ci maddəsinin
müddəalarından asılı olmayaraq idxal edilmiş
kənd təsərrüfatı məhsullarının topdan
və pərakəndə satışı ilə
məşğul olan vergi ödəyiciləri idxal
etdikləri kənd təsərrüfatı məhsullarına
görə ödənilmiş ƏDV-ni
əvəzləşdirmək və həmin məhsulların
təqdim edilməsi zamanı ƏDV-ni əməliyyatın
tam dəyərindən hesablamaq hüququna malikdirlər. Bu
məqsədlə həmin şəxslər öz
seçimləri barədə 2024-cü il yanvarın 1-dən
kənd təsərrüfatı məhsullarını idxal
edəcəkləri tarixədək müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş məlumat
formasını uçotda olduğu vergi orqanına təqdim
etməlidirlər. Vergi ödəyicisi məlumat
formasını qeyd edilən müddətdə təqdim
etmədikdə bu Məcəllənin 175.12-ci maddəsinin
müddəaları tətbiq olunur. Vergi ödəyicisinin bu
maddə ilə müəyyən edilmiş seçimi il
ərzində dəyişdirilmir. [1081]
175.14. Alınmış mallarla (işlərlə,
xidmətlərlə) bağlı yaranmış borclar
üzrə faktorinq (tələbin güzəşti)
əməliyyatları çərçivəsində
əməliyyatın dəyəri faktorun (tələb
güzəşt edilən şəxsin) bank hesabına,
ƏDV məbləği isə satıcının ƏDV
depozit hesabına ödənildikdə ödənilmiş
ƏDV məbləği əvəzləşdirilir.
Maddə 176. Elektron vergi
hesab-fakturaları[1082]
176.1. Bu Məcəllənin
176.4-cü maddəsinin yerinə yetirilməsi şərti
ilə, ƏDV-nin ödəyicisi kimi qeydiyyatdan keçən
və vergi tutulan əməliyyat aparan şəxs malları,
işləri və ya xidmətləri qəbul edən
şəxsə elektron vergi hesab-fakturasını
verməyə borcludur. ƏDV-nin məqsədləri
üçün qeydiyyatdan keçməyən şəxsin
elektron vergi hesab-fakturası verməyə hüququ yoxdur.
176.2.
Elektron vergi hesab-fakturası (əcnəbilərə və
vətəndaşlığı olmayan
şəxslərə, ticarət festivalları
dövründə isə bütün fiziki
şəxslərə ƏDV-nin qaytarılması
şərtilə təqdim edilən elektron vergi
hesab-fakturası istisna olmaqla ) ciddi hesabat blankları olmaqla, müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyənləşdirdiyi forma üzrə hazırlanan
və özündə aşağıdakı məlumatları
əks etdirən sənəddir:[1083]
176.2-2. Ticarət festivalları dövründə
fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının ərazisində alınmış istehsal,
yaxud kommersiya məqsədləri üçün
nəzərdə tutulmayan mallara görə
ödənilmiş əlavə dəyər vergisinin
qaytarılması üçün elektron vergi
hesab-fakturasının vahid forması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir.[1084]
176.2.1.
vergi ödəyicisinin və alıcının
(sifarişçinin) adı;
176.2.2.
vergi ödəyicisinin və alıcının
(sifarişçinin) eyniləşdirmə nömrəsi;
176.2.3.
yola salınmış malların, görülmüş
işlərin və ya göstərilmiş xidmətlərin
adı;
176.2.4.
vergi tutulan əməliyyatın haqqının
məbləği, həmçinin vergi tutulan
əməliyyatın həcmi;
176.2.5.
aksizli mallarda aksizin məbləği;
176.2.6.
vergi tutulan əməliyyatdan ödənilməli olan verginin
məbləği;
176.2.7.
elektron vergi hesab-fakturasının verilmə tarixi;
176.2.8.
Elektron vergi hesab-fakturasının nömrəsi.[1085]
176.2.9.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata
alınmış vergi ödəyicisinin qeydiyyat bildirişini
vermiş vergi orqanının adı, bildirişin verilmə
tarixi və nömrəsi;[1086]
176.2.10.
elektron vergi hesab-fakturasını imza etmiş məsul
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı, atasının
adı.[1087]
176.2-1. Əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
ərazisində alınmış, istehsal, yaxud kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan mallara görə ödənilmiş əlavə
dəyər vergisinin qaytarılması üçün
elektron vergi hesab-fakturasının vahid forması müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir. [1088]
176.3.
Vergi ödəyicisi malın alıcısına
(işlərin, xidmətlərin sifarişçisinə)
elektron vergi hesab-fakturasını mal
göndəriləndən (iş görüləndən,
xidmət göstəriləndən) sonra 5 gündən gec
olmayaraq verməyə borcludur.
176.3-1.
Elektron vergi hesab-fakturalarının tətbiqi, uçotu
və istifadə qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilir.[1089]
176.4. ƏDV-nin ödəyiciləri olmayan
alıcılara pərakəndə mal göndərildikdə
və ya xidmət göstərildikdə, elektron vergi
hesab-fakturası əvəzinə qaimə-faktura və ya
elektron qaimə-faktura və ya qəbz və ya çek
verilə bilər. Nağd aparılan əməliyyatların
rəsmiləşdirildiyi sənədlər bu Məcəllənin
175-ci maddəsinin məqsədləri üçün verginin
əvəzləşdirilməsinə əsas vermir və bu
Məcəllənin digər maddələrində
göstərilən müddəalardan asılı olmayaraq,
aparılan əvəzləşdirilmə etibarsız hesab
edilir. [1090]
176.5. Gömrük orqanları
tərəfindən verilmiş idxalda ƏDV-nin
ödənildiyini göstərən idxal sənədləri
ödənişin formasından asılı olmayaraq bu Məcəllənin
175-ci maddəsinin məqsədləri üçün verginin
əvəzləşdirilməsinə əsas verir.[1091]
Maddə 177. Bəyannamələrin
verilməsi və ƏDV-nin ödənilməsi
177.1. Vergi ödəyicisi borcludur:
177.1.2.
vergi orqanına hər hesabat dövrü üçün
ƏDV-nin bəyannaməsini verməyə;
177.1.3.
bəyannamənin verilməsi üçün
müəyyən edilən müddətdə hər hesabat
dövrü üzrə vergini büdcəyə
ödəməyə.
177.2.
ƏDV-nin bəyannaməsi hər hesabat dövrü
üçün, hesabat dövründən sonrakı ayın
20-dən gec olmayaraq verilir.
Vergi
ödəyicisi olan hüquqi şəxs ləğv
edildikdə və ya hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxsin fəaliyyətinə xitam verildikdə, ƏDV
bəyannaməsi bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş müddətdən gec olmamaq şərti ilə 30
gün müddətində vergi orqanına təqdim
edilməlidir. Bu zaman vergi dövrü hesabat dövrü
sayılan müddətin əvvəlindən vergi
ödəyicisi fəaliyyətini dayandırdığı
günə qədər olan dövrü əhatə edir.[1092]
177.3.
Bu Məcəllənin 154.3-cü maddəsinə uyğun
olaraq yalnız malların idxalı üzrə vergi
ödəyicisi olan şəxsə bu Məcəllənin
177.1-ci və 177.2-ci maddələri tətbiq edilmir.
177.4.
Vergi tutulan idxal üzrə ƏDV bu Məcəlləyə
və gömrük qanunvericiliyinə uyğun olaraq
gömrük rüsumlarının ödənilməsi
üçün nəzərdə tutulan qaydada gömrük orqanları
tərəfindən hesablanır, alınır və 1 əməliyyat günü ərzində dövlət büdcəsinə ödənilir.[1093]
177.5.
Qeydiyyat bu Məcəllənin 157.3.3-cü maddəsinə
uyğun olaraq keçmiş tarixlə aparıldıqda, vergi
ödəyicisi qeydiyyatın qüvvəyə mindiyi
tarixdən etibarən vergiyə cəlb edilən
əməliyyatlar üzrə ƏDV ödəməlidir
və vergi ödəyiciləri üçün
müəyyən edilmiş qaydada vergi məbləğlərini
əvəzləşdirmək hüququna malikdir. Müvafiq
əməliyyatlar vergi ödəyicisi tərəfindən
verilən birinci bəyannamədə əks etdirilməlidir.
Bu əməliyyatlar bəyannamənin verildiyi ay ərzində
baş vermiş əməliyyatlar sayılır. Bu halda vergi
ödəyicisi bəyannamədə əks etdirilmiş
əməliyyatlar üçün bu maddənin məqsədləri
üçün nəzərdə tutulan elektron
qaimə-fakturaları
təqdim etmək hüququna malikdir. [1094]
177.6. ƏDV dövlət
büdcəsinə ödənilir.
Maddə 178. ƏDV üzrə hesabat
dövrü
ƏDV üzrə hesabat
dövrü təqvim ayı sayılır.
Maddə 179.
Əvəzləşdirilən vergi məbləği
hesablanmış vergi məbləğindən artıq olduqda,
büdcə ilə münasibətlər
179.1. Hesabat dövründə vergi
tutulan dövriyyəsinin azı 50 faizi sıfır
dərəcəsi ilə vergiyə cəlb olunan vergi
ödəyicisinə, hesabat dövründə əvəzləşdirilən
vergi məbləğinin hesablanmış vergidən artıq
olan hissəsi onun vergi və ya gömrük orqanlarına
ərizəsini verdiyi vaxtdan 20 gün
ərzində qaytarılır. [1095]
179.2. Digər vergi ödəyiciləri
üçün – əvəzləşdirilən vergi
məbləğinin hesabat dövrü ərzində
hesablanmış vergi məbləğindən artıq olan
hissəsi vergi ödəyicisinin vergi və gömrük
orqanlarına elektron formada ərizəsini verdiyi vaxtdan 4
aydan gec olmayaraq qaytarılır.[1096]
179.3.
Müəyyən məbləğlərin vergi
ödəyicisinə səhvən qaytarıldığı
bütün hallarda vergi və ya gömrük orqanları
həmin məbləğlərin vergilərin tutulması
üçün müəyyən edilmiş qaydada qaytarılmasını
tələb etməlidir.
179.4. Riskli vergi ödəyiciləri
tərəfindən artıq ödəmənin
qaytarılması ilə bağlı müraciət
edildikdə bu maddə ilə müəyyən edilən müddətlər
onların fəaliyyəti üzrə kameral və ya səyyar
vergi yoxlamaları və operativ vergi nəzarəti
tədbirləri tam başa çatdıqdan sonra tətbiq
edilir.[1097]
Maddə 180. Vergi ödəyicilərinin
məsuliyyəti və vergi orqanlarının nəzarəti
180.1.
ƏDV-nin düzgün hesablanması və vaxtında
büdcəyə ödənilməsi üçün,
həmçinin bəyannamələrin vergi orqanlarına
müəyyən edilmiş müddətlərdə
verilməsi üçün vergi ödəyiciləri və
onların vəzifəli şəxsləri Azərbaycan
Respublikasının vergi qanunvericiliyinə uyğun olaraq,
ƏDV-nin tutulması gömrük orqanlarının
səlahiyyətinə aid olduqda isə Azərbaycan
Respublikasının gömrük qanunvericiliyinə uyğun
olaraq məsuliyyət daşıyırlar.
180.2. Vergitutmanın idarə
edilməsi bu Məcəlləyə və Azərbaycan
Respublikasının gömrük qanunvericiliyinə uyğun
olaraq vergi orqanları və gömrük orqanları tərəfindən
öz səlahiyyətləri daxilində həyata
keçirilir.
Maddə 181. Əvəzsiz
köçürmələr olduğu halda ƏDV-nin
kompensasiya edilməsi
181.1. Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqaviləyə uyğun olaraq beynəlxalq
təşkilatın, yaxud xarici hüquqi və ya fiziki şəxsin
əvəzsiz köçürmələri ilə
ödənilmiş malları alan və yaxud işlərin
və ya xidmətlərin nəticələrini həmin
əsaslarla əldə edən şəxs vergi orqanına
elektron qaimə-fakturaları verərkən, həmin mallara,
işlərə və ya xidmətlərə görə
ödənilmiş ƏDV-ni vergi orqanına ərizə
verdiyi vaxtdan 45 gün ərzində geri almaq hüququna
malikdir. [1098]
181.2. Çıxarılmışdır.[1099]
Fəsil XII. Aksizlər
Maddə 182. Aksiz anlayışı
182.1.
Aksiz - aksizli malların satış qiymətinə daxil
edilən vergidir.
182.2. Azərbaycan
Respublikasının ərazisində istehsal edilən, yaxud idxal
olunan aksizli mallardan, vergidən azad edilən mallar istisna
olunmaqla, aksiz tutulur.
Maddə 183. Vergi ödəyiciləri
183.1. Bu fəsildə başqa hallar
nəzərdə tutulmamışdırsa, Azərbaycan
Respublikası ərazisində aksizli malların istehsalı
və ya idxalı ilə məşğul olan bütün
müəssisələr və fiziki şəxslər,
habelə Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından
kənarda bilavasitə özü və ya podratçı
vasitəsilə aksizli malları istehsal edən və istehsal
etdiyi yerdə vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan
Azərbaycan Respublikasının rezidentləri aksizin
ödəyiciləridirlər.
183.2.
Sifarişçinin göndərdiyi xammaldan Azərbaycan
Respublikası ərazisində mallar istehsal edildiyi hallarda,
malların istehsalçısı (podratçı) aksizin
ödəyicisidir. Bu halda istehsalçı (podratçı)
aksiz məbləğlərini sifarişçidən
almalıdır.
183.3. Aksizli malların
istehsalçısı və sifarişçisi
qarşılıqlı surətdə asılı olan rezident
şəxslər olduqda, malın sahibi (sifarişçi)
aksizin ödəyicisidir.[1100]
Maddə 184. Vergitutma obyekti
184.1. Aşağıdakı
əməliyyatlar vergitutma obyektləridir:
184.1.1.
Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal
edilən aksizli malların istehsal binasının
hüdudlarından kənara buraxılması;
184.1.2.
idxal malları üçün - Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə
uyğun olaraq aksizli malların gömrük xidmətinin
nəzarətindən çıxması.
184.2. Bu maddənin
məqsədləri üçün istehsal binalarına
istehsalın olduğu ərazidə yerləşən anbarlar,
köməkçi anbar sahələri və digər oxşar
binalar aiddir.
Maddə 185. Vergi tutulan
əməliyyatın məbləği
185.1. Azərbaycan Respublikası
ərazisində istehsal olunan neft məhsulları və
tütün məmulatları üçün vergi tutulan
əməliyyatın məbləği vergi ödəyicisinin
müştəridən və ya hər hansı digər
şəxsdən, o cümlədən barter əsasında,
aldığı və ya almalı olduğu haqqın
topdansatış bazar qiymətindən (aksiz, yol vergisi və ƏDV çıxılmaqla)
aşağı olmayan məbləğidir. Azərbaycan
Respublikası ərazisində istehsal olunan digər aksizli
mallar üçün vergi tutulan əməliyyat istehsal olunan
malların miqdarı hesab olunur.[1101]
185.2.
İdxal malları üçün (avtobuslar, minik avtomobilləri, motosikletlər,
istirahət və ya idman üçün yaxtalar və bu
məqsədlər üçün nəzərdə tutulan
digər üzən vasitələr, habelə platin, qızıl, ondan
hazırlanmış zərgərlik və digər
məişət məmulatları, emal olunmuş,
çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş almaz istisna olmaqla) vergi tutulan
əməliyyatın məbləği Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə
uyğun olaraq müəyyən edilən, lakin
topdansatış bazar qiymətindən aşağı olmayan
malların gömrük dəyəridir (aksiz, yol vergisi və ƏDV çıxılmaqla).[1102]
İdxal
olunan avtobuslar, minik avtomobilləri, motosikletlər,
istirahət və ya idman üçün yaxtalar və bu
məqsədlər üçün nəzərdə tutulan
digər üzən vasitələrə görə vergi
tutulan əməliyyat – onların mühərrikinin
həcmidir.[1103]
İdxal olunan platinə görə vergi tutulan
əməliyyat platinin hər qramı, qızıla, ondan
hazırlanmış zərgərlik və digər
məişət məmulatlarına görə -
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı, emal
olunmuş, çeşidlənmiş,
çərçivəyə salınmış və
bərkidilmiş almaza görə - almazın karatıdır.[1104]
185.3. Çıxarılmışdır.[1105]
Maddə 186. Vergi tutulan
əməliyyatın vaxtı
186.1.
Azərbaycan Respublikası ərazisində istehsal olunan mallar
üçün - malların istehsal binasının
hüdudlarından kənara buraxıldığı vaxt vergi tutulan
əməliyyatın vaxtıdır.
186.2. Malların idxalı
üçün - Azərbaycan Respublikasının
Gömrük Məcəlləsinə uyğun olaraq aksizli
malların gömrük xidmətinin nəzarətindən çıxdığı
vaxt vergi tutulan əməliyyatın vaxtıdır.
Maddə
186-1. Aksiz hesablanan dövriyyənin
dəqiqləşdirilməsi[1106]
186-1.1. Aksizli malların istehsalçısı
tərəfindən malların istehsal binasının
hüdudlarından kənara buraxılmasına görə
vergi hesablanmışdırsa, həmin malların xarab
olması, yaxud istifadə müddətinin bitməsi və ya
digər səbəblərdən geri qaytarılması
zamanı hesablanmış aksiz malların
qaytarıldığı hesabat dövründə
azaldılır.
186-1.2. Aksizli malların istehsalçısı
tərəfindən malların istehsal binasının
hüdudlarından kənara özünə məxsus
obyektlərə buraxılmasından sonra həmin malların
xarab olması, yaxud istifadə müddətinin bitməsi
səbəbindən geri qaytarılması zamanı vergi
ödəyicisi həmin malların
aktlaşdırılması və hesablanmış verginin
azaldılması üçün vergi orqanına
müraciət edir. Müraciət edilmə tarixindən 5
iş günü müddətində vergi orqanının məsul
şəxslərinin iştirakı ilə həmin mallar
aktlaşdırılır.
186-1.3. Xarab olmuş, yaxud istifadə müddəti
bitmiş məhsullara görə aksizin azaldılması
müvafiq aktın tərtib edildiyi hesabat dövründə
həyata keçirilir və vergi hesabatı təqdim edilərkən
tərtib edilən akt vergi orqanına təqdim edilir. Xarab
olmuş, yaxud istifadə müddəti bitmiş məhsullar
məhv edildikdə, həmin məhsulların istehsalı zamanı
əvəzləşdirilmişaksizin büdcəyə
hesablanması həyata keçirilir.
Maddə 187. İxracın vergiyə
cəlb edilməsi
Aksizli malların ixracı
sıfır dərəcəsi ilə vergiyə cəlb olunur.
Maddə 188. Azadolmalar
188.1. Aşağıdakılar
aksizdən azad edilir:
188.1.1. fiziki şəxsin şəxsi istifadəsi
üçün aşağıdakı miqdarda aksizli
malların idxalı: [1107]
188.1.1.1. 1,5 litr alkoqollu içki;
188.1.1.2. 2 litr energetik içki;
188.1.1.3. 200 ədəd siqaret, 20 ədəd siqarilla
və 10 ədəd siqar;
188.1.1.4. 3 ədəd birdəfəlik istifadə
üçün elektron siqaret, qəlyan və onların
əvəzediciləri;
188.1.1.5. 100 ədəd alışdırılmadan
nəfəsə çəkilmək üçün
nəzərdə tutulmuş tərkibində tütün
və ya bərpa edilmiş tütün olan məhsullar;
188.1.1.6. 100 qram çəkməli tütünlər,
“homogenləşdirilmiş” və ya “bərpa edilmiş”
tütünlər, çeynənilən və ya buruna
çəkilən tütünlər, habelə qəlyan
üçün tütünlər və tütün
əvəzləyiciləri;
188.1.1.7. 50 millilitr elektron siqaretlər
üçün maye;
188.1.1.8. 20 qram qızıl, ondan hazırlanmış
zərgərlik və digər məişət
məmulatları;
188.1.1.9. 0,5 karat emal olunmuş,
çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş almaz;
188.1.1.10. Azərbaycan Respublikasına
avtomobillərlə gələn şəxslər
üçün həmin avtomobilin texniki pasportu ilə
nəzərdə tutulmuş çənindəki yanacaq.
188.1.2.
Azərbaycan Respublikası ərazisindən tranzitlə
daşınan mallar;
188.1.3.
Azərbaycan
Respublikası Gömrük Məcəlləsinin 192-ci və
194-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş
hallarda malların
Azərbaycan Respublikası ərazisinə müvəqqəti
idxalı;[1108]
188.1.4.
təkrar ixrac üçün nəzərdə tutulan və
girovla təminat verilən mallar.[1109]
188.1.5. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının aktivlərində yerləşdirilmək
üçün idxal olunan platin, qızıl və emal
olunmuş, çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş almaz, Azərbaycan
Respublikası Dövlət Neft Fondunun aktivlərində
yerləşdirilmək üçün idxal olunan qızıl;[1110]
188.1.6. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən
etdiyi qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilmiş təsdiqedici sənəd əsasında
Azərbaycan Respublikasında keçirilən UEFA 2019 Avropa
Liqasının final oyunu və UEFA 2020 Futbol
çempionatının oyunları ilə əlaqədar idxal
edilən mallar;[1111]
188.1.7. bu Məcəllənin 188.1.1-ci maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla, idxal olunan
platin, qızıl və onlardan hazırlanmış
zərgərlik və digər məmulatlar, emal olunmuş,
çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş almaz - 2021-ci il
yanvarın 1-dən 6 il müddətinə;[1112]
188.1.8.
mühərrikinin işçi həcmi 125 kubsantimetrdən
çox olmayan motosikletlərin idxalı -2024-cü il
yanvarın 1-dən 3 il müddətinə.[1113]
188.2. Bu Məcəllənin 188.1-ci
maddəsində göstərilən aksizdən azadolmalar
yalnız o zaman tətbiq edilir ki, gömrük
rüsumlarından azadolmaların şərtlərinə əməl
edilmiş olsun. Əgər gömrük rüsumu tutulması
məqsədləri üçün idxal, rüsumun geri
qaytarılması rejiminin təsiri altına
düşürsə və ya azadolmanın şərtləri
pozulduğu üçün gömrük rüsumunun
ödənilməsi tələb edilirsə, həmin rejim
aksizin tutulmasına da tətbiq olunur.
Maddə 189. İstehsal ehtiyacları
üçün aksizlərin əvəzləşdirilməsi
189.1.
Aksizli malları (xammal və materialları) alan və bu
malları vergi tutulan digər aksizli malların istehsalı
üçün istifadə edən şəxs xammal və
materialları alarkən ödənilmiş aksizin
məbləğini əvəzləşdirmək və ya geri
almaq hüququna malikdir.
189.2. Bu maddəyə uyğun olaraq
aksizin məbləği yalnız xammal və materialların
istehsalçısı tərəfindən aksizin
ödənildiyini təsdiq edən elektron qaimə-faktura, xammal və materiallar idxal edildikdə
isə - müvafiq sənədlər vergi orqanına verildiyi
zaman əvəzləşdirilir və ya geri qaytarılır.
Sənədlər vergi orqanına verildikdən sonra 45 gün
ərzində tutulmuş aksiz məbləği vergi
ödəyicisinə qaytarılır. [1114]
Maddə 190. Aksizli malların
siyahısı və vergi dərəcələri
190.1.
Aşağıdakı mallar aksizli mallara aid edilir: [1115]
190.1.1.
tütün məmulatları və onların
əvəzediciləri;
190.1.2.
birdəfəlik istifadə üçün elektron siqaret,
qəlyan və onların əvəzediciləri;
190.1.3.
elektron siqaretlər üçün maye;
190.1.4.
içməli spirt, pivə (alkoqolsuz pivə istisna olmaqla)
və spirtli içkilərin bütün növləri;
190.1.5.
energetik içkilər;
190.1.6.
neft məhsulları;
190.1.7.
minik avtomobilləri (xüsusi nişan və avadanlıqlarla
təchiz olunmuş xüsusi təyinatlı avtonəqliyyat
vasitələri istisna olmaqla);
190.1.8.
avtobuslar (sıxılmış qazla işləyən
avtobuslar istisna olmaqla);
190.1.9.
dövlət qeydiyyatına alınmalı olan motosikletlər;
190.1.10.
istirahət və ya idman üçün yaxtalar və bu
məqsədlər üçün nəzərdə tutulan
digər üzən vasitələr;
190.1.11.
idxal olunan platin, qızıl, ondan hazırlanmış
zərgərlik və digər məişət
məmulatları, emal olunmuş, çeşidlənmiş,
çərçivəyə salınmış və
bərkidilmiş almaz;
190.1.12.
idxal olunan xəz-dəri məmulatları.
190.2.
Azərbaycan Respublikasına idxal edilən aksizli mallara (avtobuslar, minik avtomobilləri, motosikletlər,
istirahət və ya idman üçün yaxtalar və bu
məqsədlər üçün nəzərdə tutulan
digər üzən vasitələr, habelə platin, qızıl, ondan
hazırlanmış zərgərlik və digər
məişət məmulatları, emal olunmuş,
çeşidlənmiş, çərçivəyə salınmış
və bərkidilmiş almaz, xəz-dəri məmulatları istisna olmaqla) aksizlərin
dərəcələri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.[1116]
190.3.
Azərbaycan Respublikasında istehsal olunan içməli
spirtə, pivəyə, spirtli içkilərə, tütün məmulatlarına və onların
əvəzedicilərinə, energetik
içkilərə, istehsal məqsədli
tütünlər istisna olmaqla digər çəkməli
tütünlərə, “homogenləşdirilmiş” və ya
“bərpa edilmiş” tütünlərə, çeynənilən
və ya buruna çəkilən tütünlərə,
və tütün əvəzləyiciləri, habelə
qızdırılma nəticəsində istehlak edilən
(buxar) tütün və tütün məhsullarına,
birdəfəlik istifadə üçün elektron siqaret,
qəlyan və onların əvəzedicilərinə və
elektron siqaretlər üçün mayeyə aşağıdakı aksiz
dərəcələri tətbiq edilir:[1117]
190.3.1.
içməli spirt (o cümlədən tərkibində 80
faizdən az spirt olmayan denaturlaşdırılmamış
etil spirti; tərkibində 80 faizdən az spirt olan
denaturlaşdırılmamış etil spirti) hər
litrinə - 4,8 manat;[1118]
190.3.2.
araq (vodka), tündləşdirilmiş içkilər və
tündləşdirilmiş içki materialları, likyor
və likyor məmulatları - hər litrinə 4,8
manat; [1119]
190.3.3. konyak və konyak materialları -
hər litrinə 4,8 manat; [1120]
190.3.4. şampan şərabı -
hər litrinə 0,2 manat; [1121]
190.3.5. şərablar və şərab
materialları - hər litrinə 0,2
manat; [1122]
190.3.6.
pivə (alkoqolsuz pivə istisna olmaqla) və pivə
tərkibli - digər içkilər hər litrinə 0,4
manat; [1123]
190.3.7. siqarlar, ucları kəsilən siqarlar və
siqarilla (nazik siqarlar) - 1000 ədədinə 45,5 manat;[1124]
190.3.8. tütündən hazırlanan siqaretlər
və onun əvəzediciləri - 1000 ədədinə 45,5
manat;[1125]
190.3.9. alkoqollu energetik içkilər – hər
litrinə 2,0 manat;
[1126]
190.3.10. alkoqolsuz energetik içkilər – hər
litrinə 3,1 manat; [1127]
190.3.11. siqarlar, o cümlədən ucları
kəsilən siqarlar – hər bir ədədinə 1,0 manat;
190.3.12. elektron siqaretlər üçün maye –
hər litrinə 100,0 manat;[1128]
190.3.13. bu maddədə nəzərdə tutulmayan
tündləşdirilməmiş alkoqollu içkilər
(tərkibindəki spirtin miqdarı 9 faizdən çox olmayan)
– hər litrinə 0,4 manat;[1129]
190.3.14. qəlyan üçün tütünlər
və tütün əvəzləyiciləri, istehsal
məqsədli tütünlər istisna olmaqla digər
çəkməli tütünlər,
“homogenləşdirilmiş” və ya “bərpa edilmiş”
tütünlər, çeynənilən və ya buruna
çəkilən tütünlər - hər kiloqramına 22,0
manat;[1130]
190.3.15.
alışdırılmadan nəfəsə
çəkilmək üçün nəzərdə
tutulmuş tərkibində tütün və ya bərpa
edilmiş tütün olan məhsullar –1000 ədədinə
16 manat;[1131]
190.3.16. birdəfəlik istifadə üçün
elektron siqaret, qəlyan və onların əvəzediciləri
-hər bir ədədinə 2 manat. [1132]
190.3-1. Bu Məcəllənin 190.3.1-ci –
190.3.8-ci, 190.3.10-cu, 190.3.12-ci – 190.3.15-ci maddələrində
qeyd olunan mallara görə aksizin məbləği aksiz
dərəcəsi ilə həmin malların faktiki həcminin
(miqdarının) hasilinə tətbiq edilməklə
hesablanır.[1133]
190.4. Azərbaycan Respublikasına idxal
olunan avtobuslara, minik avtomobillərinə, motosikletlərə, istirahət və ya idman
üçün yaxtalara və bu məqsədlər
üçün nəzərdə tutulan digər üzən
vasitələrə, habelə idxal olunan platin, qızıl,
ondan hazırlanmış zərgərlik və digər
məişət məmulatları, emal olunmuş,
çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş almaza,
xəz-dəri məmulatlarına aşağıdakı aksiz
dərəcələri tətbiq edilir:[1134]
190.4.1. minik avtomobillərinə (bu
Məcəllənin 190.4.1-3-cü maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla), istirahət
və ya idman üçün yaxtalara və bu məqsədlər
üçün nəzərdə tutulan digər üzən
vasitələrə görə: [1135]
Vergitutma
obyektinin adı |
Aksizin
dərəcəsi |
Minik avtomobilləri: |
|
- mühərrikin həcmi 2000 kubsantimetrədək
olduqda |
Mühərrikin həcminin hər kubsantimetrinə
görə – 0, 30 manat[1136] |
- mühərrikin həcmi 3000 kubsantimetrədək
olduqda |
600 manat + mühərrikin həcminin 2001- 3000 kubsantimetr
hissəsi üçün hər kubsantimetrə görə
– 5 manat |
- mühərrikin həcmi 4000 kubsantimetrədək
olduqda |
5600 manat + mühərrikin həcminin 3001- 4000
kubsantimetr hissəsi üçün hər kubsantimetrə
görə – 13 manat |
- mühərrikin həcmi 5000 kubsantimetrədək
olduqda |
18600 manat + mühərrikin həcminin 4001-5000
kubsantimetr hissəsi üçün hər kubsantimetrə
görə – 35 manat |
- mühərrikin
həcmi 5000 kubsantimetrdən çox olduqda |
53600 manat + mühərrikin həcminin 5000
kubsantimetrdən çox hissəsi üçün hər kubsantimetrə
görə – 70 manat |
İstirahət və ya idman üçün yaxtalar
və bu məqsədlər üçün
nəzərdə tutulan digər üzən vasitələr |
Mühərrikin həcminin hər kubsantimetrinə
görə – 6 manat |
190.4.1-1. Avtobuslara görə: [1137]
Vergitutma obyektinin adı |
Aksizin dərəcəsi |
Avtobuslar: |
|
– mühərrikin
həcmi 4000 kubsantimetrədək olduqda |
Mühərrikin
həcminin hər kubsantimetrinə görə – 2 manat |
– mühərrikin
həcmi 6000 kubsantimetrədək olduqda |
8000 manat +
mühərrikin həcminin 4001 – 6000 kubsantimetr hissəsi
üçün hər kubsantimetrə görə – 4 manat |
– mühərrikin
həcmi 8000 kubsantimetrədək olduqda |
16000 manat +
mühərrikin həcminin 6001 – 8000 kubsantimetr hissəsi
üçün hər kubsantimetrə görə – 6 manat |
– mühərrikin
həcmi 10000 kubsantimetrədək olduqda |
28000 manat +
mühərrikin həcminin 8001 – 10000 kubsantimetr hissəsi
üçün hər kubsantimetrə görə – 8 manat |
– mühərrikin
həcmi 10000 kubsantimetrdən çox olduqda |
44000 manat +
mühərrikin həcminin 10000 kubsantimetrdən çox
hissəsi üçün hər kubsantimetrə görə
– 10 manat |
190.4.1-2.
Azərbaycan Respublikasına idxal olunan avtobusların istehsal
tarixi 1 ildən artıq və ya qət etdiyi məsafə
100000 kilometrdən artıq olduqda, aksiz bu Məcəllənin
190.4.1-1-ci maddəsinə əsasən hesablanmış
məbləğə 1,5 əmsal tətbiq edilməklə
hesablanır;
190.4.1-3. mühərrikin həcmi 3000
kubsantimetrdən çox və istehsal tarixi 3 ildən artıq
olan minik avtomobillərinə görə: [1138]
Vergitutma obyektinin
adı |
Aksizin
dərəcəsi |
- mühərrikin həcmi 4000
kubsantimetrədək olduqda |
5600 manat + mühərrikin həcminin
3001-4000 kubsantimetr hissəsi üçün hər
kubsantimetrə görə - 15 manat |
- mühərrikin həcmi 5000
kubsantimetrədək olduqda |
20600 manat + mühərrikin həcminin
4001-5000 kubsantimetr hissəsi üçün hər
kubsantimetrə görə - 40 manat |
- mühərrikin həcmi 5000
kubsantimetrdən çox olduqda |
60600 manat + mühərrikin həcminin
5000 kubsantimetrdən çox hissəsi üçün
hər kubsantimetrə görə - 80 manat |
190.4.1-4.
Azərbaycan Respublikasına idxal olunan minik avtomobillərinin
istehsal tarixi 7 ildən artıq olduqda, aksiz bu
Məcəllənin 190.4.1-ci və 190.4.1-3-cü
maddələrinə əsasən hesablanmış
məbləğə benzin mühərrikli minik
avtomobillərinə 1,2, dizel mühərrikli minik
avtomobillərinə isə 1,5 yüksəldici əmsal
tətbiq edilməklə hesablanır;
190.4.1-5. motosikletlərə görə: [1139]
Aksizli
malın adı |
Aksizin
dərəcəsi |
Motosikletlər: |
|
mühərrikin həcmi 125
kubsantimetrədək olduqda |
mühərrikin həcminin hər
kubsantimetrinə görə 0,20 manat |
mühərrikin həcmi 500
kubsantimetrədək olduqda |
25 manat + mühərrikin həcminin
126-500 kubsantimetr hissəsi üçün hər
kubsantimetrə görə 0,40 manat |
mühərrikin həcmi 500
kubsantimetrdən çox olduqda |
175 manat + mühərrikin həcminin
500 kubsantimetrdən çox hissəsi üçün
hər kubsantimetrə görə 0,50 manat |
190.4.2.
idxal olunan platinin hər qramına görə - 4,0 manat; [1140]
190.4.3.
idxal olunan qızılın, ondan hazırlanmış
zərgərlik və digər məişət məmulatlarının
min çəki vahidindəki miqdarına görə:
190.4.3.1.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 375
(üç yüz yetmiş beş) olduqda, hər qramına
görə - 1,5 manat; [1141]
190.4.3.2.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 500
(beş yüz) olduqda, hər qramına görə - 2,0 manat;
190.4.3.3.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 585
(beş yüz səksən beş) olduqda, hər qramına
görə - 2,4 manat;
190.4.3.4.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 750
(yeddi yüz əlli) olduqda, hər qramına görə - 3,0
manat;
190.4.3.5.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 958
(doqquz yüz əlli səkkiz) olduqda, hər qramına
görə - 5,0 manat;
190.4.3.6.
qızılın min çəki vahidindəki miqdarı 999
(doqquz yüz doxsan doqquz) olduqda, hər qramına görə -
6,0 manat;
190.4.4.
idxal olunan emal olunmuş, çeşidlənmiş,
çərçivəyə salınmış və
bərkidilmiş almazın 1 karatı üçün 400
manat (aksiz dərəcəsi) olmaqla, aşağıdakı
qaydada hesablanır: [1142]
190.4.4.1.
almazın bir ədədinin miqdarı 1 karatdan
aşağı olduqda, aksiz dərəcəsi almazın
faktiki miqdarına mütənasib olaraq azaldılır;
190.4.4.2.
almazın bir ədədinin miqdarı 1 karatdan yuxarı
olduqda, aksizin məbləği aksiz dərəcəsi ilə
almazın faktiki miqdarının hasilinə
aşağıdakı əmsallar tətbiq edilməklə
hesablanır:
190.4.4.2.1.
1 karatdan 2 karatadək olduqda - 2,0;
190.4.4.2.2.
2 karatdan 3 karatadək olduqda - 3,0;
190.4.4.2.3.
3 karatdan 4 karatadək olduqda - 4,0;
190.4.4.2.4. 4 karatdan 5 karatadək olduqda - 5,0;
190.4.4.2.5. 5 karatdan yuxarı olduqda - 10,0.
190.4.5. idxal olunan xəz-dəri
məmulatlarının topdansatış bazar qiymətindən
aşağı olmayan gömrük dəyərinin 10 faizi. [1143]
190.5. Azərbaycan Respublikasında
istehsal olunan neft məhsullarına, minik avtomobillərinə, avtobuslara, motosikletlərə və istirahət və ya idman
üçün yaxtalar və bu məqsədlər
üçün nəzərdə tutulan digər üzən
vasitələr aksiz dərəcələri müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir.[1144]
Maddə 191. Aksizlər üzrə
hesabat dövrü və aksizlərin ödənilməsi
191.1. Aksizlər üzrə hesabat
dövrü təqvim ayıdır. Aksizli mallar istehsal
edildikdə, hər hesabat dövrü üçün vergi
tutulan əməliyyatlar üzrə aksizlər hesabat
dövründən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq
ödənilməlidir.
191.2.
Vergi ödəyicisinin aksizin ödənişi üzrə
borcu varsa, həmin borc yaranandan ödənilənədək
həyata keçirilən vergi tutulan əməliyyatlar
üzrə aksizlər bu Məcəllənin 191.1-ci
maddəsinin tələblərinə baxmayaraq həmin
əməliyyatların aparıldığı vaxt
ödənilir və vergi ödəyicisinin həmin malları
bu mallar üzrə aksizi ödəyənədək istehsal
binasının hüdudlarından kənara
çıxartmağa hüququ yoxdur.
191.3.
Aksizli mallar idxal edildikdə, aksiz gömrük orqanları
tərəfindən gömrük rüsumlarının
tutulduğu qaydada tutulur.
191.4.
Aksizlər dövlət büdcəsinə ödənilir.
191.5. Bu Məcəllə ilə
müəyyən edilən aksizli mallara tətbiq edilən
aksiz dərəcələrinin “Tibbi sığorta haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş hissəsi icbari tibbi sığorta
fonduna ödənilir.[1145]
Maddə 192. Bəyannamənin
verilməsi
192.1. Vergi ödəyicisi bu
Məcəllənin 191.1-ci maddəsində
göstərilən hallarda müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada verginin
ödənilməsi üçün nəzərdə
tutulmuş müddətlərdə, hesabat dövrü
ərzində vergi tutulan əməliyyatlarını
göstərməklə bəyannamə verməlidir.
Vergi
ödəyicisi olan hüquqi şəxs ləğv
edildikdə və ya hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxsin fəaliyyətinə xitam verildikdə, aksiz
bəyannaməsi bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş müddətdən gec olmamaq şərti ilə 30
gün müddətində vergi orqanına təqdim
edilməlidir. Bu zaman vergi dövrü hesabat dövrü
sayılan müddətin əvvəlindən vergi
ödəyicisi fəaliyyətini dayandırdığı
günə qədər olan dövrü əhatə edir.[1146]
192.2. Aksizin ödəyicisi bu
Məcəllənin 189-cu maddəsində göstərilən
əvəzləşdirmə üçün ərizəni
aksizin ödənilməsinə dair bəyannamə ilə
birlikdə vergi orqanına verir.
Maddə 193. Təkrar ixrac zamanı
aksizin qaytarılması
193.1. Sonradan təkrar ixrac
məqsədi ilə idxal olunan mallar üçün aksiz,
malların idxalı vaxtı ödənilir və sonradan
təkrar ixracın faktiki həcminə müvafiq məbləğdə
aksizi almış gömrük orqanları
tərəfindən 15 gün ərzində geri
qaytarılır.
193.2. Bu Məcəllənin
188.1.4-cü maddəsinə uyğun olaraq aksizlərdən
azad edilən idxal mallarına bu Məcəllənin 193.1-ci
maddəsi tətbiq edilmir. [1147]
Maddə 194. Aksizli mallar
üzərində vergi nəzarəti
194.1.
Azərbaycan Respublikasında
istehsal edilən, yaxud ölkəyə
idxal olunan aksiz markası
ilə markalanmalı
olan malların
siyahısı,
Azərbaycan Respublikasının
ərazisində dövriyyəsinin
tənzimlənməsi, aksiz markalarının
hazırlanması
üçün
sifarişin
verilməsi, onların tətbiqi, satışı
və uçotunun
aparılması
qaydası
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilir. Aksiz markalarının
hazırlanması,
onların
vergi ödəyicilərinə
verilməsi və uçotunun
aparılması
müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təşkil
edilir. Belə aksizli malları
markasız
idxal etmək, saxlamaq (şəxsi
məqsədlər üçün
istisna olmaqla) və ya satmaq qadağandır.[1148]
194.1-1.
Bu Məcəllənin 194.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan qaydaların
tələblərini pozan şəxs
bu Məcəllədə, Azərbaycan Respublikasının
İnzibati
Xətalar Məcəlləsində və Azərbaycan
Respublikasının
Cinayət Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş
hallarda məsuliyyət daşıyır.[1149]
194.1-2. Aksiz markasının
verilməsinə görə “Dövlət rüsumu
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş məbləğdə dövlət
rüsumu tutulur.[1150]
194.2. Vergi orqanları markalanmalı
olan aksizli malları istehsal edən vergi ödəyiciləri
tərəfindən bu Məcəllədə
müəyyən edilmiş tələblərin pozulması
hallarını müəyyən etdikdə, vergi
ödəyicilərinin müvafiq binalarında və ya
anbarlarında (şəxsi istehlak üçün anbarlar
istisna olmaqla) nəzarət postları, ölçü
cihazları, plomblar qurmaqla və digər tədbirləri
görməklə aksizli malların uçota alınmadan,
markalanmadan elektron
qaimə-faktura təqdim edilmədən və bu Məcəllənin
191.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan hallarda və
müəyyən edilmiş prosedura uyğun olaraq aksizləri
ödəmədən istehsal binasının
hüdudlarından kənara çıxarılmasının
qarşısının alınmasını təmin
etməyə səlahiyyətlidir.[1151]
194.2.1.
Nəzarət postları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarına əsasən telefon və
digər zəruri avadanlıqla təchiz edilməklə
markalanmalı olan aksizli malları istehsal edən vergi
ödəyicilərinin istehsal sahələrinin əsas
giriş və çıxış qapısının
yaxınlığında yaradılır.
194.2.2.
Nəzarət postları yaradıldıqda markalanmalı olan
aksizli malları istehsal edən vergi ödəyicilərinin
texnoloji avadanlıqlarının, ölçü
vasitələrinin və laboratoriya cihazlarının texniki
sazlığının, standartlara uyğunluğunun
yoxlanılması və həmin cihazların plomblanması
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
həyata keçirilir.
194.2.3.
Nəzarət postlarının işçiləri aksiz
markalarının qalıqlarını inventarizasiya
etməklə, istehsal həcmi üzrə
nəzarət-ölçü cihazlarını, xammal, material
və hazır məhsul anbarlarını, istehsal
sahələrindəki texnoloji avadanlıqları plomblamaqla,
eləcə də hazır məhsul satılarkən
malların ilkin təsdiqedici sənədlərinə (elektron
qaimə-fakturasına,
elektron əmtəə-nəqliyyat qaiməsinə, elektron vergi
hesab-fakturasına və s.) baxış
keçirməklə markalanmalı olan malların markalanmaqla
istehsal sahələrindən kənara çıxarılmasına,
hazır məhsulun anbara və oradan alıcılara
buraxılmasına, markalarının
yapışdırılması qaydalarına riayət
olunmasına nəzarət edirlər. [1152]
194.2.4.
İstehsal həcmi üzrə nəzarət-ölçü
cihazlarının, xammal, material və hazır məhsul
anbarlarının, istehsal sahələrindəki texnoloji
avadanlıqların plomblanması nəzarət
postlarının işçiləri tərəfindən
istehsalçının nümayəndəsi ilə
birlikdə vergi orqanının təsdiq etdiyi forma üzrə
kitabda müvafiq qeydlər, o cümlədən istehsal
həcmi üzrə nəzarət-ölçü
cihazlarının göstəriciləri barədə
qeydlər aparmaqla, iş gününün sonunda,
növbələrarası həmçinin lisenziyaların
qüvvədə olma müddətinin dayandırılması
və ya onların ləğv edilməsi, hazır məhsulun
maskalanması üçün aksiz markalarının, istehsal
üçün xammalın, yardımçı və
qablaşdırıcı materialların olmaması, habelə
texniki səbəblərdən avadanlığın daha uzun
müddət dayanması zamanı həyata keçirilir.
194.2.5.
Avadanlığın dayandırılması zamanı istehsal
güclərinin qapanması istehsal üzrə texnoloji
xətlərin və avadanlığın elə
yerlərdə plomblanması vasitəsilə həyata
keçirilməlidir ki, onlardan istifadə edilməsi
mümkün olmasın.
194.2.6.
Plombların vurulması və çıxarılması
nəzarət postunun işçiləri və
istehsalçının nümayəndəsinin iştirakı
ilə müvafiq aktla rəsmiləşdirilməlidir.
194.2.7.
Nəzarət postlarının işçiləri iş
başladığı vaxtda nəzarət postlarında
olmadıqda istehsalçının məsul
şəxsləri tərəfindən vergi orqanına
məlumat verilməklə, səbəbi və vaxtı
göstərilməklə müvafiq akt tərtib
edilərək plomblar açıla bilər.
194.2.8.
Nəzarət postlarının işçiləri
satışa buraxılan hazır məhsulların
sənədlərində göstərilən sayının,
həcminin, çəkisinin onların faktiki sayı, həcmi
və çəkisi ilə düzgünlüyünü
yoxlamalı və sənədlərdəki
göstəriciləri xüsusi jurnalda qeyd etməlidirlər.
Bundan sonra nəzarət postlarının işçiləri
malların ilkin təsdiqedici sənədlərində (elektron
qaimə-faktura, elektron əmtəə-nəqliyyat qaiməsi, elektron vergi
hesab-faktura və s.) "buraxılışa icazə
verilir" qeydini aparmalıdırlar. [1153]
194.2.9.
Plombların vurulması və çıxarılması
arasındakı müddətdə
nəzarət-ölçü cihazlarının
göstəricilərində dəyişikliklər
edildikdə, texnoloji avadanlıqlardakı plomblar
zədələndikdə, istehsal olunmuş məhsulların
aksiz markası ilə markalanmasında, tam uçota
alınmasında, aksiz markalarının inventarizasiyasında
kənarlaşma aşkar edildikdə, eləcədə bu
Məcəllənin 191.2-ci maddəsinin tələblərini
pozmaqla hazır məhsulun istehsal sahəsindən kənara
çıxarılması müəyyən edildikdə
nəzarət postunun işçiləri müvafiq akt tərtib
etməli, bu barədə dərhal vergi orqanına məlumat
verməlidirlər.
194.3. Çıxarılmışdır.[1154]
Maddə 195. Elektron qaimə-fakturaları[1155]
195.1. Bu Məcəllənin
195.3-cü maddəsi ilə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, aksizli malları göndərən
vergi ödəyicisi normativ hüquqi aktlara uyğun olaraq
malı qəbul edənə elektron qaimə-faktura yazmalı və verməlidir. [1156]
195.2.
Elektron qaimə-faktura müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi formada tərtib
edilən və bu Məcəllənin 176.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş rekvizitləri özündə
əks etdirən sənəddir. [1157]
195.3. Mallar pərakəndə
qaydada göndərildiyi hallarda elektron qaimə-faktura əvəzinə qəbz və ya
çek verilə bilər. Qəbzlər,
çeklər, müəyyən edilmiş qaydada tərtib
edilməyən elektron vergi hesab-fakturaları və nağd
aparılan əməliyyatların rəsmiləşdirildiyi sənədlər
bu Məcəllənin 189-cu maddəsinin məqsədləri
üçün aksizin əvəzləşdirilməsinə
əsas vermir və bu Məcəllənin digər maddələrində
göstərilən müddəalardan asılı olmayaraq,
aparılan əvəzləşdirmə etibarsız hesab
edilir. [1158]
XIII fəsil.
Əmlak vergisi
Maddə 196. Vergi ödəyiciləri[1159]
196. Bu Məcəllənin 197-ci maddəsində
göstərilən vergitutma obyektləri olan fiziki
şəxslər və müəssisələr əmlak
vergisinin ödəyiciləridir.
Maddə 197. Vergitutma obyektləri
197.1. Aşağıdakılar
vergitutma obyekti sayılır:
197.1.1.
Rezident və qeyri-rezident fiziki şəxslərin xüsusi
mülkiyyətində olan və Azərbaycan
Respublikasının ərazisində yerləşən
tikililərin və ya onların hissələrinin (bundan sonra
bina adlandırılacaq), həmçinin yerindən və
istifadə edilib-edilməməsindən asılı olmayaraq
rezident fiziki şəxslərə məxsus avtomobil və
özüyeriyən təkərli texnika (bundan sonra -
avtonəqliyyat vasitələri), su və hava
nəqliyyatı vasitələri;[1160]
197.1.2.
Çıxarılmışdır.[1161]
197.1.3.
müəssisələrin, habelə fərdi sahibkarların balansında olan əsas vəsaitlər (bu Məcəllənin
197.1.1-ci maddəsində göstərilən aktivlər istisna
olmaqla); [1162] KMQ3
197.1.4.
Azərbaycan Respublikasında özünün daimi
nümayəndəliyi vasitəsilə sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən şəxslər üçün - yalnız daimi
nümayəndəliklə bağlı olan əsas vəsaitlər (bu Məcəllənin
197.1.1-ci maddəsində göstərilən aktivlər istisna
olmaqla).[1163]
197.2. Vergitutma obyekti olan, müəssisələr və
fərdi sahibkarlar
tərəfindən hüquqi şəxs yaratmadan birgə
fəaliyyət aparmaq üçün birləşdirilən
əsas vəsaitlərin dəyəri (bu Məcəllənin 197.1.1-ci
maddəsində göstərilən aktivlər istisna olmaqla), bu əsas vəsaitləri
birləşdirən birgə fəaliyyət
iştirakçıları tərəfindən vergiyə
cəlb edilməsi məqsədləri üçün
bəyannaməyə daxil olunur. Birgə fəaliyyət
nəticəsində yaradılmış (alınmış)
əsas vəsaitlərin dəyəri (bu Məcəllənin 197.1.1-ci
maddəsində göstərilən aktivlər istisna olmaqla), isə birgə fəaliyyətin
iştirakçıları tərəfindən
müqavilə üzrə mülkiyyətdə
müəyyən olunmuş pay haqqına müvafiq olaraq
bəyannaməyə daxil edilir. [1164]
Maddə 198. Vergi
dərəcələri[1165]
198.1.
Fiziki şəxslər binalara, su və hava nəqliyyatı
vasitələrinə görə əmlak vergisini aşağıdakı
qaydada və dərəcələrlə ödəyirlər: [1166]
198.1.1. onların xüsusi
mülkiyyətində olan binaların sahəsinin
(yaşayış sahələrinə münasibətdə - onların 30
kvadratmetrdən artıq olan hissəsinin) hər kvadratmetrinə görə
aşağıdakı cədvəldə göstərilən dərəcələr tətbiq olunur (bina Bakı şəhərində yerləşdikdə, həmin dərəcələrə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi 0,7-dən aşağı
və 1,5-dən yuxarı olmayan əmsallar tətbiq edilməklə):[1167]
Yaşayış
məntəqələri |
Fiziki
şəxsin xüsusi mülkiyyətində olan
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələri (manatla) |
Bakı |
0,4 |
Gəncə, Sumqayıt
şəhərləri və Abşeron rayonu |
0,3 |
Digər şəhərlər
(rayon tabeliyində olan şəhərlər istisna olmaqla),
rayon mərkəzləri |
0,2 |
Rayon tabeliyində olan
şəhərlərdə, qəsəbələrdə
və kəndlərdə (Bakı və Sumqayıt
şəhərlərinin, habelə Abşeron rayonunun
qəsəbə və kəndləri istisna olmaqla) |
0,1 |
198.1.2.
su və hava nəqliyyatı vasitələrinə
görə:
198.1.2.1.
su nəqliyyatı vasitəsinin mühərrikinin 1 kub
santimetri üçün 0,02 manat;[1168]
198.1.2.2.
hava nəqliyyatı vasitəsinin mühərrikinin 1 kub
santimetri üçün 0,02 manat.[1169]
198.1.2.3.
mühərriki olmayan su və hava nəqliyyatı
vasitələri üçün - onların bazar qiymətinin
1 faizi.
198.2.
Müəssisələr və fərdi sahibkarlar əsas vəsaitlərin bu
Məcəllənin 202-ci maddəsinə uyğun olaraq
müəyyənləşdirilən dəyərindən 1
faiz dərəcəsi ilə əmlak vergisi ödəyirlər. [1170]
198.3.
Çıxarılmışdır.[1171]
198.4. Çıxarılmışdır.[1172]
Maddə 199. Vergi
güzəştləri və azadolmalar
199.1. Dövlət hakimiyyəti
orqanları, büdcə təşkilatları və yerli
özünü idarəetmə orqanları, Azərbaycan
Respublikasının Mərkəzi Bankı və onun
qurumları, dövlətin adından yaradılan
publik hüquqi şəxslər (sahibkarlıq
fəaliyyəti məqsədləri üçün
istifadə olunan əmlaka görə ödənilməli əmlak
vergisi istisna olmaqla),
dövlət fondları və əlilliyi olan
şəxslərin qeyri-hökumət təşkilatları əmlak vergisini
ödəməkdən azaddır.[1173]
199.2.
Misgərlik, qalayçılıq, dulusçuluq və
saxsı məmulatlarının, təsərrüfat
müxəlləfatının,
bağçılıq-bostançılıq alətlərinin,
xalq musiqi alətlərinin, oyuncaqların, suvenirlərin,
qamışdan və qarğıdan məişət
əşyalarının düzəldilməsi, keramika
məmulatlarının bədii işlənməsi, bədii
tikmə, ağac materiallardan məişət
alətlərinin hazırlanması sahəsində hüquqi
şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə
məşğul olan fiziki şəxslərin
sənətkarlıq emalatxanalarının binaları və ya
binaların bu emalatxanalar yerləşən hissələri
əmlak vergisinə cəlb edilmir.
199.3. Binaların icarəyə,
kirayəyə verildiyi, habelə sahibkarlıq və ya
kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olmaq
üçün istifadə edildiyi hallar istisna olmaqla, bu Məcəllənin
102.1-1-ci və 102.2-ci
maddələrində
göstərilən şəxslərin, habelə
pensiyaçıların və müddətli hərbi
xidmət hərbi qulluqçularının və onların
ailə üzvlərinin müddətli hərbi xidmət
dövründə binalara görə ödəməli
olduqları əmlak vergisininin məbləği 30 manat
azaldılır.[1174]
199.4.
Vergitutma məqsədləri üçün
müəssisənin və fərdi sahibkarın əmlakının dəyəri
aşağıdakı əmlakların dəyərində
azaldılır: [1175]
199.4.1.
ekologiya
və yanğından
mühafizə
üçün istifadə edilən əsas vəsaitlər;[1176]
199.4.1-1.
müəssisələrin mülkiyyətində
(balansında) olan və siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilən mülki
müdafiə təyinatlı əmlaklar;[1177]
199.4.2. məhsul ötürən kəmərlər,
dəmir və avtomobil yolları, rabitə və enerji ötürücü
xətləri, meliorasiya və suvarma sistemi obyektləri,
peyklər və digər kosmik obyektlər;[1178]
199.4.3. fiziki şəxslərə məxsus
sahibkarlıq fəaliyyətində istifadə olunmayan minik
avtomobilləri;[1179]
199.4.4.
təhsil, tibb,
mədəniyyət və idman sahəsində fəaliyyət
göstərən vergi ödəyicilərinin yalnız bu sahələrin
təyinatı üzrə istifadə etdiyi əsas vəsaitlər;[1180]
199.4.5.
Çıxarılmışdır.[1181]
199.5.
Şəhərlərdə sərnişin
daşımaları üçün istifadə olunan
trolleybuslar və tramvaylar əmlak vergisindən azaddır.
199.6.
Çıxarılmışdır.[1182]
199.7. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarına əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının rezidenti olan hüquqi şəxslər və
hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxslər qanunvericiliyə uyğun olaraq, sənaye
və texnologiyalar parkında qeydiyyata alındıqları
hesabat ilindən başlayaraq, 10
il müddətinə sənaye və texnologiyalar
parkındakı əmlaklarına görə əmlak vergisini
ödəməkdən azaddırlar. Bu
maddədə nəzərdə tutulan güzəşt
texnologiyalar parkının
rezidenti kimi texnologiyalar parkından
kənar sistem inteqrasiyası,
proqram təminatının
hazırlanması və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən
şəxslərə
də tətbiq edilir. [1183]
199.8. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının qərarına əsasən
yaradılan sənaye, yaxud
texnologiyalar parklarının idarəedici
təşkilatı və ya operatoru sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının ərazisində yerləşən əmlaklarına
görə əmlak vergisini ödəməkdən azaddır.[1184]
199.9. Kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan
(o cümlədən, sənaye üsulu ilə) hüquqi
və fiziki şəxslər həmin fəaliyyət
prosesində istifadə olunan əmlaka görə 2014-cü il
yanvarın 1-dən 13 il
müddətinə əmlak vergisini ödəməkdən
azaddırlar.[1185]
199.10. Müəssisələrin balansında olan,
sərnişin və yük daşımalarında istifadə
edilən su nəqliyyatı vasitələrinə görə
ödənilməli olan əmlak vergisinin məbləği 25
faiz azaldılır.[1186]
199.11. İnvestisiya təşviqi sənədini
almış hüquqi şəxs və fərdi sahibkar
həmin sənədi aldığı tarixdən müvafiq
investisiya layihəsi çərçivəsində investisiya
vəsaiti hesabına əldə edilmiş (alınmış,
gətirilmiş, istehsal edilmiş, tikilmiş və ya
quraşdırılmış) əmlakına görə 7 il
müddətinə əmlak vergisini ödəməkdən
azaddır. Bu maddə ilə müəyyən edilmiş
azadolma investisiya təşviqi sənədi alınan
tarixədək əldə edilmiş və hüquqi
şəxs və ya fərdi sahibkar tərəfindən
sahibkarlıq fəaliyyətində istifadə edilmiş
əmlaklara tətbiq edilmir. Bu maddə ilə
müəyyən edilən azadolma investisiya layihəsi
çərçivəsində sahibkarlıq
fəaliyyətinə cəlb edilən və
əvvəllər vergi ödəyicisinin sahibkarlıq
fəaliyyətində istifadə edilməyən binalara da
şamil edilir.[1187]
199.12. 2019-cu il yanvarın 1-dən 2022-ci il yanvarın
1-dək özəlləşdirilməsi başa
çatmış dövlət əmlakına görə
ödənilmiş əmlak vergisi aşağıdakı
şərtlər daxilində vergi ödəyicisinin
ərizəsi əsasında qaytarılır və ya onun
razılığı ilə sonrakı vergi
öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə aid edilir: [1188]
199.12.1. hesabat ilində digər vergilər üzrə
hesablanmış və ödənilmiş verginin
məbləği özəlləşdirilməsi başa
çatmış əmlaka görə həmin hesabat ili
üçün dövlət büdcəsinə
hesablanmış və ödənilmiş verginin
məbləğindən az olmasın;
199.12.2. ödənilmiş əmlak vergisinin
qaytarılmasına dair ərizə ilə müraciət
edildiyi tarixə vergi ödəyicisinin dövlət
büdcəsinə vergilər, faizlər və maliyyə
sanksiyaları üzrə borcu olmasın.
199.13. Bu Məcəllənin 199.12-ci maddəsi ilə
müəyyən olunmuş güzəşt hüququ eyni
əmlaka görə yalnız bir hesabat ili üzrə
tətbiq edilir.
199.14. Mikro sahibkarlıq subyekti olan şəxslər
əmlak vergisini ödəməkdən azaddırlar
(mülkiyyətində olan əsas vəsaitlərin ilin
əvvəlinə qalıq dəyəri 1.000.000 manatdan
artıq olan şəxslər istisna olmaqla). [1189]
199.15. KOB klaster şirkətləri KOB klaster
şirkətlərinin reyestrinə daxil edildiyi tarixdən KOB
klaster fəaliyyətində istifadə olunan əmlaklara
görə 7 il müddətinə əmlak vergisini
ödəməkdən azaddırlar.
199.16. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) ödəmə
qabiliyyətini itirmiş bankların rezolyusiyası və
sağlamlaşdırma tədbirləri çərçivəsində
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanının (qurumun) qərarına əsasən
aldığı problemli aktivlərin (borcların)
əvəzində əldə etdiyi, onun
mülkiyyətində (balansında) olan və
siyahısını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə
razılaşdırdığı əmlaka görə 2019-cu
il yanvarın 1-dən 7 il müddətinə əmlak vergisini
ödəməkdən azaddır.[1190]
199.17. Siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş idxal
mallarını yerli istehsal (emal) malları ilə əvəz
edəcək qida (ərzaq) məhsullarının istehsalı
ilə məşğul olan hüquqi və fiziki
şəxslər həmin fəaliyyət prosesində
istifadə olunan əmlaka görə müvafiq
siyahının təsdiq edildiyi ildən etibarən 7 il
müddətinə əmlak vergisini ödəməkdən
azaddırlar. [1191]
199.18. Kredit təşkilatları
məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş
qərarına əsasən müflis elan olunduğu halda kredit
təşkilatının müflis elan olunması ilə
bağlı məhkəmə qərarının
qüvvəyə mindiyi aydan etibarən əmlak vergisini
ödəməkdən azaddırlar.
199.19. Azərbaycan Respublikasında
dövlət əmlakının
özəlləşdirilməsinin dövlət
proqramlarına uyğun olaraq 2023-cü il 1 yanvar tarixindən
sonra özəlləşdirilməsi barədə qərar
qəbul edilən dövlətə məxsus hüquqi
şəxslər özəlləşdirilməsi
barədə qərarın qəbul edildiyi ildən etibarən
özəlləşdirilmə prosesi müddətində,
lakin 3 ildən çox olmayaraq, əmlak vergisini
ödəməkdən azaddırlar.
199.20. Kredit
təşkilatları verilmiş kredit müqabilində
onların mülkiyyətinə keçən əmlaklara
görə həmin əmlakların balansa
götürüldüyü təqvim ilindən başlayaraq 2
il müddətinə əmlak vergisini ödəməkdən
azaddırlar. [1192]
199.21. Bu
Məcəllənin 199.11-ci, 199.14-cü və 199.15-ci
maddələri nəzərə alınmaqla, Bakı,
Sumqayıt, Xırdalan şəhərləri və Abşeron
rayonu istisna olmaqla, respublikanın digər şəhər
və rayonlarında, o cümlədən Naxçıvan
Muxtar Respublikasında mehmanxana (hotel) və sanatoriya
fəaliyyətində istifadə edilən (bu Məcəllənin
16.3-cü maddəsinə müvafiq olaraq sahibkarlıq
fəaliyyətinin müvəqqəti
dayandırıldığı dövr istisna olmaqla)
yerləşmə vasitəsi olan daşınmaz əmlaklara
görə əmlak vergisi 2024-ci il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə 75 faiz azaldılır.
Maddə 200. Binalara, su və hava nəqliyyatı
vasitələrinə görə fiziki şəxslərin əmlak vergisinin hesablanması
və ödənilməsi qaydası [1193]
200.1. Binalar
üzrə əmlak vergisi əmlak sahəsinin hər
kvadratmetrinə əsasən hesablanır.[1194]
Fiziki
şəxslərin xüsusi mülkiyyətində olan binalara
görə əmlak vergisi onların yerləşdiyi
ərazinin bələdiyyəsi tərəfindən
hesablanır.[1195]
200.2.
Bir neçə sahibi olan bina üzrə əmlak vergisi
həmin binanın hər sahibi üçün onun binanın
sahəsindəki payına
uyğun olaraq, bu Məcəllənin 200.1-ci maddəsində
müəyyən edilmiş qaydaya uyğun olaraq hesablanır.[1196]
200.3.
Su və hava nəqliyyatı vasitələrinə görə
vergi onların qeydiyyatını həyata keçirən
təşkilatlar tərəfindən verilən məlumatlar
əsasında hər il yanvarın 1-i vəziyyətinə
hesablanılır. Belə qeydiyyatın olmadığı
hallarda, həmin əmlakın sahibi mülkiyyətində olan
su və hava nəqliyyatı vasitələri barədə
lazımi məlumatları (buraxılış ili, alış
qiyməti və texniki xarakteristikası) əks etdirən
sənədləri hər il yanvar ayının 1-dək
müvafiq orqana təqdim edir.
Bir
neçə fiziki şəxsə məxsus olan su və hava
nəqliyyatı vasitəsinə görə vergi həmin
nəqliyyat vasitəsini öz adına qeydiyyatdan
keçirmiş şəxsdən tutulur.
200.4.
Bələdiyyələr verginin ödənilməsi
barədə tədiyə bildirişini vergi
ödəyicilərinə avqustun 1-dən gec olmayaraq
verməlidirlər.[1197]
200.5.
Cari il üçün verginin məbləği bərabər
hissələrlə - həmin il avqustun 15-dək və
noyabrın 15-dək ödənilir. Əmlak vergisi
əmlakın əvvəlki sahibi tərəfindən
ödənilmədiyi hallarda, vergi bu maddə ilə
müəyyən edilmiş ödəmə vaxtında
həmin əmlakın sahibi tərəfindən ödənilir.
200.6.
Binalara,
su və hava nəqliyyatı vasitələrinə görə
fiziki şəxslərin
əmlak vergisi yerli (bələdiyyə) büdcəyə
ödənilir. Vergi vaxtında ödənilmədikdə,
bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
faiz hesablanır.[1198]
200.7. Çıxarılmışdır.[1199]
Maddə 201. Müəssisənin və fərdi sahibkarın əmlak vergisinin hesablanması
və ödənilməsi [1200]
201.1. Vergitutma məqsədləri
üçün müəssisənin və fərdi sahibkarın əsas vəsaitlərinin orta illik qalıq dəyəri bu
Məcəllənin 202-ci maddəsinə uyğun olaraq
müəyyən edilir. [1201]
201.1.1. Müəssisənin və fərdi
sahibkarın əsas vəsaitləri qalıq
dəyərindən artıq qiymətə
sığortalandığı halda əmlak vergisi bu
Məcəllənin 14-cü maddəsinə əsasən sığortalanma
tarixinə əmlakın bazar dəyərinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş dəyərə əmlak
vergisinin dərəcəsi tətbiq edilməklə
hesablanır. Sığortalanan əsas vəsaitlərin
dəyəri bazar qiyməti nəzərə alınmaqla
müəyyən edildiyi halda bu Məcəllənin 202-ci maddəsinin
müddəaları tətbiq edilmir.[1202]
201.2.
Müəssisənin və fərdi sahibkarın əmlak vergisi üçün vergi
dövrü təqvim ili sayılır.
201.3.
Müəssisələr
və fərdi sahibkarlar
cari vergi ödəmələri kimi hər rübün ikinci
ayının 15-dən gec olmayaraq əvvəlki ildəki
əmlak vergisinin məbləğinin 20 faizi həcmində
vergi ödəyir. [1203]
Əvvəlki
hesabat ilində əmlak vergisi ödəyicisi olmayan və
növbəti ildə bu verginin ödəyicisi olan, habelə
yeni yaradılmış və əmlak vergisi ödəyicisi
olan hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar əsas
vəsaitlərin əldə edildiyi
rübdən sonra hər rübün ikinci ayının
15-dən gec olmayaraq həmin əmlaka görə
hesablanmalı olan illik əmlak vergisi məbləğinin 20
faizi miqdarında cari vergi ödəmələrini həyata
keçirirlər.
Əmlak
vergisi üzrə cari vergi ödəmələri vergi ili
üçün vergi ödəyicisindən tutulan verginin
məbləğinə aid edilir.[1204]
201.4.
Dövlət büdcəsinə hesabat dövrü
üçün ödənilməli olan verginin
məbləği hesabat dövrü ərzində
əvvəllər hesablanmış ödəmələr
nəzərə alınmaqla müəyyən edilir.
Cari
vergi ödəmələri bu Məcəllənin 201.3-cü
maddəsi ilə müəyyən edilmiş
müddətdə ödənilmədikdə, ödəmə
müddətindən sonrakı hər bir ötmüş
gün üçün vergi ödəyicisindən
ödənilməmiş cari vergi ödəmələrinə
görə bu Məcəllənin 59-cu maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada faiz tutulur.
Əmlak
vergisi üzrə cari vergi ödəmələri hesabat ili
başa çatdıqdan sonra yenidən haqq-hesab edilir və bu
zaman hesablanmış cari vergi məbləği hesabat
üzrə vergi məbləğindən çox olduğu
halda artıq hesablanmış cari vergi və ona uyğun faiz
məbləğləri azaldılır.[1205]
201.5.
Müəssisə və fərdi sahibkar əmlak vergisinin illik
bəyannaməsini hesabat ilindən sonrakı ilin mart
ayının 31-dən gec olmayaraq vergi orqanına verir.[1206]
Hüquqi şəxs və ya qeyri-rezidentin daimi
nümayəndəliyi ləğvetmə balansını
qeydiyyat orqanına təqdim etdiyi tarixdən 30 gün
müddətində əmlak vergisi bəyannaməsini vergi
orqanına təqdim etməyə borcludur.[1207]
Fərdi sahibkar fəaliyyətinin ləğvi
hallarında vergi uçotundan çıxarılma
barədə ərizənin verildiyi tarixdən 30 gün
müddətində əmlak vergisi bəyannaməsini vergi
orqanına təqdim etməyə borcludur.
201.6.
İllik bəyannamələr üzrə vergilər həmin
bəyannamələrin verilməsi üçün
müəyyən edilmiş müddətlərədək
ödənilir. Hesablanmış verginin məbləği bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə
məhdudlaşdırılmayan gəlirdən
çıxılmalara aid edilir. [1208]
201.7.
Müəssisələrin və fərdi sahibkarların əmlak vergisi dövlət
büdcəsinə ödənilir.[1209]
201.8. Çıxarılmışdır.[1210]
Maddə 202. Müəssisənin və fərdi sahibkarın əmlakının vergi tutulan
dəyərinin müəyyən edilməsi qaydası [1211]
202.1. Vergitutma məqsədləri
üçün müəssisənin əmlakının və fərdi sahibkarın əsas
vəsaitlərinin orta illik qalıq
dəyəri götürülür. Müəssisənin və fərdi sahibkarın əsas
vəsaitlərinin orta illik qalıq
dəyəri aşağıdakı qaydada hesablanır: [1212]
202.1.1.
Müəssisənin və fərdi sahibkarın əsas vəsaitlərinin hesabat ilinin əvvəlinə (əvvəlki
vergi ilinin sonuna müəyyən edilən qalıq
dəyərindən həmin il üçün
hesablanmış amortizasiya məbləği
çıxıldıqdan sonra qalan dəyər) və
sonuna qalıq dəyəri toplanıb ikiyə
bölünür. Müəssisənin və fərdi sahibkarın əsas
vəsaitlərinin orta illik qalıq dəyəri hesablanarkən, əsas
vəsaitlərin (vəsaitin) yenidən
qiymətləndirilməsindən yaranan artım (yenidən
qiymətləndirilmə nəticəsində yaranan
müsbət fərq) nəzərə alınmır.[1213]
202.1.2. müəssisə və ya fərdi sahibkar
hesabat ili ərzində yaradıldıqda (uçota
alındıqda) və ya əmlak vergisi ödəyicisi olduqda,
onun əsas vəsaitlərinin yaradıldığı
(uçota alındığı) və ya əmlak vergisi
ödəyicisi olduğu tarixə və ilin sonuna qalıq
dəyəri toplanaraq 24-ə bölünür və
müəssisənin və ya fərdi sahibkarın
yaradıldığı (uçota alındığı)
və ya əmlak vergisi ödəyicisi olduğu aydan sonra, ilin
sonuna qədər olan ayların sayına vurulur.[1214]
202.1.3. müəssisə və ya fərdi sahibkar
hesabat ili ərzində ləğv edildikdə və ya
uçotdan çıxarıldıqda, onun əsas
vəsaitlərinin ilin əvvəlinə və ləğv
edildiyi və ya uçotdan çıxarıldığı
tarixə qalıq dəyəri toplanaraq 24-ə
bölünür və ilin əvvəlindən
müəssisənin ləğv edildiyi və ya fərdi
sahibkarın uçotdan çıxarıldığı aya
qədər olan ayların sayına vurulur.[1215]
202.1.4. kredit təşkilatları
hesabat ili ərzində müflis elan olunduqda, onun əmlakının ilin əvvəlinə və müflis elan olunduğu tarixə qalıq dəyəri toplanaraq 24-ə bölünür və ilin əvvəlindən kredit təşkilatının müflis elan olunduğu aya qədər olan ayların sayına vurulur.[1216]
202.2. Bu maddədə fərdi
sahibkarın əsas vəsaitlərinin orta illik qalıq
dəyəri müəyyən edilərkən bu
Məcəllənin 197.1.1-ci maddəsində göstərilən
əsas vəsaitlər nəzərə alınmır. [1217]
XIV fəsil. Torpaq
vergisi
Maddə 203. Torpaq vergisi
203.1. Torpaq vergisi torpaq
mülkiyyətçilərinin və ya torpaqdan icarə və ya digər
əsaslarla istifadə edən şəxslərin təsərrüfat
fəaliyyətinin nəticələrindən asılı
olmayaraq torpaq sahəsinə görə hər il sabit
tədiyə şəklində hesablanır. [1218]
203.2. Rezident və qeyri-rezident fiziki
şəxslər, habelə rezident və qeyri-rezident
müəssisələr torpaq sahələri barədə
özlərinin mülkiyyət və istifadə hüquqlarını
təsdiq edən sənədləri aldıqdan sonra fiziki
şəxslər və bələdiyyə
müəssisələri bələdiyyələrdə,
digər müəssisələr isə vergi orqanında 1 ay
ərzində uçota durmalıdırlar.
Maddə 204. Verginin ödəyiciləri[1219]
204. Azərbaycan
Respublikasının ərazisində mülkiyyətində
və ya icarə
və ya digər əsaslarla istifadəsində torpaq sahələri
olan, o
cümlədən dövlət və bələdiyyə
mülkiyyətində olan torpaq sahələrini icarə
və digər əsaslarla istifadə edən fiziki şəxslər və
müəssisələr torpaq vergisinin
ödəyiciləridir. [1220]
Maddə 205. Vergitutma obyekti
Fiziki şəxslərin və
müəssisələrin Azərbaycan Respublikasının
ərazisində mülkiyyətində və ya icarə və ya digər əsaslarla istifadəsində olan torpaq
sahələri vergitutma obyekti sayılır. [1221]
Maddə 206. Vergi
dərəcələri
206.1. Bu Məcəllənin 206.1-1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla,
kənd təsərrüfatı torpaqları üzrə torpaq
vergisinin dərəcəsi torpaq sahəsinin hər 100
kvadratmetrinə görə 2 manat müəyyən edilir.[1222]
206.1-1. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının verdiyi arayışa əsasən,
təyinatı üzrə istifadə edilən və ya
irriqasiya, meliorasiya və digər aqrotexniki
səbəblərdən təyinatı üzrə istifadə
edilməsi mümkün olmayan kənd
təsərrüfatı torpaqları üzrə torpaq
vergisinin dərəcəsi 1 şərti bal üçün
0,06 manat müəyyən edilir. Təyinatı üzrə
istifadə edilən və ya təyinatı üzrə
istifadə edilməsi mümkün olmayan kənd
təsərrüfatı torpaqları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilən
qayda və meyarlar əsasında müəyyən edilir.[1223]
206.2.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
kadastr qiymət rayonları və ora daxil olan inzibati rayonlar
üzrə kənd təsərrüfatı
torpaqlarının təyinatı, coğrafi
yerləşməsi və keyfiyyəti nəzərə alınmaqla,
şərti balları müəyyənləşdirilir.
206.3. Bu
Məcəllənin 206.1-ci və
206.1-1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş torpaqlar istisna olmaqla,
torpaq sahəsinin hər 100 kvadratmetrinə görə
aşağıdakı cədvəldə göstərilən
dərəcələr tətbiq olunur:[1224]
Yaşayış
məntəqələri |
Sənaye, tikinti,
nəqliyyat, rabitə, ticarət-məişət xidməti
və digər xüsusi təyinatlı torpaqlar (manatla) |
Yaşayış
fondlarının, həyətyanı sahələrin
torpaqları və vətəndaşların bağ
sahələrinin tutduğu torpaqlar (manatla) |
||
10000 m²-
dək olduqda |
10000 m²-
dən yuxarı olan hissə üçün |
10000 m²-
dək olduqda |
10000 m²-dən
yuxarı olan hissə üçün |
|
Bakı şəhəri,
habelə onun qəsəbə və kəndləri |
10 |
20 |
0,6 |
1,2 |
Gəncə, Sumqayıt,
Xırdalan şəhərləri və Abşeron rayonunun
qəsəbə və kəndləri |
8 |
16 |
0,5 |
1,0 |
Digər şəhərlər
və rayon mərkəzləri |
4 |
8 |
0,3 |
0,6 |
Rayon tabeliyində olan
şəhərlər, qəsəbələr və
kəndlər |
2 |
4 |
0,1 |
0,2 |
Maddə 207. Vergi
güzəştləri
207.1. Aşağıdakı
torpaqlar torpaq vergisinə cəlb edilmir:
207.1.1.
yaşayış məntəqələrinin ümumi
istifadədə olan torpaqları;
207.1.2.
Dövlət hakimiyyəti orqanlarının, büdcə
təşkilatlarının və yerli özünü
idarəetmə orqanlarının, Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının və onun qurumlarının, dövlətin adından yaradılan
publik hüquqi şəxslərin (sahibkarlıq
fəaliyyəti məqsədləri üçün
istifadə olunan torpaqlar istisna olmaqla), habelə Azərbaycan
Respublikasının Dövlət Neft Fondunun
mülkiyyətində və ya istifadəsində olan torpaqlar;[1225]
207.1.3. fiziki və hüquqi şəxslərin
istifadəsinə verilməmiş dövlət, meşə və su fondu
torpaqları, Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına məxsus olan sektorunun altında
yerləşən torpaqlar; [1226]
207.1.4.
dövlət sərhəd zolaqları və müdafiə
təyinatlı torpaqlar.
207.2.
Bu Məcəllənin 102.1-1-ci və
102.2-ci maddələrində göstərilən şəxslərin
mülkiyyətində olan torpaqlara görə torpaq vergisinin
məbləği 10 manat azaldılır.[1227]
207.3. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarına əsasən yaradılan sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının rezidenti olan hüquqi şəxslər və
hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini
həyata keçirən fiziki şəxslər
qanunvericiliyə uyğun olaraq, sənaye və texnologiyalar
parkında qeydiyyata alındıqları hesabat ilindən
başlayaraq, sənaye və texnologiyalar parkında istifadə
etdikləri torpaqlara görə 10
il müddətinə torpaq vergisini ödəməkdən
azaddırlar. Bu
maddədə nəzərdə tutulan güzəşt
texnologiyalar parkının
rezidenti kimi texnologiyalar parkından
kənar sistem inteqrasiyası,
proqram təminatının
hazırlanması
və inkişaf
etdirilməsi fəaliyyətini həyata keçirən
şəxslərə
də tətbiq edilir.[1228]
207.4. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının qərarına əsasən
yaradılan sənaye, yaxud
texnologiyalar parklarının idarəedici
təşkilatı və ya operatoru sənaye, yaxud texnologiyalar
parklarının ərazisində istifadə etdiyi torpaqlara görə
torpaq vergisini ödəməkdən azaddır.[1229]
207.5. İnvestisiya təşviqi
sənədini almış hüquqi şəxs və
fərdi sahibkar həmin sənədi aldığı
tarixdən mülkiyyətində və ya istifadəsində
olan müvafiq torpaqlara görə 7 il müddətinə
torpaq vergisini ödəməkdən azaddır.[1230]
207.6. KOB klaster şirkətləri KOB klaster
şirkətlərinin reyestrinə daxil edildiyi tarixdən 7 il
müddətinə mülkiyyətində və ya
istifadəsində olan və KOB klaster fəaliyyətində
istifadə olunan torpaqlara görə torpaq vergisini
ödəməkdən azad edilirlər. [1231]
207.7. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) ödəmə
qabiliyyətini itirmiş bankların rezolyusiyası və
sağlamlaşdırma tədbirləri çərçivəsində
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqanının (qurumun) qərarına əsasən
aldığı problemli aktivlərin (borcların)
əvəzində əldə etdiyi, onun
mülkiyyətində (balansında) olan və
siyahısını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə
razılaşdırdığı torpağa görə
2019-cu il yanvarın 1-dən 7
il müddətinə torpaq vergisini
ödəməkdən azaddır.[1232]
207.8. Geoloji ayırma sənədi əsasında
faydalı qazıntı yataqlarının (neft və qaz
yataqları istisna olmaqla) axtarışı,
qiymətləndirilməsi və kəşfiyyatı işlərinə
cəlb edilən torpaq sahələrinə görə torpaq
vergisi müvafiq təsdiqedici sənədlər
(geoloji-kəşfiyyat işlərini həyata keçirən
şəxsin podrat müqaviləsi, geoloji-kəşfiyyat
planı, geoloji-kəşfiyyatla bağlı təqdim
edilən hesabat) əsasında faydalı qazıntı
yataqlarının axtarışı,
qiymətləndirilməsi və kəşfiyyatı
işlərinə başlanıldığı təqvim ili
üzrə 75 faiz azaldılır. Bu maddənin
müddəaları eyni vergi ilində geoloji ayırma
sənədi əsasında faydalı qazıntı
yataqlarının (neft və qaz yataqları istisna olmaqla) axtarışı,
qiymətləndirilməsi və kəşfiyyatı
işlərinə cəlb edilən və istismar
edilərək faydalı qazıntılar çıxarılan
torpaq sahələrinə münasibətdə tətbiq
edilmir.[1233]
207.9. Kredit təşkilatları məhkəmənin
qanuni qüvvəyə minmiş qərarına əsasən
müflis elan olunduğu halda kredit təşkilatının
müflis elan olunması ilə bağlı məhkəmə
qərarının qüvvəyə mindiyi ildən
etibarən torpaq vergisini ödəməkdən azaddırlar. [1234]
207.10. Siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş idxal mallarını
yerli istehsal (emal) malları ilə əvəz edəcək
qida (ərzaq) məhsullarının istehsalı ilə
məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslər
həmin fəaliyyət prosesində istifadə olunan torpaqlara
görə müvafiq siyahının təsdiq edildiyi ildən
etibarən 7 il müddətinə torpaq vergisini
ödəməkdən azaddırlar.
207.11. Azərbaycan Respublikasında dövlət
əmlakının özəlləşdirilməsinin
dövlət proqramlarına uyğun olaraq 2023-cü il 1 yanvar
tarixindən sonra özəlləşdirilməsi
barədə qərar qəbul edilən dövlətə
məxsus hüquqi şəxslər
özəlləşdirilməsi barədə qərarın
qəbul edildiyi ildən etibarən
özəlləşdirilmə prosesi müddətində,
lakin 3 ildən çox olmayaraq, torpaq vergisini
ödəməkdən azaddırlar.
207.12. Kredit
təşkilatları verilmiş kredit müqabilində
onların mülkiyyətinə keçən torpaqlara
görə həmin torpaqların balansa
götürüldüyü təqvim ilindən başlayaraq 2
il müddətinə torpaq vergisini ödəməkdən
azaddırlar.[1235]
Maddə 208. Torpaq vergisinin hesablanması
və ödənilməsi qaydaları
208.1. Torpaq vergisi torpaq
barəsində mülkiyyət və ya istifadə hüququnu
təsdiq edən sənədlər əsasında
müəyyənləşdirilir. Tikililərin və
qurğuların altında olan torpaqlara, həmçinin
obyektlərin sanitariya mühafizəsi üçün
zəruri olan torpaq sahələrinə görə torpaq vergisi
tutulur.
208.2.
Torpaq vergisini müəssisələr torpaq sahələrinin
ölçüsünə və torpaq vergisinin
dərəcələrinə əsasən illik olaraq
hesablayır və hesabat ilindən sonrakı il yanvarın
31-dən gec olmayaraq bəyannaməni vergi orqanına verirlər. Hüquqi şəxs və ya qeyri-rezident hüquqi
şəxsin daimi nümayəndəliyi ləğvetmə
balansını qeydiyyat orqanına təqdim etdiyi tarixdən 30
gün müddətində torpaq vergisi bəyannaməsini vergi
orqanına təqdim etməyə borcludur.[1236]
208.3.
Müvafiq orqanlar tərəfindən hər il iyulun 1-dək
fiziki şəxslərə torpaq vergisi hesablanılır
və tədiyə bildirişləri avqustun 1-dən gec
olmayaraq onlara çatdırılır.
208.4.
Ayrılıqda bir neçə hüquqi və ya fiziki
şəxsin mülkiyyətində və ya
istifadəsində olan tikililərin altında qalan və ya
onlara xidmət üçün ayrılmış torpaq
sahələrinə görə vergi onlara məxsus tikili
sahələrinə mütənasib surətdə
hesablanır.
208.5.
Fiziki şəxslər
tərəfindən torpaq vergisi bərabər
məbləğlərdə 15 avqust və 15 noyabr
tarixlərindən gec olmayaraq ödənilir.Torpaq vergisi
torpağın əvvəlki sahibi tərəfindən
ödənilmədiyi halda, vergi bu maddə ilə
müəyyən edilmiş ödəmə vaxtına
həmin torpağın sahibi tərəfindən
ödənilir. [1237]
208.5-1.
Müəssisələr tərəfindən torpaq vergisi
üzrə cari vergi ödənişləri 15 avqust və 15
noyabr tarixlərindən gec olmayaraq bərabər
məbləğlərdə ödənilir. Hər
ödəmənin məbləği əvvəlki vergi
ilində hesablanmış vergi məbləğinin 1/2
hissəsini təşkil edir. [1238]
Əvvəlki hesabat
ilində torpaq vergisi ödəyicisi olmayan və
növbəti ildə bu verginin ödəyicisi olan, habelə
yeni yaradılmış və torpaq vergisi ödəyicisi olan
müəssisələr torpaq sahələrini əldə
etdikdən (o cümlədən dövlət və
bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqlardan
icarə və ya digər əsaslarla istifadə hüququ
yarandıqdan) sonra bu maddədə müəyyən
olunmuş müddətlərdən gec olmayaraq hər
ödəniş üzrə həmin torpaq
sahələrinə görə hesablanmalı olan illik torpaq
vergisi məbləğinin 50 faizi miqdarında cari vergi
ödənişlərini yerinə yetirirlər.
Torpaq vergisi
üzrə cari vergi ödəmələri vergi ili
üçün vergi ödəyicisindən tutulan verginin
məbləğinə aid edilir. Torpaq vergisi üzrə cari
vergi ödəmələri hesabat ili başa çatdıqdan
sonra yenidən haqq-hesab edilir və bu zaman hesablanmış
cari vergi məbləği hesabat üzrə vergi
məbləğindən çox olduğu halda artıq
hesablanmış cari vergi və ona uyğun faiz
məbləğləri azaldılır.
208.5-2. Vergi
ödəyicisinin hesabat dövründə torpaq
sahəsinə mülkiyyət hüququ, habelə
dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində
olan torpaqlardan icarə və ya digər əsaslarla istifadə
hüququ yarandıqda və ya bu hüquqa xitam verildikdə,
həmin torpaq sahəsinə münasibətdə vergi
məbləğinin hesablanması bu torpaq sahəsinin vergi
ödəyicisinin mülkiyyətinə (icarə və ya
digər əsaslarla istifadəsinə) keçdiyi aydan
sonrakı aydan etibarən mülkiyyətində (icarə
və ya digər əsaslarla istifadəsində) olduğu
ayların sayına mütənasib olaraq aparılır.
208.6. Müəssisələrin və bu
Məcəllənin 206.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş halda fiziki şəxslərin torpaq vergisi
dövlət büdcəsinə, digər hallarda fiziki
şəxslərin torpaq vergisi yerli büdcəyə
(bələdiyyə büdcəsinə) ödənilir.[1239]
208.7. Fiziki şəxslərin
sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri
üçün istifadə etdikləri torpaqlara, habelə
hüquqi şəxslərə məxsus olan torpaqlara görə
hesablanmış torpaq vergisinin məbləği bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə
məhdudlaşdırılmayan gəlirdən
çıxılmalara aid edilir.[1240]
XV fəsil. Yol
vergisi
Maddə 209. Vergi ödəyiciləri
Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə daxil olan və Azərbaycan Respublikasının
ərazisindən tranzit keçən
xarici dövlətlərdə
qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələrinin sahibləri
və ya həmin nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxslər, habelə Azərbaycan
Respublikasının ərazisində avtomobil benzininin, dizel
yanacağının və maye qazın istehsalı və ya
idxalı ilə məşğul olan şəxslər yol
vergisinin ödəyiciləridir.[1241]
Maddə 210. Vergitutma obyekti
Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə daxil olan, Azərbaycan Respublikasının
ərazisindən tranzit keçən və Azərbaycan Respublikasının
ərazisini tərk edən zaman yol vergisinə cəlb
olunmalı olan xarici dövlətlərdə
qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələri, habelə
Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal
edilərək daxili istehlaka yönəldilən (topdan
satılan) və Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə idxal edilən avtomobil benzini, dizel
yanacağı və maye qaz yol vergisinin vergitutma obyektidir.[1242]
Maddə 211. Yol vergisinin
dərəcələri
211.1.
Avtonəqliyyat vasitələrinin növündən,
mühərriklərinin
həcmindən, Azərbaycan Respublikasının
ərazisində qaldığı
müddətdən,
oturacaqlarının
sayından,
oxlarının
sayından və avtonəqliyyat vasitəsinin yüklə
birlikdə ümumi
çəkisindən,
Azərbaycan Respublikası
ərazisində qət edilən məsafədən asılı
olaraq Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə daxil olan, Azərbaycan Respublikasının
ərazisindən tranzit keçən
və Azərbaycan Respublikasının ərazisini tərk
edən xarici dövlətlərdə
qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələrindən, habelə
Azərbaycan Respublikasının
ərazisində istehsal edilərək daxili istehlaka yönəldilən
(topdan satılan)
və Azərbaycan Respublikasının
ərazisinə idxal olunan avtomobil benzininə, dizel yanacağına
və maye qaza görə
yol vergisi aşağıdakı
dərəcələrlə hesablanır:[1243]
211.1.1.
Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan,
Azərbaycan Respublikasının
ərazisindən tranzit keçən və bu Məcəllənin 211.1.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq Azərbaycan
Respublikasının ərazisini tərk edən zaman yol
vergisinə cəlb olunmalı hallarda xarici dövlətlərdə
qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələrindən:[1244]
211.1.1.1.
minik avtomobilləri üçün mühərriklərinin
həcmindən və Azərbaycan Respublikasının
ərazisində qaldığı müddətdən asılı
olaraq:[1245]
Ölkə
ərazisində qaldığı müddət |
Mühərrikin
həcmi 2000 kub santimetrədək olduqda |
Mühərrikin həcmi 2000 kub santimetrdən 4000 kub
santimetrədək olduqda |
Mühərrikin həcmi 4000
kub santimetrdən çox olduqda |
1 aya qədər |
15 ABŞ dolları |
20 ABŞ dolları |
40
ABŞ dolları |
3 aya qədər |
30 ABŞ dolları |
40 ABŞ dolları |
60
ABŞ dolları |
1 ilə qədər |
40 ABŞ dolları |
80 ABŞ dolları |
120
ABŞ dolları |
1 ildən yuxarı |
40
ABŞ dolları + 1 ildən artıq qalan hər gün
üçün 0,5 ABŞ dolları |
80
ABŞ dolları +1 ildən artıq qalan hər gün
üçün 0,6 ABŞ dolları |
120 ABŞ dolları+ 1
ildən artıq qalan hər gün üçün 1,2
ABŞ dolları |
211.1.1.2. avtobuslar üçün
oturacaq yerlərinin sayından və Azərbaycan
Respublikasının ərazisində qaldığı
müddətdən asılı olaraq:[1246]
Ölkə ərazisində
qaldığı müddət |
Oturacaq yerlərinin sayı
12-dək olanda |
Oturacaq yerlərinin sayı
13-dən 30-dək olanda |
Oturacaq yerlərinin sayı 31
və çox olanda |
1 gün
üçün |
15 ABŞ dollar |
20 ABŞ dollar |
25 ABŞ dollar |
1
həftədəyək |
30 ABŞ dollar |
40 ABŞ dolları |
50 ABŞ dollar |
1 aya qədər |
100 ABŞ dollar |
140 ABŞ dollar |
175 ABŞ dollar |
3 aya qədər |
300 ABŞ dollar |
400 ABŞ dollar |
500 ABŞ dollar |
1 ilə
qədər |
1050 ABŞ dollar |
1400 ABŞ dollar |
1750 ABŞ
dolları |
1 ildən yuxarı[1247] |
1050
ABŞ dolları + 1 ildən artıq qaldığı
hər gün üçün 12 ABŞ dolları |
1400
ABŞ dolları + 1 ildən artıq qaldığı
hər gün üçün 15 ABŞ dolları |
1750
ABŞ dolları + 1ildən artıq qaldığı
hər gün üçün 20 ABŞ dolları |
211.1.1.3. yük avtomobilləri,
qoşqulu və yarımqoşqulu avtonəqliyyat vasitələri
üçün oxların sayından və Azərbaycan
Respublikasının ərazisində qaldığı
müddətdən asılı olaraq:[1248]
Ölkə ərazisində
qaldığı müddət |
4 (dörd) oxa qədər olanda |
4 (dörd) ox və çox olanda |
1 gün
üçün |
20 ABŞ dollar |
30 ABŞ dollar |
2
həftəyədək |
40 ABŞ dollar |
80 ABŞ dollar |
1 aya qədər |
140 ABŞ dollar |
280 ABŞ dollar |
3 aya qədər |
400 ABŞ dollar |
800 ABŞ dollar |
1 ilə
qədər |
1400 ABŞ dollar |
2800 ABŞ
dolları |
1 ildən yuxarı[1249] |
1400
ABŞ dolları + 1 ildən artıq qaldığı
hər gün üçün 15 ABŞ dolları |
2800
ABŞ dolları + 1 ildən artıq qaldığı
hər gün üçün 30 ABŞ dolları |
211.1.1.4.
Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan
və bəyan edilmiş müddətdən artıq
ölkə ərazisində qalan xarici dövlətlərdə
qeydiyyatda olan avtonəqliyyat vasitələri üçün
Azərbaycan Respublikasının ərazisini tərk edən
zaman ölkə ərazisində artıq qaldığı
müddətdən asılı olaraq ödənilməli olan
yol vergisinin yekun məbləği bu Məcəllənin
211.1.1.1-ci, 211.1.1.2-ci və 211.1.1.3-cü maddələrinə
uyğun olaraq hesablanmış yol vergisinin məbləğindən
ölkə ərazisinə daxil olarkən ödənilmiş
yol vergisinin məbləği çıxılmaqla
hesablanır.
211.1.1.5.
Azərbaycan Respublikası ilə xarici dövlətlər
arasında qüvvədə olan beynəlxalq avtomobil
əlaqələri haqqında hökumətlərarası
sazişlərə əsasən kvotalar
çərçivəsində mübadilə edilmiş
"İcazə" blankları ilə Azərbaycan
Respublikasının ərazisinə daxil olan xarici dövlətlərdə qeydiyyatda olan avtonəqliyyat
vasitələri üçün yol vergisi
ödəmələrində azadolmalar nəzərdə
tutulduğu hallarda daxil olduqları andan 30 gün sonra
ölkədə əlavə qaldıqları
müddətdən asılı olaraq, bu Məcəllənin
211.1.1.2-ci və 211.1.1.3-cü maddələrinə uyğun
olaraq yol vergisinə cəlb edilirlər. [1250]
211.1.2. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində istehsal edilərək daxili istehlaka
yönəldilən (topdan satılan) avtomobil benzininə, dizel
yanacağına və maye qaza görə yol vergisi onların
hər litrinin topdansatış qiymətinə (ƏDV və
aksiz daxil olmaqla) 0,02 manat əlavə edilməklə
hesablanır. İdxal olunan avtomobil benzininə, dizel yanacağına
və maye qaza görə yol vergisi Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə
uyğun olaraq müəyyən edilən, lakin onların
hər litrinin topdansatış bazar qiymətindən
aşağı olmayan gömrük dəyərinə (ƏDV
və aksiz daxil olmaqla) 0,02 manat əlavə edilməklə
hesablanır.[1251]
211.2.
Bu Məcəllənin 211.1.1.3-cü maddəsində
göstərilən verginin məbləği ağır
çəkili avtonəqliyyat vasitələri ilə
yüklərin daşınmasına görə Azərbaycan
Respublikasının ərazisində qət edilən yolun
hər kilometri üçün aşağıdakı
qədər artırılır:[1252]
211.2.1. nəqliyyat vasitələrinin
yüklə birlikdə ümumi çəkisi: [1253]
§
38 tondan 41 tonadək olduqda - 0,15 ABŞ
dolları; [1254]
§
41 tondan 51
tonadək olduqda - 0,30 ABŞ dolları;
§
51 tondan 61
tonadək olduqda - 0,45 ABŞ dolları;
§
61 tondan 71
tonadək olduqda - 0,60 ABŞ dolları;
§
71 tondan 81
tonadək olduqda - 0,75 ABŞ dolları;
§
81 tondan çox
olduqda - 1,8 ABŞ dolları;
211.2.2.
oxa düşən maksimum mümkün ağırlıq
oxarası məsafəyə uyğun normativ həddən:
§
20
faizədək olduqda - 0,5 ABŞ dolları;
§
20
faizdən 50 faizədək olduqda - 1 ABŞ dolları;
§
50
faizdən 70 faizədək olduqda - 2 ABŞ dolları;
211.3.
Ağır çəkili avtonəqliyyat
vasitələrinə aşağıdakılar aid edilir:
§
yüklə
birlikdə çəkisi 36 tondan yuxarı, bir oxa
düşən yük 10 tondan artıq olan avtonəqliyyat
vasitələri;
§
oxarası
məsafə 1,61-2,5 metr olduqda bir oxa düşən
ağırlıq - 9 tondan, 1,31-1,6 metr olduqda - 8 tondan, 1-1,3 metr
olduqda 7 tondan və 1 metrədək olduqda 6 tondan çox olan
çoxoxlu (2 və daha çox oxlu) avtonəqliyyat
vasitələri.
211.3. Təhlükəli
yüklərin daşınmasına görə bu
Məcəllənin 211.1.1.3-cü maddəsində
göstərilən verginin məbləği
aşağıdakı qədər artırılır:[1255]
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
211.4. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində istehsal edilərək daxili istehlaka
yönəldilən (topdan satılan) avtomobil benzininə, dizel
yanacağına və maye qaza görə hesablanmış yol
vergisinə nəzarət dövlət vergi orqanları,
Azərbaycan Respublikasının ərazisinə idxal edilən
avtomobil benzininə, dizel yanacağına və maye qaza görə
yol vergisinin hesablanmasına və ödənilməsinə
nəzarət isə gömrük orqanları
tərəfindən həyata keçirilir.[1256]
Maddə 212. Yol vergisinin tutulması[1257]
212.1. Bu Məcəllənin
211.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş yol
vergisi xarici dövlətlərdə qeydiyyatda olan
avtonəqliyyat vasitələri Azərbaycan
Respublikasının gömrük ərazisinə daxil olan zaman
gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində və ya gömrük
rəsmiləşdirilməsi yerlərində, Azərbaycan
Respublikasının gömrük ərazisini tərk edən
zaman yol vergisinə cəlb olunmalı hallarda isə
gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində gömrük orqanları
tərəfindən tutulur və 1 (bir) əməliyyat
günü ərzində dövlət büdcəsinə
köçürülür.[1258]
212.2. İllik yol vergisinin bu
Məcəllənin 212.4-cü maddəsində
göstərilən qaydada ödənildiyini təsdiq edən
sənədlər təqdim edilmədikdə avtonəqliyyat vasitələrinin
dövlət qeydiyyatını aparan müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən avtonəqliyyat
vasitələrinin qeydiyyatı, yenidən qeydiyyatı və
texniki baxışı keçirilmir.[1259]
212.3. Azərbaycan Respublikasının ərazisində
avtomobil benzininin, dizel yanacağının və maye qazın
istehsalı ilə məşğul olan şəxslər yol
vergisini aylıq olaraq hesablayır və hesabat ayından
sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi forma
üzrə yol vergisi bəyannaməsini vergi orqanına
təqdim etməklə vergini dövlət büdcəsinə
ödəyirlər.[1260]
212.4. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində mülkiyyətində və ya
istifadəsində avtonəqliyyat vasitələri olan fiziki
şəxslər illik yol vergisini avtomobillər texniki
baxışdan keçən zaman dövlət
büdcəsinə ödəyirlər.
212.5. Avtonəqliyyat vasitələrinin
dövlət qeydiyyatını aparan müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı hər rüb hesabat rübündən
sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq yeni qeydiyyata
alınmış və qeydiyyatdan
çıxarılmış avtonəqliyyat vasitələri
barədə məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi formada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təqdim edir.
212.6. Xarici dövlətlərin yük avtomobilləri,
qoşqulu və yarımqoşqulu avtonəqliyyat
vasitələri aşağıdakı hallarda müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
2016-cı ilin iyun ayının 1-dən etibarən 3
(üç) il müddətinə yol vergisindən azaddır:[1261]
212.6.1. dəmir yolu ilə nəql edilən
yüklər Azərbaycan Respublikası ərazisindəki
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi son dəmiryolu stansiyasında xarici dövlətlərin
yük avtomobillərinə, qoşqulu və yarımqoşqulu
avtonəqliyyat vasitələrinə aşırılaraq
ən yaxın gömrük sərhəd buraxılış
məntəqəsindən keçirilməklə digər
dövlətə daşındıqda;
212.6.2. xarici dövlətlərin yük
avtomobilləri, qoşqulu və yarımqoşqulu
avtonəqliyyat vasitələri ilə yüklər digər
dövlətin ərazisindən Azərbaycan Respublikası
ərazisindəki müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi ilk dəmir yolu stansiyasına ən
yaxın gömrük sərhəd buraxılış
məntəqəsindən keçirilməklə
daşındıqda.
XVI fəsil.
Mədən vergisi
Maddə 213. Mədən vergisi
Azərbaycan Respublikasının
ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin
(gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan
sektorunda faydalı qazıntıların çıxarılmasına
görə mədən vergisi tutulur.
Maddə 214. Vergi ödəyiciləri[1262]
214. Azərbaycan Respublikasının
ərazisində (Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsi də
daxil olmaqla) yerin təkindən faydalı qazıntıları
çıxaran fiziki şəxslər və
müəssisələr mədən vergisinin
ödəyiciləridir.
Maddə 215. Vergitutma obyekti
Azərbaycan Respublikasının
ərazisində (Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına mənsub olan sektoru da daxil olmaqla)
yerin təkindən çıxarılan faydalı
qazıntılar vergitutma obyektidir.
Maddə 216. Verginin
dərəcələri[1263]
216.1. Yerin
təkindən çıxarılan aşağıdakı
faydalı qazıntıların növündən
asılı olaraq mədən vergisi onların
topdansatış qiymətinə tətbiq edilməklə
aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilir:
Mədən vergisinə
cəlb olunan faydalı qazıntıların adı |
Mədən vergisinin
dərəcələri (faizlə) |
Xam neft |
26 |
Təbii qaz |
20 |
Filiz
faydalı qazıntıları: - bütün növ
metallar |
3 |
216.2. Yerin təkindən
çıxarılan aşağıdakı faydalı
qazıntıların növündən asılı olaraq
mədən vergisi hər kubmetr üçün aşağıdakı
dərəcələrlə hesablanır:[1264]
Mədən vergisinə cəlb olunan faydalı
qazıntıların adı |
Mədən vergisinin dərəcələri (manatla) |
Qeyri-filiz
faydalı qazıntıları: |
|
-
seolit |
1,0 |
-
barit |
1,0 |
-
mişar daşları |
2,0 |
-
çınqıl xammalı |
1,0 |
-
yüngül doldurucular (keramzit, aqloporit) istehsalı
üçün gillər |
1,0 |
- bentonit
gilləri |
1,0 |
-
kərpic-kirəmit gilləri |
1,0 |
-
vulkan külü və pemza |
1,0 |
-
kvars qumları |
1,0 |
-
tikinti qumları |
1,0 |
-
sement xammalı (əhəng daşı, mergel, gil, vulkan
külü) |
1,0 |
-
gips, gəc [1265] |
1,0 |
- üzlük daşları
(mərmər, qabbro, tuflar, travertin,
mərmərləşmiş əhəng daşı) |
1,0 |
-
qiymətli və yarımqiymətli bəzək
daşları |
6,0 |
-
duz |
6,0 |
-
yodlu-bromlu sular |
0,04 |
-
mineral sular |
10,0 |
Maddə 217. Verginin hesablanması
qaydası, ödənilməsi müddəti və
bəyannamənin verilməsi
217.1. Mədən vergisi bu
Məcəllənin 216.1-ci maddəsində müəyyən
edilmiş faydalı qazıntılar üzrə yerin
təkindən çıxarılmış faydalı qazıntıların
topdansatış qiymətinə, 216.2-ci maddəsində
müəyyən edilmiş faydalı qazıntılar
üzrə isə yerin təkindən
çıxarılmış faydalı qazıntıların
hər kubmetrinə müvafiq vergi dərəcələrini
tətbiq etməklə hesablanır.[1266]
217.2.
Hesabat ayı üçün mədən vergisinin
məbləği faydalı qazıntıların
çıxarıldığı aydan sonrakı ayın
20-dən gec olmayaraq ödənilir.[1267]
217.3.
Mədən vergisinin ödəyiciləri hər ay hesabat
ayından sonrakı ayın 20-dən kec olmayaraq vergi
orqanına, yerli büdcələrə daxil olan
mədən vergisi üzrə isə
bələdiyyələrə mədən vergisinin
bəyannaməsini verirlər. [1268]
217.4.
Bu maddədə müəyyən edilən qaydada
hesablanmış verginin məbləği bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə
məhdudlaşdırılmayan gəlirdən
çıxılmalara aid edilir.
217.5. Mədən vergisi dövlət
büdcəsinə ödənilir.[1269]
217.6 Xam neftin və qazın
hasilatı zamanı bu Məcəllənin 217.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq mədən vergisi
hesablanarkən, hasil edilmiş neftin və qazın
miqdarından texnoloji proseslə əlaqədar quyuya geri vurulan
neftin və qazın miqdarı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilən
normativlər əsasında çıxılır.
Maddə
217-1. Vergi güzəştləri[1270]
Neft və qaz istisna olmaqla, digər
faydalı qazıntılara görə vergi ödəyicisi
tərəfindən təqvim ili üzrə hesablanmış
mədən vergisinin məbləği həmin faydalı
qazıntıların çıxarıldığı torpaq
sahələrinə görə onun tərəfindən
həmin təqvim ili üzrə hesablanmış və ödənilmiş
torpaq vergisinin məbləğindən çox olmamaqla
təqvim ilinin sonuncu hesabat ayında azaldılır.
XVII fəsil.
Sadələşdirilmiş vergi[1271]
Maddə 218. Sadələşdirilmiş
verginin ödəyiciləri[1272]
218.1. Aşağıda
göstərilən şəxslər
sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olmaq
hüququna malikdir:
218.1.1. bu Məcəllənin XI
fəslinin müddəaları nəzərə alınmaqla,
ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyata
alınmamış və ardıcıl 12 aylıq dövrün
istənilən ayında (aylarında) vergi tutulan
əməliyyatların həcmi 200.000 manat və ondan az olan
şəxslər;
218.1.2. vergi tutulan
əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq
dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000
manatdan artıq olan ticarət və (və ya) ictimai
iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər.
218.1.3. bina tikintisi
fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər
(özünə məxsus və ya cəlb edilən vəsait
hesabına əhalinin fərdi (şəxsi) ehtiyaclarını
ödəmək və ya kommersiya məqsədləri
üçün öz gücü ilə və ya müvafiq
ixtisaslı peşəkar sifarişçi və ya
podratçı cəlb etməklə bina tikdirən,
habelə bu tikintinin və ya başa çatmış obyektin
mülkiyyətçisi olan hüquqi və ya fiziki
şəxslər). [1273]
218.2. Sadələşdirilmiş vergi
ödəyicisi olmaq hüququna malik olan vergi ödəyicisi
(bu Məcəllənin 218.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş vergi ödəyiciləri istisna
olmaqla) hər il aprel ayının 20-dən gec olmayaraq,
müvafiq bəyannaməni və ya bu Məcəllənin
218.1-ci maddəsində qeyd olunan hüquqlardan istifadə
etməyəcəyi barədə yazılı məlumatı
uçotda olduğu vergi orqanına təqdim edir. Bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, vergi ödəyicisinin təqvim ilinin
sonunadək seçdiyi metodu dəyişdirmək hüququ
yoxdur. Vergi ödəyicisi qeyd olunan müddətdə
bəyannaməni və ya yazılı məlumatı
təqdim etmədikdə, vergi orqanı vergi ödəyicisinin
əvvəlki vergi ilində seçdiyi metodu tətbiq edir.
İl ərzində yeni fəaliyyətə başlayan vergi
ödəyicisi vergi uçotuna durmaq üçün
ərizədə qeyd etdiyi metodu tətbiq edir. Bu Məcəllənin 158.2-ci
maddəsinə uyğun olaraq vergi ödəyicisinin ƏDV
qeydiyyatı ləğv edildikdə, o, öz
fəaliyyətini bu Məcəllənin 218.1.1-ci
maddəsinə uyğun və ya gəlir (mənfəət)
vergisi ödəyicisi kimi davam etdirmək barədə
müraciət edə bilər. [1274]
218.2-1. Bu Məcəllənin 218.1.2-ci maddəsində
göstərilən şəxslərin vergiyə cəlb
olunan əməliyyatlarının ümumi məbləği
əvvəlki tam 12 təqvim ayı ərzində 100.000
manatdan çox deyilsə və vergi ödəyicisi bu
rejimdə azı 1 il ərzində fəaliyyət
göstərmişdirsə, o, istənilən vaxt fəaliyyətini
bu Məcəllənin 218.1.1-ci maddəsinə uyğun və
ya gəlir (mənfəət) vergisi ödəyicisi kimi davam
etdirmək barədə müraciət edə bilər.[1275]
218.3. Bu
Məcəllənin 218.1.3-cü maddəsində
göstərilən şəxs tikinti-quraşdırma
işlərinə başladığı andan 30 gün
müddətində müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
seçdiyi vergitutma metodu barədə yazılı formada
məlumat təqdim etməlidir. Bu halda şəxsin
seçdiyi vergitutma metodunu həmin tikinti-quraşdırma işləri
başa çatanadək dəyişdirmək hüququ yoxdur.
218.4. Bu Məcəllənin 218.1-ci
maddəsinin müddəalarından asılı olmayaraq
aşağıda göstərilən şəxslər
sadələşdirilmiş verginin ödəyiciləridir:
218.4.1. bu Məcəllənin 156-cı maddəsinin
müddəaları nəzərə alınmaqla,
mülkiyyətində və ya istifadəsində olan
avtonəqliyyat vasitələri ilə (beynəlxalq
sərnişin daşımaları istisna olmaqla) Azərbaycan
Respublikasının ərazisində sərnişin
daşımalarını (o cümlədən taksi ilə)
həyata keçirən şəxslər;[1276]
218.4.2. idman mərc oyunlarının operatoru və
idman mərc oyunlarının satıcıları, habelə
lotereya təşkilatçısı və lotereya
biletlərinin satıcıları olan şəxslər;[1277]
218.4.3. mülkiyyətində olan
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsini həyata
keçirən fiziki şəxslər;[1278]
218.4.4. fəaliyyət zamanı
işçi cəlb edən fiziki şəxslər istisna
olmaqla, bu Məcəllənin 220.10-cu maddəsində
nəzərdə tutulan fəaliyyət növləri ilə
fərdi qaydada məşğul olan fiziki şəxslər; [1279]
218.4.5. mülkiyyətində olan torpaq
sahələrinin təqdim edilməsini (bu
Məcəllənin 102.1.3.2-ci, 102.1.18-ci, 106.1.16-cı,
144.1.1-ci və 144.1.2-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş təqdim edilmə halları
istisna olmaqla) həyata keçirən fiziki
şəxslər. [1280]
218.5. Aşağıda
göstərilən şəxslərin
sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi olmaq hüququ
yoxdur:
218.5.1. aksizli və məcburi
nişanlama ilə nişanlanmalı olan mallar istehsal edən
şəxslər; [1281]
218.5.2. kredit təşkilatları,
sığorta bazarının peşəkar
iştirakçıları, investisiya fondları və bu fondların idarəçiləri,
qiymətli kağızlar bazarında
lisenziyalaşdırılan şəxslər, lombardlar; [1282]
218.5.2-1. Bu Məcəllənin 218.5.2-ci
və 218.5.10-cu maddələrinin müddəaları icbari
sığorta müqavilələri üzrə xidmət
göstərən sığorta agentlərinə tətbiq
edilmir.[1283]
218.5.3. qeyri-dövlət pensiya
fondları;
218.5.4. əmlakın icarəyə
verilməsindən və royaltidən gəlir əldə
edən şəxslər;
218.5.5. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
təbii inhisar subyektləri;
218.5.6. mülkiyyətində olan
əsas vəsaitlərin ilin əvvəlinə (bu
Məcəllənin 218.1.2-ci, 218.1.3-cü və
218.4-cü maddələrində göstərilən
şəxslər istisna olmaqla) qalıq dəyəri 1.000.000
manatdan artıq olan şəxslər[1284]
218.5.7. publik hüquqi şəxslər;[1285]
218.5.8. rüb ərzində
işçilərinin (faktiki işə cəlb edilən) orta
sayı 10 nəfərdən çox olan istehsal
fəaliyyətini həyata keçirən şəxslər; [1286]
218.5.9. topdansatış ticarət
fəaliyyəti qaydasında malların təqdim edilməsini
həyata keçirən şəxslər;
218.5.10.
vergi ödəyicisi kimi vergi orqanında
uçotda
olmayan şəxslərə
(əhaliyə) görülən
işlərdən
və göstərilən
xidmətlərdən başqa,
işlərin
görülməsini
və xidmətlərin göstərilməsini
həyata keçirən
şəxslər
(bu Məcəllənin 218.4.1-ci və 220.10-cu
maddələrində nəzərdə tutulan şəxslər
tərəfindən işlərin
görülməsi
və xidmətlərin göstərilməsi
istisna olmaqla);[1287]
218.5.11. qızıl, ondan
hazırlanmış zərgərlik və digər
məişət məmulatlarının, habelə almazın
(emal olunmuş, çeşidlənmiş, çərçivəyə
salınmış və bərkidilmiş və emal
olunmamış, çeşidlənməmiş,
çərçivəyə salınmamış və
bərkidilməmiş almaz) satışını həyata
keçirən şəxslər;
218.5.12. xəz-dəri
məmulatlarının satışını həyata
keçirən şəxslər;
218.5.13. bina tikintisi fəaliyyəti
ilə məşğul olan və icbari sığorta
müqavilələri üzrə xidmət göstərən
şəxslər istisna olmaqla, lisenziya tələb olunan
fəaliyyət növü ilə məşğul olan şəxslər. [1288]
218.6. Aşağıdakı hallarda
sadələşdirilmiş vergi metodunu tətbiq etmək
hüququ saxlanılır:[1289]
218.6.1. bu Məcəllənin 218.5.9-cu
maddəsinin müddəalarından asılı olmayaraq
pərakəndə satış qaydasında malların
təqdim edilməsini həyata keçirən vergi
ödəyicisi, eyni zamanda, topdansatış qaydasında
malların satışını həyata keçirdikdə,
rüb ərzində elektron qaimə-faktura ilə rəsmiləşdirilməli
olan əməliyyatların həcmi ümumi ticarət
əməliyyatlarının (satışdankənar
gəlirlər istisna olmaqla) həcminin 30 faizindən çox
olmadıqda;
218.6.2. bu
Məcəllənin 218.5.10-cu maddəsinin
müddəalarından asılı olmayaraq, vergi
ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan
şəxslərə (əhaliyə) göstərilən
xidmətlərdən və görülən
işlərdən başqa, xidmətlərin
göstərilməsini və işlərin
görülməsini həyata keçirən şəxslər
tərəfindən əhaliyə xidmətlə (işlə)
yanaşı, hüquqi şəxslərə və vergi
ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olan fiziki şəxslərə
xidmətlərin göstərilməsi və işlərin
görülməsi həyata keçirilirsə, rüb
ərzində elektron qaimə-faktura ilə rəsmiləşdirilməli
olan əməliyyatların (qeyri-rezident hüquqi
şəxslər və sahibkarlıq fəaliyyətini
həyata keçirən qeyri-rezident fiziki
şəxslərə hesab-faktura (invoys) əsasında
göstərilən xidmətlərin və görülən
işlərin dəyəri də daxil olmaqla) həcmi
xidmətlərin göstərilməsi və işlərin görülməsi
üzrə ümumi əməliyyatların
(satışdankənar gəlirlər istisna olmaqla) həcminin
30 faizindən çox olmadıqda. [1290]
Bu
Məcəllənin 218.6-cı maddəsinin
müddəaları malların təqdim edilməsindən,
işlərin görülməsindən və
xidmətlərin göstərilməsindən ibarət
qarışıq əməliyyatlar aparılan hallara da
tətbiq edilir.
218.7.
Bu Məcəllənin 218.6.1-ci və 218.6.2-ci
maddələrində göstərilən
şərtlər
ödənilmədikdə,
sadələşdirilmiş
vergi ödəyicisi
olmaq hüququ
həmin hesabat rübündən
sonrakı
ayın
1-dən ləğv
edilir.[1291]
Maddə
218-1. Azadolmalar və güzəştlər[1292]
218-1.1. Vergidən azaddır:
218-1.1.1. kənd
təsərrüfatı məhsullarının
istehsalçıları (o cümlədən sənaye
üsulu ilə) tərəfindən özlərinin istehsal etdikləri
kənd təsərrüfatı məhsullarının
satışından əldə edilmiş hasilatın həcmi
– 2014-cü il yanvarın 1-dən 13 il müddətinə; [1293]
218-1.1.2. qanunla müəyyən
edilmiş hallarda dövlət büdcəsinə olan vergi
borclarının silinməsindən əldə olunan gəlir;
218-1.1.3. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan
(qurum) tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada
dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına ödənilən
ixrac təşviqi; [1294]
218-1.1.4. bu Məcəllə ilə
müəyyən olunmuş qaydada gəlirlərin və
xərclərin uçotunu aparan, ƏDV-nin
məqsədləri üçün qeydiyyata alınmayan və
əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq
dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000
manatadək olan rezident müəssisənin təsisçisi
(payçısı) və yaxud səhmdarları olan
şəxslərə ödənilən dividendlər;
218-1.1.5. mülkiyyətdə olan
yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin, habelə torpaq sahələrinin təqdim
edilməsi üzrə aşağıdakı təqdim edilmə
halları:
218-1.1.5.1. fiziki şəxslər
tərəfindən azı 3 təqvim ili ərzində
yaşayış yeri üzrə qeydiyyatda olduğu
yaşayış sahələrinin təqdim edilməsi;
Fiziki şəxs sökülmüş
binada yerləşən yaşayış sahəsində
azı 3 təqvim ili ərzində (sökülmüş
və sökülmüş binanın yerində tikilən
yeni binada yaşayış yeri üzrə qeydiyyatda olduğu
müddətlər cəmlənməklə)
yaşayış yeri üzrə qeydiyyatda olduğu halda,
sökülmüş binanın yerində tikilən yeni
binadan həmin fiziki şəxsə verilən
yaşayış sahəsinin təqdim edilməsinə də
bu maddənin müddəaları tətbiq edilir. Bu zaman
sadələşdirilmiş vergidən azadolma yerli icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilmiş və
özündə yaşayış sahələrinin
sökülməsini və sökülmüş
yaşayış sahəsinin müqabilində yeni
yaşayış sahəsinin verilməsini təsdiq edən
arayış əsasında fiziki şəxsin
sökülmüş yaşayış sahəsinin sahəsi
həddində (artıq sahə verildiyi halda isə
sökülmüş yaşayış sahəsinin 20 faizi
həddində artıq sahə üzrə) tətbiq edilir.[1295]
218-1.1.5.1-1. fiziki şəxsin
mülkiyyətində (o cümlədən ər və
arvadın ümumi birgə mülkiyyətində) yalnız
bir yaşayış sahəsi olduğu halda şəxsin
həmin yaşayış sahəsi üzrə
qeydiyyatının olub-olmamasından asılı olmayaraq,
azı 3 təqvim ili ərzində həmin yaşayış
sahəsində yaşamasını təsdiq edən
sənədlər (kommunal xidmətləri göstərən
təşkilatlar tərəfindən şəxsin həmin
ünvanda abonent kimi qeydiyyatda olmasını təsdiq edən
arayışlar) olduğu halda həmin yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi.[1296]
218-1.1.5.2. bu Məcəllənin
102.1.3.2-ci, 102.1.18-ci, 106.1.16-cı, 144.1.1-ci, 144.1.2-ci
və 144.1.4-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş hallar;[1297]
218-1.1.5.3. fiziki şəxslərin
xüsusi mülkiyyətində olan yaşayış sahələrinin
30 kvadratmetrədək olan hissəsi.
218-1.1.6. Lotereya biletlərinin satıcısı
ilə bağlanmış müqavilə əsasında və
ya onun tapşırığı əsasında lotereya
biletlərinin bütün mərhələlərdə agent
qaydasında satışının həyata
keçirilməsi üzrə göstərilən xidmətlərdən
əldə olunan gəlirlər;[1298]
218-1.1.7. media subyektlərinin (audiovizual
media subyektləri istisna olmaqla) öz
fəaliyyətlərindən əldə etdikləri
gəlirlər (o cümlədən reklam gəlirləri),
habelə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
verilən maddi yardımlar – 2023-cü il yanvarın 1-dən 3
il müddətinə.[1299]
218-1.2. Pərakəndə satış
qaydasında malların satışının həyata
keçirilməsi üzrə ticarət fəaliyyəti
və (və ya) ictimai iaşə fəaliyyəti ilə
məşğul olan sadələşdirilmiş vergi
ödəyiciləri tərəfindən büdcəyə
ödənilməli olan verginin məbləği 2019-cu il
yanvarın 1-dən 3 il müddətinə
“İstehlakçıların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu ilə müəyyən edilmiş POS-terminal vasitəsilə
nağdsız qaydada aparılan ödənişlərin
ümumi hasilatdakı xüsusi çəkisinə uyğun
müəyyən edilən verginin 25 faizi həcmində
azaldılır.
Bu güzəştin alınması
hüququ müəyyən edilərkən, vergi orqanında
uçotda olan şəxslər tərəfindən
POS-terminal vasitəsilə aparılan ödənişlərin
məbləği nəzərə alınmır.
Maddə 219. Vergitutma obyekti[1300]
219.1. Hesabat
dövrü ərzində vergi ödəyicisi
tərəfindən (bu Məcəllənin 218.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş vergi ödəyiciləri istisna
olmaqla) (bu Məcəllənin 218.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş fəaliyyətlə
məşğul olan vergi ödəyicilərindən
başqa) təqdim edilmiş mallara (işlərə,
xidmətlərə) və əmlaka görə əldə
edilmiş ümumi hasilatın, habelə
satışdankənar gəlirlərin (ödəmə
mənbəyində vergi tutulmuş gəlirlər istisna
edilməklə) həcmi vergitutma obyektidir.[1301]
219.2. Bu Məcəllənin 218.4.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş vergi ödəyicilərinin
mülkiyyətində və ya istifadəsində olan
avtonəqliyyat vasitələri vergitutma obyektidir.[1302]
219.3. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər üçün,
dövlətə ayrılan hissə istisna olmaqla, tikilən
binanın yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələri, o cümlədən təqdim edilmək
üçün ayrıca tikilən fərdi, şəxsi
yaşayış və bağ evlərinin sahələri
vergitutma obyektidir. Bu maddənin məqsədləri
üçün tikilən binanın hər
mərtəbəsinin ümumi sahəsi vergitutma obyektidir.[1303]
219.3-1. Bu Məcəllənin 218.4.3-cü
maddəsində göstərilən şəxslər
üçün mülkiyyətində olan yaşayış
və qeyri-yaşayış sahələrinin, o
cümlədən bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslərdən satın
alınmış yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələri vergitutma obyektidir.[1304]
219.3-2. Bu Məcəllənin 218.4.5-ci maddəsində
göstərilən şəxslər üçün
mülkiyyətində olan torpaq sahələri vergitutma
obyektidir. [1305]
219.4. İdman mərc oyunlarının
operatoru üçün idman mərc oyunları biletlərinin
satışından əldə edilmiş vəsait, idman
mərc oyunlarının satıcısı üçün
isə idman mərc oyunlarının operatorunun ona verdiyi haqq
(mükafat) sadələşdirilmiş verginin vergitutma
obyektidir.[1306]
219.4-1. Lotereya
təşkilatçısı üçün lotereya
biletlərinin satışından əldə edilmiş
vəsait, lotereya biletlərinin satıcısı
üçün isə lotereya
təşkilatçısının ona verdiyi haqq (mükafat)
sadələşdirilmiş verginin vergitutma obyektidir.[1307]
219.5. Sadələşdirilmiş vergini
ödəyən hüquqi şəxs ƏDV-nin,
mənfəət vergisinin və əmlak vergisinin, fiziki
şəxs (hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən fiziki şəxs
də daxil olmaqla) isə gəlir vergisinin və ƏDV-nin
ödəyicisi deyil.[1308]
219.6. bu Məcəllənin 218.1.1.2-ci
maddəsinə uyğun olaraq sadələşdirilmiş
vergini ödəyən hüquqi şəxslər bu
fəaliyyət üzrə mənfəət
vergisinin və əmlak vergisinin, hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki
şəxslər bu fəaliyyət üzrə gəlir
vergisinin ödəyicisi deyildirlər.[1309]
219.7. Kənd
təsərrüfatı məhsullarının
istehsalçıları (o cümlədən, sənaye
üsulu ilə) tərəfindən özlərinin istehsal
etdikləri kənd təsərrüfatı
məhsullarının satışından əldə
edilmiş hasilatın həcmi 2014-cü il yanvarın 1-dən
10 il müddətinə
sadələşdirilmiş verginin vergitutma obyektinə daxil
edilmir. [1310]
219.8. Məktəbəqədər təhsil
müəssisələri və uşaq evləri 2014-cü il
yanvarın 1-dən 10 il müddətinə
sadələşdirilmiş vergini ödəməkdən
azaddırlar.[1311]
219.9.
Pərakəndə satış qaydasında malların
satışının həyata keçirilməsi
üzrə ticarət fəaliyyəti və (və ya) ictimai
iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan
sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri
tərəfindən büdcəyə ödənilməli olan
verginin məbləği 2019-cu il yanvarın 1-dən 3 il
müddətinə “İstehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
POS-terminal vasitəsilə nağdsız qaydada aparılan
ödənişlərin ümumi hasilatdakı xüsusi
çəkisinə uyğun müəyyən edilən
verginin 25 faizi həcmində azaldılır. Bu
güzəştin alınması hüququ müəyyən
edilərkən vergi orqanında uçotda olan
şəxslər tərəfindən POS-terminal vasitəsilə
aparılan ödənişlərin məbləği
nəzərə alınmır. [1312]
219.10. Qanunla
müəyyən edilmiş hallarda dövlət
büdcəsinə olan vergi borclarının silinməsindən
əldə olunan gəlir sadələşdirilmiş
vergidən azaddır.
219.11. Bu
Məcəllə ilə müəyyən olunmuş qaydada
gəlirlərin və xərclərin uçotunu aparan,
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata
alınmayan və əməliyyatlarının həcmi
ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən
ayında (aylarında) 200.000 manatadək olan rezident
müəssisənin təsisçisi (payçısı)
və yaxud səhmdarları olan şəxslərə
ödənilən dividendlər sadələşdirilmiş
vergidən azaddır.
Maddə 220. Sadələşdirilmiş
verginin dərəcəsi[1313]
220.1. Sadələşdirilmiş vergi
(bu Məcəllənin 218.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş fəaliyyətlə
məşğul olan və 218.1.2-ci maddəsində göstərilən
vergi ödəyiciləri istisna olmaqla) bu verginin
ödəyicilərinin malların təqdim edilməsindən,
işlərin görülməsindən, xidmətlərin
göstərilməsindən əldə etdiyi vəsaitin
məbləğindən (ümumi hasilatının
həcmindən) və satışdankənar
gəlirlərdən 2 faiz dərəcə ilə hesablanır.[1314]
220.1-1. Bu Məcəllənin 218.1.2-ci maddəsində
göstərilən şəxslər tərəfindən
sadələşdirilmiş vergi bu Məcəllənin 219.1-ci
maddəsində müəyyən edilmiş vergitutma obyekti
üzrə (qiymətləri müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən tənzimlənən malların
satış dövriyyəsi istisna edilməklə) 8 faiz
dərəcə ilə hesablanır. [1315]
220.1-1.1. ticarət
fəaliyyəti üzrə — 6 faiz; [1316]
220.1-1.2. ictimai iaşə fəaliyyəti üzrə
— 8 faiz.[1317]
220.2. Bakı şəhəri istisna
olmaqla, Azərbaycan Respublikasının digər
şəhər və rayonlarda, o cümlədən
Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən
vergi ödəyicilərinə bu regionlar üzrə
müəyyən edilmiş vergi dərəcəsi o halda
tətbiq edilir ki, vergi ödəyiciləri özünün
istehsal sahəsi, daşınmaz əmlakı və
işçi qüvvəsi ilə həmin
ərazilərdə fəaliyyət göstərmiş
olsunlar.[1318]
220.3. Azərbaycan Respublikasının
şəhər və rayonlarında, Naxçıvan Muxtar
Respublikasında vergi uçotuna alınmış, lakin
Bakı şəhərində fəaliyyət
göstərən sadələşdirilmiş verginin
ödəyiciləri vergini Bakı şəhəri
üzrə müəyyən olunmuş vergi
dərəcəsi ilə ödəyirlər.
220.4. Müxtəlif vergi
dərəcələri ilə vergiyə cəlb edilən
gəlirlər üzrə uçot ayrı-ayrılıqda
aparılmalıdır. Belə uçot aparılmadıqda,
ən yüksək vergi dərəcəsi tətbiq edilir.
220.5. Avtomobil
nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin və
yük daşımalarını həyata keçirən
vergi ödəyiciləri üçün
sadələşdirilmiş vergi aşağıdakı kimi
müəyyən edilir:[1319]
Daşınma
növü |
Sadələşdirilmiş
verginin tətbiq edildiyi ölçü vahidi |
Sadələşdirilmiş
verginin aylıq məbləği (manatla) |
Sərnişin
daşınması (taksi istisna olmaqla), oturacaq yerlərinin
sayına görə: |
1 oturacaq yeri
üçün |
1,8 |
Taksi ilə
sərnişin daşınması |
1 ədəd
nəqliyyat vasitəsi üçün |
9,0 |
|
|
|
220.6. Sərnişin daşınmasının
növündən və həyata keçirildiyi
ərazidən asılı olaraq, sərnişin və
yük daşıyan vergi ödəyiciləri
üçün sadələşdirilmiş vergi bu
Məcəllənin 220.5-ci maddəsində
göstərilən sadələşdirilmiş verginin məbləğinə
aşağıdakı əmsallar tətbiq edilməklə
müəyyən edilir: [1320]
220.6.1. Bakı şəhərində
(kənd və qəsəbələr daxil olmaqla) və
Bakı şəhəri ilə ölkənin digər
yaşayış məntəqələri arasında - 2,0;
220.6.2. Abşeron rayonu, Sumqayıt,
Gəncə şəhərlərində və həmin rayon
və şəhərlərlə digər yaşayış
məntəqələri arasında (bu Məcəllənin
220.6.1-ci maddəsində göstərilənlər istisna
olmaqla) - 1,5;
220.6.3. Digər şəhər və
rayonlarda və həmin şəhər və rayonlarla
digər yaşayış məntəqələri arasında
(bu Məcəllənin 220.6.1-ci və 220.6.2-ci
maddələrində göstərilənlər istisna olmaqla)
- 1,0.
220.7. Avtomobil nəqliyyatı
vasitələrində (taksi istisna olmaqla) oturacaq yerlərinin
sayı və ya yükgötürmə qabiliyyəti
avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin qeydiyyat
şəhadətnaməsinə əsasən
müəyyən edilir.[1321]
Avtomobil nəqliyyatı
vasitələrindəki (taksi istisna olmaqla) oturacaq yerlərinin
sayı və ya yükgötürmə qabiliyyəti
avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin qeydiyyat
şəhadətnaməsində göstərilmədikdə
həmin göstəricilər müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən vergi orqanlarına verilmiş
arayışlar əsasında müəyyən edilir. Oturacaq
yerlərinin sayını avtomobil nəqliyyatı
vasitələrinin qeydiyyat şəhadətnaməsi və ya
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
verilmiş arayışlar əsasında müəyyən
etmək mümkün olmadıqda sadələşdirilmiş
verginin məbləği yerlərin faktiki sayına
görə müəyyən edilir.[1322]
220.8. Bu Məcəllənin 218.4.3-cü
maddəsində göstərilən şəxslər
üçün sadələşdirilmiş vergi bu
Məcəllənin 219.3-1-ci maddəsində göstərilən
vergitutma obyektinin hər kvadratmetri üçün 15 manat
olmaqla bu maddə ilə müəyyən edilmiş qaydada
hesablanır.[1323]
Bu Məcəllənin 218.4.5-ci
maddəsində göstərilən şəxslər
üçün sadələşdirilmiş vergi bu
Məcəllənin 206.3-cü maddəsində nəzərdə
tutulmuş torpaq sahələrinin hər kvadratmetri
üçün 0,5 manat olmaqla, bu maddə ilə
müəyyən edilmiş qaydada hesablanır. Kənd
təsərrüfatı təyinatlı torpaqlara görə
sadələşdirilmiş vergi hesablanarkən bu maddə
ilə müəyyən olunmuş torpaq sahəsinin
yerləşdiyi ərazi üzrə zona əmsalları tətbiq
olunmur.[1324]
Bu Məcəllənin 218.4.5-ci
maddəsində göstərilən şəxslər
üçün kənd təsərrüfatı
təyinatlı torpaqlar üzrə
sadələşdirilmiş vergi bu Məcəllənin
206.1-1-ci maddəsinə uyğun olaraq hesablanmış torpaq
vergisinin 2 misli məbləğində hesablanır.
220.8.1. Bina və torpaq sahəsi Bakı
şəhəri, habelə onun qəsəbə və
kəndlərində yerləşdikdə, bu maddədə
müəyyən olunmuş sadələşdirilmiş vergi
məbləğinə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən olunmuş zonalardan
asılı olaraq, aşağıdakı əmsallar tətbiq
olunur: [1325]
Zonalar |
Yaşayış və qeyri-yaşayış
sahələrinin və torpağın yerləşdiyi
ərazi üzrə əmsal[1326] |
1 |
4,0 |
2 |
3,0 |
3,4 |
2,2 |
5,6 |
1,8 |
7,8,9 |
1,5 |
10,11,12 |
1,2 |
220.8.2. Gəncə, Sumqayıt və Xırdalan
şəhərlərində yerləşdikdə, bu
maddədə müəyyən olunmuş
sadələşdirilmiş vergi məbləğinə - 1,5;
220.8.3. Abşeron rayonunun
qəsəbə və kəndləri (Xırdalan
şəhəri istisna olmaqla), Şirvan, Mingəçevir, Naxçıvan,
Lənkəran, Yevlax, Şəki və Naftalan
şəhərlərində yerləşdikdə, bu
maddədə müəyyən olunmuş
sadələşdirilmiş vergi məbləğinə - 1,2;
220.8.4. digər rayon (şəhər) və
qəsəbələrdə (kəndlərdə)
yerləşdikdə, bu maddədə müəyyən
olunmuş sadələşdirilmiş vergi məbləğinə
- 0,3. [1327]
220.8-1. Bu Məcəllənin 218.4.3-cü
maddəsində göstərilən şəxslər
üçün binaların qeyri-yaşayış
sahələrinin təqdim edilməsi üzrə sadələşdirilmiş
vergi bu Məcəllənin 220.8-ci maddəsi ilə
hesablanmış məbləğə 1,5 əmsal tətbiq edilməklə
hesablanır.[1328]
220.8-2. Sənaye, tikinti, nəqliyyat,
rabitə, ticarət-məişət xidməti və digər
xüsusi təyinatlı torpaqları təqdim edən
şəxslər üçün sadələşdirilmiş
vergi bu Məcəllənin 220.8-ci maddəsinin ikinci abzası
ilə hesablanmış məbləğə Bakı
şəhəri, habelə onun qəsəbə və
kəndlərində 1,5 əmsal, Gəncə, Sumqayıt,
Xırdalan şəhərlərində 1,3 əmsal,
Abşeron rayonunun qəsəbə və kəndləri,
Şirvan, Mingəçevir, Naxçıvan, Lənkəran,
Yevlax, Şəki və Naftalan şəhərlərində
1,2 əmsal və digər rayon (şəhər) və
qəsəbələrdə (kəndlərdə) 1,1 əmsal
tətbiq edilməklə hesablanır.[1329]
220.9. İdman mərc oyunlarının operatoru
tərəfindən idman mərc oyunları biletlərinin
satışından əldə edilmiş vəsaitdən 6
faiz dərəcəsi ilə, idman mərc oyunlarının
satıcısı tərəfindən isə idman mərc
oyunlarının operatorunun ona verdiyi haqdan (mükafatdan) 4 faiz
dərəcəsi ilə sadələşdirilmiş vergi
hesablanır.[1330]
220.9-1. lotereya təşkilatçısı
tərəfindən lotereya biletlərinin satışından
əldə edilmiş vəsaitdən 6 faiz dərəcəsi
ilə, lotereya biletlərinin satıcısı
tərəfindən isə lotereya
təşkilatçısının ona verdiyi haqdan
(mükafatdan) 4 faiz dərəcəsi ilə
sadələşdirilmiş vergi hesablanır.[1331]
220.10. Bu maddədə nəzərdə
tutulan fəaliyyət növləri ilə fərdi qaydada
(muzdlu işçi cəlb etmədən) məşğul
olan bu Məcəllənin 218.4.4-cü maddəsində
göstərilən fiziki şəxslər üçün
sadələşdirilmiş vergi aşağıdakı kimi
müəyyən edilir: [1332]
Fəaliyyət növünün adı |
Sadələşdirilmiş vergi üzrə aylıq
sabit məbləğ (manatla) |
Toylarda,
şənliklərdə və digər tədbirlərdə
aparıcılıq, çalğıçılıq,
rəqqaslıq, aşıqlıq,
məzhəkəçilik və digər oxşar
fəaliyyət |
20[1333] |
Fərdi
foto, audio-video xidmətləri (foto studiyalar istisna olmaqla)
sahəsində fəaliyyət |
15 |
Çəkməçi,
pinəçi |
5 |
Saat,
televizor, soyuducu və digər məişət
cihazlarının təmiri |
10 |
Fərdi
yaşayış evlərində və mənzillərdə
ev qulluqçusu, xəstələrə, qocalara və
uşaqlara qulluq xidməti, dayə, fərdi
sürücülük, ev təsərrüfatında
təmizlik, bağban, aşbaz, gözətçi və
iaşə obyektlərində müştərilərə
xidmət göstərən fiziki şəxslər (ofisiant) |
10 |
Nəqqaşlıq
emalatxanalarının fəaliyyəti |
20 |
Fərdi qaydada bərbər
fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər[1334] |
15 |
Fərdi qaydada dərzi
fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər |
10 |
Fərdi
baytarlıq xidməti praktikası ilə məşğul
olan fiziki şəxslər |
20[1335] |
220.11. Bu Məcəllənin 220.10-cu
maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyət
növləri ilə məşğul olan fiziki
şəxslər üçün aylıq verginin məbləği
aşağıdakı əmsallar tətbiq edilməklə
müəyyən edilir:
220.11.1 Bakı şəhərində
(kənd və qəsəbələr daxil olmaqla) – 2,0;
220.11.2. Gəncə, Sumqayıt və
Xırdalan şəhərlərində – 1,5;
220.11.3. Abşeron rayonunun
qəsəbə və kəndləri (Xırdalan
şəhəri istisna olmaqla), Şirvan, Mingəçevir,
Naxçıvan, Lənkəran, Yevlax, Şəki və
Naftalan şəhərlərində - 1,0;
digər rayon (şəhər) və
qəsəbələrdə (kəndlərdə) – 0,5;
220.12. Hüquqi şəxslər və
fərdi sahibkarlar tərəfindən pul vəsaitlərinin
nağd qaydada bank və digər ödəniş
hesablarından çıxarılmasına görə 1 faiz
dərəcəsi ilə sadələşdirilmiş vergi
hesablanır.[1336]
Maddə 221. Sadələşdirilmiş
verginin hesablanması qaydası, ödəmə müddəti
və bəyannamənin verilməsi[1337]
221.1. Hesabat
dövrü üçün sadələşdirilmiş
verginin məbləği (bu Məcəllənin 218.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş vergi ödəyiciləri istisna
olmaqla) bu Məcəllənin 220-ci maddəsi ilə
müəyyən edilmiş vergi dərəcəsini hesabat
dövrünün ümumi hasilatının həcminə
tətbiq etməklə hesablanır.[1338]
221.1-1. Sadələşdirilmiş verginin
ödəyicisi kimi fəaliyyət göstərən mikro
sahibkarlıq subyekti olan fiziki şəxslər
tərəfindən özlərinə görə
ödədiyi rüblük məcburi dövlət sosial
sığorta haqqı məbləğinin 25 faizi 2024-cü il
yanvarın 1-dən 3 il müddətinə vergi ödəyicisinin
rüb ərzində hesablanmış
sadələşdirilmiş vergi öhdəliyindən
(həmin öhdəliklərin məbləğindən
çox olmamaqla) çıxılır.[1339]
221.2.
Sadələşdirilmiş vergi üçün hesabat
dövrü rübdür.
221.3.
Sadələşdirilmiş verginin ödəyiciləri hesabat
dövründən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq
ödənilməli olan verginin məbləği haqqında
vergi orqanlarına bəyannamə verir və həmin müddətdə
vergini dövlət büdcəsinə ödəyirlər.[1340]
Vergi
ödəyicisi fəaliyyətini dayandırdıqda, habelə
vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxs ləğv
edildikdə və ya fərdi sahibkarın
fəaliyyətinə xitam verildikdə, bu
Məcəllədə müəyyən olunmuş
müddətdən gec olmamaq şərtilə vergi orqanına
bəyannamə təqdim edilməlidir. Bu zaman vergi
dövrü hesabat dövrü sayılan müddətin
əvvəlindən vergi ödəyicisi fəaliyyətini
dayandırdığı, habelə vergi ödəyicisi olan
hüquqi şəxs ləğv edildiyi və ya fərdi
sahibkarın fəaliyyətinə xitam verildiyi günə
qədər olan dövrü əhatə edir.[1341]
221.3.1. Bu
Məcəllənin 218.4.2-ci maddəsində göstərilən
şəxslər hesabat rübü üçün
sadələşdirilmiş vergini bu Məcəllənin 220.9-cu və 220.9-1-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş qaydada hesablayır və həmin
rübdən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi forma
üzrə vergi orqanına bəyannamə təqdim
etməklə vergini dövlət büdcəsinə
ödəyirlər.[1342]
221.4.
Avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin
və yük daşımalarına görə
sadələşdirilmiş vergi aşağıdakı qaydada
hesablanır:[1343]
221.4.1.
Sərnişin və yük daşımalarını
həyata keçirən vergi ödəyicisinin hər bir
avtomobil nəqliyyatı vasitəsi üçün
sadələşdirilmiş vergi bu Məcəllənin 220.5-ci
maddəsində göstərilən
sadələşdirilmiş verginin tətbiq edildiyi
ölçü vahidini həmin maddədə qeyd olunan
sadələşdirilmiş verginin aylıq məbləğinə,
habelə bu Məcəllənin 220.6-cı maddəsində
göstərilən əmsallara vurularaq hesablanır və
dövlət büdcəsinə ödənilir.
221.4.2.
Bu Məcəllənin 218.4.1-ci maddəsində
göstərilən vergi ödəyiciləri avtomobil
nəqliyyatı vasitələrinin qeydiyyata
alındığı yerdən asılı olmayaraq
sərnişin və yük daşımalarının
faktiki həyata keçirildiyi ərazi üçün bu
Məcəllənin 220.5 - 220.7-ci maddələrinə
uyğun müəyyən edilən sadələşdirilmiş
vergini ödəyirlər.[1344]
221.4.3.
Vəkalətnamə (etibarnamə) və ya icarə və ya digər əşya
hüquqlarına dair müqavilə əsasında istifadə edilən
avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin
və yük daşımaları həyata
keçirildikdə sadələşdirilmiş verginin
ödənilməsinə nəqliyyat vasitəsini
vəkalətnamə (etibarnamə) və ya icarə və ya digər əşya
hüquqlarına dair müqavilə ilə idarə edən
şəxslər məsuliyyət daşıyırlar.
Bütün digər hallarda sadələşdirilmiş
verginin ödənilməsinə avtomobil nəqliyyatı vasitəsinin
sahibi məsuliyyət daşıyır.[1345]
221.4.4.
Hüquqi şəxsin balansında olan avtomobil
nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin və
yük daşımaları hüquqi şəxsin
özü tərəfindən həyata keçirildikdə
sadələşdirilmiş vergini həmin hüquqi
şəxs ödəyir.
221.4.5.
Avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin
və yük daşımalarını həyata
keçirən vergi ödəyiciləri bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, bu fəaliyyətə görə
vergi orqanlarına bəyannamə vermirlər.
221.4.6.
Avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin
və yük daşımalarını həyata
keçirən vergi ödəyiciləri tərəfindən
sadələşdirilmiş verginin düzgün
hesablanmasına və vaxtında dövlət büdcəsinə
ödənilməsinə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
nəzarət edir.
221.4.7.
Avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin
və yük daşımalarını həyata
keçirən şəxslər hər bir avtomobil
nəqliyyatı vasitəsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqandan (qurumdan) təqvim ayının sonunadək
öz istəklərinə uyğun olaraq növbəti ay,
rüb, yarımil və ya il üçün ciddi hesabat
blankı olan "Fərqlənmə nişanı"
almalıdırlar. "Fərqlənmə nişanı"
vergi ödəyicisinin nəqliyyat siyasətini həyata
keçirən müvafiq mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş
formada ərizəsinə əsasən iki iş
günündən gec olmayaraq verilir.[1346]
"Fərqlənmə
nişanı" almaq üçün vergi ödəyicisinin
(yük daşımalarını
həyata keçirən vergi ödəyiciləri istisna
olmaqla)
ərizəsinə həmin fəaliyyət üçün
sadələşdirilmiş verginin, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqının ödənilməsini təsdiq
edən bank ödəniş sənədi əlavə
edilməlidir. Ödəniş
sənədində avtomobil nəqliyyatı vasitəsinin
dövlət qeydiyyat nişanının seriya və
nömrəsi aydın göstərilməlidir.[1347]
Avtomobil
nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin və
yük daşımalarını həyata keçirən
hüquqi şəxslər və hüquqi şəxs
yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul
olan fiziki şəxslər hesablanmış vergini, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqını tam məbləğdə
dövlət büdcəsinə ödədikdən sonra onlara
"Fərqlənmə nişanı" verilir. Avtomobil
nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin və
yük daşımalarını həyata keçirən
şəxslər tərəfindən ödənilmiş vergi, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqı onların həmin ayda
fəaliyyət göstərib-göstərməməsindən
asılı olmayaraq geri qaytarılmır və növbəti
ayın vergiləri ilə əvəzləşdirilmir. [1348]
Yük
daşımalarını həyata keçirən vergi
ödəyiciləri tərəfindən “Fərqlənmə
nişanı”nın alınması üçün verginin,
məcburi dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqının ödənilməsi tələb
edilmir və qeyd edilən öhdəliklər həmin
şəxslər tərəfindən qanunla müəyyən
edilmiş qaydada yerinə yetirilir.[1349]
Avtonəqliyyat
vasitəsinin sahibi və ya istifadəçisi
dəyişdikdə həmin nəqliyyat vasitəsinə
sonrakı aylar üçün əvvəlki sahib və ya
istifadəçi tərəfindən qabaqcadan
ödənilmiş vergilər, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqı nəzərə alınır
və verginin, məcburi dövlət sosial sığorta və
icbari tibbi sığorta haqqının ödənildiyini təsdiq edən
"Fərqlənmə nişanı"nın yenidən
rəsmiləşdirilməsi tələb olunmur.[1350]
221.4.8.
"Fərqlənmə nişanı"nın və bu
Məcəllənin 221.4.9-cu maddəsində
göstərilən "Xüsusi fərqlənmə
nişanı"nın formaları nəqliyyat siyasətini
həyata keçirən müvafiq mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir və aşağıdakı məlumatları
özündə əks etdirirlər:
221.4.8.1.
vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxsin tam adı
və ya fiziki şəxsin adı, atasının adı,
soyadı;
221.4.8.2. vergi ödəyicisinin
VÖEN-i;
221.4.8.3. nişanın qüvvədə
olma müddəti;
221.4.8.4.
avtonəqliyyat vasitəsinin markası və dövlət
qeydiyyatı nişanı;
221.4.8.5.
avtomobil nəqliyyatı vasitələrində oturacaq
yerlərinin sayı və ya yükgötürmə
qabiliyyəti;
221.4.8.6. daşımanın həyata
keçirildiyi ərazi;
221.4.8.7. ödənilmiş verginin, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqlarının məbləği.[1351]
221.4.9.
Vergi ödəyicilərinin mülkiyyətində olan avtomobil
nəqliyyatı vasitələri ilə öz sahibkarlıq
fəaliyyətini təmin etmək üçün
işçilərinin və özünə məxsus
yüklərin daşınmasında istifadə olunan avtomobil
nəqliyyat vasitələri sadələşdirilmiş
vergiyə cəlb edilmir və bu nəqliyyat vasitələri
üçün "Xüsusi fərqlənmə
nişanı" alınır.[1352]
"Xüsusi
fərqlənmə nişanı" mülkiyyətində
avtomobil nəqliyyatı vasitələri olan vergi
ödəyiciləri müraciətindən sonra beş iş
günü ərzində müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən verilir. "Xüsusi fərqlənmə
nişanı"nın alınması üçün
hər hansı haqq ödənilmir.
"Xüsusi
fərqlənmə nişanı" almış vergi
ödəyiciləri avtomobil nəqliyyatı
vasitələrini satarkən və ya icarəyə
verərkən, habelə bu maddədə nəzərdə
tutulmayan digər məqsədlər üçün
istifadə edərkən ən azı bir iş günü
əvvəl "Xüsusi fərqlənmə nişanı"nı
onu vermiş orqana geri qaytarmalıdır.
221.4.10.Vergi
ödəyicisinin işçi heyətinin və
özünə məxsus yüklərin daşınmasında
istifadə edilən yeni avtomobil nəqliyyatı
vasitələri müvafiq qaydada qeydiyyata alındıqdan sonra
həmin avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin
sahibləri beş gün ərzində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına bu barədə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş
formada məlumat təqdim edirlər.
221.4.11.
Çıxarılmışdır.[1353]
221.4.12.
Çıxarılmışdır.
221.4.13.
Xüsusi nişan və avadanlıqlarla təchiz olunmuş
xüsusi təyinatlı (sahibkarlıq fəaliyyəti
çərçivəsində onlara digər vergi
ödəyiciləri tərəfindən göstərilən
bu cür xidmətlər istisna olmaqla), habelə dövlət
hakimiyyəti orqanlarının, büdcə
təşkilatlarının və yerli özünüidarəetmə
orqanlarının, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının, hasilatın pay bölgüsü, əsas ixrac
boru kəməri haqqında və bu qəbildən olan digər
sazişlər çərçivəsində
fəaliyyət göstərən xarici
podratçıların və subpodratçıların,
dövlət fondlarının, xarici ölkələrin
diplomatik və konsulluq nümayəndəliklərinin,
beynəlxalq təşkilatların
nümayəndəliklərinin rəsmi istifadəsi
üçün nəzərdə tutulan avtomobil
nəqliyyatı vasitələri üçün
"Fərqlənmə nişanı" və ya
"Xüsusi fərqlənmə nişanı" alınmır
və bu cür avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin
sahibləri həmin avtomobil nəqliyyatı vasitələri
barədə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) məlumat verirlər. [1354]
Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) növbəti ayın 10-dək
əvvəlki ay ərzində verilmiş nişanlar
barədə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məlumat
verir.[1355]
221.5. Bina tikintisi fəaliyyəti ilə
məşğul olan şəxslər hər bir tikinti
sahəsi üçün sadələşdirilmiş vergini
bu Məcəllənin 220.8-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada tikinti-quraşdırma işlərinin başlandığı
rübdə hesablayır və həmin rübdən
sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi forma
üzrə vergi orqanına bəyannamə təqdim
edirlər.[1356] [1357]
Bu Məcəllənin 218.1.3-cü maddəsində
göstərilən vergi ödəyiciləri vergi
ödəyicisi kimi uçota alındıqları yerdən
asılı olmayaraq, bina tikintisi
fəaliyyətinin faktiki həyata keçirildiyi (bina tikintisi meydançasının
faktiki yerləşdiyi) ərazi (zona) üçün bu
Məcəllənin 220.8-ci maddəsinə uyğun
müəyyən edilən sadələşdirilmiş vergini
ödəyirlər.
Bu maddədə nəzərdə
tutulmuş bəyannamə vergi orqanına təqdim
edildikdən sonra hesablanmış vergi bərabər
hissələrlə 10 faiz həcmində
hər rübdən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq
öhdəlik tam yerinə yetirilənədək dövlət
büdcəsinə ödənilir.
221.6.
Bu Məcəllənin 218.4-cü maddəsində göstərilən
şəxslər digər fəaliyyət növü
üzrə əldə etdikləri gəlirlərin və
xərclərin uçotunu hər bir fəaliyyət
növü üzrə ayrılıqda aparırlar. Həmin
şəxslərin bu fəaliyyət növləri
üzrə mənfəəti (zərəri) digər
fəaliyyət növündən əldə edilmiş
mənfəətə (zərərə) aid edilmir.[1358]
221.7. Əmlakın
icarəyə verilməsindən və royaltidən gəlir
əldə edən şəxslər bu fəaliyyətlə
yanaşı, digər fəaliyyət növləri ilə
məşğul olduqda, bu Məcəllənin 218.1-ci və 218.2-ci
maddələrinin
müddəaları nəzərə alınmaqla, digər
fəaliyyətdən əldə etdiyi gəlirlərə
sadələşdirilmiş vergini tətbiq etmək
hüququna malikdirlər. Bu halda əmlakın icarəyə
verilməsi, royalti və digər fəaliyyət
növləri üzrə əldə edilən
gəlirlərin və xərclərin uçotu hər bir
fəaliyyət növü üzrə ayrılıqda
aparılır. İcbari sığorta müqavilələri
üzrə xidmət göstərən sığorta
agentləri bu fəaliyyətlə yanaşı digər
fəaliyyət növləri ilə də məşğul
olduqda, həmin müqavilələr üzrə ümumi
hasilata sadələşdirilmiş vergini tətbiq etmək
hüququna malikdirlər.[1359]
221.8. Bu Məcəllənin 220.10-cu
maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyət
növlərinə görə sadələşdirilmiş
vergi aşağıdakı qaydada hesablanır: [1360]
221.8.1. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər sadələşdirilmiş vergini bu
Məcəllənin 220.10-cu maddəsində göstərilən
sabit vergi məbləğinin bu Məcəllənin 220.11-ci
maddəsində göstərilən əmsallara vurulması
yolu ilə hesablayır və dövlət büdcəsinə
ödəyir.
221.8.2. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər qeydiyyatda olduğu yerdən asılı
olmayaraq, həmin fəaliyyətin faktiki həyata keçirildiyi
ərazi üçün bu Məcəllənin 220.10-cu və
220.11-ci maddələrinə uyğun müəyyən
edilən sadələşdirilmiş vergini
ödəyirlər. Fiziki şəxs eyni dövr
ərzində bu Məcəllənin 220.11-ci maddəsində
nəzərdə tutulan müxtəlif əmsallar tətbiq
olunan ərazilərdə fəaliyyət göstərərsə,
bu zaman ən yüksək əmsal tətbiq edilən ərazi
üzrə müəyyən olunmuş sabit vergi
məbləği ödənilir.
221.8.3. Bu Məcəllədə
başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa,
218.4.4-cü maddədə göstərilən fiziki
şəxslər bu fəaliyyətə görə vergi orqanlarına
bəyannamə vermirlər.
221.8.4. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər tərəfindən
sadələşdirilmiş verginin düzgün
hesablanmasına və vaxtında dövlət
büdcəsinə ödənilməsinə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı nəzarət edir.
221.8.5. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər bu Məcəllənin 220.10-cu maddədə
nəzərdə tutulan fəaliyyəti həyata keçirməyə
başlayanadək, müvafiq icra hakimiyyəti orqanından
könüllü olaraq növbəti ay, rüb, yarımil
və ya il üçün “Sadələşdirilmiş vergi üzrə
sabit məbləğin, məcburi dövlət sosial
sığorta və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” almalıdır.
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” vergi ödəyicisi
yazılı müraciət etdikdə iki iş
günündən gec olmayaraq, elektron qaydada müraciət
etdikdə isə real vaxt rejimində verilir.
221.8.6. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər “Sadələşdirilmiş vergi
üzrə sabit məbləğin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta
haqqının ödənilməsi haqqında qəbz”i almaq
üçün yazılı müraciət etdikdə,
sadələşdirilmiş verginin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta
haqqının ödənilməsini təsdiq edən
ödəniş sənədini müraciətinə
əlavə edir (Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının informasiya sistemində ödəniş
barədə məlumat mövcud olduqda ödəniş
sənədi müraciətə əlavə olunmur), elektron
qaydada müraciət etdikdə isə, ödənişi müraciətin
edildiyi zaman elektron qaydada həyata keçirir və ya
ödəniş sənədini müraciətinə
əlavə edir (Azərbaycan Respublikası Mərkəzi
Bankının informasiya sistemində ödəniş
barədə məlumat mövcud olduqda ödəniş
sənədi müraciətə əlavə olunmur).
Ödəniş sənədində vergi ödəyicisinin
VÖEN-i göstərilməlidir. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər hesablanmış vergini, məcburi
dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqını tam məbləğdə dövlət
büdcəsinə ödədikdən sonra onlara
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” verilir. “Sadələşdirilmiş
vergi üzrə sabit məbləğin, məcburi
dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqının ödənilməsi haqqında
qəbz”in forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir və
aşağıdakı məlumatları özündə
əks etdirir: [1361]
221.8.6.1. vergi ödəyicisi olan fiziki
şəxsin adı, atasının adı, soyadı;
221.8.6.2. vergi ödəyicisinin
VÖEN-i;
221.8.6.3. qəbzin qüvvədə olma
müddəti;
221.8.6.4. fəaliyyətin həyata
keçirildiyi ərazi;
221.8.6.5. ödənilmiş verginin,
məcburi dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqlarının məbləği; [1362]
221.8.6.6. fəaliyyətin adı.
221.8.7. “Sadələşdirilmiş vergi
üzrə sabit məbləğin, məcburi dövlət
sosial sığorta və icbari tibbi sığorta
haqqının ödənilməsi haqqında qəbz” vergi
ödəyicisində saxlanılır. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən
fəaliyyətlə məşğul olan fiziki
şəxslər tərəfindən ödənilmiş
vergi, məcburi dövlət sosial sığorta və icbari
tibbi sığorta haqqı onların
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz”in qüvvədə
olduğu müddətdə fəaliyyət
göstərib-göstərməməsindən asılı
olmayaraq geri qaytarılmır və növbəti
dövrlərin (ay, rüb, yarım il və il) vergiləri
ilə əvəzləşdirilmir. [1363]
221.8.8. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən
fəaliyyətlə məşğul olan fiziki
şəxslərin Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda bu fəaliyyət üzrə
göstərilən xidmətlərə görə
əldə etdiyi gəlirləri bu Məcəllə ilə
müəyyən olunmuş ümumi qaydada müvafiq
vergilərə cəlb edilir.
221.8.9. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslər bu Məcəllənin 220.10-cu
maddəsində müəyyən olunan fəaliyyət
növlərindən bir neçəsi ilə
məşğul olduğu halda “Sadələşdirilmiş
vergi üzrə sabit məbləğin, məcburi
dövlət sosial sığorta və icbari tibbi
sığorta haqqının ödənilməsi haqqında
qəbz”i hər bir fəaliyyət növü
üçün ayrılıqda alırlar.
221.8.10. Bu Məcəllənin
218.4.4-cü maddəsində göstərilən fiziki
şəxslərin vergi öhdəliklərini
“Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit
məbləğin, məcburi dövlət sosial sığorta
və icbari tibbi sığorta haqqının
ödənilməsi haqqında qəbz” əldə
etməklə sadələşdirilmiş qaydada yerinə
yetirməsi həmin şəxsləri nağd pul
hesablaşmaları zamanı alıcıya bu
Məcəllənin 16.1.9-cu maddəsində nəzərdə
tutulmuş müvafiq çek (nəzarət-kassa aparatı
çeki istisna olmaqla), qəbz və digər ciddi hesabat
blanklarını təqdim etmək öhdəliyindən azad
etmir.[1364]
XVIII
fəsil. Koronavirus pandemiyasının yayılması
nəticəsində iqtisadi şəraitin
əhəmiyyətli şəkildə dəyişməsi
ilə əlaqədar tətbiq edilən müvəqqəti
vergi rejimi
Maddə
222. Vergi ödəyicilərinin maliyyə vəziyyətinin
yaxşılaşdırılması ilə bağlı
ümumi müddəalar
222.1. Bu fəslin müddəaları bu
Məcəllənin 222.5-ci maddəsində nəzərdə
tutulan fəaliyyəti həyata keçirən vergi
ödəyicilərinin, habelə sadələşdirilmiş
verginin ödəyicisi olan mikro sahibkarlıq subyektlərinin
apardıqları əməliyyatlara tətbiq edilən vergi
dərəcələrini, vergi güzəştlərini
və azadolmaları, vergilərin ödənilməsi
müddətlərini, vergi rejiminin seçilməsi ilə
bağlı məsələləri tənzimləyir.
222.2. Bu fəslin müddəaları 2020-ci il
yanvarın 1-dən bir il müddətinə tətbiq edilir. Bu
maddə ilə müəyyən edilən müddət
bitdikdən sonra vergi ödəyicisinin fəaliyyəti
üzrə vergi öhdəlikləri, vergi ödəyicisinin
hüquq və vəzifələri, vergi ödəyicisinin
apardığı əməliyyatlara tətbiq edilən vergi
dərəcələri, vergi güzəştləri və
azadolmaları, vergilərin ödənilməsi
müddətləri bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.
222.3. Bu fəslin müddəaları
əmtəəsiz və (və ya) riskli əməliyyatlar
aparan vergi ödəyicilərinə (əmtəəsiz və
(və ya) riskli əməliyyatlar aparmadığı dövr
istisna olmaqla) şamil edilmir. Bu fəslin müddəaları
vergi ödəyicisinin riskli vergi ödəyiciləri
siyahısından çıxarılması barədə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqanın (qurumun) qərarından sonra tətbiq olunur.
222.4. Bu fəslin müddəaları bu
Məcəllənin 222.5-ci maddəsində nəzərdə
tutulan şəxslərin yalnız həmin fəaliyyət
üzrə əməliyyatlarına tətbiq edilir.
222.5. Bu fəslin müddəaları
aşağıdakı fəaliyyəti həyata
keçirən şəxslərə şamil edilir:
222.5.1. avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə
ölkədaxili (şəhərlərarası və
rayonlararası, şəhərdaxili və rayondaxili)
sərnişin daşımaları (o cümlədən taksi
ilə) fəaliyyəti;
222.5.2. yerləşmə vasitələri hesab
edilən mehmanxana (hotel) və mehmanxana tipli digər
obyektlərin fəaliyyəti;
222.5.3. turoperator və turagent fəaliyyəti;
222.5.4. sifarişlər üzrə malların, o
cümlədən yeməklərin, ərzaq və
qeyri-ərzaq mallarının satıcılardan
alıcılara daşınması və (və ya) çatdırılması
fəaliyyəti;
222.5.5. ictimai iaşə fəaliyyəti;
222.5.6. sərgilərin təşkili, səhnə,
istirahət və əyləncə (oyun), kinoteatr, teatr, muzey
və konsert zallarının fəaliyyəti;
222.5.7. idman-sağlamlıq obyektlərinin
fəaliyyəti;
222.5.8. hazırlıq (tədris) və ixtisasartırma
kurslarının, məktəbdənkənar təhsil
müəssisələrinin, psixoloji mərkəzlərinin
fəaliyyəti;
222.5.9. koronavirus pandemiyasının yayılması
ilə bağlı əhalinin sağlamlığının
və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi
məqsədilə fəaliyyəti müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun) qərarı ilə tam və ya qismən
məhdudlaşdırılan fəaliyyət sahələri
(dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər,
büdcə təşkilatları, dövlət
büdcəsindən və büdcədənkənar
dövlət fondlarından maliyyələşən digər
dövlət orqanları (qurumları) istisna olmaqla).
222.6. Koronavirus pandemiyasının yayılması
nəticəsində iqtisadi şəraitin
əhəmiyyətli şəkildə dəyişməsi
ilə əlaqədar tətbiq edilən müvəqqəti
vergi rejiminin (bundan sonra – müvəqqəti vergi rejimi)
tətbiq edildiyi vergi ödəyicilərinin hüquq və
vəzifələri bu fəsildə başqa hal
nəzərdə tutulmamışdırsa, bu
Məcəllə ilə müəyyən edilən ümumi
qaydada həyata keçirilir.
222.7. Koronavirus pandemiyasının yayılması
ilə bağlı iqtisadi şəraitin əhəmiyyətli
şəkildə dəyişməsi ilə əlaqədar
fəaliyyəti müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) qərarı ilə
tam və ya qismən məhdudlaşdırılmış
barəsində səyyar vergi yoxlaması davam etdirilən vergi
ödəyicilərində 2020-ci il martın 1-dən
yoxlamanın həyata keçirilmədiyi müddətlər
bu Məcəllənin 38-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş müddətlərə daxil edilmir.
Maddə
223. Hesabatların verilməsi və cari vergi
ödəmələri
223.1. Bu Məcəllənin 222.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə, o cümlədən əvvəlki vergi
ilində fəaliyyəti olmayan və növbəti vergi
ilində fəaliyyət göstərən
şəxslərə bu Məcəllənin 151-ci və 201-ci
maddələrinə uyğun olaraq cari vergi ödəmələri
üzrə hesablamaların və cari vergi
ödəmələri ilə bağlı
arayışların vergi orqanına təqdim edilməsinə
dair müddəalar tətbiq edilmir.
223.2. Müvəqqəti vergi rejiminin tətbiq edildiyi
mikro sahibkarlıq subyekti olmayan vergi ödəyiciləri
əvvəlki il üzrə mənfəət (gəlir) və
əmlak vergisi hesabatlarını müvafiq olaraq bu
Məcəllənin 149.2-ci və 201.5-ci maddələrinə
əsasən təqdim edir, hesablanmış vergini cari ilin
sentyabrın 1-dən gec olmayaraq ödəyirlər.
223.3. Mikro sahibkarlıq subyektləri 2020-ci ilin birinci
və ikinci rübləri üzrə bu Məcəllənin
221.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
hesabatı, habelə bu Məcəllənin 149.2-ci və
201.5-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
hesabatları cari ilin sentyabrın 1-dək vergi orqanına
təqdim edir və hesablanmış vergini cari ilin sentyabrın
1-dən gec olmayaraq ödəyirlər.
Maddə
224. Azadolmalar və güzəştlər
224.1. Bu Məcəllənin 222.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə aşağıdakı vergi
növləri üzrə güzəşt və azadolmalar
tətbiq edilir:
224.1.1. əmlak və torpaq vergiləri üzrə tam
məbləğdə;
224.1.2. əldə edilən mənfəətin
(gəlirin) 75 faizi;
224.1.3. bu Məcəllənin 222.5.1-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə bu Məcəllənin 220.5-ci
maddəsində müəyyən edilən
sadələşdirilmiş vergi məbləği üzrə
50 faiz;
224.1.4. bu Məcəllənin 222.5.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə bu Məcəllənin 220.1-1-ci
maddəsi ilə müəyyən edilən
sadələşdirilmiş vergi məbləği üzrə
50 faiz.
224.2. Bu Məcəllənin 222.5.4-cü
maddəsində göstərilən fəaliyyətlə
məşğul olan şəxslərə nəzərdə
tutulmuş vergi güzəşti həmin fəaliyyəti
həyata keçirən şəxslərə malların
daşınmasını və ya
çatdırılmasını sifariş etmiş
satıcılara münasibətdə və (və ya)
satıcıların daşınma və ya
çatdırılma nəticəsində əldə
edilən gəlirlərinə tətbiq edilmir.
224.3. Bu Məcəllənin 218-ci maddəsinə
uyğun olaraq sadələşdirilmiş verginin
ödəyicisi olmaq hüququndan istifadə edən
şəxslərə bu Məcəllənin 220.1-ci
maddəsində göstərilən dərəcə ilə
hesablanan sadələşdirilmiş verginin məbləği
50 faiz azaldılır.
224.4. Müvəqqəti vergi rejimi
müddətində əhalinin sağlamlığının
və zəruri ərzaq məhsulları ilə
ehtiyaclarının təmin edilməsi məqsədilə
siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilən məhsul (mal) növlərinin idxalı
ƏDV-dən azad edilir.
224.5. Müvəqqəti vergi rejimi
müddətində hava nəqliyyatı
daşıyıcılarının
sərnişindaşıma fəaliyyətində istifadə
etdiyi hava gəmiləri əmlak vergisindən azad edilir.
224.6. Bu Məcəllənin 222.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslər tərəfindən bu Məcəllənin
124-cü maddəsi üzrə fiziki şəxslərdən
icarəyə götürülən daşınmaz
əmlaklar üzrə ödəmə mənbəyində
tutulan verginin məbləği 50 faiz azaldılır.
224.7. Bu Məcəllənin 222.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə vergilərin bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş müddətdə
ödənilməməsinə görə bu
Məcəllənin 59.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş faizlərin hesablanması 2020-ci il aprelin 1-dən
2021-ci il yanvarın 1-dək dayandırılır.
Dayandırılmış müddət bu Məcəllənin
59.2-ci maddəsində faizlərin hesablanması
üçün müəyyən edilmiş 1 illik
müddətə daxil edilmir.
224.8. Bu Məcəllənin 222.5.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyətlə məşğul olan
şəxslər tərəfindən alınmış
ərzaq və hazırlanmış qida məhsullarının
xarab olması 2021-ci il yanvarın 1-dək bu
Məcəllənin 159.5-ci maddəsinin məqsədləri
üçün vergi tutulan əməliyyat sayılmır.
224.9. Müvəqqəti vergi rejimi
müddətində əhalinin həyat və
sağlamlığının qorunması məqsədilə
vergi ödəyicisi tərəfindən həyata keçirilən
zəruri profilaktik, o cümlədən dezinfeksiya
tədbirlərinə görə çəkilmiş və bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
sənədləşdirilmiş xərclər
məhdudiyyət nəzərə alınmadan gəlirdən
çıxılır.
224.10. Bu Məcəllənin 222.5-ci maddəsində
göstərilən fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslərə bu maddə ilə müəyyən
edilən güzəştlər tətbiq edilərkən, cari
il üzrə ödənilmiş vergilər, o
cümlədən növbəti dövrlər üzrə
ödənilən vergilər yenidən hesablanır və
artıq ödənilmiş məbləğlər
növbəti dövrlərin ödəmələrinə aid
edilir.
224.11. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) qərarı ilə
müvafiq fəaliyyət növlərinin tam və ya
qismən məhdudlaşdırıldığı
müddət bu Məcəllənin 218.4.4-cü
maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyəti
həyata keçirən şəxslərin əldə
etdikləri qəbzlərin qüvvədəolma
müddətinə daxil edilmir və ödənilmiş
vergilər növbəti ayların
ödəmələrinə aid edilir.
Maddə 225. Sadələşdirilmiş
verginin tətbiqi
225.1. ƏDV qeydiyyatında olan ictimai iaşə
fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər
cari ilin sentyabrın 1-dən gec olmayaraq,
sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olmaq
hüququndan istifadə edəcəyi barədə
yazılı məlumatı qeydiyyatda olduğu vergi orqanına
təqdim edir. Bu zaman vergi ödəyicisi ərizə ilə
müraciət etdiyi tarixdən etibarən
sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi kimi
fəaliyyət göstərir və təqdim edilən mallara
(işlərə, xidmətlərə) müvəqqəti
vergi rejiminin müddəaları tətbiq edilir.
225.2. Bu maddədə göstərilən
şəxslər sadələşdirilmiş vergi
ödəyicisi olmaq hüququndan istifadə etdikdə, vergi
ödəyicisi ƏDV qeydiyyatının ləğv
edilməsi ilə bağlı bu Məcəllənin 158.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq ərizə təqdim edir və
bu zaman kapital xarakterli xərclərin
çəkilməsinə görə ödənilmiş
ƏDV məbləğləri istisna olmaqla, ictimai iaşə
fəaliyyəti üçün alınmış mallara
(işlərə, xidmətlərə) görə
əvəzləşdirilmiş ƏDV-nin məbləği
yenidən hesablanır.
225.3. Bu Məcəllənin 222.2-ci maddəsi ilə
müəyyən edilən müddət bitdikdən sonra vergi
ödəyicisi ƏDV qeydiyyatında fəaliyyətini davam
etdirərkən, sahibliyində qalan bu Məcəllənin
225.2-ci maddəsində göstərilən mallar barədə
vergi orqanına müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən
təsdiq edilmiş formada məlumat təqdim edir. Təqdim
edilən məlumatda göstərilən malların sonradan
təqdim edilməsi, o cümlədən ictimai iaşə
xidmətlərinin tərkibi kimi silinməsi ƏDV tutulan
dövriyyə hesab edilmir.
225.4. Vergi ödəyicisi növbəti hesabat
ilində bu Məcəllənin 218.1.2-ci və 218.2-ci
maddələrinə uyğun olaraq
sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olmaq
hüququndan istifadə etdikdə o, müvəqqəti vergi
rejimində fəaliyyət göstərmədiyindən kapital
xarakterli xərclərin çəkilməsinə görə
ödənilib əvəzləşdirilmiş ƏDV
məbləğləri yenidən hesablanır.
XIX fəsil.
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə tətbiq
edilən vergitutmanın xüsusiyyətləri[1366]
Maddə
226. Vergitutma ilə bağlı ümumi müddəalar
226.1. Bu
fəsil işğaldan azad edilmiş ərazilərdə
həmin ərazinin rezidentlərinə verilən vergi
azadolmaları, həmin azadolmaların tətbiq edildiyi
subyektlərin və əməliyyatların dairəsi ilə
bağlı məsələləri tənzimləyir.
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə vergitutma
ilə bağlı bütün digər
məsələlər bu Məcəllənin I - XVII
fəsillərinə uyğun olaraq tənzimlənir.
226.2. Bu
fəslin məqsədləri üçün işğaldan
azad edilmiş ərazinin rezidenti dedikdə, işğaldan azad
edilmiş ərazilərdə vergi uçotuna alınan və
bilavasitə həmin ərazilərdə fəaliyyət
göstərən hüquqi və fiziki şəxslər
başa düşülür.
226.3. Bu
fəsildə müəyyən edilən vergi azadolmaları
aşağıdakı fəaliyyət növləri və
əməliyyatlara şamil edilmir:
226.3.1.
maliyyə xidmətlərinin göstərilməsi
sahəsində fəaliyyət;
226.3.2.
avtonəqliyyat vasitələri ilə yük daşıma
xidmətləri;
226.3.3.
dövlət büdcəsinin vəsaitləri hesabına
podratçı (işğaldan azad edilmiş ərazi
daxilində istehsal fəaliyyətini həyata keçirən
rezident podratçılar istisna olmaqla) tərəfindən
malların (işlərin və xidmətlərin) təqdim
edilməsi.
Maddə
227. Azadolmalar
227.1.
İşğaldan azad edilmiş ərazinin rezidentləri
2023-cü il yanvarın 1-dən etibarən 10 il
müddətində mənfəət (gəlir), əmlak,
torpaq və sadələşdirilmiş vergidən
azaddırlar.
227.2.
ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatda olan
işğaldan azad edilmiş ərazinin rezidentləri
tərəfindən siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum)
tərəfindən təsdiq edilmiş iqtisadi fəaliyyət
sahələri və mal nomenklaturaları üzrə
texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların,
habelə xammal və materialların idxalı 2023-cü il
yanvarın 1-dən etibarən 10 (on) il müddətində
ƏDV-dən azaddır. Bu maddənin müddəaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən
edilmiş qaydada verilmiş təsdiqedici sənəd
əsasında tətbiq edilir.
227.3.
İşğaldan azad edilmiş ərazinin rezidenti olan
hüquqi şəxslərin səhmdarlarının
(payçılarının) dividend gəlirləri 2023-cü
il yanvarın 1-dən etibarən 10 il müddətində
vergidən azaddır.
227.4. Bu
maddədə nəzərdə tutulan vergi azadolmaları
aşağıdakı şərtlər daxilində tətbiq
edilir:
227.4.1.
istehsal, o cümlədən emal və hasilat fəaliyyəti
sahəsi üzrə vergi azadolması işğaldan azad
edilmiş ərazidə vergi uçotuna alınan və
həmin ərazilərdə bu fəaliyyəti
göstərən vergi ödəyicilərinə
münasibətdə tətbiq edilir. Bu maddədə
nəzərdə tutulan vergi azadolması istehsal, o
cümlədən emal və ya hasil edilərək
işğaldan azad edilmiş ərazi daxilində və ya
həmin ərazidən kənara təqdim edilən, habelə
Azərbaycan Respublikasının ərazisindən ixrac
edilən mallara görə əldə olunan
gəlirlərə şamil edilir;
227.4.2.
topdansatış ticarət, tikinti və xidmət
(əhaliyə göstərilən xidmətlər istisna
olmaqla) sahələri üzrə vergi azadolması
işğaldan azad edilmiş ərazidə vergi uçotuna
alınan və malları (işləri, xidmətləri)
işğaldan azad edilmiş ərazinin rezidentlərinə
təqdim edən hüquqi və fiziki şəxslərə
münasibətdə tətbiq edilir.
Həmin
şəxslər malları (işləri, xidmətləri)
işğaldan azad edilmiş ərazidən kənarda
fəaliyyət göstərən şəxslərə
təqdim etdikləri, o cümlədən Azərbaycan
Respublikası ərazisindən ixrac etdikləri halda, bu
maddədə nəzərdə tutulan vergi azadolmaları
həmin şəxslərə şamil edilmir;
227.4.3.
turizm, pərakəndə ticarət, ictimai iaşə və
digər əhaliyə xidmət sahələri üzrə
vergi azadolması işğaldan azad edilmiş ərazidə
vergi uçotuna alınan və həmin ərazilərdə
fəaliyyət göstərən vergi
ödəyicilərinə münasibətdə tətbiq
edilir;
227.4.4. bu
Məcəllənin 227.4.1 - 227.4.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulan fəaliyyət növləri ilə
məşğul olan işğaldan azad edilmiş ərazinin
rezidenti işğaldan azad edilmiş ərazi ilə
yanaşı, həmin ərazidən kənarda da
(Azərbaycan Respublikası ərazisi daxilində) eyni növ
fəaliyyəti həyata keçirdiyi halda, bu maddədə
nəzərdə tutulan vergi azadolmaları həmin
şəxslərə şamil edilmir;
227.4.5. bu
Məcəllənin 227.4.1 - 227.4.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulan fəaliyyət növləri ilə
məşğul olan işğaldan azad edilmiş ərazinin
rezidenti işğaldan azad edilmiş ərazi ilə
yanaşı, həmin ərazidən kənarda, o
cümlədən Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənarda digər fəaliyyət
növü həyata keçirdiyi halda işğaldan azad
edilmiş ərazidə göstərilən
fəaliyyətlə həmin ərazilərdən kənarda göstərilən
digər fəaliyyət növləri üzrə əldə
edilən gəlirlərin və xərclərin uçotu
hər bir fəaliyyət növü üzrə ayrılıqda
aparılır.
227.5. Bu
maddədə nəzərdə tutulan vergi azadolmaları
işğaldan azad edilmiş ərazinin rezidentinin həmin
ərazidəki fəaliyyəti ilə bağlı
əldə olunan satışdankənar gəlirlərinə
də şamil edilir.
Maddə
228. ƏDV-nin geri qaytarılması
Fiziki
şəxs olan istehlakçılar tərəfindən
işğaldan azad edilmiş ərazilər daxilində
yerləşmə vasitələri hesab edilən mehmanxanalar
(hotellər) tərəfindən göstərilən
gecələmə və qalma xidmətlərinə (digər
əlavə xidmətlər istisna olmaqla) görə
nağdsız qaydada ödənilən ƏDV-nin 30 faizi,
nağd qaydada ödənilən ƏDV-nin 5 faizi geri
qaytarılır. Bu maddə üzrə ƏDV-nin
qaytarılması qaydası və şərtləri bu
Məcəllənin 165.5-ci maddəsinə uyğun olaraq
müəyyən edilir.
Maddə
229. Hesabatların verilməsi
İşğaldan
azad edilmiş ərazinin rezidenti həmin ərazidəki
fəaliyyəti ilə bağlı vergi hesabatlarını bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan qaydada və müddətlərdə
vergi orqanına təqdim edir.
İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ
SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI
1. 11 iyul 2000-ci il tarixli 905-IQ
nömrəli “Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin
təsdiq edilməsi, qüvvəyə minməsi və bununla
bağlı hüquqi tənzimləmə məsələləri
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Respublikasının qanunvericilik toplusu, 2000-ci il, № 8, maddə
583) ilə təsdiq edilmişdir.
Məcəlləyə
əlavə və dəyişikliklər etmiş qanunlar
2. 22 iyun 2001-ci il tarixli 157-IIQD nömrəli "Dövlət
qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi
ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi
qanunvericilik aktlarına əlavələr edilməsi barədə”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Respublikasının qanunvericilik toplusu, 2001-ci il, № 9, maddə
576)
3. 2 iyul 2001-ci il tarixli 171-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əlavə
və dəyişikliklər edilməsi barədə” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2001-ci il, № 7, maddə 454)
4. 16 noyabr 2001-ci il tarixli 217-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə dəyişikliklər
və əlavələr edilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2001-ci il, № 12, maddə 734)
5. 26 noyabr 2002-ci il tarixli 383-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əlavələr
və dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2002-ci il, № 12, maddə 707)
6. 20 iyun 2003-cü il tarixli 485-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər
və əlavələr edilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2003-cü il, № 8, maddə 425)
7. 4 noyabr 2003-cü il tarixli 506-IIQD nömrəli "Dövlət
qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikasının
Qanununa əlavələr və dəyişikliklər edilməsi
barədə" Azərbaycan Respublikasının Qanununun tətbiq
edilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər
və əlavələr edilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2003-cü il, № 12, maddə 671)
8. 28 noyabr 2003-cü il tarixli 519-IIQD nömrəli “Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə
əlavə və dəyişikliklər edilməsi barədə”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Respublikasının qanunvericilik toplusu, 2004-cü il, № 1, maddə
1)
9. 28 sentyabr 2004-cü il tarixli 766-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik
edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik toplusu,
2004-cü il, № 11, maddə 887)
10. 3 dekabr 2004-cü il
tarixli 792-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əlavə
və dəyişikliklər edilməsi barədə”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik toplusu,
2004-cü il, № 12, maddə 980)
11. 24 dekabr 2004-cü il tarixli 815-IIQD nömrəli “Lotereyalar
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə
əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi
qanunvericilik aktlarına əlavələr və dəyişikliklər
edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik toplusu,
2005-ci il, № 2, maddə 61)
12. 24 iyun 2005-ci il tarixli 943-IIQD nömrəli “Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik
və əlavə edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
Qəzeti, 11 avqust 2005-ci il)
13. 21 oktyabr 2005-ci il tarixli 1028-IIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” Qəzeti, 17 dekabr
2005-ci il, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2005-ci il, № 12, maddə 1081)
14. 20 oktyabr 2006-cı il tarixli 167-IIIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, № 12, maddə 1005)
15. 15 dekabr 2006-cı il tarixli 196-IIIQD nömrəli Qanun (Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, № 12, maddə
1026)
16. 29 dekabr 2006-cı il tarixli 220-IIIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, № 1, maddə 4)
17. 16 iyun 2007-ci il tarixli 392-IIIQD
nömrəli Qanun (Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, № 6, maddə
597)
18. 17 aprel 2007-ci il tarixli 315-IIIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, № 8, maddə
745)
19. 9 oktyabr 2007-ci il tarixli 430-IIIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik toplusu, 2007-cü il, № 11, maddə 1053)
20. 6 noyabr 2007-ci il tarixli 472-IIIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik toplusu,
2007-ci il, № 12, maddə 1192)
21. 13 iyun 2008-ci il tarixli 648-IIIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2008-ci il, №7, maddə 602)
22. 2 oktyabr 2008-ci il tarixli 699-IIIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 16 noyabr 2008-ci il, № 257, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2008-ci il, № 11, maddə
960)
23. 19 iyun 2009-cu il tarixli 835-IIIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 11 iyul 2009-cu il, № 149, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009-cu il, № 07, maddə
506)
24. 30 dekabr 2010-cu il tarixli 42-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 23 yanvar 2011-ci il, № 16, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 1, maddə
14)
25. 17 may 2011-ci il tarixli 117-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 7 iyul 2011-ci il, № 145, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 07, maddə
588)
26. 10 iyun 2011-ci il tarixli 161-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 7 iyul 2011-ci il, № 145, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 07, maddə
603)
27. 6 dekabr 2011-ci il tarixli 263-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika”
qəzeti, 21 dekabr 2011-ci il, № 276, “Azərbaycan” qəzeti, 22
dekabr 2011-ci il, № 283, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 12, maddə 1115)
28. 20 aprel 2012-ci il tarixli 334-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 5 iyun 2012-ci il,
№ 122, “Azərbaycan” qəzeti 6 iyun 2012-ci il, № 123, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2012-ci il, №06, maddə
500)
29.
1 may 2012-ci il tarixli 351-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika”
qəzeti, 06 iyun 2012-ci il, № 123, “Azərbaycan” qəzeti 08 iyun
2012-ci il, № 125, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2012-ci il, №6, maddə
513)
30. 12 iyun 2012-ci il tarixli 383-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti 10 iyul 2012-ci il,
№ 150, “Azərbaycan” qəzeti 12 iyul 2012-ci il, № 152, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2012-ci il, № 07, maddə
652)
31. 29 iyun 2012-ci il tarixli 414-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 8 sentyabr
2012-ci il, № 200, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2012-ci il, №9, maddə 841)
32. 21 dekabr 2012-ci il tarixli 509-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 dekabr
2012-ci il, № 293, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2012-ci il, № 12, maddə
1226)
33. 28 dekabr 2012-ci il tarixli 527-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti 6 fevral
2013-cü il, № 27, “Azərbaycan” qəzeti 10 fevral 2013-cü il,
№ 31)
34. 19 aprel 2013-cü il
tarixli 628-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti 22 aprel 2013-cü il, № 85,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü
il, № 04, maddə 366)
35. 22 oktyabr 2013-cü il
tarixli 762-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika”
qəzeti 16 noyabr 2013-cü il, № 251; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, № 11, maddə
1278)
36. 22 noyabr 2013-cü il
tarixli 827-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti 15 dekabr 2013-cü il, № 277,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü
il, № 12, maddə 1486)
37. 22 noyabr 2013-cü il
tarixli 824-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika”
qəzeti 29 dekabr 2013-cü il, № 288,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü
il, № 12, maddə 1483)
38. 03 dekabr 2013-cü il
tarixli 837-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika”
qəzeti 29 dekabr 2013-cü il, № 288,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü
il, № 12, maddə 1495)
39. 27 dekabr 2013-cü il tarixli 877-IVQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(“Respublika” qəzeti, 5 fevral 2014-cü il, № 24, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 2, maddə
94)
40. 27 dekabr 2013-cü il tarixli 881-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 5
fevral 2014-cü il, № 24, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 2, maddə 98)
41. 16
may 2014-cü il tarixli 959-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Respublika” qəzeti, 14 may 2014-cü il, № 125, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 06, maddə
608)
42. 20 iyun
2014-cü il tarixli 992-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 iyul 2014-cü il, № 147; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 07, maddə 770)
43. 20 iyun
2014-cü il tarixli 1004-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 12 avqust 2014-cü il, № 171, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 8,
maddə 957)
44. 30 sentyabr
2014-cü il tarixli 1038-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 06 noyabr 2014-cü il, № 242, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 10, maddə 1158)
45. 28 noyabr
2014-cü il tarixli 1115-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 21 dekabr 2014-cü il, № 280, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 12,
maddə 1525)
46. 30 dekabr
2014-cü il tarixli 1167-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 11 yanvar 2015-ci il, № 7,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2015-ci il, №
1, maddə 11)
47. 20 oktyabr 2015-ci
il tarixli 1384-IVQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 8 dekabr 2015-ci il, № 270,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2015-ci il, №
12, maddə 1433)
48. 19 yanvar 2016-cı il tarixli 102-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 2 mart 2016-cı il, № 48,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı
il, № 03, maddə 396)
49. 19 yanvar 2016-cı il tarixli 107-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 19 fevral 2016-cı il, № 38;
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı
il, № 02, I kitab, maddə 207)
50. 4 mart 2016-cı il tarixli 136-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 16 mart 2016-cı il, № 59, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, № 03, maddə 402)
51. 6 may 2016-cı il tarixli 226-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 7 iyun 2016-cı il, № 121, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 6,
maddə 973)
52. 6 may 2016-cı il tarixli 227-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 5 iyun 2016-cı il, № 120, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 6,
maddə 974)
53. 17 may 2016-cı il tarixli 256-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 27 may 2016-cı il, № 114, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, № 5, maddə 848)
54. 14 iyun
2016-cı il tarixli 292-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 29 iyun 2016-cı il, № 138,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, № 6, maddə 1015)
55. 24 iyun 2016-cı il
tarixli 298-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
13 iyul 2016-cı il, № 148, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 7, maddə 1245)
56. 30 sentyabr 2016-cı
il tarixli 314-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
16 noyabr 2016-cı il, № 253, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 11, maddə 1752)
57. 30 sentyabr 2016-cı
il tarixli 318-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
22 oktyabr 2016-cı il, № 233, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 10,
maddə 1603)
58. 28 oktyabr 2016-cı il tarixli 381-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(“Azərbaycan” qəzeti, 6 dekabr 2016-cı il, №
270, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 11,
maddə 1792)
59. 28 oktyabr 2016-cı il tarixli 383-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 11,
maddə 1793)
60. 11 noyabr 2016-cı il tarixli 388-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 28 dekabr 2016-cı il, № 289,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı
il, № 12, maddə 2001)
61. 29 noyabr 2016-cı il tarixli 443-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 29 dekabr 2016-cı il, № 290, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 12,
maddə 2037)
62. 16 dekabr 2016-cı il tarixli 454-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 25 dekabr 2016-cı il, № 287, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 12,
maddə 2046)
63. 30 dekabr 2016-cı il tarixli 487-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 9 fevral 2017-ci il, № 29, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 02, maddə 146)
64. 7 aprel 2017-ci il tarixli 564-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 19 may
2017-ci il, № 106, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 5, maddə
695)
65. 14 aprel 2017-ci il tarixli 618-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 21 may 2017-ci il, № 108,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, №
5, maddə 723)
66. 25 aprel 2017-ci il tarixli 640-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 2 iyun
2017-ci il, № 117, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 5, maddə
737)
67. 25 aprel 2017-ci il tarixli 645-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 may 2017-ci il, № 95, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2017-ci il, № 8, maddə 1509)
68. 31 may 2017-ci il tarixli 701-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 25 iyun 2017-ci il, № 136, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 6, maddə 1055)
69. 13 iyun 2017-ci il tarixli 745-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, № 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 7, maddə 1304)
70. 17 noyabr 2017-ci il tarixli 856-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 13 dekabr 2017-ci il, № 275, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 12, I kitab maddə 2219)
71. 1 dekabr 2017-ci il tarixli 896-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 24 dekabr 2017-ci il, № 285, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 12, I kitab, maddə 2251)
72. 15 dekabr 2017-ci il tarixli 939-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 4 fevral 2018-ci il, № 26, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 2, maddə 149)
73. 15 dekabr 2017-ci il tarixli 946-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 24 dekabr 2017-ci il, № 285, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, № 12, I kitab, maddə 2270)
74. 24 aprel
2018-ci il tarixli 1076-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 16 may 2018-ci
il, № 109, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 5, maddə 863)
75. 12 iyun
2018-ci il tarixli 1186-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 1 iyul 2018-ci
il, № 143, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 6, maddə 1193)
76. 29 iyun
2018-ci il tarixli 1194-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 18 iyul
2018-ci il, № 157, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2018-ci il, № 7, I kitab, maddə 1414)
77. 29 iyun
2018-ci il tarixli 1211-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 13 iyul
2018-ci il, № 153, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2018-ci il, № 7, I kitab, maddə 1427)
78. 1 oktyabr 2018-ci il tarixli 1246-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 17 noyabr
2018-ci il, № 259, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 11, maddə 2186)
79. 1 oktyabr 2018-ci il tarixli 1250-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 1 noyabr
2018-ci il, № 246, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2018-ci il, № 10, maddə 1962)
80. 30 oktyabr 2018-ci il tarixli 1293-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 28 noyabr
2018-ci il, № 268, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2018-ci il, № 11, maddə 2210)
81. 30 noyabr 2018-ci il tarixli 1356-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 22 dekabr
2018-ci il, № 289, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 12, I kitab,
maddə 2498)
82. 30 noyabr 2018-ci
il tarixli 1374-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 29 dekabr 2018-ci il, № 295,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, №
12, I kitab, maddə 2509)
83. 28 dekabr 2018-ci
il tarixli 1413-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 30 yanvar 2019-cu il, № 23)
84. 29 mart 2019-cu il tarixli 1542-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 20 aprel
2019-cu il, № 85, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, №4, maddə 590)
85. 29 mart 2019-cu il tarixli 1551-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 26 may 2019-cu
il, № 115, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, № 5, maddə 796)
86. 9 aprel 2019-cu il tarixli 1559-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 17 may 2019-cu
il, № 107, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, № 5, maddə 801) (Bu Qanun 2019-cu il martın 1-dən 2021-ci
il avqustun 1-dək qüvvədədir.)
87. 9 aprel 2019-cu il tarixli 1562-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 5 may 2019-cu
il, № 98, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, № 5, maddə 804)
88. 3 may 2019-cu il tarixli 1575-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 26 may 2019-cu
il, № 115, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, № 5, maddə 812)
89. 3 may 2019-cu il tarixli 1584-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 26 may 2019-cu
il, № 115, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, № 5, maddə 814)
90. 27 iyun 2019-cu il tarixli 1621-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 11 avqust
2019-cu il, № 175, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, №8, maddə 1364)
91. 12 iyul 2019-cu il tarixli 1648-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 23 avqust
2019-cu il, № 183, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, №8, maddə 1373)
92. 12 iyul 2019-cu il tarixli 1656-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 avqust
2019-cu il, № 189, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, №8, maddə 1378)
93. 29 noyabr 2019-cu il tarixli 1704-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 28 dekabr
2019-cu il, № 290, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, № 12, maddə 1894)
94. 1 may 2020-ci il tarixli 72-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 1 iyun 2020-ci
il, № 102, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, №5, maddə 522)
95. 8 may 2020-ci il tarixli 90-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 3 iyun 2020-ci
il, № 104, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 6, maddə 668)
96. 19 may 2020-ci il
tarixli 103-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 20 iyun
2020-ci il, № 117, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 6, maddə 678)
97. 19 may 2020-ci il
tarixli 114-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 15 iyul
2020-ci il, № 136, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2020-ci il, № 7, maddə 832)
98. 30 iyun 2020-ci il
tarixli 152-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 11 avqust
2020-ci il, № 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 8, maddə 1013)
99. 6 oktyabr 2020-ci il tarixli 178-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 26 noyabr
2020-ci il, № 247, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 11, maddə
1328)
100. 6 oktyabr 2020-ci
il tarixli 184-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 24 noyabr 2020-ci il, № 245, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 11, maddə
1334)
101. 18 dekabr 2020-ci il tarixli 225-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 27 dekabr
2020-ci il, № 274,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, №
12, I kitab, maddə 1441)
102. 18 dekabr 2020-ci il tarixli 221-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 dekabr
2020-ci il, № 277,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, №
12, I kitab, maddə 1439)
103. 30 dekabr 2020-ci il tarixli 247-VIQD
nönrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 8 yanvar
2021-ci il, № 3, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 12, I kitab, maddə 1454)
104. 30 dekabr 2020-ci il tarixli 248-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6 yanvar
2020-ci il, № 1,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, №
12, I kitab, maddə 1455)
105. 23 fevral 2021-ci il tarixli 266-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 11 mart 2021-ci il, № 54,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, №
3, maddə 211)
106. 23 aprel 2021-ci il tarixli 301-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 13 iyun
2021-ci il, № 122, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 6, I kitab,
maddə 541)
107. 21 may 2021-ci il tarixli 322-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 20 iyun 2021-ci il, № 127, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 6, I kitab,
maddə 551)
108. 25 may 2021-ci il tarixli 326-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 22 iyun 2021-ci il, № 128, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 6, I kitab,
maddə 555)
109. 27 may 2021-ci il tarixli 334-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 13 iyul 2021-ci il,
№ 144, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 7, maddə 698)
110. 22 iyun 2021-ci il tarixli 348-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 21 avqust 2021-ci
il, № 175, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 8, maddə
894) (2022-ci il iyulun 1-dən qüvvəyə minir)
111. 9 iyul 2021-ci il tarixli 360-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 25 iyul 2021-ci il,
№ 152, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 7, maddə
711)
112. 30 sentyabr 2021-ci il tarixli 378-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 16 oktyabr 2021-ci il, № 223, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, №10, maddə
1090 Bu Qanun 2021-ci il mayın 1-dən tətbiq
edilir.)
113. 30 sentyabr 2021-ci il tarixli 380-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 oktyabr 2021-ci il, № 236, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, №10, maddə
1092)
114. 3 dekabr 2021-ci il tarixli 406-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 dekabr 2021-ci il, № 286, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 12, maddə
1305)
115. 20 dekabr 2021-ci il tarixli 437-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 23 yanvar
2022-ci il, № 15, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2022-ci il, № 1, maddə 6)
116. 24 dekabr 2021-ci il tarixli 442-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 12 yanvar 2022-ci il, № 6, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, № 1, maddə 7)
117. 27 dekabr
2021-ci il tarixli 454-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 dekabr 2021-ci il, № 286, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, № 12, maddə
1337)
118. 30 dekabr 2021-ci il tarixli 472-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 14 yanvar 2022-ci il, № 8, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, № 1, maddə
17)
119. 13 may 2022-ci il tarixli 534-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 10 iyun 2022-ci il, № 121, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2022-ci il, №6, maddə 587)
120. 29 iyun 2022-ci il tarixli 571-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 iyul 2022-ci il, № 159, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, №7, maddə 716)
121. 8 iyul 2022-ci il tarixli 585-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 19 avqust 2022-ci il,
“Azərbaycan” qəzeti 20 avqust 2022-ci il, № 177, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, №8, maddə 832)
122. 29 noyabr 2022-ci il tarixli 650-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 30 dekabr 2022-ci il,
“Azərbaycan” qəzeti 31 dekabr 2022-ci il, № 288,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, №
12, maddə 1376)
123. 2 dekabr 2022-ci il tarixli 670-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı 9 yanvar 2023-cü
il, “Azərbaycan” qəzeti 10 yanvar 2023-cü il, №
4, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2023-cü il, № 1, maddə 23)
124. 9 dekabr 2022-ci il tarixli 677-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 30 dekabr 2022-ci il,
“Azərbaycan” qəzeti 31 dekabr 2022-ci il, № 288,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, №
12, maddə 1385)
125. 27 dekabr 2022-ci il tarixli 763-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya
Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 30 dekabr 2022-ci il, “Azərbaycan” qəzeti 31
dekabr 2022-ci il, № 288, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, № 12, maddə 1400)
126. 29 noyabr 2022-ci il tarixli 654-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 23 yanvar 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 24 yanvar 2023-cü il, № 15,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 1, maddə 10)
127. 29 noyabr 2022-ci il tarixli 659-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 12 yanvar 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 13 yanvar 2023-cü il, № 7,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 1, maddə 14)
128. 29 noyabr 2022-ci il tarixli 644-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya
Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 11 yanvar 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti 12
yanvar 2023-cü il, № 6, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 2023-cü il, № 1, maddə 1)
129. 20 dekabr 2022-ci il tarixli 705-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 7 fevral 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 8 fevral
2023-cü il, № 28,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 2, maddə 158)
130. 30 dekabr 2022-ci il tarixli 780-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 12 yanvar 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 13 yanvar
2023-cü il, № 7,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 1, maddə 36)
131. 17 fevral 2023-cü il tarixli 807-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 8 aprel 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 9 aprel
2023-cü il, № 73, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 4, maddə 445)
132. 24 fevral 2023-cü il tarixli 829-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət
İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet
saytı, 29 mart 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 30 mart
2023-cü il, № 64,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 3, maddə 336)
133. 7 mart 2023-cü il tarixli 838-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 1 aprel 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 2 aprel
2023-cü il, № 67, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, № 4, maddə 467)
134. 16 iyun 2023-cü il tarixli 922-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 17 iyul 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 18 iyul
2023-cü il, № 148, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2023-cü il, № 7, maddə 902)
135. 6 iyul 2023-cü il tarixli 937-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya
Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı,
2 avqust 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 3 avqust 2023-cü il, № 162, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2023-cü il, № 8, I kitab, maddə 1095)
136. 14 iyul 2023-cü il tarixli 975-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya
Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 18
avqust 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 20 avqust 2023-cü il, № 177, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2023-cü il, № 8, I kitab, maddə 1123)
137. 14 iyul 2023-cü il tarixli 989-VIQD
nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 19 avqust 2023-cü il, “Azərbaycan”
qəzeti, 20 avqust 2023-cü il, № 177, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, № 8, I
kitab, maddə 1136)
138. 5 dekabr 2023-cü il tarixli 1048-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı,
25 dekabr 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 26 dekabr 2023-cü il, № 283)
139. 5 dekabr 2023-cü il tarixli 1033-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı,
28 dekabr 2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti, 29 dekabr 2023-cü il, № 286)
Konstitusiya
Məhkəməsinin Qərarları
KMQ1 Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinin 8 aprel
2002-ci il qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının
Vergi Məcəlləsində nəzərdə tutulan vergi
qanunvericiliyi ilə bağlı hüquq pozuntularına
görə məsuliyyətə cəlbetmə müddəti
həmin Məcəllənin 56-cı maddəsində,
Azərbaycan Respublikasının Cinayət
Məcəlləsinin 213-cü maddəsində
nəzərdə tutulan cinayət əməlinə
görə cinayət məsuliyyətinə cəlbetmə
müddəti isə bu Məcəllənin 75-ci
maddəsində nəzərdə tutulan qaydada tətbiq
olunmalıdır. (“Azərbaycan”
qəzeti, 10 aprel 2002-ci il,№ 80, Azərbaycan Respublikası
Konstitusiya Məhkəməsinin Məlumatı №2/2002)
KMQ2 Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiya Məhkəməsinin 6 avqust 2002-ci il qərarı
ilə Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin
49.3 və 49.6-cı maddələrinin müddəalarının
tətbiqi zamanı vergi qanunvericiliyinin pozulması ilə
əlaqədar eyni əmələ (hərəkətə
və ya hərəkətsizliyə) görə yalnız bir dəfə
Vergi Məcəlləsi və ya İnzibati Xətalar
Məcəlləsi ilə nəzərdə tutulmuş
məsuliyyətə cəlb olunmasına yol verilir.
Vergi Məcəlləsinin 49.6-cı
maddəsinin müddəaları Vergi
Məcəlləsində vergi pozuntularına görə
məsuliyyət nəzərdə tutulmadığı hallarda
tətbiq olunmalıdır. (“Azərbaycan”
qəzeti, 09 avqust № 180 2002-ci il, Azərbaycan Respublikası
Konstitusiya Məhkəməsinin Məlumatı 1/2003)
KMQ3 1. Azərbaycan Respublikası Vergi
Məcəlləsinin 13.2.17 və 114.2-ci maddələrinin
mənasına görə, ipoteka saxlayanın
məhkəmə qaydasında təmin olunmuş tələbi
əsasında keçirilmiş təkrar hərrac baş
tutmamış elan edildikdə, ipoteka saxlayan
tərəfindən əldə edilmiş və həmin
Məcəllənin 114.2-ci maddəsində
göstərilən amortizasiya olunmayan maddi aktivlərə
daxil edilməyən ipoteka predmeti olan əmlak bu
Məcəllənin 197.1.3-cü maddəsi ilə
müəyyən edilən əmlak vergisinin vergitutma
obyektinə aiddir.
2. Azərbaycan Respublikası Konstitusiya
Məhkəməsi Plenumunun bu Qərarının
təsviri-əsaslandırıcı hissəsində əks
olunan hüquqi mövqeləri nəzərə alınmaqla
ipoteka saxlayan müəssisənin məhkəmə
qaydasında təmin olunmuş tələbi əsasında
keçirilmiş təkrar hərrac baş tutmamış elan
edildikdə, ipoteka saxlayan tərəfindən əldə
edilmiş, lakin sahibkarlıq və ya qeyri-sahibkarlıq
fəaliyyətində istifadə edə bilmədiyi,
qanunvericiliklə özgəninkiləşdirilməli olan
əmlaklara münasibətdə əmlak vergisinin tətbiqi
şərtləri və qaydalarının
tənzimlənməsi Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisinə tövsiyə olunsun. (Azərbaycan Respublikası
Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumunun 26 iyul 2023-cü il
tarixli Qərarı
–
“Respublika” qəzeti, 8 avqust 2023-cü il, №
166)